- Báo Indo, Thái: VN Gây Sự; AFP: TQ Gây Sự...
HANOI/BEIJING -- Các nhà phân tích chính trị vùng Châu Á đã có những cái nhìn bất đồng nhau về tranh chấp Biển Đông mới đây giữa Trung Quốc và Việt Nam. Trong khi báo National Post đăng bản tin của thông tấn AFP cho là chính Trung Quốc khơi dậy tranh chấp, thì báo Jakarta Post của Indonesia và báo Nam Hàn Donga.com cho là chính nhà nứơc Hà Nội đầu tiên khơi dậy tranh chấp.
Ai đã kích động trứơc" Và các cuộc biểu tình ở Hà Nội và Sài Gòn là tự phát hay đã được công an bí mật cho phép" Nhiều báo Châu Á vẫn bất đồng ở cái nhìn này.
Hôm Thứ Ba, bản tin Xinhua cho biết phát ngôn nhân Bộ Ngoại Giao TRung Quốc Tần Cương thúc giục VN có biện pháp hữu hiệu ngăn cản biểu tình chống Trung Quốc, đừng để xảy ra nữa, và “Trung Quốc theo dõi kỹ các cuộc biểu tình ở VN chống lại TQ,” và ông nói là đừng để quan hệ song phương bị tổn thương.
Tần nói trứơc đó là TQ có chủ quyền không thể bàn cãi đối với Biển Đông và vùng liên hệ.
Báo Jakarta Post trong bài quan điểm hôm 18-12-2007, nhan đề “The Explosive Spratly” (Trường Sa Ngòi Nổ), nói là “Người ta vẫn chưa rõ vì sao Hà Nội nêu vấn đề [tranh biển] lúc này khi kinh tế đang bùng nổ, và trong khi Trung Quốc đang tập trung chuẩn bị Thế Vận 2008 tại Bắc Kinh... Các cuộc biểu tình [chống TQ ở Hà Nội và Sài Gòn] như thế trong đất nứơc cộng sản này phải là đã có sự cho phép đầy đủ từ chính quyền trung ương... Chúng tôi cũng tin là các nứơc đang tranh chủ quyền, kể cả VN, sẽ không chơi trò nguy hiểm chỉ để phục vụ lợi ích [tranh chấp] nội bộ...”
Có vẻ như ông chủ báo Jakarta Post lai Tàu" Hay đã bị tư bản Bắc Kinh mua chuộc"
Báo Nam Hàn Dong-A Ilbo hôm 18-12-2007 với bài nhan đề “Clashes over Soveraignty Claims on the Nansha Islands” (Xô Xát Về Tranh Chủ Quyền Vùng Đảo Trường Sa) quy trách cho phía VN “gây sự” trứơc, với, trích dịch:
“Lần naỳ, VN kích động xô xát trứơc. VN loan báo kế hoạch khai thác mỏ dầu ngoài khơi Trường Sa, và liên kết với BP, một hãng dầu Anh, để làm ống dẫn khí thiên nhiên. VN cũng quyết định tổ chức bầu cử để chọn thành viên đại biểu qúôc hội cho 24 từ nhóm tổng số 48 đảo nhỏ, mà VN đang đóng quân.
“DDáp ứng quyết định của VN tranh Trường Sa, TQ lập tức phản đòn. Tháng trứơc, TQ thiết lập huyện hành chánh Tam Sa, thuộc tỉnh Hải Nam và bao phủ toàn bộ các đảo trong vùng biển rộng 2.6 triệu kilomét vuông gồm cả Trường Sa, Hoàng Sa và Zhongsha.
“Phản đối TQ, khoảng 200 người Việt đã biểu tình trứơc sứ quán TQ ở Hà Nôi. hôm 9-12-2007. Cuộc biểu tình khác với 400 người cũng mới xảy ra hôm chủ nhật. Trong cuộc biểu tình chủ nhật, người ta cũng biểu tình không chỉ trứơc tòa đại sứ TQ mà cả trứơc tòa lãnh sự TQ ở Saì Gòn., cho thấy cảm xúc chống Taù đang lan rộng... Trướng Sa nằm đúng vị trí chiến lược nối Thái Bình Dương và Đaị Tây Dương, ứơc tính có 30 tỉ tấn dầu. Nó cũng nổi tiếng là nhiều tài nguyên biển và là nơi đến cho du lịch. Trong 48 đaỏ nhỏ, 24 được chiếm bởi VN, 10 bởi TQ, 7 bởi Phi Luật Tân, 6 bởi Mã Lai, và 1 bởi Đaì Loan...”
Bản tin AFP thì nói là chính TQ kiếm chuyện trứơc, đúng như lời ngừơi dân Việt biểu tình vẫn nói. Đặc biệt, phóng viên Peter Goodspeed của AFP hôm 18-12-2007 viết là:
“Các liên minh của Mỹ và các hiệp ước qúôc phòng của Mỹ với các nứơc trong vùng có thể lôi kéo Mỹ vào cuộc chạm trán với TQ nếu cuộc chiến Trường sa bùng nổ. Điều đó làm Mỹ quan ngại, vì năm 1995 Học Viện Haỉ Quân Mỹ đã tập trận trên điện toán giả như xảy ra cuộc chiến với TQ trên Biển Đông, và lần tập trận naò thì TQ cũng thắng...”