Đọc Sách Mới: Bản Dịch Việt Ngữ Từ Nguyên Tác “the Chau Trial” Của Tác Giả Elizabeth Pond (xx)

Đọc Sách Mới: Bản dịch Việt ngữ từ nguyên tác "The Chau Trial" của tác giả Elizabeth Pond (XX)
phiên toà mặt trận, ngày thứ BA
Tác giả 
Elizabeth Pond

Là một tác giả và diễn giả danh tiếng chuyên về các vấn đề quốc tế, tên tuổi Elizabeth Pond (hình bên) được nể trọng ở Âu Châu và Hoa Kỳ, trong cả hai lãnh vực báo chí và hàn lâm. Ngoài công việc giảng dạy tại các đại học Đức và Mỹø, bà còn là thành viên nhiều hội đồng tham vấùn và viện nghiên cứu chiến lược quốc tế và là tác giả của 11 cuốn sách có nội dung đã đụng tới các vấn đề nóng bỏng nhất tại nhiều khu vực của thế giới như bức tường Bá Linh, Chính sách Mỹ đối với nước Đức; Biến động vùng Balcans; Nhận thức về nước Nga; Sự tái sinh của Âu châu... 
Sự nghiệp của Elizabeth Pond bắt đầu bằng "The Chau Trial". Đúng 40 năm trước đây, sau cuộc tổng công kích Tết Mậu Thân, cô dành nửa năm để ở lại Saigon theo dõi tại chỗ. Và "The Chau Trial" trở thành tác phẩm đầu tay của Elizabeth Pond, với kết luận "Đây là bước khởi đầu sự sụp đổ của ông Thiệu." 
Cho tới nay, 40 năm sau "Vụ án Trần Ngọc Châu", tác giả và nhân vật chính trong vụ án - Pond và Châu- vẫn chưa hề gặp nhau. 
Sau đây là bản dịch Việt ngữ "Vụ Án Trần Ngọc Châu" do THANH NGUYỄN và HOÀNG NGỌC TRÁC chuyển ngữ từ nguyên tác "The Chau Trial", với hế nhưngbản án của phiên xử đầu tiên, không có mặt bị cáo, đã đương nhiên mất hiệu lực một khi ông Châu ký thỉnh nguyện xin được tái xử và ông sẽ ra tòa.

***
XX. Phiên Toà Mặt Trận, Ngày thứ ba

Ngày thứ tư 4 tháng 3, vẫn đám đông của mấy ngày hôm trước lại tụ tập ở sân tòa cùng trao đổi tin tức có thật và không có thật kể từ lúc 8 giờ sáng mà lẽ ra phải bắt đầu phiên xử.
Một nguồn tin cạnh tòa án cho biết rằng vào ngày hôm trước Tổng Thống Thiệu cứ 15 phút một lần lại gọi điện thoại cho tòa. Rằng tòa đã sẵn sàng nhượng bộ và cho luật sư Quan một tuần để chuẩn bị hồ sơ thế nhưng nghe đâu là ông Thiệu cương quyết không chịu.
Một nguồn tin khác lại cho biết rằng ông Thiệu vừa mới cắt quỹ đen của nhiều Bộ trưởng, kể cả quỹ đen của Thủ Tướng Trần Thiện Khiêm, người mà mối quan hệ với Tổng Thống xem ra đã có phần lạnh nhạt từ mấy tháng nay.
Người chống đối ồn ào nhất là Nghị Sĩ Trần Văn Đôn vừa từ một chuyến công du ở nước ngoài về nhưng lạ một điều là đối với vụ án ông Châu thì đương sự lại có vẻ im hơi lặng tiếng -- cả cho đến mãi về sau hình như là ông Đôn chẳng mấy phấn chấn trong chuyến viếng thăm Hoa Kỳ.
Bộ trưởng kinh tế thì lại bất thần xuất hiện tại một trong hai quán càfé ở Sàigòn có tiếng là nơi tụ tập của giới báo chí, an ninh tình báo cùng tất cả những ai khác thường lai vảng để săn tin cũng như tung tin. Ông Bộ trưởng muốn biết tại sao giới báo chí lại cứ muốn bêu xấu ông ta trong vụ tăng giá giấy báo. Ông ta phàn nàn rằng mình chỉ là một chuyên viên kinh tế; có muốn chửi rủa gì về vụ tăng giá giấy báo đó thì cứ ông Bộ trưởng thông tin mà hỏi.
Rốt cuộc đến 9 giờ 30 sáng phiên xử cũng bắt đầu.
Ủy viên công tố:
Chúng tôi đã gửi một bức thư khẩn cấp đến Luật Sư Đoàn liên quan đến yêu cầu của luật sư Quan xin được 15 ngày để nghiên cứu hồ sơ. Chúng tôi đã nhận được bức thư ký tên thủ lĩnh Luật Sư Đoàn vào ngày 3 tháng 3, tái xác nhận lập trường của luật sư Quan. Như vậy thì áp dụng điều 10 của luật 11/62, chúng tôi đã liên lạc và nhận được sự đồng ý tự nguyện của một công dân có bằng cử nhân luật để đảm nhận chức năng bào chữa. Ngay từ trưa hôm qua chúng tôi đã cho phép công dân đó được xem tất cả các tài liệu. Công dân Hồ Dương Tường được vinh dự chọn làm luật sư bào chữa.
(Tường, 28 tuổi, còn trẻ và dáng người gầy guộc theo kiểu gầy của người Á Châu. Anh ta không khoác áo luật sư nhưng mặc áo veston màu xẫm và quần tây màu sáng. Đôi giầy mang nơi chân được đánh rất bóng).
Hồ Dương Tường:
Tôi là một luật sư, một thành viên của Luật Sư Đoàn, cấp bực Chuẩn úy từ Thủ Đức vào năm 1964. Hiện tôi đang làm việc tại Bộ Nội Vụ. Tôi có bằng cử nhân luật.
(Sau khi tốt nghiệp đại học Tường đã xong ba năm luật sư tập sự ở một văn phòng luật sư và đã trở thành một thành viên của Luật Sư Đoàn. Thế rồi anh ta bị gọi nhập ngũ, và như vậy tức là đương nhiên bị xóa tên trong danh sách luật sư hành nghề. Hiện anh ta được biệt phái về Bộ Nội Vụ. Những vụ biệt phái quân nhân về làm việc dân sự như vậy là chuyện bình thường trong tình hình tổng động viên tại miền Nam).
Chánh thẩm:
Anh có tình nguyện không"
Ông Tường:
Tôi được người ta liên lạc và đề cử.
Ngô Khắc TĨnh 
Tổng thư kýcủa luật sư Đoàn
Tôi phản đối việc ông Tường tự coi mình như thành viên của luật sư Đoàn. Ông ta không có thẩm quyền biện hộ như một luật sư vì ông ấy đã bị gọi nhập ngũ.

Sự xuất hiện của ông Tĩnh đã gây ít nhiều xôn xao trong cử tọa phần vì thiên hạ có hơi bất ngờ và phần vì thái độ ông Tỉnh. Là anh của Bộ trưởng Thông tin, không ai nghĩ rằng ông Tỉnh lại đi đối kháng với phe chính phủ về vụ ông Châu. Thế nhưng ông ta vẫn một mực chống đối tính cách bất hợp lệ trong việc chỉ định Tường để bào chữa cho ông Châu. Nhiều kẻ mai mỉa cho rằng chỉ còn 4 ngày nữa là bầu thủ lĩnh luật sư Đoàn mới và ông Tỉnh đã ngắm nghía chức vụ đó. Làm thủ lĩnh Luật Sư Đoàn đương nhiên sẽ là thành viên trong ủy ban bầu cử Tổng Thống vào năm 1971. Có khá nhiều luật sư đã tỏ ý chống đối việc tranh cử của ông Tỉnh vì họ cho rằng ông ta sẽ khó giữ được thế độc lập ở Luật Sư Đoàn cũng như ở các vụ bầu bán Tổng Thống bởi người nhà ông ta đã là Bộ trưởng của ông Thiệu rồi. Vì thế mà các luật sư này có khuynh hướng coi phản ứng của ông Tỉnh trong vụ án ông Châu như là một ngón bài rẻ tiền để tỏ cho đồng nghiệp thấy rằng mình độc lập. Nhưng dù sao thì sau đó ông ta cũng đã không trúng cử vào chức vụ thủ lĩnh Luật Sư Đoàn.
Còn thái độ kiên quyết của Luật Sư Đoàn đối với các thủ tục pháp lý trong vụ xử ông Châu thì không có gì là ngạc nhiên. Thường thì các luật sư Việt Nam thích nghi với các thiếu sót về mặt pháp lý như là chuyện đương nhiên. Có luật sư đã giải thích một cách tế nhị như sau: "Nhiệm vụ chúng tôi là điều hòa mọi việc chứ không phải để làm sáng danh một số các lý tưởng trừu tượng nào đó về mặt nghề nghiệp. Dù cho có rắc rối hay phiền toái gì đi nữa thì tập thể luật sư nói chung cũng dựa dẫm và thủ lợi từ cái chế độ họ chung sống và quan tâm đến việc làm sao cho trọn bộ guồng máy đó chạy trơn tru hơn là do sửa chữa nó".
Tuy nhiên vẫn có những giới hạn bất thành văn mà sự nhân nhượng về mặt pháp lý không thể chấp nhận được; và cách làm việc của chính phủ trong vụ án ông Châu đúng là đã vượt qua những giới hạn đó.
Nhưng có dù là vì nguyên do gì đi nữa thì vụ ông Tỉnh can dự vào phiên tòa cũng không phải là có chủ đích thực sự. Bởi ông ta đến tòa là đến ở một phòng xử khác, xử một vụ khác có liên quan đến một người Hoa nào đấy tìm cách trốn ra khỏi nước một cách bất hợp pháp trên chiếc tàu Amanna. Nhận thấy phòng bên này đang xử ông ta tình cờ ghé qua và nhảy vào góp tiếng.
Kết quả lại thêm một vụ chưng hửng khác nữa. Công dân Tường thoạt đầu ăn nói có vẻ rất tự tin thì đến lúc này lại đâm ra ở vào thế lúng túng giữa một bên là quân nhân phải tuân lệnh cấp trên của mình và một bên là Luật Sư Đoàn. Cấp trên của Tường đặc biệt muốn cho anh ta bào chữa cho ông Châu hiển nhiên là vì với quá trình từng làm luật sư thì anh ta không đến nỗi là một người bào chữa vu vơ để cho vụ xử mang tiếng là nhập nhàng. Người ta kể lại rằng anh Tường vừa thức trắng một đêm để nghe các viên chức tòa án tường trình cho biết nội dung vụ án.
Ngoài sự mong muốn của phía quân sự, giờ lại phải đương đầu với luật sư Đoàn vì nhóm này đang dọa là nếu như Tường không triệt để tuân thủ quy chế của luật sư Đoàn thì sau này đến khi trở về đời sống dân sự thì đừng có hòng mà làm ăn. Do đó Tường lập tức tìm cách làm sao rút lui càng sớm càng tốt. Tòa lại một phen chưng hửng và cử tọa lại thêm một phen cười thành tiếng khi Tường yêu cầu xin được 15 ngày để nghiên cứu hồ sơ.
Ủy viên công tố:
Ông Tường vừa mới cho biết lai lịch của ông. Ông ta không hề nhân danh luật sư Đoàn.
Tổng thư ký:
Ông Tường là một sĩ quan luật sư do tòa án cử ra. Ciờ thì ông ấy không thể nhân danh một luật sư hay một sĩ quan, ông ta chỉ có thể tự coi mình như một công dân thôi. Sở dĩ chúng tôi phản đối là bởi chúng tôi muốn tôn trọng dân chủ và luật pháp. Ông Tường, đồng nghiệp của chúng tôi, đã vi phạm quy chế luật sư Đoàn. Người gọi là tình nguyện đó không thể còn là một thành viên của đoàn nếu như ông ta làm công việc tình nguyện đó ở đây. 
Ông Châu:
(nói sôi nổi)
Tôi đã được các luật sư tài ba và quí tòa cùng ủy viên công tố đã từ chối mọi lời biện hộ.
(Ông Châu lấy mu bàn tay của mình đẩy nhẹ bụng của ông Tường ngụ ý không chấp nhận).
Tôi không thể chấp nhận công dân do ủy viên công tố để cử.
(quay qua nói với Tường):
Cám ơn anh.
(Ông Châu lui lại thế đứng lúc ban nãy).
Tường: 
(sôi nổi) 
Tôi được đề cử và tôi phải thực hiện nhiệm vụ công dân của mình.
Chánh thẩm:
Tòa bắt đầu xử.
Tường:
Vụ án này là quan trọng, vừa qua tôi đã không đủ thời gian để nghiên cứu tài liệu. Tôi yêu cầu có thêm thời gian.
Ủy viên công tố:
Đây là một tòa án đặc biệt theo luật 10/68; chúng ta còn nhiều vụ khác. Chúng tôi đã cho công dân Tường thời gian kể từ ngày hôm qua để đọc tài liệu. Chúng tôi thiết tưởng là ông Tường đã có đủ thời gian rồi. Bây giờ là tùy tòa có đồng ý cho ông ta thêm thời gian hay không. Còn riêng chúng tôi thì cho rằng một ngày là đủ rồi.

Kỳ tới: Phiên toà, ngày thứ ba