Bản Tin Ủy Ban Bảo Vệ Người Lao Động Việt Nam, Tháng 10/2009: Hàng Ngàn Thợ Đình Công Phản Đối Chủ Ăn Chận Lương
[UBBV baovelaodong.com 4/11/2009] Bản Tin Lao Động tháng này dành riêng để nêu rõ một số thủ đoạn bóc lột của chủ, với sự phối hợp chặt chẽ của nhà nước. Một số thủ đoạn này mang đầy tính sáng tạo và, trong một số trường hợp, nỗ lực phối hợp của nhà nước rất quy mô.
* Bình Dương: dùng máy để cướp lương *
Ngày 20 tháng 10, hơn 4 ngàn công nhân công ty PungKook đình công sau khi bị chủ dùng máy móc để trốn tránh việc trả lương: Khi vô làm việc, họ quét thẻ nhưng máy không thâu nhận số thẻ của họ. Thế là họ vẫn vô làm việc, các tổ trưởng ở tổ sản xuất của họ vẫn báo cáo là họ có mặt để làm việc, nhưng công ty không trả lương. Công nhân phản ảnh rằng máy móc dùng cho việc sản xuất thì công ty ưu tiên sửa chữa nhưng máy quét thẻ thì, nếu bị hư (họ không biết có thực sự hư hay không) công ty vẫn không sửa.
* Khánh Hoà: chủ hẹn lần, nhà nước khuyến cáo *
Đầu tháng 10, khoảng 300 công nhân của Nhà máy chế biến đồ hộp xuất khẩu Sao Đại Hùng đã ký một lá thư tập thể, đòi chủ phải trả tiền lương của các tháng 5 - 9, nếu không sẽ đình công. Trước sự bất mãn dâng cao, công ty đã phải trả lương của tháng 5 và tháng 8. Và trong thời gian này, để hoãn binh, công ty vừa hẹn lần rằng sẽ cố gắng sớm trả tiền lương của 3 tháng còn lại, nhà nước vừa huy động các viên chức "công đoàn" (viên chức của Đảng CS tại công ty), họ đang đến gặp công nhân để vuốt ve và khuyến cáo đừng đình công.
* An Giang: âm thầm trừ lương *
Công ty xuất khẩu thủy sản Cửu Long đã cướp lương của công nhân bằng cách âm thầm tăng lượng hàng tối thiểu phải đạt được. Một cách mà rất nhiều công ty ở Việt Nam dùng là đặt ra lượng hàng tối thiểu để trả lương căn bản, rồi trả thêm "tiền thưởng" khi làm trên số lượng này. Nay, tăng số lượng hàng tối thiểu, là phương pháp để công ty trừ lương, và né tránh việc phải trả lương phụ trội cho công nhân làm thêm giờ. Tệ hơn nữa, công ty đã không công bố quyết định này. Sau khi nhiều người phát hiện ra đã bị chủ ăn chặn khoảng 500 ngàn đồng / tháng, hơn 400 công nhân đã phải đình công suốt 2 ngày 10 và 11 tháng 10.
* Sàigòn: nỗ lực quy mô của nhà nước để ngăn chặn đình công *
Hơn 600 công nhân trong phân xưởng A5 của đại công ty Pou Yuen đã đình công ngày 8 tháng 10, sau khi chủ cũng dùng một phương pháp tương tự như trên để ăn chặn lương của họ. Điều đáng chú ý là vụ đình công này đã xảy ra, bất chấp nỗ lực ngăn chặn của công đoàn nhà nước. Pou Yuen là công ty lớn nhất Việt Nam, với hơn 66 ngàn công nhân sản xuất giày thể thao cho Adidas, Reebok, Puma, Nike. Vì sợ nếu có cuộc đình công của hàng chục ngàn công nhân sẽ làm cho phong trào lao động dâng cao, lâu nay nhà nước đã đặt khoảng 700 viên chức đảng trong mọi tổ sản xuất trong công ty dưới vai trò "đại diện công đoàn". Qua nỗ lực quy mô này, nhà nước đã ngăn chặn để những cuộc đình công lớn không xảy ra được. Do đó, chỉ thỉnh thoảng mới có cuộc đình công tương đối nhỏ như 600 người nói trên trong tháng 10, hoặc trên 400 người tại phân xưởng C3 vào tháng 9.
Một sự việc khác chứng tỏ "công đoàn nhà nước" chỉ phục vụ chủ và nhà nước chứ không phục vụ công nhân, là hồi tháng 2 năm nay, các viên chức công đoàn đã đi vận động công nhân chấp nhận để chủ trừ lương 150 ngàn/tháng, nhưng họ đã thất bại khi bị công nhân khước từ.
(Bản Tin Lao Động này và các BTLĐ trước cũng có đăng trên trang mạng baovelaodong.com của UBBV - Ủy Ban Bảo Vệ Người Lao Động VN).