HANOI (VB) -- Trong khi Lào lên kế hoạch để trở thành nhà máy điện cho vùng Đông Nam Á với điện thủy lực, thì các hội môi sinh hôm Thứ Ba cảnh cáo rằng một đập nứơc xây gần 10 năm trứơc đã làm hại cho hàng chục ngàn dân làng, theo bản tin AFP
Hội Nghiên Cứu Thủy Văn Quốc Tế (FIVAS) nói là dự án Theun-Hinboun tại miền trung Lào đã làm nước sông trào vọt và gây thiệt hại cho các nông trại và cả ngư nghiệp bằng cách tạo ra các dòng nước chảy nhanh hơn, cao hơn và đục bùn hơn.
Tổ chức Na Uy này trong bản phúc trình hôm Thứ Ba cảnh giác chống laị kế hoạch mở rộng đã tính của dư5ự án này, nói nó chỉ làm hại thêm và buộc phaỉ di dời dân chúng dọc 2 bờ sông Mekong.
Lào hiện có nền kinh tế nông thôn và là một trong các nước nghèo nhất Châu Á, đang xây khoảng 10 đập mới và xem xét kế hoạch cho xây thêm 70 đập nước nữa, để bán điện cho các nứơc láng giềng thiếu điện như Thái Lan, Việt Nam và Trung Quóc.
Dự án lớn nhất trước giờ là đập Nam Theum 2, do Ngân Hàng Thế Giới hỗ trợ và do Pháp xây, tốn 1.45 tỉ đô la, dự kiến hoàn tất cuối 2009 và sẽ bán 90% điện nơi này cho Thái Lan.
Ngân Hàng Phát Triển Châu Á ADB lý luận rằng các đập nước sẽ cho Lào có ngoaị tệ và “phát triển kinh tế ở Lào sẽ liên hệ tất yếu tới phát triển khả năng thủy điện của một số sông ngòi ở Lào.”
Chính phủ CS Laò và ADB nói là tiền từ thủy điện sẽ giúp Laò thoát đói nghèo, nhưng các hội môi sinh nói là ảnh hưởng sinh thaí sẽ tai hại và phần lớn tiền này sẽ thành trôi sông trôi biển.
Bản phúc trình FIVAS dựa vào các chuyến viếng thăm đầu năm nay, nói là nguồn cá sẽ cạn; mực nước dao động hiện đã phá sạt lở các bờ sông Nam Hai và Hinboun làm đất nông nghiệp chai sạn, vườn khô, cây giảm trái; làm tình hình lụt vùng hạ lưu tệ hại hơn, và dân làng liên tục mất mùa, nhiều người phaỉ bỏ ruộng mà đi; sông vào mùa lụt lũ dữ dội hơn, làm chết thú, cuốn trôi taù bè, nguy hiểm cho trẻ em đi học và cả người lớn.