Ngôn Ngữ Chính Trị: Những Sắc Thái Của Màu Xám (Bài xã luận của Lyndal Curtis, phóng viên đặc trách chính trị của đài ABC) - Hoàng Đ.Thư phỏng dịch
*
Những người si mê loạt phim tập truyền hình với chủ đề chính trường Hoa Kỳ là “The West Wing” sẽ nhớ rõ một tập phim khi mà nhân viên văn phòng phủ tổng thống chuẩn bị cho cuộc tranh luận tranh cử tổng thống mà đối thủ là một người mà họ cho là kém thông minh hơn đương kim tổng thống. Tuy nhiên, họ vẫn e ngại về khả năng mê hoặc dân chúng bằng những câu nói đơn giản theo trường phái dân kiểm (populist) của ông ta cũng như phong cách thu hút quần chúng chính mạch và vì thế, họ bỏ ra thật nhiều thời gian để soạn thảo những câu trả lời chỉ bao gồm vỏn vẹn 10 chữ cho nhiều vấn đề khác nhau. Đấy là những câu trả lời vốn sẽ tóm tắt thật gọn ghẽ lập trường của phe họ mà không quá phức tạp.
Thế nhưng, thực tại của chính trường Úc hiện nay cho thấy, ngay cả cái câu 10 chữ cũng có đến 7 chữ dư thừa. Tất cả những vấn đề hiện nay đều được tóm gọn xuống còn vỏn vẹn ba chữ mà thôi. Cứ suy xét đến biện luận của phe liên đảng đối lập liên bang để chỉ trích, tấn công sách lược kinh tế của chính phủ Rudd thì thấy ngay. Nó nhanh chóng trở thành cụm chữ “Debt and Deficit - Nợ và Thâm Thủng”.
Ngay cả chính phủ cũng khoái dùng giải pháp ba chữ này. Chính sách nhằm giải quyết những sự tiệt thòi của cộng đồng thổ dân được gọi là “Closing The Gap – Trám Lỗ Hổng”. Còn chính sách đối với người tầm tỵ thì lại là “tough but humane- cứng rắn nhưng nhân đạo”. Về phần số tiền nhiều triệu Úc Kim chi ra cho các trường học là thì được gọi là “Building the Education Revolution- Xây Dựng cuộc Cách Mạng Học Đường”. Thế nhưng, cụm từ ngữ này còn được rút ngắn hơn nữa trong những cuộc đối thoại với thành viên của chính phủ để trở thành chữ tắt là “BER”, nghe chẳng khác chữ “bựa” chút nào.
Từ lâu, giới quân sư quạt mo chính trị đã cố tìm đủ mọi phương pháp để gạt bớt những sự phức tạp ra khỏi biện luận của họ. Giới chính trị gia lập đi lập đi lập lại thông điệp của họ mà không thấy ngán vì biết rằng ngay ở thời điểm mà chính họ bắt đầu chán ngấy không muốn nhắc đến những từ ngữ ấy nữa thì đấy lại chính là lúc mà quần chúng bắt đầu chú ý đến chúng.
Dưới thời chính phủ Howard, và bây giờ chính phủ Rudd, ngay cả chuyện đặt tên cho một đạo luật cũng là một cơ hội để rao bán thông điệp cho quần chúng. Hai tu chính quan trọng về sự cải tổ luật lao động gần đây nhất không được đặt tên là dự luật “Cải Tổ Quan Hệ Lao Tư” hay dự luật “tu chính” mà được đặt tên là “WorkChoices” (Sự Lựa Chọn Ở Nơi Làm Việc) và Fair Work Bill (Dự luật Công Bình Làm Việc).
Gói ghém những vấn đề thật phức tạp xuống thành những câu nói ngắn gọn, đơn giản cho giới truyền thanh, truyền hình có thể phát lại cho quần chúng trong thời gian ngắn ngủi của bản tin hàng giờ (sound bites) hoặc xúc tích thành một khẩu hiệu dán lên cái vè hãm xung (bumper sticker) của xe hơi, thuần túy nhắm vào chuyện làm sao cho thông điệp dễ hiểu hơn cho quần chúng. Và nó cũng nhắm vào chuyện chứng tỏ sự chắc chắn, hay, như thủ tướng Rudd thích nói, sự quả quyết của người đưa ra thông điệp.
Giới chính trị gia rõ rệt là không tin rằng cử tri muốn thấy họ phải vật lộn với những sự phức tạp của một vấn đề hoặc ngay cả việc thừa nhận rằng có một sự thiếu chắc chắn vốn đang hiện hữu. Họ muốn bôi xóa hết mọi sắc thái của màu xám (để chỉ còn trắng và đen mà thôi).
Thế nhưng, như đạo luật WorkChoices trước đây và bộ dự luật Fair Work hiện nay, sự việc không đơn giản như thế. WorkChoices thực ra không phải chuyên chú vào sự chọn lựa cho tất cả mọi người và dự luật Fair Work cũng không làm cho tất cả mọi người hân hoan vui sướng.
Cuộc tranh luận trong suốt ba tuần lễ vừa qua về người tầm tỵ cũng đã chứng minh cho thấy rằng chỉ đơn giản hô hào khẩu hiệu thôi không đủ. Và cố thuyết phục quần chúng rằng mình là một người quả quyết có thể giải quyết tất cả mọi vấn đề, hoàn toàn không phù hợp với tực tại chút nào cả.
Đúng thế, chính phủ có thể rất cứng rắn trong vấn đề bảo vệ biên phòng, chi tiêu nhiều triệu Úc Kim tiền thuế của dân để ngăn cản không cho những chiếc ghe xuồng rò lủng tả tơi cặp vào đất liền của Úc. Và chính phủ cũng có thể đối xử nhân đạo hơn đối với người tầm tỵ, cải thiện điều kiện ăn ở cho những người bị đưa vào trại tạm giam và cải thiện điều kiện sống một khi họ được cho phép nhập cảnh vào Úc.
Thế nhưng, người ta không thể lúc nào cũng cứng rắn và luôn luôn nhân đạo cùng một lúc. Nếu những người tầm tỵ bị gởi trả về Nam Dương thì điều kiện sống trong trại tạm giam ở đấy sẽ không tốt bằng điều kiện mà họ sẽ được hưởng nếu bị giam ở Úc.
Và việc mang người tầm tỵ trên chiếc tàu Oceanic Viking đến Úc có thể đưa ra cho những người muốn xuống ghe làm chuyến vượt biển nguy hiểm, một thông điệp rằng ngay cả khi họ không đến được hải phận của Úc, nếu họ tìm được một chiếc tầu của Úc và lên tầu thì họ sẽ đến được vùng đất hứa.
Để làm một người “cứng rắn và quyết đoán” cũng có nhiều trở ngại lớn khi phải đối chọi với thực tại là phải thương lượng với những quốc gia khác, vốn phải đối phó với những vấn đề chính trị trong nội bộ quốc gia của họ. Hoặc có khi phải đối phó với 78 con người vốn không muốn làm chuyện mà mình muốn họ làm.
Trừ phi họ muốn dùng vũ lực để ép buộc 78 người tầm tỵ rời chiếc tầu Oceanic viking và chuẩn bị để thấy hình ảnh ấy được loan truyền khắp nơi qua bản tin hàng đêm thì chính phủ Rudd hiện nay không có sự chọn lựa nào khác ngoại trừ việc kiên nhẫn đợi chờ mà thôi. Chuyện ấy gần như đã được thừa nhận bởi cả thủ tướng Rudd lẫn tổng trưởng ngoại giao Smith vốn đang cố biến sự kiên nhẫn vì nhu cầu chẳng đặng đừng trở thành một đức tính tốt.
Họ cũng đã từng phải đối phó với hoàn cảnh tương tự hồi đầu năm nay khi mối quan hệ giữa Úc và nhà cầm quyền Trung Cộng có phần trầu trụa, sứt mẻ. Họ bị phe đối lập trước hết lên án là đã quá thân cận với Trung hoa rồi sau đó lại bị những người này tấn công là đã tạo hiềm khích với Trung Hoa. Chính phủ không thể làm gì khác hơn là ngồi yên chờ thời, đợi cho những trận bão ấy lắng dịu xuống hoặc đổi hướng sang nơi khác. Cuối cùng thì cơn sốt chính trị cũng giảm xuống, những bản tin rồi cũng phai nhạt đi và tình hình bắt đầu được cải thiện.
Việc phải ngồi chịu đựng, chờ đợi từng chu kỳ tin tức trôi qua trong lúc phe đối lập rả rích tấn công hết ngày này qua ngày khác rong thời gian tranh luận quốc hội quả thật là khó chịu vô cùng. Thế nhưng, trong vòng nhiều tuần lễ qua, sau khi cố rao bán thông điệp “cứng rắn trong việc bảo vệ biên thùy” rồi sau đó quay 180 độ sang chuyện “nhân đạo đối với người tầm tỵ” sau khi bị cánh tả tấn công, thì thủ tướng Rudd đã phải thừa nhận sự hiện hữu của nhiều sắc thái màu xám, thừa nhận sự phức tạp của chính sách tổng quát của chính phủ cũng như đặc biệt trong vấn đề tầu Oceanic Viking. Chính phủ đã khám phá rằng việc phải thừa nhận có sự phức tạp là một việc mà cả hai phe cùng bị ảnh hưởng khi họ phản pháo chống lại sự tấn công của phe đối lập.
Phe liên đảng đối lập có toàn quyền đặt câu hỏi về hành động của chính phủ bởi vì chính phủ là phe chịu trách nhiệm trong việc áp dụng chính sách và phải đối phó với người tầm tỵ khi các chiếc ghe lũ lượt đến Úc.
Đặt ra những câu hỏi cho chính phủ về việc họ sẽ làm cách nào để chấm dứt tình hình giằng co bế tắc hiện nay, việc họ có sử dụng tiền thuế của người dân để dụ dẫn 78 người tầm tỵ này xuống khỏi tầu quan thuế và làm cách nào, chính sách của họ có thể ngăn ngừa làn sóng thuyền nhân,... đều là những câu hỏi chính đáng. Thế nhưng, tất cả những câu hỏi này đều có sự triển khai thật hợp tình hợp lý vốn sẽ tạo nhiều khó khăn cho cả phe liên đảng.
Nếu phải dùng vũ lực thì liệu phe đối lập liên đảng có tin rằng cần phải có giải pháp nhanh gọn bằng cách đưa những người tầm tỵ này đến đảo Giáng Sinh hay không" Nếu phe đối lập muốn giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và nhân đạo thì có phải cũng nên thử chuyện trả một khoản tiền nho nhỏ hay không" Nếu chính phủ đã sai lầm trong vụ chiếc tầu Oceanic Viking này thì có phải người tỵ nạn lẽ ra không nên được cấp cứu"
Sự phức tạp của một vấn đề không thích hợp với những thông điệp của chính trường tân thời hiện nay, nhưng thực tế, sự đơn giản là một chuyện thật khó tìm thấy được trên chính trường quốc gia cũng như trong cuộc sống hàng ngày.
Phần lớn quần chúng đều phải hàng ngày đối phó với những vấn đề phức tạp trong đời sống của họ. Sự việc không bao giờ rõ rệt, trắng hay đen cả, và họ biết rõ điều này. Việc cố cân bằng được giữa gia đình và công việc, và thành công trong việc đạt được cân bằng ấy là cả một sự tung hứng liên tục.
Có lẽ đã đến lúc, giới chính trị gia phải nhận thức được rằng người dân đã quá quen thuộc với việc phải đối phó với nhiều sắc thái của mầu xám rồi. Và như vậy có nghĩa, cuộc đời không bao giờ là một khẩu hiệu.
Gửi ý kiến của bạn
