MANILA, Phi Luật Tân -- Ưu tiên cho dân chủ" Đa số người Việt Nam tin là cần ưu tiên cho dân chủ, hơn là các nhu cầu vật chất căn bản.
Đó là bản tin của phóng viên Mahar Mangahas đăng trên báo Phi Luật Tân Inquirer.net hôm 25-8-2007, ghi lại cuộc thăm dò Asian Barometer Survey (ABS) phổ biến trong hội nghị quốc tế ABS về “Tại Sao Dân Á Châu ủng Hộ Dân Chủ, và Tại Sao Không"” tổ chức ở Taipei, Đài Loan các ngày 9-10 tháng 8-2007.
Câu hỏi thăm dò là: “Người ta có quan điểm khác nhau về đặc tính nào cốt tủy nhất cho nền dân chủ. Nếu bạn phải chọn duy nhất 1 trong những thứ sau đây, thì bạn chọn thứ nào là quan trọng nhất trong 1 nền dân chủ" (a) Cơ hội thay đổi chính phủ xuyên qua bầu cử. (b) Tự do phê phán người cầm quyền. (c) Thu hẹp hố ngăn cách giaù nghèo. (d) nhu cầu căn bản như thực phẩm, áo quần và nhà ở, vân vân cho mọi người.”
Cuộc thăm dò đầu tiên ABS thực hiện năm 2001-2003 tại Trung Quốc, Hồng Kông, Nhật, Mông Cổ, Phi, Nam Hàn, Đài Loan và Thái Lan. Cuộc thăm dò thứ nhì ABS là năm 2005-2007 đã cộng thêm Cam Bốt, Mã Lai, Singapore, và Việt Nam.
Thứ nhất: Cần nhu cầu căn bản. Tới 45% dân Đài Loan và 38% dân Phi noí yếu tố cốt tủy nhất của dân chủ là nhu cầu căn bản cho mọi người. Sau đó là dân Indonesia (29%), Singapore (28%), Nhật (27%), Mông Cổ (26%), Việt Nam (20%), Thái (12%) và Nam Hàn (10%).
Thứ hai: Bầu cử. Yếu tố quan trọng nhất của dân chủ là cơ hội bầu cử để thay đổi chính phủ. Tin như thế, theo thứ tự là 38% dân Thái, thứ nhì là 37% dân Việt Nam, Nam Hàn và Nhật ngang nhau ở 35%, Phi hạng 5 với 31%, rồi Singapore (28%), Đaì Loan và Indonesia (cùng 27%) và cuối cùng là Mông Cổ (20%).
Thứ ba: Tự do chỉ trích. Quyền tự do phê phán chính phủ là cốt tủy của dân chủ, là niềm tin của 31% dân Mông Cổ, 22% Indonesia, 20% Singapore , 19% Phi Luật Tân, 14% Nam Hàn, 13% Thái, 12% Nhật, 6% Việt Nam, 4% Đài Loan.
Thứ tư: Kinh tế bình đẳng. Tin vào điều naỳ có tới 36% dân Nam Hàn, 25% dân Việt Nam, 20% Mông Cổ, 18% ở cả Đaì Loan và Singapore, 17% Nhật, 14% Thái, 11% Indonesia, 7% Phi...
Thấy rõ, dựa theo bản thăm dò ABS, nếu Việt Nam cho phép trưng cầu dân ý về chế độ dân chủ, thì Đảng CSVN thua là chắc chắn.