VẠN TƯỢNG, Lào - Có bao nhiêu bộ đội Cộng Sản Việt Nam đang chiến đấu bên cạnh quân Lào" Theo một số ước tính trước giờ của acc giới ngoại giao Tây Phương thì là 500 bộ đội, ước tính khác là 1,000, và bản tin trên tờ Los Angeles Times hôm Thứ Sáu ghi là có từ 500 tới 1,000 bộ đội CSVN.
Ký giả David Lamb viết rằng mặc dù Hà Nội và Vạn Tượng luôn nói rằng không còn bộ đội CSVN nào trên đất Lào từ thập niên nay, nhưng thắc mắc bắt đầu khởi lên năm 1998 khi một phi cơ chở Tướng Đào Trọng Lịch, Tổng Tham Mưu Trưởng Quân Đội CSVN, và các sĩ quan cao cấp khác bị rơi trên tỉnh Xiangkhoang, giết toàn bộ người trên phi cơ.
Hồi cuối thập niên 1980s, các lãnh tụ CS Lào bắt đầu chịu hướng về kinh tế thị trường. Các cơ quan cấp viện cầm tiền đi vào Lào. Và các nhà đầu tư quốc tế tới dòm ngó. Nhưng bây giờ, với cuộc nổi dậy của một số người Hmong ở miền Bắc, với bom nổ tại thủ đô 4 vụ trong 2 tháng qua, và với dân chúng không hài lòng, các lãnh tụ Lào đã kết thúc màn đổi mới, lui vào lại chủ nghĩa CS, củng cố quan hệ với Trung Quốc và CSVN bất kể hy sinh quan hệ với các nguồn tài chánh ở Nhật và Tây Phương.
Việc kềm kẹp và liên tục trấn áp cùng với hạn chế báo chí đang buộc các cơ quan cấp viện xét lại - và trong vài trường hợp đã giảm viện trợ cho Lào. Các trương mục viện trợ quốc tế chiếm tới 16% tổng sản lượng quốc gia.
Ngân Hàng Thế Giới đã cắt phân nửa viện trợ cho Lào, còn 25 triệu đô (sự cắt giảm giải thích là ngân sách hạn hẹp, chứ không phải trừng phạt). Đức dẹp bỏ một dự án 3.1 triệud 9ô, và Nhật, Thụy Điển và Úc lùi lại, không chịu giải ngân thêm. Hạ Viện Mỹ hồi tháng 11 ám chỉ có thể sẽ trừng phạt khi thông qua một nghị quyết tố cáo vi phạm nhân quyền ở Lào, nước duy nhất ở Đông Dương duy trì bang giao với Mỹ trong và sau Cuộc Chiến VN.
Mặc dù giới ngoại giao Mỹ ca ngợi chuyện Lào giúp tình hài cốt lính Mỹ mất tích, nhưng quan hệ đã lạnh nhạt từ tháng Tư năm ngoái, khi 2 công dân Mỹ mất tích ở biên giới Thái-Lào. Sự mất tích, và việc Lào từ chối giúp tìm họ, đã nhận chìm, ít nhất là tạm thời, bản thương ước ký bởi Mỹ-Lào năm 1997.
Hai công dân Mỹ này - Hua Ly, 56 tuổi, và Michael Vang, 36 tuổi - gốc Hmong, sắc tộc thiểu số phần lớn hoạt động với CIA chống lại quân CS Việt và Lào thời 1960s và 1970s. Vang là cháu của lãnh tụ Vang Pao, và Ly từng trong đạo quân do CIA hỗ trợ thời Cuộc Chiến VN.
Theo ký giả Lamb, nhiều người Hmong tại Mỹ đã lớn tiếng kêu gọi lật đổ chế độ Vạn Tượng. Tại Lào, những người Hmong khác đã thực hiện một cuộc chiến chống chế độ CS Lào trong nhiều năm. Vào cuối mùa mưa, du kích Hmong đã tăng cường kháng chiến ở các tỉnh Xiang Khoang và Oudomxai. Họ đã phục kích quân xa, đốt nhà và tìm cách bảo vệ các gia đình bị cưỡng bách định cư về đồng bằng. Vạn Tượng không nói gì về cuộc chiến này, chỉ nói là có vài màn tấn công, nhưng rõ ràng là Lào đã trải rộng quân đội ra.
Các phân tích gia Tây Phương nói là có khoảng 500 tới 1,000 bộ đội CSVN trên đất Lào, chiến đấu bên quân Lào.
Mặc dù 8 ủy viên Chính Trị Bộ đang lãnh đạo Lào - người trẻ nhất 69 tuổi - hoạt động bí mật, không bày tỏ chính sách, điều dự đoán làm cho họ lui bỏ đổi mới là do khủng hoảng tài chánh khu uvc khởi sự năm 1997. Nó đe dọa quyền lực của họ, và như xảy ra ở Indonesia, dễ tạo ra bất ổn chính trị và dân sự.
Lào có tỉ lệ lạm phát cao nhất Đông Nam Á (150%) và hối suất sụt nhiều nhất (giảm 900% trị giá đồng kip so với đồng đô la), chính phủ lại bị xét là tham nhũng nhất và bất lực nhất. Những người như dường không bị ảnh hưởng khủng hoảng là cán bộ gộc Đảng CS Lào, lương lãnh chỉ 20 đô tới 30 đô/tháng, nhưng lại dư tiền xây các biệt thự khổng lồ, mới tinh quanh Vạn Tượng.
Thế là bộ đội CSVN lại phải đi làm nghĩa vụ quốc tế.
Gửi ý kiến của bạn
