Đã có 6 vị sư gốc Khmer Nam bộ bị cảnh sát chống bạo động của Campuchia đánh trọng thương trong cuộc ngăn chặn biểu tình trước Đại sứ quán Việt Nam tại thủ đô Phnom Penh vào sáng ngày 17-12-2007. Hiện có một trong số 6 vị sư bị trọng thương nói trên đang trong tình trạng hôn mê. Đó là nội dung một bản tin tường thuật bởi phóng viên Nguyễn Bình trên đài RFA hôm 17-12-2007. Bản tin trích như sau.
Vào khoảng 8 giờ sáng 17 tháng 12, có khoảng 40 vị sư gốc Khmer Nam bộ đang tu học tại thủ đô Phnom Penh bất ngờ tụ tập trước Đại sứ quán Việt Nam, không xin phép trước và cũng không có cảnh sát trực sẵn để giải tán từ xa như trước đây.
Sư Thạch Mony, người dẫn đầu đoàn biểu tình cho biết mục đích của việc tụ tập trước Đại sứ quán Việt Nam là để yêu cầu chính phủ nước này trả lại đất đai cho người Khmer ở miền Nam Việt Nam bị chính quyền tịch thu vào năm 1978, trả tự do cho 5 vị sư bị bắt hoàn tục và giam giữ ở Sóc Trăng và trả tự do cho nhà sư Tim Sakhorn bị bắt cóc từ tỉnh Takeo của Campuchia đem đi giam giữ ở Việt Nam.
Để giải thích cho việc biểu tình đột ngột không xin phép nói trên, sư Thạch Xuân Hiền, vừa từ Sóc Trăng lên cho biết do tức nước vỡ bờ. Nhà sư cho rằng cộng đồng người Khmer gốc Nam bộ bị 2 chính quyền Việt Nam và Campuchia ngược đãi ngày càng nặng nề.
Chỉ vài phút sau, có khoảng gần 200 cảnh sát chống bạo động được huy động đến để giải tán. Sau khoảng 2 giờ đồng hồ chửi bới các nhà sư, cảnh sát bắt đầu dùng vũ lực để giải tán, và xô xác xảy ra khiến cho nhiều vị sư bị thương, trong đó có 6 vị bị thương nặng, phải đưa vào điều trị trong bệnh viện của tổ chức LICADHO tại thủ đô Phnom Penh.
Đoạn đường vào Đại sứ quán Việt Nam bị cảnh sát bao vây không cho xe qua lại suốt một buổi sáng.
Ông Touch Navuth, Giám đốc công an thành phố Phnom Penh nói với hãng tin AFP rằng các vị sư biểu tình này tấn công cảnh sát trước, nên cảnh sát đánh để tự vệ. Còn các tổ chức nhân quyền và các nhân chứng thì cho rằng cảnh sát dùng dùi cui đánh đuổi các vị sư, khiến nhiều vị sư bị trọng thương, sau đó các vị dùng chai nước suối để phản ứng lại.
Cũng trong ngày 17 tháng 12, tổ chức nhân quyền Khmer Kampuchea Krom có trụ sở ở thủ đô Phnom Penh và đảng nhân quyền ra thông cáo báo chí chỉnh trích chính quyền ông Hun Sen đã dùng vũ lực để giải tán cuộc biểu tình ôn hòa của các vị sư gốc Khmer Nam bộ. Họ cho rằng đây là hành động vi phạm nhân quyền một cách trắng trợn.
Được biết, vào ngày Thứ Bảy và Chủ Nhật vừa qua có khoảng 200 hộ gia đình người Khmer ở 2 tỉnh Sóc Trăng và An Giang lên biểu tình trước trụ sở Văn phòng Quốc hội tại Sai Gòn đòi lại đất đai bị chính quyền tịch thu hồi khoảng 20 năm trước. Nhưng không xô xác xảy ra, và cuối cùng chính quyền buộc những người lên xe chở về quê.
Còn tại thủ đô Phnom Penh, từ đầu năm 2007 đến nay có nhiều cuộc biểu tình của người gốc Khmer Nam bộ trước Đạ sứ quán Việt Nam để phản đối chính quyền nước này vi phạm nhân quyền.
Tất cả cuộc biểu này đều bị chính quyền Phnom Penh dùng vũ lực để giải tán và họ cho rằng những cuộc biểu tình này gây phương hại đến bang giao giữa hai nước Việt Nam và Campuchia.
Vào cuối tháng 6 năm nay, có một vị sư gốc Khmer Nam bộ tên là Tim Sakhorn, làm trụ trì Chùa Phnom Den, thuộc tỉnh Takeo của Campuchia bị bắt cốc đưa đi giam giữ ở Việt Nam với cáo buộc tuyên truyền tài liệu và tham gia biểu tình phá hoại tình hữu nghị với Việt Nam.
Và trong tháng 11 vừa qua, có thêm 4 vị sư gốc Khmer Nam bộ bị chính quyền truy bắt trục xuất về Việt Nam, cũng với lý do phá hoại ban giao với nước này.