Trời Phụ Lòng Người
Dư Nhượng, người nước Tấn, nổi tiếng hiệp nghĩa, túc trí đa mưu, khiến nhiều người kính nể. Nhượng theo phò Phạm Trung Hàng, nhưng không được Hàng tiếp đãi tử tế, bèn tủi buồn thân phận. Lên giọng thở than:
- Khi trước ta ở Liêu Châu, làm chức Giáo đầu, hàng ngày rong chơi ở đường phố, chè chén vui chơi, trải qua biết bao điều thú vị. Thế mà ngày nay lại bị Trung Hàng cho ngồi chơi xơi nước. Không hỏi đến một câu, thì chí cả nam nhi e tan tành trong nước mắt.
Rồi gục xuống mà thở, bất chợt có quan phó tướng là Lương Đống bước vào, tha thiết nói:
- Chủ nhân từ nào tới giờ gặp rượu thì uống, thấy việc thì làm, gặp yếu thì bênh, gặp mạnh thì đả, mà nay… đứt bóng như vầy, là cớ làm sao"
Dư Nhượng nhướng cặp mắt đục ngầu nhìn Lương Đống, buồn thiu đáp:
- Ta mang bầu nhiệt huyết, công tấm lòng thành, quyết tận sức mình đáp trả nợ non sông. Ngờ đâu lênh đênh đến tận chốn này. Sáng ăn điểm tâm, chiều hồ sau câu cá, khiến đêm ngày âm thầm chất chứa vạn đắng cay, cố nuốt giận vào lòng. Ta buồn lòng chợt nghĩ: Mỹ nhân tự cổ như danh tướng, bất hứa nhân gian kiến bạc đầu. Ta là danh tướng mà phải… kiến nhân gian đến bạc đầu - thì so với mỹ nhân - đã thua nhiều lắm lắm!
Lương Đống nghe chủ của mình nói vậy, hiểu được phần nào, nhưng không đành thấy chủ thương đau, bèn vớt vát nói:
- Trời nắm vận mạng con người, mà còn ở dưới mỹ nhân, thì chủ tướng có thua chút chút cũng chẳng nhằm chi hết ráo!
Rồi đảo mắt một vòng thiệt lẹ, khi chắc là chẳng có ai, bèn xích lại gần bên Dư Nhượng, nhỏ giọng nói:
- Trí Bá ở Hàm Dương, nổi tiếng nhân đức, lại biết chiêu hiền đãi sĩ, nên thiên hạ tụ về như trẩy hội. Nay mộng của chủ tướng không thành. Đích không đạt. Đã vậy còn bị người ta cho ngồi chơi xơi nước. Há lại khuất tất mà chịu nhục hay sao"
Dư Nhượng do dự đáp:
- Dù người ta đối đãi với mình làm vậy, mà không nói với họ một lời, lại bỏ mặc ra đi, thì biết khi mô mới thành người quân tử"
Lương Đống biết Dư Nhượng còn chưa quyết đoán, nên hít vội hơi sâu, rồi mới thủng thẳng trải phơi bầu tâm sự:
- Người sống một đời, cỏ sống một mùa. Quyết chẳng có đời thứ hai, thì không thế phí phung thời gian mình có được. Lại nữa, theo lẽ bình thường, thì con người sống đặng tuổi bảy mươi, trừ giờ ăn giờ ngủ, rồi tuổi thơ còn thơ dại, công thêm khoảng trời vất vả với tình yêu, thì tính ra chỉ được khoảng ba mươi lăm năm nơi cõi trần dung tạm, nếu trừ cho thời gian ngụp lặn, bệnh tật ốm đau, thì con số đó còn mất thêm nhiều hơn nữa. Nay chủ tướng chần chờ không định, thì chỉ e võ nghệ sa sút - mà chí cả trượng phu cũng dần tàn mai một - thì trước là lỗi đạo với tha nhân, sau với bản thân cũng có điều không đúng!
Dư Nhượng nghe tiểu tướng của mình giải bày như vậy, liền lấy tay ôm đầu, khổ sở nói:
- Mềm nhũn là cái gốc lập thân, cương ngạnh chỉ gây mầm tai họa. Nay ta bỏ gốc mà… dương phé kiểu này, có đặng không đây"
Lương Đống mạnh dạn đáp:
- Nguyên trước chủ tướng tưởng Trung Hàng là người biết chữ, thì tất nhiên hiểu được lẽ thiệt hơn ở đời. Dè đâu hắn lại cư xử bạc tình đến như thế, khiến tiểu tướng chán cho cảnh nhân tình thế sự, lắm nỗi buồn tênh, nên mỗi khi nghĩ đến lại càng thêm căm tức.
Rồi quyết liệt nói:
- Nghĩ đến người mà người không nghĩ đến mình, còn sợ lo người giận. Chẳng bậy lắm ư"
Nhượng nghe vậy, bèn quyết chí ra đi. Lúc về với Trí Bá, được Bá tiếp đón nồng nhiệt, thậm chí còn muốn mai mối em vợ của mình cho Nhượng nữa. Đã vậy còn nói:
- Phàm sự nhân tình là do người ta tình nguyện. Lẽ nào lại bức bách người ta được. Nay tướng quân khẳng khái tìm về, khiến ta nhộn nhạo tim gan. Thỏa tình trông ngóng.
Mà nói hổng phải chứ người tính thì không bằng trời tính. Nửa năm sau, Trí Bá bị Triệu Tương Tử đánh bại và chiếm mất đất. Lúc ấy, Dư Nhượng kẹt ở vòng vây, không thể nào tiếp cứu, nên khi nghe tin Bá bị Tử đưa về đoàn tụ với tổ tiên, bèn đánh tháo chạy trốn vào rừng. Nhìn lá cây mà thở than:
- Tài trai nên vì người tri kỷ mà bỏ thân, vì người yêu mà bỏ mạng. Ta đây chưa có người yêu, thì phải vì tri kỷ mà… thù ni chơi tới!
Bèn đổi tên họ, ăn mặc tồi tàn, rồi nộp đơn xin làm gia nhân nhà họ Triệu, với ước muốn đợi thời cơ lụi cho Tương Tử vài nhát, đặng trả thù cho Bá. Ngặt một nỗi Triệu say mê chiến thắng, lại có người đẹp kề bên, nên dẫu thu lụn đông sang vẫn chưa có cơ hội nào hết cả.
Một hôm, Tử thấy trong người hơi oải, bèn sai gia nhân đặt tiệc ở vườn hoa, đặng nhậu với mấy em cho thỏa tình thỏa ý. Nhượng biết được, bèn lận con dao Thái lan vào lưng, xăm xăm đi tới. Chẳng may gia nhân của Tử túm gọn được, bèn giải Dư Nhượng đến. Tử cau mặt hét:
- Thừa lúc ta đang vui thú với mấy em mà tính chuyện ám toán, là cớ làm sao"
Dư Nhượng hùng hổ đáp:
- Ngươi tuy là người thắng trận, song tâm địa hẹp hòi, xưa nay ghen ghét người tài năng, mà lại yêu thích người siểm nịnh, nên dẫu bị bại dưới tay ngươi, ta cũng không tâm phục chút nào hết cả.
Tương Tử đang kề cận mấy em. Chợt có kẻ nói mình hẹp hòi, lại lo mấy em nhìn mình bớt đi đôi phần phong nhã, bèn dựng ngược tóc râu. Tức tối nói:
- Ta hẹp hòi chỗ nào" Ngươi mà nói không ra lẽ, thì cái cổ lìa thân. Tuyệt không thể để ngươi xúc phạm đời ta như thế!
Lúc ấy, có mấy tên gia nhân của Tương Tử nóng lòng không chịu được, toan xử đẹp cho xong. Tương Tử ngăn lại, nói:
- Xuống đao thì dễ. Thu lại mới khó. Chẳng gì nó cũng như con cá nằm trên thớt. Trốn được hay sao"
Rồi hất hàm chờ đợi. Dư Nhượng nghe vậy, bèn nắm chặt đôi tay. Mạnh miệng nói:
- Ngươi chẳng những lụi chủ của ta, còn lụi luôn vợ con của người ta nữa. Thử hỏi. Chuyện giỗ chạp khói hương. Mần răng tính toán"
Tương Tử cười nhạt đáp:
- Nhổ cỏ tận gốc. Đó là chân lý, mà một khi được xem là chân lý, thì ta không phải là kẻ hẹp hòi. Có đúng vậy chăng"
Rồi nhìn thẳng vào mắt của Dư Nhượng, mà nói rằng:
- Nếu chủ của ngươi thắng trận, thì cũng giải quyết vậy thôi. Chớ không thể nào canh cải. Ta nghĩ ngươi là người có chí khí - biết làm… nội gian để trả thù cho chủ - nên ta tha chết cho ngươi, và nhớ đừng để cho ta thấy ngươi thêm một lần nữa. Cút!
Dư Nhượng buồn bã trở về, thấy vợ là Liễu thị từ trong bếp lúc thúc chạy ra, đon đả nói:
- Chưa hết giờ làm việc, mà chàng đã về nhà. Há chẳng phải vì nhớ thiếp mà hổng chịu được hay sao"
Dư Nhượng bực bội đáp:
- Nhớ cũng có lúc. Thương cũng có giờ. Lẽ đâu lại tùm lum như thế"
Tối ấy, Nhượng không mần răng nuốt được miếng cơm, khiến Liễu thị nghệch mặt ra. Lo lắng nói:
- Sung sướng ngồi bên vợ, lại được thưởng thức những món mình ưa thích, mà không đụng đậy đũa dao, thì dẫu có bị xâm trúng chỗ… sai, cũng khó buồn hơn thế!
Nhượng chán nản đáp:
- Bầy tôi mà không trả thù được cho chủ. Ăn được hay sao"
Liễu thị nhỏ nhẹ nói:
- Không ăn thì không có sức. Không có sức thì không thể trả thù, mà chưa trả được thù thì lại không ăn. Thế thì kẻ thù chưa chết chàng đã ra người thiên cổ. Chẳng tội lắm ư"
Dư Nhượng như bị ai lấy cây táng cho một phát vào đầu. Hơ hãi nói:
- Vậy ta phải làm sao"
Liễu thị dịu giọng đáp:
- Cũng như những kẻ mang tiền đi đánh bạc. Hễ sợ thua thì không đánh lớn, mà không dám đánh lớn thì sao thắng được nhiều" Nay chàng phải ăn uống điều độ, luyện võ thường xuyên, và cố giữ tâm hồn an định - thì phương cách… hại cái thằng kia - sẽ bày ra trước mắt.
Dư Nhượng mát cả mặt mày. Chồm lên nói:
- Ăn uống điều độ ta có thể làm được. Luyện võ thường xuyên ta cũng có thể làm được, nhưng để giữ tâm hồn an định. Ta phải làm sao"
Liễu thị nắm lấy tay chồng. Tha thiết đáp:
- Nghe vợ! Tuyệt đối không nghe lời ai hết cả!
Từ đó, nghe vợ Nhượng để râu lại cạo cả lông mày, còn tập nuốt than để đổi cả giọng mình đi nữa. Được một ít lâu, lại nghe Liễu thị nói:
- Người này, ngoài bộ đồ lòng bên trong. Thật đã khác xa chồng mình đó vậy!
Ngày nọ, Dư Nhượng nghe tin Tương Tử ra ngoại thành câu cá, bèn lận theo con dao Thái lan, núp đợi dưới chân cầu, nhưng lúc Tương Tử gần đến nơi, bỗng con ngựa kinh hãi lồng lên, hất Tương Tử rơi ầm xuống đất. Tương Tử hoảng sợ nói:
- Coi chừng có gian tế!
Gia nhân bủa ra truy tìm, bắt được Dư Nhượng, bèn giải đến trước mặt Tương Tử. Tương Tử căm phẩn hét:
- Ta đã tha ngươi một lần, mà ngươi vẫn chứng nào tật nây, thì thiệt là không biết nghĩa nhân. Vậy chớ trách ta vô tình hay ác ý!
Dư Nhượng ngước mắt nhìn Tương Tử, thẫn thờ nói:
- Sao ngươi lại biết ta"
Tương Tử lẹ miệng đáp:
- Ngươi thay đổi hình dạng bên ngoài, nhưng không thay… binh khí. Làm sao không biết"
Rồi lặng người đi một chút, đoạn hỏi:
- Ngươi trước thờ Phạm Trung Hàng. Trung Hàng bị Trí Bá giết. Sao ngươi không báo thù cho Trung Hàng lại đi thờ Trí Bá" Nay Trí Bá bị ta giết, ngươi lại chăm chăm báo thù, là cớ làm sao"
Dư Nhượng đáp:
- Phạm Trung Hàng đãi ta như bọn tầm thường, nên ta lấy cách tầm thường mà xử lại. Còn Trí Bá đãi ta vào bậc quốc sĩ, nên ta lấy cách quốc sĩ mà đối lại. Vậy cách cư xử không phải ở ta, mà ở nơi cách của tha nhân tỏ bày với ta trước.
Tương Tử nghe vậy. Chép miệng than:
- Nếu không… thịt ngươi thì quốc pháp không nghiêm, mà một khi quốc pháp không nghiêm thì dễ dàng mất… vợ. Thiệt là khó tính!
Gửi ý kiến của bạn
