“Phật Giáo Việt Nam nên cải cách như thế nào để phục vụ dân tộc"” là nhan đề bài phỏng vấn Thượng tọa Thích Quảng Ba do Đỗ Hiếu, phóng viên đài RFA, thực hiện. Bài phỏng vấn nêu lên một số vấn đề cốt tủy trong việc phát triển Phật Giáo ở quê nhà, toàn văn như sau.
Trong một buổi phát thanh trước, Ban Việt Ngữ chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Thượng tọa Thích Quảng Ba, Tổng vụ trưởng Tổng vụ Hoằng pháp Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Úc Đại Lợi và Tân Tây Lan, nói về sinh hoạt tôn giáo tại đây.
Hôm nay, xin mời quý vị nghe tiếp câu chuyện với Thượng Tọa Quảng Ba qua đề tài “Phật Giáo Việt Nam nên cải cách thế nào để phục vụ hữu hiệu dân tộc Việt Nam.”
Đỗ Hiếu: Thưa Thượng tọa, tiếp tục loạt bài giới thiệu về hoạt động của đạo Phật tại Úc Châu và Tân Tây Lan, hôm nay đài Á Châu Tự Do chúng tôi xin được hỏi Thầy là Phật Giáo Việt Nam phải cải cách ra sao để phục vụ hữu hiệu cho dân tộc VN trong giai đoạn hiện tại"
Thượng tọa Thích Quảng Ba: Chúng tôi là một tăng sĩ tầm thường, được có duyên hoạt động ở hải ngoại trên 24 năm qua và khoảng 20 năm trước đó tại VN, thật ra đề tài anh đưa ra hôm nay rất là lớn, Phật giáo VN đã có chiều dài lịch sử 2 ngàn năm, để sống theo giòng lịch sử dân tộc, thăng trầm , thịnh suy chung với dân tộc VN.
Hiện nay có 2 bộ phận dân tộc, 85 triệu người trong nước và 3 triệu người ở hải ngoại, không phải là đơn giản để có thể đưa ra câu giải đáp.
Sở dĩ nói cải cách là vì Đức Phật đến vùng nào nói chuyện với cử tọa, giảng dạy cho một đối tượng nào, từ vua quan cho đến bình dân, đều có những ngôn ngữ, bài pháp khác nhau, tấm lòng, phương tiện khác nhau. Nơi thì Đức Phật dùng nhiều ẩn dụ, chỗ khác lại nhiều triết lý, để giúp con người tìm được sự an lạc, hạnh phúc, tu tập, tránh phiền não, đạt trình độ giác ngộ cao, nhân loại có đời sống tốt đẹp hơn.
Đỗ Hiếu: Theo Thượng Tọa thì đạo Phật xuất phát từ Ấn Độ trên 2500 năm qua đã du nhập vào VN và được ứng dụng như thế nào trong cuộc sống của người Phật Tử nói riêng và của cả dân tộc Việt nói chung"
Thượng tọa Thích Quảng Ba: Tiếp tục sứ mạng của Đức Phật cũng như suốt 26 thế kỷ của các Tổ sư vừa qua, có lẽ trong các thế kỷ 18, 19 có sự giảm sút một chút, nhưng từ đầu thế kỷ 20 đến nay, đã có thay đổi rất lớn, để chấn hưng hầu giữ được bản sắc cao quý, hướng đến giác ngộ, thích ứng với thời đại mới. Từ khi dân tộc bị ngoại xâm, qua phân, nội chiến, chiến tranh ý thức hệ, cộng với tư tưởng mới, xâm nhập vào làm nhiều người phân vân và ngã lòng.
Nếu mà Phật giáo Việt Nam phát huy tất cả nội lực, kinh nghiệm, tình cảm thiết tha với dân tộc Việt Nam như các thế kỷ qua, thì vẫn có thể đóng góp rất nhiều cho đời sống tâm linh, đạo đức, luân lý của người Việt.
Những tư tưởng khác cũng có phần ảnh hưởng tuy nhiên trong máu huyết của bao nhiêu người Việt, thì đạo đức, lễ nghĩa, ăn ở hiền lành, tử tế, trên thuận dưới hòa, tất cả những việc đó đều phát xuất từ đạo Phật, cho nên dựa trên căn bản đó, để phát huy đạo Phật vào hoàn cảnh này.
Khi mà người cộng sản Việt Nam vẫn còn khắc khe trong vấn đề cai trị, họ không chấp nhận bất cứ sự đối lập hay khác biệt nào trong quan điểm cai trị đất nước, thì quả thật trong suốt 70 năm qua ở miền Bắc và 32 năm tại miền Nam, các vị tăng ni cùng rất nhiều Phật tử đã phải khốn đốn, khổ cực, để có thể giữ gìn một số ít nền tảng của đạo pháp, vừa phải giữ sự tồn tại của chính mình trong xã hội cộng sản, tiếp tục sứ mạng do Thầy tổ để lại.
Đỗ Hiếu: Qua những điều mới vừa trình bày, khi nói về sự chuyển mình của đạo Phật dưới chế độ cộng sản hiện giờ thì sinh hoạt đạo phải thích ứng với hòan cảnh như thế nào"
Thượng tọa Thích Quảng Ba: Chính các vị cao tăng , thời gian qua cũng đã nói lên được khả năng thích nghi trong xã hội mới, vẫn không bị bạo lực, bạo quyền khuất phục, nhưng cũng không có thể gây hấn, để bị tiêu diệt.
Song song với nhiều giáo hội khác, Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất hai miền Nam, Bắc đã có nội lực hùng hậu, tự mình thích ứng, cải cách, đi vào quần chúng, xã hội, ẩn thân trong nhiều dạng thức khác nhau, đem tâm huyết, tình cảm thiết tha với lòng yêu nước chân thành, muốn cải hóa cái ác trở thành thiện.
Ý chí mãnh liệt đó đã làm cho tăng ni, Phật tử Việt Nam mặc dù gặp bao nhiêu sự tấn công, đàn áp khủng khiếp, chết chóc, cướp đoạt, tra tấn, tù tội, đày ải, nhưng vẫn vững vàng, giữ được thế đứng và nội tâm của mình, tôi chỉ muốn đề cao năng lực rất hùng hậu trong quần chúng, tăng ni, cũng như bao nhiêu triệu Phật Tử khắp nơi và tại Việt Nam.
Đỗ Hiếu: Theo ý kiến của Thượng Tọa thì Phật giáo đã và đang đóng góp điều gì hữu ích và thiết thực cho đất nước và dân tộc VN"
Thượng tọa Thích Quảng Ba: Phục vụ dân tộc Việt Nam, chúng ta không nên nói tới vấn đề kinh tế và chính trị vì Phật giáo không làm chính trị và cũng không có khả năng làm kinh tế, mà chỉ là một bộ phận để cho đất nước đi lên.
Riêng về vấn đề tâm linh và đạo đức thì rõ ràng Phật giáo có khả năng chỉ ra cái khuyến thiện và ác, để mọi người tránh xa và thay đổi. Đó là sở trường của đạo Phật, tất cả bài kinh, thời thuyết pháp của Đức Phật và các vị Thầy trụ trì từ thôn quê đến thành phố cũng đều giúp cho con người tránh xa cái ác, đừng tàn nhẫn, bức hiếp, gian trá mà luôn giữ gìn sự tử tế, thương mến.
Tất nhiên trong xã hội sẽ còn có nhiều người vẫn còn lòng tham, sự sân si, ngu muội mà sống bừa bãi, vô luân, nhưng đó chỉ là một thiểu số, cho dù họ nắm nhiều quyền hạn, có khả năng gây nhiều tác hại cho xã hội.
Quần chúng âm thầm vẫn là những người có niềm tin là chúng ta có lý tưởng cao quý, có lẽ thiện, chân thật hơn và đó là hoài bão còn mãi mãi trong tâm hồn của người Việt.
Đỗ Hiếu: Xin Thượng Tọa nói rõ hơn về ý nghĩa của sự cải cách trong đạo Phật có thể thực hiện, sao cho phù hợp với xã hội đương thời"
Thượng tọa Thích Quảng Ba: Xin đính chính chữ cải cách mà chúng tôi đang nói đây không nhằm mục đích để thay đổi hoàn tòan cái cấu trúc chính trị hay là kinh tế, xã hội mà là những phương tiện tu tập, lời thuyết giảng, suy tư, làm sao cho tâm hồn người ta có thể thích nghi theo trào lưu mới, nhưng vẫn giữ bản chất thiện của truyền thống cha ông, tổ tiên mà con nguời mình không vong thân vào trong hoàn cảnh mới. Thí dụ như những hiện tượng suy đồi về đạo đức như con người ta phải bán thân ra nước ngoài, chỉ vì chút đỉnh tiền bạc.
Đó là hiện tượng rất đáng quan tâm, chắc chắn phải tìm cách thay đổi, không cho chuyện đó trở thành phổ quát, cũng như vấn tham nhũng, mê tín, dị đoan, cầu thần, cầu quỹ, để giữ của cải tham nhũng, những thứ đó cần phải được điều chỉnh để con người sống với niềm tin, đúng vào lẽ thiện và sự tương trợ mà không ích kỹ, không sử dụng ài nguyên xã hội để hưởng dụng cá nhân, bỏ mặc cho nổi thống khổ mà đại đa số quần chúng phải gánh chịu.
Với những suy tư ngắn ngủi trong vài phút như vậy, xin thưa là Phật giáo có một sứ mạng luôn đi bên cạnh và đi trong lòng những người bất hạnh, nghèo khổ, thiếu may mắn và luôn kêu gọi người có quyền thế, nhưng thiếu nền tảng đạo đức, cần phải trở lại với nếp sống đạo đức theo ông cha, tổ tiên của mình, bởi vì đó là căn bản của 4 ngàn năm văn hiến của dân tộc Việt Nam.
Đỗ Hiếu: Xin cám ơn Thuợng Tọa Thích Quảng Ba đã dành thời giờ cho câu chuyện hôm nay với đài Á Châu Tự Do chúng tôi.
Gửi ý kiến của bạn
