Tuần qua, TNS độc lập từ Nam Úc, ông Nick Xenophon, tuyên bố ông sẽ không yểm trợ cho việc thông qua đạo luật nhằm thực hiện chương trình FuelWatch của chính phủ Lao động liên bang vì ông nghĩ rằng về lâu về dài, chương trình này sẽ khiến các cây xăng độc lập bị phá sản vì không cạnh tranh nổi với những đại công ty. Không bao lâu sau, TNS Steve Fielding của đảng Family First cũng tỏ vẻ chần chừ, e ngại không muốn yểm trợ đạo luật này. Sau đây, xin mời qúy độc giả theo dõi bài viết của nữ ký giả Michelle Grattan được đăng tải trên The Sydney Morning Herald hôm Thứ Bảy 16/8/08 vừa qua về những khó khăn mà bộ trưởng Chris Bowen, một khuôn mặt không xa lạ với cộng đồng Việt Nam ở NSW, phải đối phó vì chuyện này.
*
Ông Chris Bowen, một ngôi sao đang lên trong chính phủ Lao động liên bang có một trọng trách vô cùng khó khăn: cứu vãn dự án giám sát giá xăng dầu của chính phủ không để dự án này bị Thượng Viện bác bỏ.
Khi ông Chris Bowen được Ủy Ban Bảo Vệ Người Tiêu Thụ - Australian Competition and Consumer Commission (ACCC) - trình bày ý kiến lần đầu tiên về chương trình FuelWatch thì ông công khai bày tỏ sự hoài nghi của mình. Chương trình này không nằm trong chính sách tranh cử của đảng Lao động và ông muốn né tránh không đề cập đến nó trong cuộc họp báo tháng 12/2007 vốn được tổ chức để phổ biến bản báo cáo của ACCC về giá cả xăng dầu.
Như ông viết lại sau này, nhân viên của ông thấy ông nhướn lông mày “cả một inch” về ý niệm chính ủy ban kiểm soát cạnh tranh lại thúc giục Bộ Trưởng Cạnh Tranh (Competition Minister) giới hạn những thay đổi trong giá xăng dầu để khuyến khích một thị trường cạnh tranh mạnh mẽ.
Thế nhưng, trong khoảng thời gian từ đó đến nay thì ông Bowen đã trở thành một người tin tưởng vào dự án này. Bây giờ, trước việc các TNS Nick Xeophon (độc lập) và Steve Fielding (đảng Family First) đe dọa sẽ nhận chìm dự án trong tuần qua thì ông Bowen sẽ phải đội đá vá trời để cứu vãn chương trình này.
Đây không phải là chuyện nhức đầu duy nhất cho vị Phụ Tá Tổng Trưởng Kinh Tế kiêm Bộ Trưởng Chính Sách Cạnh Tranh và Người Tiêu Thụ Sự Vụ (Assistant Treasurer and Minister for Competition Policy and Consumer Affairs). Ông đang bị các luồng sóng dội ngược từ những sự chờ đợi mong ngóng mà thủ tướng Kevin Rudd đã sách động trong năm ngoái khi ông khéo léo quạt lên một luồng sóng phẫn nộ từ quần chúng về những áp lực của thời giá lên mức sinh hoạt của người dân.
Bản tường trình về giá cả tạp hóa (Grocery Report) được phổ biến tuần qua đã tạo một sự thất vọng cho quần chúng, một phần vì nó đã không cho rằng các chuỗi siêu thị là những kẻ gian ác như sự suy nghĩ của người tiêu thụ. Trang web GROCERY Choice đã bị chỉ trích và tấn công ráo riết.
Dự án FuelWatch đã gặp nhiều khó khăn trong nhiều tháng qua, kể cả một sự tiết lộ khả dĩ gây nhiều thiệt hại, cho thấy nhiều bộ khác nhau trong chính phủ đã báo động và cảnh cáo rằng dự án này có thể đẩy giá xăng lên cao. Ông Bowen, một ngôi sao đang lên của Phe Hữu NSW, phe phái vốn đã từng có những nhân vật đại tài như cựu TT Paul Keating và cựu Tổng Trưởng Graham Richardson, nói: “Tôi luôn biết rằng FuelWatch sẽ rất khó khăn và dễ gây nhiều tranh cãi. Nếu mà người ta chỉ muốn có những vấn đề tầm thường, không gây tranh cãi thì người ta không nên tham gia vào chính trường”.
Thương Nghị Sĩ Mark Arbib, cựu tổng bí thư chi bộ đảng NSW cho biết ông Bowen “chưa bao giờ thực sự tham gia vào những công việc mang tính bè phái phe cánh cả. Ưu điểm của ông là những công việc mang tính chính sách”.
Là con trai của một giám đốc NRMA, gia nhập đảng Lao động từ thời niên thiếu, ông Bowen đã mài giũa tài năng chính trị của mình trong suốt 9 năm làm nghị viên HĐTP Fairfield, kể cả một nhiệm kỳ trong chức vụ thị trưởng.
Kinh nghiệm ở HĐTP đã là “cuộc thử lửa cam go của tôi”, như lời ông Bowen thường nói. Ông Ngô Cảnh Phương, người đã bị kết tội ám sát dân biểu Lao động tiểu bang John Newman, cũng là bạn đồng liêu của ông. Ông Bowen nói: “Ông ta và tôi là kẻ thù trên chính trường. Khi ông ta muốn ra tranh chức thị trưởng, tôi nói tôi sẽ không yểm trợ ông ta. Ông ta nói ông ta sẽ đưa tôi ra trước hội đồng kỷ luật chiếu theo đảng quy của đảng Lao Động”.
Chuyện này xảy ra khi ông Phương đã bị tình nghi, nhưng chưa bị truy tố. Ông Bowen kể lại, có lúc “ông ta nghiêng sát người vào tôi rồi nói, “nếu anh ngăn cản tôi làm thị trưởng thì tôi sẽ theo đuổi anh xuống tận mộ sâu”. Sau khi trải qua một việc như thế thì tất cả mọi chuyện khác đều có vẻ qúa đơn giản và dễ dàng. Một khi mà mình đã đi đến một quyết định thì mình chỉ có theo đuổi nó đến cùng”.
Một nguồn tin từ trong đảng Lao động nói: “Ông ta cương quyết giữ vững quan điểm của mình. Điều này chứng tỏ rằng ông ta phải có nghị lực luân lý”.
Sự thăng tiến trong quốc hội của ông Bowen có nhiều điểm tương đồng với thuở ban đầu của sự nghiệp chính trị của cựu thủ tướng Howard hơn ba thập niên trước. Ông Howard, đắc cử lần đầu năm 1974, nhanh chóng trổi lên trong hàng ngũ để trở thành bộ trưởng thương nghiệp và người tiêu thụ sự vụ (business and consumer affairs) trong tân chính phủ Fraser. Khi ông Bowen bước vào Quốc Hội năm 2004 thì phe Hữu của ông cho biết họ sẵn sàng đưa ông vào hàng ghế trước nhưng ông từ chối. Ông nói: “Lúc đó tôi cảm thấy tốt hơn thì mình nên chờ đợi. Và đấy quả là một sự lựa chọn đúng đắn”.
Khoảng đầu năm 2006, ông được thăm dò về việc thay đổi lãnh tụ đảng, nhưng ông quyết định ở lại với ông Kim Beazley. Tuy nhiên, chỉ trong vòng vài tháng sau đó thì ông đổi sang yểm trợ ông Kevin Rudd. Ông thông báo cho ông Beazley biết về tư thế mới của mình. Ông nói: ‘Đấy là một trong những quyết định khó khăn nhất mà tôi phải làm. Tôi không muốn thấy ông ta phải trải qua những chuyện mà ông ta phải trải qua. Thế nhưng, theo sự suy xét của tôi lúc ấy thì chúng tôi không thể nào thắng được với ông Beazley. Chúng tôi chỉ có thể chiến thắng với ông Rudd”.
Một khi ông đổi phe thì ông trở thành một trong những người mạnh mẽ nhất và năng nổ nhất trong việc thuyết phục những người khác chuyển hướng.
Và không có gì đáng ngạc nhiên khi ông Rudd quyết định thăng thưởng, đưa ông lên hàng ghế trên, trong vai trò phụ tá bộ trưởng kinh tế đối lập kiêm phát ngôn nhân đối lập về lợi tức và chính sách cạnh tranh (revenue and competition policy). Và dĩ nhiên chuyện này đưa đến việc người ta đặt vấn đề rằng có phải ông được thăng chức vì đó là phần thưởng cho việc ông năng nổ vận động cho ông Rudd hay không. Lúc ấy, ông trả lời: “Kevin thăng chức cho vài người đã yểm trợ cho ông ta và cho vài người đã từng chống lại ông ta”.
Thực ra thì ông Bowen cũng mang đến cho chức vụ của ông những kinh nghiệm chuyên môn độc lập vì ông có bằng cử nhân kinh tế từ đại học Sydney. Khả năng chính trị của ông được mài giũa không những chỉ qua kinh nghiệm ở chính trường liên bang và trong hội đồng thành phố mà thôi, vì ông từng là đổng lý văn phòng cho một bộ trưởng tiểu bang ở NSW nữa. Nếu người ta có thể chỉ trích ông và văn phòng của ông hiện nay thì có lẽ chỉ có một điều mà thôi: họ quá nhạy cảm với những ảnh hưởng chính trị ngắn hạn của các vấn đề.
Các viên chức trong bộ đã thấy được rằng ông Bowen nhanh nhẹn nắm vững được vấn đề được tường trình và rất thông thạo đạo luật về thương mại (trade practices law). Kinh nghiệm trong quá khứ giữa hai người đã khiến ông Bowen có được một mối quan hệ tốt với thủ tướng Rudd.
Về phần ACCC thì chính phủ Rudd đã mang đến cho cơ quan này một vị bộ trưởng có thể dồn nhiều thời giờ cho họ. Tổng trưởng kinh tế Wayne Swan có trách nhiệm tối hậu tổng quát đối với ACCC, nhưng ông Bowen là người làm việc với cơ quan này nhiều nhất. Trong những ngày cuối cùng của ông Costello trong vai trò tổng trưởng kinh tế thì một bí thư quốc hội, ông Chris Pearce, chuyên lo về những chính sách cạnh tranh trong lúc ông Costello chỉ đối phó với những vấn đề quan trọng về chính sách mà thôi.
Ông Bowen cho biết ông sẽ là người thương lượng chủ yếu với các thượng nghị sĩ để FuelWatch có thể tiến hành. Với sự chống đối từ phe Đối Lập thì đảng Xanh, và các ông Fielding cùng Xenophon đều cần phải được thuyết phục. Ông Bowen cho biết ông sẽ hết sức du di, “miễn sao các mục tiêu căn bản của FuelWatch được tôn trọng”.
Ông tin rằng “có một cơ hội khá tốt để đưa ra một hệ thống vốn có thể hội đủ được những mục tiêu mà chúng tôi đề ra” để đáp ứng sự thiếu thốn tin liệu về giá cả xăng dầu và “một hệ thống mà hiện nay tuy hợp pháp nhưng có sự thông đồng vô cùng tệ hại”.
Ông bowen hiện nay đã đầu tư rất nhiều vào chương trình FuelWatch. Đấy là một đứa con tinh thần của ông và nếu phải từ bỏ nó thì quả thật là một cú đấm tàn khốc.
Thế nhưng, những chuyện mà các thượng nghị sĩ đòi hỏi hiện nay qủa thật là một sự việc gần như bất khả thi. Một vài người bên phe chính phủ cũng sẽ rất vui mừng nếu dự án này bị xếp xó. Và bất kỳ một sự thỏa thuận nào để có thể giúp nó tiến hành mà có dính líu đến những sự nhân nhượng lớn lao có lẽ sẽ khiến ACCC đưa ra lời khuyến cáo, cơ quan này không thể nào tiếp tục yểm trợ chương trình mà chính họ đã thành công trong việc thuyết phục với vị bộ trưởng chịu trách nhiệm cho họ.
Gửi ý kiến của bạn
