TT Obama Và Á Châu
Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh
Đầu tuần này Tổng Thống Barack Obama đã chính thức tuyên bố trước Quốc hội Ấn Độ ông sẽ ủng hộ Ấn gia nhập Hội Đồng Bảo An LHQ. Từ lâu Ấn vẫn tìm cách trở thành hội viên thường trực của cơ quan quốc tế này. Obama đến thăm Ấn Độ từ ba ngày trước, đến thứ Hai tuần này là ngày chót. Ngày thứ Ba ông rời Ấn qua thăm Indonesia như chương trình công du của Tổng Thống đã hoạch định từ trước. Obama đã rời khỏi Mỹ 2 ngày sau khi có kết quả cuộc bầu cử trung hạn, theo đó đảng Cộng Hòa đã chiếm đa số tại Hạ Viện, còn tại Thượng Viện đảng Dân chủ chiếm đa số khít khao vì chỉ hơn được vài ghế. Thay vì dự cuộc họp chung với các lãnh tụ Quốc hội mới, Tổng Thống Obama đã lên đường đi Ấn vào ngày Thứ Sáu 5 tháng 11.
Chuyến đi Ấn của Obama có ý nghĩa gì đặc biệt cho tình hình quốc tế và quốc nội Mỹ" Trước hết ông đến thăm Mumbai là trung tâm tài chính của Ấn. Mumbai, thời Đế quốc Anh cai trị từ năm 1858 có tên là Bombay, đến năm 1947, dưới sự lãnh dạo của Thánh Ghandi, Ấn Độ trở thành một nước độc lập. Nhưng cuộc viếng thăm của Obama tại Mumbai còn có một ý nghĩa quốc tế đặc biệt. Năm 2008, 10 tên khủng bố al-Qaida từ Bắc Pakistan đã lén lút đến tấn công Khách sạn Taj Mahal ở Mumbai, giết chết 166 người trong khắp thành phố. Obama đã đến nghỉ ở Khách sạn này.
Dân Ấn đều biết bọn khủng bố đã từ Tây Bắc Pakistan lén xâm nhập Ấn Độ ở hải cảng Mumbai. Từ lâu người Ấn vẫn coi người Pakistan là kẻ thù của họ. Về vấn đề khủng bố TT Obama tuyên bố: "Chúng tôi tiếp tục nhắc nhở các nhà lãnh đạo Pakistan rằng để cho bọn khủng bố nương náu ở bên trong biên giới của nước này là điều không thể chấp nhận được. Vậy cần phải đưa bọn khủng bố đứng sau lưng hỗ trợ cuộc tấn công Mumbai ra trước tòa xét xử". Obama nói giữa tràng pháo tay của cử tọa: "Chúng ta phải nhìn nhận rằng tất cả chúng ta đều quan tâm làm sao cho có nước Afghanistan và nước Pakistan ổn định, thịnh vượng và dân chủ..." Nói chung khi bọn khủng bố Taliban từ Pakistan kéo sang Afghanistan tấn công quân Mỹ và đồng minh là cái gai cho quân NATO. Những nguồn tin mới nhất tuần này đã cho thấy phi cơ không người lái đã nhiều lần tấn công vùng biên giới giữa Afghanistan và Pakistan.
Riêng về mối quan hệ kinh doanh,TT Obama nói trong cuộc họp của Hội đồng Kinh doanh Mỹ-Ấn: "Ngày nay chúng tôi nhìn đến Ấn Độ, nhận thấy có nhiều cơ hội bán hàng cho một trong những thị trường phát triển mau lẹ nhất thế giới". Ấn Độ có 1.3 tỷ dân. Mối quan hệ thương mại Obama loan báo gồm có việc Công ty Hàng không Spice Jet của Ấn có hợp đồng mua của Boeing 33 chiếc phi cơ chở khách kiểu 737; ngoài ra quân đội Ấn Độ có kế hoạch mua đầu máy phi cơ của Công ty Mỹ General Electrics. Hiện đã có giao ước sơ khởi giữa Công ty Boeing và Không quân Ấn mua 10 chiếc phi cơ vận tải C17. Các giới chức nói các kế hoạch mua bán đó có thể tạo thêm 53,670 công ăn việc làm ở Mỹ.
Sáng thứ Hai tuần này TT Obama đã mở cuộc họp báo chung với Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh. Hai lãnh tụ này đã xác nhận sự mong muốn được làm việc chung với nhau trên mọi trận tuyến. Được hỏi về Pakistan TT Obama thận trọng trả lời, ông khuyến khích Ấn Độ và Pakistan cùng tiến về hòa bình hòa giải. Ông nói nước Mỹ "rất vui mừng được đóng bất cứ vai trò nào mà hai bên thấy thích ứng", nhưng Mỹ "không thể ép buộc một giải pháp nào".
Ông Singh nói trong khi ông tin rằng một nước Pakistan hùng mạnh và có tiết độ là thuận lợi cho Ấn Độ và toàn thể vùng này, Ấn Độ không thể thương lượng một khi Pakistan vẫn giữ "bộ máy khủng bố hoạt động mạnh hơn bao giờ hết". Tuy nhiên ông không trả lời một phóng viên hỏi liệu Mỹ có nên gọi Pakistan là một nước khủng bố hay không" Ngày chót của Obama ở Ấn Độ có cuộc lễ hoan nghênh tại Rashtrapati Bhavan, Cung điện của Tổng Thống Ấn. Sau đó Obama và Đệ nhất phu nhân Michelle Obama đến đặt vòng hoa tại Raj Ghat, đài Tưởng niệm Mohandas K. Gandhi. Nếu Ấn Độ có 1.2 tỷ dân, Trung Quốc đông hơn có đến 1.3 tỷ người. Đó là hai nước nhiều người nhất thế giới.
Thứ ba tuần này theo chương trình công du, Tổng Thống Obama đến Indonesia, nơi ông đã sống 4 năm trong thời thơ ấu. Indonesia là nước có đông dân Hồi giáo nhất thế giới. Trong cuộc họp báo ở Jakarta có Tổng Thống Indonesia Suslilo Bambang Yudhoyono đứng bên, Obama nói "hình ảnh và âm thanh" ở đây gợi trí nhớ của ông vào năm 1967, lúc ông 6 tuổi sau khi bà mẹ của ông lấy một người Indonesia. Mỹ vẫn coi Indonesia là cán cân thăng bằng đối với sự tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc. TT Obama có thể hội kiến với Chủ tịch Hồ Cẩm Đào của Trung Quốc vào ngày thứ Năm tuần này, nhưng các giới chức Mỹ tỏ ý muốn chờ xem vấn đề trị giá tiền tệ của Trung Quốc có được giải quyết hay không.
TT Obama nói ông tin rằng chính phủ của ông đã cải thiện mối bang giao với thế giới Hồi giáo, nhưng ông gọi tình trạng hiện nay vẫn còn là "một chương trình chưa hoàn tất". Những khác biệt về chính sách giữa Mỹ và thế giới Hồi giáo vẫn còn, nhưng việc xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn giữa người dân Mỹ và thế giới Hồi giáo sẽ đẩy mạnh tiến bộ tổng quát. Riêng về Indonesia, Obama ngỏ ý ủng hộ nỗ lực của Tổng Thống Yudhoyono đang nuôi dưỡng một xã hội ngày càng tăng trưởng mặc dù Indonesia đang bị nạn động đất, sóng thần và núi lửa gây thiệt hại rất nhiều. Vấn đề than bụi do núi lửa phun ra có thể làm các giới chức tòa Bạch Ốc rút ngắn cuộc viếng thăm Indonesia.
Sáng thứ Tư, TT Obama đã từ Indonesia bay đến Nam Hàn dự cuộc họp của nhóm 20 nước đã hay đang phát triển. Ông đã từng nói cuộc họp này sẽ có nhiều việc cần phải làm cho nền kinh tế thế giới nói chung để tạo ra một cái khung cho sự quân bình phát triển. Kế đó ông sẽ qua Nhật Bản dự cuộc Hội thảo Hợp tác kinh tế Á châu-Thái Bình Dương.
Như vậy tổng cộng TT Obama đi thăm 4 nước Á châu trong 10 ngày. Ông sẽ trở về Washington ngày 14 tháng 11, một ngày trước cuộc họp của Quốc hội mới được bầu.
Gửi ý kiến của bạn
