Nông Dân VN Bi Thảm Vì Gạo Ngoại Từ Biên giới Tràn Vào
(An Giang - VNN) Trong khi lúa gạo trong nước ứ động mất giá, nông dân VN lại phải điêu đứng thêm vì tình trạng lúa gạo ồ ạt tuôn vào VN từ các nước láng giềng Campuchia và Thái Lan.
Liên tục trong những ngày qua, tại cửa khẩu quốc tế Tịnh Biên, An Giang, hoạt động nhập khẩu lúa từ Campuchia vào VN vẫn diễn ra rầm rộ. Đã bắt đầu xuất hiện tình trạng thương lái trộn lúa "nội" vào lúa "ngoại" để hy vọng bán được với giá cao hơn.
Theo ước lượng, dù có sụt giảm, nhưng lúa từ Campuchia nhập về mỗi ngày vẫn lên đến hàng ngàn tấn. Các phương tiện ghe tàu được thương lái tận dụng tối đa.
Các điểm thu mua lúa dọc theo tuyến đường cặp bờ kênh Vĩnh Tế hoạt động tất bật, với hàng chục chiếc ghe, tàu trọng tải hàng chục tấn chất đầy lúa, đậu sát nhau chờ dân bốc vác vào kho của các chủ vựa hoặc bốc trực tiếp lên các xe tải đậu chờ sẵn.
Theo các chủ vựa lúa lớn tại khu vực cửa khẩu Tịnh Biên, hiện nay ĐBSCL đang tồn đọng một số lượng lớn lúa. Cho dù nông dân đã chấp nhận bán đổ, bán tháo cho các thương lái với giá rất thấp để có tiền trang trải các khoản nợ ngân hàng, tiền vật tư nông nghiệp... nhưng cũng không thể bán hết được. Lúa càng ứ đọng, bảo quản lâu ngày trong điều kiện thời tiết ẩm ướt sẽ làm cho hạt lúa ngả màu sạm đen, hạt gạo không còn bóng sáng lại càng khó bán.
Tuy nhiên, thời gian qua dù có tập trung mua lúa nhập từ Campuchia về nhưng các chủ vựa vẫn tiếp tục thu mua lúa thần nông tại ĐBSCL. Tuy nhiên, điều kiện để lúa thần nông ứ đọng từ vụ hè thu đến nay được thương lái chọn mua rất khắt khe. Ngoài các tiêu chuẩn về ẩm độ, lúa phải còn độ bóng và không bị thâm... Sau khi mua được số lúa "nội" trên của nông dân với giá khá rẻ khoảng từ 2.800 - 3.000 đồng/kg, trong khi giá lúa tốt Campuchia thương lái mua về với giá từ 3.000 -5.300 đồng/kg tùy theo loại và chất lượng. Sau đó, các chủ vựa lúa trộn với các loại lúa chất lượng cao nhập từ Campuchia để bán giá cao.
Một thương lái thú nhận: "Tôi vẫn còn khá nhiều lúa thần nông nên đành phải trộn với các loại lúa tốt mới thu hoạch nhập từ Campuchia về để bán. Nếu chỉ thu mua riêng lúa của ta rồi xay xát thì hạt gạo bị thâm, rất khó bán cho các nhà máy...". Lượng lúa theo kiểu "nửa nội, nửa ngoại" trên sẽ được các thương lái bán lại cho các doanh nghiệp lương thực khắp các tỉnh, thành như: Cần Thơ, Đồng Tháp, Tiền Giang... Giá của loại gạo pha trộn trên dao động ở mức 7.000-8.000 đồng/kg. Đương nhiên, lượng gạo này khi đến tay người tiêu dùng trên thị trường cũng vẫn mang thương hiệu gạo thơm Thái Lan, gạo thơm lài... Các chủ vựa lúa, thương lái kiếm thêm được một khoản lợi nhuận không nhỏ, nông dân ĐBSCL cũng bán được lúa tồn đọng lâu ngày dù giá ở mức... siêu rẻ.
Liên quan đến tình trạng lúa gạo thê thảm của nông dân ĐBSCL, nông dân miền Tây vừa hú vía khi bão số 10 đi trớt. Nếu cơn bão tràn vào đồng bằng thì riêng việc bảo quản lúa không biết sẽ thế nào...
Miền Tây từng có hệ thống kho tàng hùng hậu gắn với chành vựa kinh doanh mễ cốc từ trước năm 1975. Sau 1975, nhiều kho tàng đặt dưới sự kiểm soát của các sở, công ty kinh doanh lương thực nhà nước CSVN. Sau một thời gian, các công ty kinh doanh lương thực làm ăn thua lỗ, kho tàng dần dần bị chuyển công năng.
Hiện ở vựa lúa miền Tây, chỉ có vụ đông xuân, sản lượng và năng suất lúa tốt nhất do mùa khô, các vụ khác nông dân đều rối việc tồn trữ. Mấy tháng dừng hoạt động xuất khẩu theo lệnh của nhà nước CSVN vừa qua, lúa hè thu - gặt trong mùa mưa bão - chất lượng đã bị giảm từng ngày.
Từ nhiều năm trước, dự án DANIDA đã cảnh báo "vấn nạn" tổn thất sau thu hoạch ở ĐBSCL đã gây thiệt hại cả ngàn tỉ đồng/năm. Riêng khâu tồn trữ mỗi năm thất thoát 1,61% ước hơn 281.000 tấn lúa. Theo sở Khoa học và công nghệ Tiền Giang, năm 2005, tổn thất sau thu hoạch ở tỉnh này là 21.000 tấn, giá lúa bình quân 2.000.000đ/tấn, nông dân Tiền Giang mất đứt 42 tỉ đồng.
Mặc dù được các chuyên gia cảnh báo và chỉ ra mắt xích yếu ớt của khâu bảo quản sau thu hoạch, nhưng tới nay cả đồng bằng chỉ có 3 silo tại Sóc Trăng, Cần Thơ, Đồng Tháp, tổng công suất 30.000 tấn. Các silo đã "luống tuổi", không thể bảo quản lúa gạo đúng tiêu chuẩn. Rất tiếc, khi dự án xây chợ đầu mối lúa gạo, việc đầu tư kho lúa gạo cũng chỉ ở mức 25.000 tấn. Nhiều chuyên gia cho rằng, với sản lượng lúa hàng hoá như hiện nay, ĐBSCL cần ít nhất 40 silo, mỗi silo chứa 10.000 tấn mới đáp ứng nhu cầu. Mức đầu tư mỗi silo 10.000 tấn, khoảng 3,7 triệu USD. Tính ra, sẽ phải đầu tư khoảng 150 triệu USD. Đây không hề là mức đầu tư quá lớn so với giá trị kim ngạch hàng tỉ USD/năm do xuất khẩu lúa gạo mang lại. Nhưng không ai lo.