HANOI -- Chính phủ CSVN đang gặp các khó khăn nào trên tiến trình gia nhập WTO" Có thể vào kịp WTO năm nay hay không" Đặc biệt, nhiều cán bộ cao cấp ở Hà Nội lại cố ý trì hoãn... Bản tin “Những khó khăn trong việc gia nhập WTO của Việt Nam” của đaì VOA hôm 5-9-2005 đã ghi nhận tình hình này như sau.
Mở đầu bài viết dài về việc Việt Nam gia nhập Tổ Chức Thương Mại Thế Giới, Thông Tấn Xã AFP ghi nhận là Việt Nam đang đứng trước một cuộc tranh đấu rất gay go để được gia nhập WTO trước kỳ hạn mà Việt Nam đã tự ấn định là tháng chạp năm nay, sau khi vấp phải nhiều trở ngại trong các cuộc thương thảo.
Theo nhận định của ông Fred Burke, một chuyên gia về các vấn đề thương mại của Việt Nam, thì việc đạt được mục tiêu đó cực kỳ khó khăn. Ông Burke nói với hãng tin AFP rằng chưa kể các bất đồng đáng kể còn tồn tại về nhiều vấn đề, thì việc đạt được chỉ tiêu kỳ hạn cũng không thể nào thực hiện được.
Theo ông, may ra thì có thể kết thúc hầu hết các cuộc thương thảo song phương vào cuối năm nay.
Bộ trưởng thương mại Việt Nam, ông Trương Đình Tuyển, còn tỏ ra ít lạc quan hơn nữa. Ông xác nhận với đài truyền hình Việt Nam rằng khó lòng có thể kết thúc các cuộc đàm phán song phương với Hoa Kỳ trước cuối năm nay. Ông Tuyển nói rằng phía Mỹ quá bận rộn vào thời điểm này trong năm, là mùa lễ lạc của người Mỹ.
Theo ông Tuyển, Việt Nam có thể gia nhập WTO vài tháng chậm hơn dự kiến, có thể là vào đầu năm 2006.
Việt Nam còn phải hoàn tất các cuộc thương nghị với 7 quốc gia, kể cả nước gay go nhất là Hoa Kỳ. Trong số các nước khác còn có Australia và New Zealand.
Vào trung tuần tháng này, Việt Nam phải mở các cuộc đàm phán đa phương với một nhóm công tác tại Geneve và kết thúc tiến trình phê chuẩn tại Quốc Hội.
Việt Nam muốn được tiếp cận thêm các thị trường tây phương nói chung, mà không phải thực hiện các thỏa hiệp song phương.
Việt Nam chính thức xin gia nhập WTO vào năm 1995. Tiến trình đã vấp phải cuộc đấu tranh ngay trong nội bộ đảng cộng sản Việt Nam, cuộc khủng hoảng tài chính Á châu và tình hình tham nhũng tràn lan.
Mãi đến năm 2002 cuộc thương thảo mới thực sự khởi diễn.
Việt Nam không chính thức bị đặt dưới áp lực phải gia nhập WTO trước ngày tổ chức thương mại này mở cuộc họp cấp bộ trưởng ở Hong Kong vào tháng chạp nhưng cho đến nay, Hà Nội vẫn định thời gian đó là mục tiêu.
WTO đã khẳng định là muốn gia nhập tổ chức thì Việt Nam phải kết thúc các cuộc thương thảo với tất cả các đối tác vào giữa tháng 9.
Các đối tác thương mại, và ngay cả Việt Nam, có một số hạn chế về việc gia nhập WTO.
Đối với các đối tác, một vấn đề chủ yếu là cho phép các công ty nước ngoài tham gia vào việc bán hàng trực tiếp tại Việt Nam mà không phải qua các trung gian địa phương.
Trong hiệp định thương mại song phương với Hoa Kỳ năm 2001, Việt Nam đã đưa ra một số cam kết phải thực hiện vào ngày 10 tháng chạp năm 2004, nhưng các cam kết này đã phai nhạt dần trong khi các bộ tìm cách thực thi luật lệ.
Các lấn cấn khác gồm thuế đánh vào các sản phẩm nhập khẩu, thực thi việc bảo vệ tác quyền, chế độ ưu đãi các công ty quốc doanh, và nhiều hạn chế đối với sự tham gia của nước ngoài vào những khu vực dịch vụ từ ngành thông tin liên lạc cho đến ngành dược phẩm, từ phân bón cho đến công nghệ giải trí và du lịch.
Hoa Kỳ đòi hỏi phải tiết giảm thêm vai trò của nhà nước trong nền kinh tế.
Nhiều chuyên gia nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ đã tỏ ra dè dặt hơn kể từ khi Trung Quốc gia nhập Tổ Chức Thương Mại Thế Giới vào năm 2001, vì nước này đã không tôn trọng tất cả các cam kết.
Việt Nam có những mối quan ngại riêng.
Theo ông Trần Du Lịch, giám đốc viện kinh tế tại thành phố Sài Gòn thì các thách thức mà Việt Nam phải ứng phó trên con đường được thu nhận vào WTO rất to lớn. Các công ty Việt Nam đều phải ứng phó với các khó khăn chính là khả năng cạnh tranh, tiêu chuẩn quản lý và sản xuất còn rất yếu kém.
Hơn nữa, 90% các công ty đều thuộc loại vừa và nhỏ, các hệ thống thông tin hạn chế và tình trạng thiếu một cách trầm trọng các luật sư bảo vệ cho các công ty Việt Nam sau khi được gia nhập WTO.
Ông Lịch bầy tỏ mối quan ngại đặc biệt về tương lai của các khu vực như dịch vụ, thị trường tài chính, tín dụng, ngân hàng và nông nghiệp hiện đang tụt hậu rất xa so với tiêu chuẩn quốc tế.
Còn có những hạn chế về phía các đối tác song phương và nhóm công tác của WTO. Nga, Ukraine, Ả Rập Saudi nằm trong số các nước đang xếp hàng để xin gia nhập tổ chức thương mại toàn cầu trong năm nay.
Theo ông Tony Foster, thuộc công ty luật Freshfields Bruckhaus Deringer, mặc dầu các ứng viên đối thủ có thể không gây trở ngại cho Việt Nam, nhưng các giới chức tại Geneve có thể không đáp ứng nổi vì các lý do thực tế. Ông Foster giải thích rằng các giới chức này không có ý trì hoãn mọi chuyện cho Việt Nam, nhưng chỉ vì con số viên chức lo các thủ tục hành chánh tại Geneve rất hạn hẹp nên họ chỉ có thể một số việc một lúc mà thôi.
Ông Burke nêu nhận định rằng về phía Việt Nam thì không phải mọi người đều đồng tâm hiệp lực.
Tuy có vẻ như có sự đồng thuận ở cấp cao nhất rằng việc gia nhập WTO là điều tốt đẹp nhất để tiếp tục sách lược hòa nhập của Việt Nam, vẫn còn nhiều giới chức và các thành phần bảo hộ trong nước muốn trì hoãn.
Gửi ý kiến của bạn
