Kính thưa quý vị trên Phố Nắng, Thứ Sáu 25 tháng 4 vừa qua là ANZAC Day. ANZAC Day là một trong những ngày lễ quan trọng nhất của nước Úc. ANZAC là chữ tắt của Australian and New Zealand Army Corps.
Khi chiến tranh bùng nổ vào năm 1914, lúc bấy giờ chính phủ liên bang của nước Úc đã thành lập được 14 năm, và họ muốn tạo uy tín với những quốc gia khác trên thế giới. Vì vậy, vào năm 1915, quân đội Úc và Tân Tây Lan đã phối hợp với lực lượng đồng minh với ý định chiếm lấy bán đảo Gallipoli hầu mở đường cho quân đội đồng minh tiến vào Hắc Hải. Theo kế hoạch thì liên quân này sẽ chiếm lấy thành phố Istanbul (lúc bấy giờ được gọi là Constantinople), thủ đô của đế quốc Ottoman, một đồng minh của Đức Quốc.
Vào ngày 25 tháng 4 năm 1915, quân đội Úc và Tân Tây Lan đổ bộ lên Gallipoli và gặp sự phản kháng mạnh mẽ của quân Thỗ Nhĩ Kỳ. Kế hoạch đánh nhanh để loại trừ Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi cuộc chiến đã trở thành một trận chiến dậm chân tại chỗ, và mặt trận này kéo dài 8 tháng.
Cuối năm 1915, lực lượng đồng minh rút lui sau khi bị tổn thất nặng nề. Hơn 8000 lính Úc bị thiệt mạng. Mặc dù trận Gallipoli đã không đạt được mục tiêu quân sự là chiếm Constantinople và loại trừ Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chiến trận, nhưng sự chiến đấu anh dũng của quân đội Úc và Tân Tây Lan đã đi vào lịch sử. Ngày 25 tháng 4 đã trở thành ngày mà người dân Úc tưởng niệm sự hy sinh của những người lính đã bỏ mình trong chiến tranh.
Đến thập niên 1920 thì ANZAC Day trở thành ngày quốc lễ trên khắp nước Úc. Hàng năm vào ngày này các chi bộ Cựu Chiến Binh Úc (tức RSL) ở khắp nơi đều tổ chức lễ tưởng niệm và tại thủ đô các tiểu bang đều có lễ diễn hành long trọng với sự tham dự của đông đảo cựu quân nhân Úc và đồng minh.
Sau 1975, cùng với sự hiện diện của cộng đồng người Việt tỵ nạn cộng sản tại Úc, các cuộc diễn hành ngày Anzac luôn luôn có sự hiện diện của đông đảo cựu quân nhân QLVNCH, đồng minh của Úc trong cuộc chiến chống CS xâm lăng bảo vệ Miền Nam tự do trước 1975.
*
Sáng thứ Sáu 25 tháng 4 vừa qua, chi hội RSL Darra đã tổ chức lễ AN ZAC tại Darra Cementco Bowls Club. Theo thông lệ một buổi ăn sáng được tổ chức vào lúc 7 giờ 15 sáng trước buổi lễ.