Vinh Danh Bà Betty Tisdale Di Tản Hàng Trăm Cô Nhi Việt
Từ phải: Vũ Tiến Liên, bà Betty Tisdale, một phụ nữ từ xa tới tặng hoa cho bà Tisdale rồi đi. Vũ Tiến Kinh đứng bên trái. (Photo VB)
WESTMINSTER (VB) -- Bà Betty Tisdale đã lần đầu gặp gỡ cộng đồng Việt chiều hôm Thứ Sáu 30-4-2010 tại hội trường báo Người Việt. Bà là người đã bảo trợ cho một cô nhị viện có hơn 400 em cô nhi tại VN trước năm 1975, và trong tháng 4-1975 đã di tản 219 cô nhi sang Mỹ.
Trong hội trường đông người, bà đã kể về những ngày đầu tiên xúc động vì đọc sách của bác sĩ Tom Dooley, và rất ngưỡng mộ và khâm phục về việc làm từ thiện của bác sĩ naỳ.
Bà kể rằng bà lần đầu tới Việt Nam năm 1961, nhận giúp đỡ cô nhi viện An Lạc, từ đó mỗi năm bà nghỉ phép 1 tháng từ công việc ở New York để sang giúp trại mồ côi này.
Bà kể về những ngày Sài Gòn sắp sụp đổ, bà vận động để di tản 219 cô nhi ra khỏi Sài Gòn vào ngày 14-4-1975. Lúc đầu bà gọi ông Tướng, không được trả lời, rồi bà gọi Bộ Trưởng Lục Quân Mỹ, cũng không được trả lời. Sau đó bà điện thoaị cho mẹ của Bộ Trưởng, mới được trả lời.
Lúc đó cả Miền Nam hỗn loạn. Bà tiếp xúc được Đaị Sứ Martin, và đaị sứ nói là cần xin giây1ý tờ từ chính phủ Sài Gòn mới có quyền di tản các em cô nhi sang Mỹ.
Bà Tisdale kể rằng, khi bị đòi hỏi giấy khai sanh của các em, bà mới biết là nhiều em trong cô nhi viện An Lạc không có giấy tờ nào hết. Thế là bà làm giấy khai snah cho các em, tất cả đều có tên bắt đầu bằng chữ Vũ Tiến. Bởi vì bà chọn họ Vũ là để tưởng niệm, lấy theo họ của bà Vũ Thị Ngãi, một người quản trị cô nhi viện này đã quá cố.
Lúc bà gọi hãng hàng không PAN Am, thì bị đòi chi phí 150,000 đô la (tiền thời 1975) để chở hết các em trong một phi cơ từ VN sang Mỹ. Bà nói thế là sẵn sàng chi. Nhưng rồi hãng hàng không này gọi laị, nói rằng họ nhầm, đúng ra giá phải trả là 355,000 đô la.
Bà tuyệt vọng, mới nhờ Đaị sứ Martin can thiệp, mới có phi cơ quân sự để chở.
Hiện diện trong buổi gặp gỡ còn có anh Vũ Tiến Kinh, người không biết tiếng Việt nào, nhưng khi lần đầu bước vào Little Saigon là thấy ngay cộng đồngviệt mới đúng là quê nhà của anh.
Vũ Tiến Kinh hiện cư ngụ ở Minnesota, đang chuẩn bị trình dự án Tiến Sĩ Âm Nhạc. Trường hợp của anh Kinh cũng đặc biệt: khi sang Mỹ, anh chỉ mới mấy tháng tuổi, nằm trong giỏ xách trên phi cơ.
Lúc tới phi trường Los Angeles, thì Vũ Tiến Kinh và khoảng 20 em nữa lên cơn sốt, được đưa vào bệnh viện UCLA chưã cho giảm cơn sốt. Bác sĩ UCLA đã ghi một lá thư nhét vào giỏ nằm của anh Kinh, dặn nơi sẽ đón nhận (Fort Benning, GA) các bệnh nhân bé tí này phải chăm sóc với bệnh sử ghi từ UCLA. Cũng nhờ lục lại thư này ở UCLA, anh Vũ Tiến Kinh đã dò ra bà Betty Tisdale, và báo Người Việt lúc đó dò ra tin này.
Cùng hiện diện còn có cô Vũ Tiến Liên, con nuôi của bà Tisdale. Cô là nhóm 5 cô nhi Việt được bà Betty Tisdale đem về nhà laà con nuôi.
Hiện diện trong hội trường còn có linh mục Đức Minh (người đã gặp bà Tisdale taạ cô nhi viện An Lạc năm 1962), nữ tài tử Kiều Chinh (người đóng phim “The Children of An Lac), Nguyễn Văn Khanh (giám đốc đài Á Châu Tự Do RFA), nhà văn Nhã Ca.
Điều hợp chương trình là Đinh Quang Anh Thái. Phóng viên Hà Giang thông ngôn cho bà Tisdale.