CSVN Bắt 2 GĐ Công Ty Úc Hù Dọa, Tra Vấn 6 Tháng; Tướng Công An CSVN Ép 2 Giám Đốc Viết Giấy Nhận Tội Mới Thả Về Úc
SYDNEY, Úc (VB) -- Kinh doanh tại Việt Nam lúc nào cũng khó khăn, nhất là khi phải cạnh tranh với các công ty quốc doanh.
Hai viên chức giám đốc người Úc thuộc công ty hàng không Qantas có kinh nghiệm thê thảm đó: họ bị quản chế, cấm về nước, tra vấn về cách họ kinh doanh... Họ có hơn 6 tháng bị giam tại chỗ, không truy tố hay cáo buộc, không án lệnh nào từ tòa án. Họ là nhân chứng sống về luật rừng tại VN.
Báo Sydney Morning Herald hôm 30-7-2010 có bản tin nhan đề “Qantas duo rescued from Vietnam” (2 giám đốc hãng Qantas được cứu ra khỏi VN) kể về hoàn cảnh 2 vị giám đốc hãng Qantas.
Họ được Qantas gửi vào VN để giúp chuyển một hãng hàng không nhỏ, đang thua lỗ của VN để trở thành một chi nhánh có lời của Qantas: công ty Jetstar theo kế hoạch sẽ là bàn đạp cho hãng Qantas vào thị trường Châu Á này.
Daniela Marsilli đầu tiên vào Sài Gòn năm 2007 cùng với chồng là John Brinkley, và bé gái 4 tuổi của họ là Amelia.
Bà Marsilli là một trong những giám đốc đầu tiên của Qantas vào làm ở VN, nhận chức giám đốc điều hãng hàng không Jetstar Pacific.
Một năm sau đó, Tristan Freeman từ Melbourne, dọn vào một căn chung cư cao cấp ở Quận 1, Sài Gòn, cùng với vợ và 2 con gái, để giữ chức Giám Đốc Tài Chánh hãng không Jetstar.
Và họ đã trải qua những ngày bị công an VN biểu diễn tay nghề khủng bố.
Mới vài tuần trưoơc, 2 giám đốc này lặng lẽ được cho về lại Sydney sau khi trải qua những ngaỳ mà bạn bè của họ gọi là “kinh nghiệm xấu hổ và xấu xa” tại VN.
Trong hơn 6 tháng, họ bị cấm rời VN trong khi công an VN điều tra về thua lỗ ở Jetstar Pacific.
Hai người đều không biết nói tiếng Việt, và bị tra vấn qua thông ngôn. Một người quen của 2 giám đốc này kể,: Họ bị hù dọa, bị tra vấn, bị cấm gặp luật sư, và cũng không biết họ bị cáo buộc về những gì.”
Qantas cứu nguy bằng cách lặng lẽ gửi giám đốc an ninh là Steve Jackson, sang VN để thu xếp mật. Jackson là cựu cảnh sát liên bang Úc, từng là Trưỏng Ban Điều Tra vụ bom nổ ở Bali năm 2002, và là tư lệnh điều hành của Thế Vận Sydney.
Cuộc điều tra mà công an VN nói là tìm xem vì sao Jetstar thua lỗ 31 triệu đô la trong năm 2008 đã được gác lại. Thua lỗ này chỉ vì Jetstar đã ký hợp đồng trước để mua xăng dầu cho phi cơ, trong thời giá xăng dầu tăng ào ạt, nhưng rồi thị trường bỗng nhiên sụt giá, nên hãng mua trước lúc đó thay vì lời lại hóa ra lỗ.
Báo Úc nói hãng Qantas bị kẹt giữ 2 phe quyền lực ở VN: 1 phe muốn củng cố, tăng lực cho Jetstar Pacific, và phe kia laị muốn bứng hãng này đi. Không cớ này, cũng cớ khác: Jetstar năm ngoái còn lãnh búa từ Bộ Giaó Thông CSVN, rằng hạn chót cho Jetstar đổi logo là tháng 9.
Jetstar là đe dọa lớn cho hãng quốc doanh Vietnam Airlines. Jetstar là hãng lớn thứ nhì ở VN, cho quốc tế đầu tư, rồi Qanta mua phần cổ phần ban đầu vào tháng 7-2007.
Qantas bây giờ có 27% cổ phần, chính phủ CSVN nắm phần còn lại xuyên qua Công Ty Đầu Tư Nhà Nước SCIC.
Carlyle, giáo sư chính trị ở đaị học NSW, nói là ngoại kiều đừng có tin vào pháp lý ở VN, vì luật pháp và việc kinh doanh không thể tin nổi, “Vấn đề là, VN không phải kinh tế thị trưòng thực sự. Kinh doanh nguy hiểm chỉ vì chính phủ sẽ can thiệp một cách chính trị, và có thể hình sự hóa các việc làm thực ra là thương mại.”
Một người có tin nội bộ nói rằng Marsilli và Freeman bị ép buộc, như điều kiện trước khi thả về Úc, là phải viết giấy xác nhận rằng họ chịu trách nhiệm vì thua lỗ tiền xăng dầu, trong buổi điều trần chỉ huy bởi 1 viên tướng công an cuối tháng trước .