Michael Jackson & Cuộc Hành Trình Tìm Lại Tuổi Thơ - Nhụy Nhã-Triết Giao
LGT: Ngày 25/6, cả thế giới bàng hoàng và đau xót khi hay tin “Hoàng Đế Nhạc Pop” Michael Jackson đột ngột vĩnh biệt trần gian. Sự ra đi vĩnh viễn của Michael Jackson cũng để lại niềm thương tiếc vô hạn cho giới hâm mộ khi ngậm ngùi tưởng nhớ đến thời kỳ hoàng kim của anh trong suốt thập niên 1980 và kéo dài giai đoạn hậu kỳ đến năm 2005. Tương tự như trường hợp của những bậc thiên tài âm nhạc khác như Elvis Presley, Marvin Gaye, John Lennon,... tên tuổi của Michael Jackson càng chói sáng hơn sau khi anh từ giã cõi đời qua hiện tượng các ca khúc do anh trình bày đột nhiên “tái sinh” khi trào lưu săn lùng các dĩa nhạc CD bộc phát mạnh mẽ trong những ngày qua. Với tính cách cập nhật hóa những sự kiện nổi bật trong giới nghệ sĩ quốc tế, trang Văn Nghệ Á Châu lần này xin được tạm gác một kỳ và thân mời quý độc giả cùng đi ngược dòng thời gian để tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của nam danh ca Michael Jackson, người được mệnh danh là “King Of Pop”.
*
Có lẽ nên bắt đầu câu chuyện về “huyền thoại” Michael Jackson bằng nội dung của bài hát “Tuổi Thơ” (Childhood) do chính anh sáng tác và thực hiện phần hòa âm tổng thể, vì đây chính là một trong những ca khúc tiêu biểu nói lên niềm ước mơ về quãng đời tuổi thơ không bao giờ có mà anh hằng khao khát sau khi bước đến tột cùng của đỉnh vinh quang trong sự nghiệp âm nhạc. Qua một nền nhạc nhẹ nhàng, êm đềm trong bầu không gian lắng động của thể điệu ballad, được trau chuốt bằng những âm thanh du dương mơ màng, Michael Jackson đã cất tiếng thổn thức:
“Bạn có nhìn thấy quãng đời
Tuổi thơ hoang dại một thời của tôi"
Từ con tim vốn rã rời
Vì đã đánh mất mảnh đời ngây thơ
Nhìn quanh thế giới bơ vơ
Tôi đang tìm kiếm ngày giờ thoáng qua
Không ai hiểu được lòng ta
Khi họ chỉ thấy cách xa lạ lùng
Vì tôi đùa giỡn ung dung
Như một đứa trẻ vẫy vùng hồn nhiên
Xin lỗi, nếu tôi gây phiền!
Bạn có nhìn thấy nơi miền tuổi thơ
Những điều kỳ diệu trong mơ
Mà tôi tìm kiếm suốt thời thiếu niên
Đó là thế giới ảo huyền
Phiêu lưu mạo hiểm con thuyền không tên
Như những hải tặc lênh đênh
Chinh phục lãnh chúa ngồi trên ngai vàng
Hãy cố tìm hiểu kỹ càng
Trước khi phê phán vội vàng về tôi
Và hãy tự vấn, bạn ơi:
Bạn đã nhìn thấy tôi thời ấu thơ"
Thiên hạ bảo tôi bơ vơ
Lập dị, kỳ quặc, hững hờ thế gian
Nhưng tim tôi vẫn rộn ràng
Những điều đơn giản tôi càng mến yêu
Tuổi thơ đánh mất quá nhiều
Tôi phải bù đắp cho điều ước mơ
Mà tôi chưa có bao giờ
Đây là định mệnh đang chờ đợi tôi
Bạn có nhìn thấy một thời
Tuổi thơ niên thiếu cuộc đời của tôi
Trong những giấc mộng gọi mời
Tôi luôn tìm kiếm một thời viễn du
Tưởng tượng trong cõi âm u
Thấy mình bay bổng ưu tư không còn
Xin bạn hãy cố cảm thông
Những niềm đau khổ của dòng đời xưa
Trước khi chỉ trích, trêu đùa
Cõi lòng rộng mở gió lùa yêu thương…”
Vào thời điểm năm 1966, hình ảnh một cậu bé da đen có mái tóc “sừng” duyên dáng trong những bộ y phục thời trang sặc sỡ, vừa nhún nhẩy sinh động qua các điệu nhạc Soul, vừa cất tiếng hát điêu luyện vượt hẳn lứa tuổi của cậu tại những hộp đêm giải trí “Night Club” ở vùng Gary, tiểu bang Indiana và qua các show nhạc trên đài truyền hình Hoa Kỳ, đã khiến cho khán giả phải trầm trồ thán phục và rất ngạc nhiên trước tài năng xuất chúng của thần đồng âm nhạc này. Đó chính là cậu bé Michael Jackson, “thành viên tí hon” nhất trong ban nhạc “The Jackson 5”, tức năm anh em nhà Jackson.
Kể từ khi thành lập và xuất hiện trên sân khấu trình diễn, ban “Jackson 5” với giọng ca chính là chú bé Michael lúc đó mới 8 tuổi, đã nhanh chóng chinh phục cảm tình giới mộ điệu âm nhạc Hoa Kỳ nên chỉ một năm sau họ lần lượt đánh bại các ban nhạc trẻ đương thời và đoạt giải Nhất trong cuộc thi “Talent Contest” tại vũ đài “Apollo Theatre” ở thành phố New York. Từ đó, danh tiếng của “Jackson 5” lan rộng trên khắp các tiểu bang qua những lần trình diễn tại các hí viện nổi danh của Hoa Kỳ như “Regal Theatre” tại Chicago v.v… Đây cũng là dịp cho cậu bé Michael vốn tiềm tàng nhiều năng khiếu ca nhạc, có được cơ hội gặp gỡ và học hỏi thêm kinh nghiệm diễn xuất từ các ngôi sao khét tiếng trong dòng nhạc R&B (Rhythm &Blues), Soul, Funk như James Brown, Jackie Wilson, Same&Dave v.v…
James Brown (1933-2006) là một khuôn mặt lớn tạo ảnh hưởng rất nhiều trong thể loại nhạc Soul của người da đen qua lối độc tấu guitar bằng những câu “lead” tân kỳ, sắc sảo, nâng cao mức độ giật nẩy, kích động cho những điệu nhảy Soul. Do đó, ông được giới yêu nhạc phong tặng danh hiệu “Bố Già Nhạc Soul” (The Godfather Of Soul). Ngoài ra, James Brown còn nổi tiếng với kỹ thuật hát “shout”, tức tăng cường độ âm thanh trong một vài đoạn ngắn của lời ca để nhấn mạnh ý tưởng bài hát và các điệu bộ nhảy múa khi trình diễn. Đặc tính này của James Brown đã gây ảnh hưởng sâu đậm nơi phong cách biểu diễn của Michael Jackson.
Đến năm 1968, “Jackson 5” ký hợp đồng với “Motown Records”, một hãng sản xuất dĩa nhạc chuyên về loại nhạc “African American Music” (tức Black Music) và chính thức ra mắt làng nhạc Hoa Kỳ vào tháng 10/1969 với dĩa đơn đầu tay là nhạc phẩm “I Want You Back”. Ngay trong lần đầu tiên nhìn thấy phong cách trình diễn của năm anh em nhà Jackson tại phòng thu âm ở Los Angeles để thử giọng hát, nhân vật sáng lập công ty “Motown Records” là giám đốc Berry Gordy đã nhìn ra được triển vọng tương lai tươi sáng của họ và lập tức dồn hết nỗ lực để đầu tư vào ban nhạc này. Lúc đó, người có công giới thiệu “Jackson Five” cho Berry Gordy chính là nữ danh ca Diana Ross.
Chỉ cần qua ca khúc trình làng đầu tiên là “I Want You Back”, ban “Jackson 5” đã gây ra một “làn sóng đen” trong làng nhạc Hoa Kỳ khi đưa bài hát này vượt lên chiếm ngôi đầu trong bảng xếp hạng “Hit Chart” vào đầu tháng 11/1969 và liên tiếp giữ vững vị trí đỉnh cao qua nhiều tuần lễ sau đó. Xét về yếu tố thành công của bài “I Want You Back”, ngoài nền nhạc vui tươi sinh động, lời ca mang nhiều ý tưởng tuy đơn giản nhưng rất trong sáng và chân tình, chính các thanh âm sử dụng kỹ thuật nhấn giọng (vibration) ở âm vực cao pha trộn cùng làn hơi ngộ nghĩnh mang nét ngây thơ hồn nhiên của Michael đã thu hút thính giác của người nghe một cách đặc biệt.
Kế tiếp, ca khúc “ABC” của “Jackson 5” còn tạo thành tích rực rỡ hơn khi đánh bại cả đối thủ lợi hại là danh khúc “Let It Be” của Tứ Quái “Beatles” để đạt vị trí hạng Nhất trên bảng “Hit Chart”. Sau đó, hai nhạc phẩm tiếp theo “The Love You Save”, “I’ll Be There” cũng lần lượt được xếp hạng Nhất trên toàn quốc Hoa Kỳ và ghi lại một kỷ lục chói sáng của “Jackson 5” là có được 4 ca khúc đứng “Top Hit Chart” liên tục kể khi chính thức gia nhập làng nhạc Hoa Kỳ. Đến tháng 10/1971, Michael bắt đầu hoạt động riêng lẻ qua dĩa nhạc đơn đầu tiên của anh mang tên “Got To Be There”, khởi đầu cho một sự nghiệp ca nhạc vô tiền khoáng hậu và đưa tên tuổi của anh đi vào lịch sử âm nhạc thế giới như một huyền thoại bất tử với hàng loạt danh hiệu và giải thưởng của nghệ thuật âm thanh.
*
Xuất thân trong một gia đình nghèo khổ người Hoa Kỳ gốc Châu Phi tại Gary, tiểu bang Indiana, Michael chào đời ngày 29/8/1958 với tên chính thức Michael Joseph Jackson và là người con thứ 8 trong số 10 anh chị em. Gary vốn là một khu vực phức tạp với hơn 80% dân số là người da đen và là đô thị chiếm tỷ lệ cao nhất về số dân cư người Hoa Kỳ gốc Châu Phi. Đồng thời, đây cũng là một vùng đất tự hào của người da đen vì có một thị trưởng cùng sắc tộc được đắc cử lần đầu tiên vào năm 1967.
Do nền giáo dục nghiêm khắc của thân phụ là ông Joseph Walter Jackson, một công nhân hãng luyện thép và từng là tay “lead guitar” của ban nhạc “The Falcons” chuyên trình tấu loại nhạc R&B, từ thuở bé Michael đã bị áp đặt vào khuôn khổ luyện tập môn ca nhạc và nhảy múa rất khắc nghiệt. Ngoài ra, anh luôn phải hứng chịu những cơn giận dữ thất thường của cha mình bằng các trận đòn roi vọt nghiệt ngã. Quá trình bị hành hạ về thể xác lẫn tinh thần trong thời kỳ niên thiếu đã tác động mạnh mẽ đến sự phát triển tâm lý của Michael và tạo ảnh hưởng toàn bộ nhân sinh quan của anh kể từ khi bước vào lứa tuổi trưởng thành. Đó là những niềm mơ ước “tái hiện” quãng đời tuổi thơ hạnh phúc mà anh đã theo đuổi trong suốt cuộc đời. Mặt khác, cảm tình của anh đối với thân mẫu là bà Katherine Esther Jackson vẫn luôn là những kỷ niệm đẹp về chuỗi ngày xa xưa khi anh được dạy dỗ cặn kẽ giáo lý của tôn giáo “Những Nhân Chứng Của Jehova” (Jehovah’s Witnesses) vì bà Jackson là một tín đồ ngoan đạo của giáo phái này.
Michael bộc lộ khả năng trình diễn ca hát của anh rất sớm từ khi còn là một chú bé trong nhà trẻ. Vào năm 4 tuổi, cậu ta đã mạnh dạn cất giọng “sữa” của mình qua ca khúc chủ đề của bộ phim “The Sound Of Music” tại nhà trẻ của vùng Gary, trước sự hiện diện đông đảo của các giáo viên và phụ huynh tham dự một buổi văn nghệ. Nguyên nhân đưa đến việc ông Jackson nảy sinh ý định luyện tập cho các con mình về bộ môn ca nhạc là trong một dịp tình cờ về đến nhà sớm hơn thường lệ, ông nghe thấy các anh em nhà Jackson đang sử dụng cây đàn guitar yêu quý mà từ trước đó ông luôn cất giữ kỹ lưỡng. Thoạt đầu, ông nổi cơn thịnh nộ nhưng sau đó chợt để ý là các cậu con trai của ông diễn tấu guitar cũng rất khá. Từ đó, ý tưởng về việc đào tạo cho các con mình trở thành những nghệ sĩ âm nhạc để thoát khỏi cảnh nghèo túng đã được ông thực hiện bằng cách chỉ dạy cho họ những kỹ thuật căn bản về ca hát kết hợp với các điệu nhảy múa.
Sau khi khởi nghiệp với tính cách riêng lẻ từ năm 1971, Michael Jackson tiếp tục làm rung chuyển thị trường âm nhạc Hoa Kỳ qua nhạc phẩm trứ danh “Ben” vào năm 1972 với những âm điệu uyển chuyển, ray rứt của một bản tình ca êm dịu, báo hiệu cho sự thăng tiến của một giọng ca đang bước vào giai đoạn chín mùi dù anh chỉ mới được 14 tuổi. Tuy nhiên, Michael vẫn chưa chính thức tách rời khỏi “Jackson 5” vì dù sao anh cũng còn quá non trẻ. Lúc này, mức độ ăn khách của “Jackson 5” cũng bắt đầu suy giảm và có nhiều bất hòa với hãng dĩa “Motown Records” về mặt tài chính. Đồng thời, trào lưu thịnh hành của một dòng nhạc mới là “New Soul” do các danh ca đương thời như Marvin Gaye, Stevie Wonder v.v… chủ xướng qua hình thức tự mình đứng ra thực hiện các dĩa nhạc đã khiến cho “Jackson 5” phải chuyển hướng hoạt động.
Trước sự kiện này, “Motown Records” càng bất bình và tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn khi “Jackson 5” tự ý ký hợp đồng với nhà sản xuất dĩa “CBS Records” trong thời điểm vẫn còn hiệu lực quyền đối tác với “Motown Records”. Do đó, các anh em nhà Jackson bị vướng vào vụ kiện dân sự và kết quả bị mất luôn quyền sử dụng tên ban nhạc vào năm 1975, nên sau đó họ đổi thành ban “The Jackson”. Đây cũng là thời kỳ Michael có sự thay đổi chất giọng từ những âm vực cao chuyển thành giọng trong thanh hơn và đặc biệt là khá giống giọng nữ ở những nốt láy và cách ngân câu nhạc. Về chi tiết này, người chị của Michael là nữ ca sĩ Latoya Yvonne Jackson cũng đưa ra nhận xét: “Trong giai đoạn này, Michael đã biến đổi cả làn hơi lẫn tính tình. Hình ảnh của một thiếu niên thích háo động sôi nổi đã đi vào quá khứ để nhường chỗ cho một thanh niên trầm tĩnh và ít nói hơn”.
Qua hình thức vừa ra những dĩa nhạc nhỏ riêng lẻ vừa phối hợp hoạt động với “The Jackson”, Michael đã cho ra đời những ca khúc đứng “Top Hit” do anh và người em út Randy Jackson cùng biên soạn là “Can You Feel It”, “Blame It On The Boogie” và “Shake Your Body” (còn có tên khác là Down To The Ground). Đến năm 1978, qua vai diễn một người nộm trong bộ phim ca vũ nhạc “The Witz” do nữ ca sĩ Diana Ross thủ diễn vai chính, Michael đã gặp một nhân vật cũng tạo ảnh hưởng khá nhiều trong sự nghiệp của anh là nhà soạn nhạc kiêm hòa âm nổi tiếng Quincy Jones. Vốn là một tay chuyên nghiệp “lý tài” rất nhạy bén trong các thương vụ khai thác tài năng ca nhạc, Quincy Jones đã ngỏ lời mời Michael cộng tác và thực hiện album “Off The Wall”, phát hành vào năm 1979, tạo thêm một nấc thang mới cho Michael tiến gần đến hào quang của danh vọng qua hình ảnh của một ca sĩ thực sự trưởng thành, không phụ thuộc vào một ban nhạc nào.
“Off The Wall” cũng ghi dấu bài hát lần đầu tiên do chính Michael sáng tác cả lời lẫn nhạc là “Don’t Stop Til You Get Enough”. Ngoài ra, những nhạc phẩm khác trong album này được sự cộng tác của hai nhà tác khúc trứ danh là Paul Mc Cartney và Stevie Wonder. Xét về nhạc tính, hầu hết các bản nhạc trong “Off The Wall” đều dựa trên nền tảng căn bản của “Soul Music” nhưng nó lại mang thêm đặc tính khác biệt là chứa đựng nhiều “hương vị” đậm đà của thể nhạc Pop Ballad, Soft Rock sau những dư âm của từng câu nhạc. Đáng kể hơn, “Off The Wall” bao gồm những nhạc khúc mang tiết tấu mới mẻ của nhịp nhảy sinh động, thoát ra được âm hưởng của dòng nhạc “disco” vốn đã trở nên nhàm chán và tàn lụi theo thời gian. Vì lẽ này, “Off the Wall” được đánh giá rất cao và mang đến thành công to lớn cho bước đầu “ra quân” riêng lẻ của Michael qua hình thức một album lớn tập trung nhiều ca khúc, với số lượng bán ra trên toàn thế giới là 21 triệu dĩa. Hơn nữa, ca khúc “Don’t Stop Til You Get Enough” còn đem lại cho Michael Jackson giải “Grammy Award” đầu tiên vào tháng 2 năm 1980 qua bộ môn “Giọng Ca Nam Xuất Sắc Thể Loại Nhạc R&B”.
Do những thành tích vang dội của “Off The Wall” như: album đầu tiên trong lịch sử có 4 ca khúc đứng “Top Hit”, nhận giải “Album R&B Được Ái Mộ Nhất” v.v... nên dĩa nhạc này đã trở thành một dấu ấn quan trọng mở ra thời kỳ hoàng kim cho Michael đạt đến mức tối cao của quyền lực “thống trị” làng nhạc Pop thế giới ở album kế tiếp là “Thriller”, phát hành vào tháng 11/1982. Trước khi ra mắt album “Thriller”, Michael cũng từng thu âm và diễn xuất chung với tay bass kỳ cựu của “The Beatles” là Paul Mc Cartney qua hai ca khúc “The Girl Is Mine” và “Say Say Say” nên tình bạn hữu giữa hai thiên tài âm nhạc khác thế hệ càng thân thiết hơn. Từ chỗ giao tình này, Paul Mc Cartney cũng ngỏ ý khuyên Michael nên mua lại bản quyền những tác khúc của “The Beatles” từ công ty phát hành ATV (ATV Music Publishing). Thế nhưng, sau khi Michael bỏ ra khoảng 47 triệu 5 trăm ngàn mỹ kim để mua tác quyền 215 ca khúc vào năm 1985, trở thành sở hữu chủ của đa số cổ phần trong ATV thì Paul Mc Cartney lại phật lòng vì có ít cổ phần hơn, và mặc dù đã thương lượng nhưng Michael vẫn không chịu nhường lại một số bản quyền cho Paul. Sự kiện này khiến đôi bên trở nên bất hòa và hầu như cắt đứt hoàn toàn mọi quan hệ.
Trở lại album để đời thứ hai của Michael là “Thriller” thì đây quả là một danh tác “độc nhất vô nhị” được hệ thống “Kỷ Lục Guinness” ghi nhận vô số thành tích tối cao trong lịch sử âm nhạc thế giới: album bán chạy nhất qua mọi thời đại với số lượng 104 triệu dĩa, album đứng đầu bảng xếp hạng “Billboard Hot 200” suốt 37 tuần và nằm trong bảng “Hit Chart Toàn Quốc Hoa Kỳ” trong suốt 122 tuần, album được chuyển sang phiên bản video music thành công nhất với trên 1 triệu cuốn băng bán ra. Sở dĩ “Thriller” đạt mức thành công tột bậc như vậy vì có 7 ca khúc lọt vào bảng “Top Hit” và trong đó 3 ca khúc đặc biệt nhất là “Thriller”, "Beat It” và “Billie Jean” được Michael thể hiện khi trình diễn trên sân khấu bằng các kiểu nhảy múa uốn dẻo chân tay, thân mình rất lạ mắt, do anh cải biến từ những động tác của nghệ thuật diễn xuất kịch câm và ảo thuật, có tên là “Moonwalk”. Nhờ những điệu “Moonwalk” này, Michael còn trở thành nhân vật đầu tiên làm thay đổi những khái niệm thông thường về các tác phẩm video music và tạo ra một cuộc cách mạng về trào lưu thực hiện các băng video ca nhạc mang giá trị nghệ thuật hình ảnh, âm thanh qua những bối cảnh được lồng vào bài hát rất linh động.
Điệu nhảy “Moonwalk” tuy có hình thức bước đi về phía trước nhưng thật sự là lui về sau như động tác trượt rất nhẹ nhàng và được Michael phô diễn lần đầu tiên trên sân khấu qua bài “Billie Jean” vào năm 1983 trong show truyền hình kỷ niệm 25 chu niên Motown (The Motown 25: Yesterday, Today, Forever), đã làm khán giả ngẩn ngơ say mê tột cùng. Từ đó, làn sóng hâm mộ Michael càng dâng cao với số lượng “fans” đông đảo trên toàn cầu tôn sùng anh như một thần tượng âm nhạc vĩ đại nhất với hình ảnh quen thuộc của những trang phục đặc trưng như đầu đội mũ đen, tay đeo găng trắng, áo veste giống quân phục nguyên soái, quần dài bó sát trên cổ chân để lộ tất trắng trong đôi giày đen v.v.…
Sau khi album “Thriller” đưa Michael trở thành những biểu tượng trong nhiều lĩnh vực mang tính cách văn nghệ, văn hóa và những khoản thu nhập kếch xù, anh còn phá kỷ lục tại “Grammy Award” 1984 của Hoa Kỳ với thành tích nhận được 8 giải thưởng cùng lúc trong số 12 bộ môn được đề cử. Đồng thời, 3 giải thưởng “Video Music” của đài MTV (Music Television: đài truyền hình chuyên đề âm nhạc) và 8 giải thưởng âm nhạc khác trong cùng năm cũng lần lượt ghi tên Michael trên cúp vàng.
Các dĩa nhạc và băng video music miêu tả trực tiếp những ca khúc chủ đề nằm trong album kế tiếp như: “Bad” (1987), “Dangerous” (1991), “HIStory” (1995), “Blood On The Dancer For” (1997), “Invicible” (2001) và các album tổng hợp là “Thriller 25”, “King Of Pop” (2005), tuy không vượt qua được những con số kỷ lục “bứt phá” lịch sử của “Thriller” nhưng vẫn là những tác phẩm được liệt vào danh sách “các dĩa nhạc bán chạy nhất thế giới”. Đây cũng là những thành tích góp phần đưa tổng số lượng dĩa được tiêu thụ của Michael lên đến con số 750 triệu để trở thành một ca sĩ “vượt thời gian vang thời đại” với sự nghiệp và danh vọng không hề thua kém những huyền thoại trước đó là “Elvis Presley” và “The Beatles”. Do đó, ngoài danh hiệu được hệ thống “Kỷ Lục Guinness” công nhận là “Nhân Vật Thành Công Nhất Trong Lịch Sử Về Lĩnh Vực Giải Trí”, Michael còn được ghi danh 2 lần tại “Rock And Roll Hall Of Fame” của Hoa Kỳ. Đây là một “Thánh Điện Âm Nhạc” hình thành từ năm 1986 với mục đích vinh danh những nhân vật có nhiều cống hiến và tạo ảnh hưởng sâu đậm trong nền nghệ thuật âm nhạc nói chung và thể loại “Rock&Roll” nói riêng. Lần thứ nhất, vào năm 1997 Michael đi vào lịch sử “danh nhân âm nhạc” với tư cách là một thành viên của “The Jackson” và đến năm 2001 anh là một ca sĩ độc lập được lưu danh tại “viện bảo tàng” danh giá “Rock And Roll Hall Of Fame”.
Bàng bạc trong những ca khúc do Michael Jackson sáng tác là những biểu hiện về đủ loại đề tài từ nội dung lời ca đến các thể loại nhạc, nhưng ít khi anh nói đến những cuộc tình lãng mạn. Thay vào đó là những nhân sinh quan, triết lý về cuộc đời, những thông điệp nói về thực trạng xã hội và nhất là hình ảnh của giấc mơ tuổi thơ vươn tới một thế giới hòa bình đã được anh lồng ghép vào những nốt nhạc trầm bổng, nhanh chậm của từng thể điệu, tạo thành một trường phái riêng biệt, đậm đà màu sắc nhân bản. Từ đó, lối sáng tác dung hòa những loại nhạc “Black Music” và âm hưởng của dòng nhạc Pop Rock được nhiều người da trắng ái mộ đã giúp Michael vượt qua nhiều ngăn cách của những thính giác “kén chọn” vốn thường bị tư duy văn hóa sắc tộc ràng buộc và chi phối. Ngoài ra, cách khởi dụng những tiếng đàn guitar mang âm hưởng “hard rock” trong các khúc “Beat It”, “Thriller”, “Bad” v.v... cũng cho thấy một sự kết hợp đầy sáng tạo và dứt khoát bằng lối tác khúc tiếp cận những khuynh hướng vừa mạnh bạo vừa trữ tình của những nốt nhạc Rock hiện đại. Mặt khác, trong album “Dangerous” cường điệu của những âm thanh thuộc thể nhạc “New Jack Swing” được Michael đưa vào những ca khúc “Remember Time”, “Jam” hoặc “Why You Wanna Trip On Me"” đã làm bừng sống lại bầu không khí thịnh hành của những điệu nhảy nhịp nhàng quy định trong từng khuôn phách của loại “New Jack Swing” sau khi nó ra đời từ giữa thập niên 1980.
Mức độ phong phú về chủ đề làm nhạc của Michael còn được thể hiện rõ nét qua phong cách nhảy múa siêu đẳng vì hầu hết những ca khúc do anh trình bày đều kèm theo các điệu nhảy biểu diễn rất ngoạn mục. Qua đó, đặc tính “cương nhu” của những động tác khi mềm mại uốn dẻo, lúc cứng cỏi bất động cũng tạo cho người nghe nhiều cảm giác “tương thông đồng cảm” với anh qua các ca khúc biểu hiện “nhu tính” bằng sự kêu gọi đồng tình ủng hộ về một xã hội lành mạnh; hoặc “cương tính” khi phản kháng phê phán những tệ đoan, bất công trong xã hội. Từ những tâm sự bí ẩn trong thế giới hồng hoang của ca khúc “Thriller” cho đến hình ảnh ngộ nghĩnh của một cô gái ái mộ thần tượng âm nhạc trong tác phẩm “Billie Jean” và xuyên qua ý tưởng đề cao lòng can đảm chống lại thế lực của các băng đảng làm ung nhọt xã hội của bài “Beat It” v.v… Michael đã bộc lộ những tâm tư khắc khoải về cả hai mặt: nội tâm và xã hội hiện thực. Điển hình hơn là qua album “Dangerous”, Michael còn trực tiếp công kích vào những tệ nạn của xã hội Hoa Kỳ làm ảnh hưởng đến sự ngây thơ trong trắng của tuổi thơ như: cướp bóc, giết người, hãm hiếp được phơi bày trong các nhạc khúc “Smooth Criminal”, “Heal The World” v.v…
Kế đến “Black Or White” là một trong những ca khúc tự biên gây ấn tượng nhất của Michael với đoạn intro sử dụng âm hưởng “hard rock” do tay “lead guitar” trứ danh của ban “Gun’s Rose” là Slash (tên thật: Saul Hudson) diễn tấu. Ngoài ra, còn kèm theo lời đệm “rap” được miêu tả trên nền nhạc guitar do Bill Boterill, một nhà soạn nhạc và hòa âm danh tiếng của Hoa Kỳ sáng tác. Tuy nhiên, phần nội dung lời ca của Michael mới là trọng điểm làm tăng sức hút của tác phẩm khi anh đưa ra chủ đề dung hòa sự khác biệt quan niệm về những giá trị văn hóa, sắc tộc, màu da. Tư tưởng phóng thoáng này của Michael đã được hầu hết các “fans” da trắng chấp nhận vì tính cách nhân bản, bình đẳng. Chính vì vậy, “Black Or White” còn đưa Michael trở thành một ca sĩ tiên phong trong việc xóa đi lằn ranh phân biệt màu da đối với thần tượng nghệ thuật.
Ngược lại, trong thể nhạc ballad, Michael càng tỏ ra xuất sắc hơn gấp bội vì giọng ca thanh trong, và đượm vẻ huyền bí của anh rất thích hợp với những dòng nhạc lưu luyến êm ái như dòng nước trôi chảy trên các khuôn phách để thính giả có thể lắng đọng tâm hồn và hòa mình vào những hợp âm du dương hòa lẫn trong những nốt nhạc bóng bẩy của dàn hòa âm đủ loại nhạc cụ. Pop Ballad cũng chính là thể nhạc mà Michael thường dùng để giải tỏa tâm sự qua những chủ đề nói về cuộc hành trình tìm lại tuổi thơ của anh và đề cao lòng nhân đạo, sự tương trợ nhằm xây dựng một thế giới hòa bình, bác ái. Qua đó, nội dung các nhạc khúc “We Are The World”, “Childhood”, “You Are Not Alone”, “Earth Song”, “What More I Can Give”, “I Have This Dream” v.v... đã phản ảnh phần lớn tư tưởng và lối sống hơn nửa cuộc đời còn lại của Michael qua những hoạt động từ thiện, trợ giúp trẻ em bất hạnh và phục vụ hòa bình thế giới rất nhiệt tâm
Có thể nói rằng Michael là một nhà từ thiện lớn nhất của thế kỷ 20 khi anh từng tích cực hiến tặng rất nhiều tiền bạc và vận động gây quỹ đến hàng trăm triệu mỹ kim cho mục đích nhân đạo, cứu tế nạn đói, giúp các bệnh nhân AIDS cũng như các nạn nhân chiến tranh. Anh cũng là người thành lập “Quỹ Từ Thiện Heal The World” vào năm 1992 để tái lập cuộc sống cho những trẻ em bụi đời bằng cách đem các em về ở dinh thự “Neverland Ranch” nổi tiếng của anh. Đó là một khu đất rộng lớn tọa lạc gần vùng Santa Ynez-California, chiếm diện tích khoảng 11 cây số vuông, có nhiều phương tiện giải trí như rạp hát, nhà xiếc, vòng quay trên không, công viên và những khu vườn nuôi thú vật. Tuy nhiên, để trang trải nợ nần, “Neverland Ranch” đã được bán lại và chuyển giao cho một xí nghiệp tư nhân tại Los Angeles vào tháng 11/2008.
Qua những hoạt động từ thiện này, vào ngày 14 năm 1984 Michael được mời đến Tòa Bạch Ốc để nhận bằng ban khen của Tổng Thống Ronald Reagan về những cống hiến của anh dành cho các hội thiện nguyện giúp những người nghiện cai ma túy và rượu. Hơn nữa, trong suốt tháng 6/1999 Michael trình diễn với đại danh ca Opéra người Ý Luciano Pavarotti trong một chương trình đại nhạc hội ở Modena Italy để gây quỹ hàng triệu mỹ kim cho tổ chức từ thiện Warchild, Người tỵ nạn ở Kosovo, cũng như cho các trẻ em ở Guatemala. Ngoài ra, anh còn tổ chức những chương trình đại nhạc hội khác ở Đức quốc và Đại Hàn, quy tụ toàn những ca sĩ và ban nhạc tài danh như Mariah Carey, Andrea Bocelli, Luciano Pavarotti, Slash, The Scorpions, Boyz II Men, v.v... Doanh thu của những chương trình này đưọc hiến tặng cho quỹ “Nelson Mandela Children’s Fund”.
Kèm theo mức độ vang dội tiếng tăm của một nhân vật mang tầm ảnh hưởng đại chúng, Michael cũng bị giới truyền thông Hoa Kỳ “soi mói” rất kỹ lưỡng về đời tư sinh hoạt của anh qua các sự kiện giải phẫu thẩm mỹ, hôn nhân gia đình, nợ nần, scandal sách nhiễu tình dục trẻ em.
Sự kiện lớn nhất làm tổn hại danh tiếng của Michael là hai vụ cáo buộc hành vi sách nhiễu tình dục trẻ em vào năm 1993 và sau đó năm 2005 anh lại phải ra tòa thêm một lần nữa. Cuối cùng, tuy Michael vẫn được trắng án vì tòa không tìm được bằng chứng cụ thể, nhưng qua đó anh bị rất nhiều áp lực tinh thần và phải sử dụng thuốc giảm đau để trấn áp những cơn phiền muộn lo nghĩ. Kết quả, anh bị nghiện thuốc trong một khoảng thời gian từ sau tháng 10/1993 nên phải nhập viện điều trị. Hơn nữa, từ năm 1996, sức khoẻ của Michael có nhiều triệu chứng suy giảm do hậu quả của việc chữa trị bệnh “bạch tạng” (Vitiligo: một chứng bệnh da mãn tính làm cho những hoạt động tạo sắc tố bị mất đi nên làn da biến thành màu trắng), cũng như hậu quả của các cuộc giải phẩu thẩm mỹ.
Về tình ái, từ thời thiếu niên Michael rất ái mộ nữ ca sĩ Diana Ross đến nỗi đã từng tự nhủ rằng “nếu không cưới được Diana Ross thì quyết không lấy vợ”. Vào khoảng thập niên 1970, có nhiều dư luận cho rằng Michael Jackson đang giao du thân mật với nữ diễn viên Tatum O’Neal và trong giai đoạn album “Thriller” đang nổi như sóng cồn thì người bạn gái cặp bồ của anh là cô đào “bốc lửa” Brooke Shields. Sau đó, ngày 25/6/1994 Michael chính thức thành hôn cùng ái nữ của cố danh ca Elvis Presley là Lisa Marie Presley. Danh tiếng của cặp vợ chồng vang lừng đến nỗi giới truyền thông văn nghệ phải gọi đám cưới của họ là “cuộc hôn nhân của thế kỷ”. Tuy nhiên, họ không tìm được những chuỗi ngày hạnh phúc bên nhau nên sau gần 2 năm chung sống đôi bên đã quyết định ly hôn vào ngày 18/1/1996 và vẫn coi nhau như bạn thân.
Người vợ kế tiếp của Michael là Deborah Jeanne Rowe, một nữ ý tá từng chăm sóc cho anh trong thời gian anh trị bịnh bạch tạng vào giữa thập niên 1980. Sau khi kết hôn vào tháng 11 năm 1996, Michael và Deborah sinh được 2 người con là trưởng nam Prince Michael Jackson và trưởng nữ Paris Michael Katherine Jackson. Thế nhưng, không đầy ba năm sau Michael lại phải lâm cảnh ly dị lần thứ hai vào năm 1999 và anh được quyền nuôi dưỡng con. Người con thứ ba của Michael tên Prince Michael Il (hay còn gọi là Blanket) sinh năm 2002 là kết quả của việc thụ tinh nhân tạo do một phụ nữ đồng ý sinh con dùm anh. Cho đến nay, danh tính của người phụ nữ này vẫn chưa được tiết lộ và có thể bí mật này cũng sẽ bị chôn vùi vĩnh viễn chung với thân xác của Michael dưới lòng đất, vì anh đột nhiên từ giã thế gian vào lúc 2 giờ 26 phút trưa ngày 25/6 tại tư gia ở thành phố Los Angeles.
Giữa lúc giới ái mộ đang hân hoan cuồng nhiệt về kế hoạch thực hiện chuyến lưu diễn của Michael mang tên “This Is It” kéo dài qua 50 buổi ca nhạc từ ngày 8/7/2009 đến ngày 24/2/2010 với trạm ghé đầu tiên là London-Anh Quốc, thì đột nhiên tin Michael Jackson qua đời vào ngày 25/6 khiến cho toàn ban tổ chức lúng túng vì vé đã hoàn toàn bán sạch. Đồng thời, các dịch vụ chuẩn bị sẵn sàng dành cho du khách đến xem tại London cũng bị ảnh hưởng nặng nề và gây tổn thất kinh tế trầm trọng vì cái chết quá bất ngờ của Michael.
Trước khi Michael lên cơn đau tim đột ngột vào sáng ngày 25/6, trong ngày trước đó anh đã có nhiều triệu chứng thất thường. Đến trưa hôm sau anh bị cú đột quỵ và hoàn toàn hôn mê bất tỉnh nên gia nhân gọi xe cấp cứu. Sau khi được chuyển đến Trung Tâm Y Tế Trường Đại Học Los Angeles UCLA ở gần nhà, Michael được xác nhận là tim anh đã ngưng đập. Tuy nguyên nhân tử vong của anh được suy đoán lúc ban đầu là do chứng trụy tim, nhưng theo những nguồn tin hé lộ vào ngày 29/6 sau khi giảo nghiệm tử thi thì trước khi lâm chung tình trạng sức khoẻ và cơ thể của Michael đã đến độ tồi tệ. Cơ thể chỉ cân nặng 50kg vì trong dạ dày trống rỗng của anh còn lại dấu tích của một vài viên thuốc chứng tỏ anh không ăn uống gì, ngoài ra tóc của anh cũng đã rụng gần hết và các nơi như hông, đùi, cánh tay, vai đều có những dấu kim chích mà giới khám nghiệm cho là Michael đã chích thuốc giảm đau quá nhiều v.v… Nếu những điều này được chứng thực và công bố minh bạch thì quả là Michael đã chịu đựng nhiều đau khổ xác thịt lẫn tinh thần trước khi anh chấm dứt cuộc hành trình đi tìm lại tuổi thơ của mình.
Sự ra đi của Michael đã khiến bao người thuộc đủ tầng lớp phải rơi lệ tiếc thương. Từ các vị nguyên thủ quốc gia đến các chính trị gia Hoa Kỳ và những ngôi sao ca nhạc, điện ảnh quốc tế đều bày tỏ lòng tưởng niệm và cầu nguyện cho anh. Đặc biệt, hình ảnh các “fans” tổ chức hình thức tưởng nhớ Michael trên toàn thế giới cùng với các buổi lễ truy điệu do Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ tổ chức tại các quốc gia Châu Âu đã tạo thành bầu không khí trang nghiêm đưa tiễn vong linh một bậc thiên tài âm nhạc. Cũng như hiện tượng giới hâm mộ đua nhau mua lại các dĩa nhạc CD, DVD của Michael ngay sau khi anh qua đời càng tạo thêm cơn sốt “kỷ lục” về doanh thu các album “Thriller”, “Bad”, “HIStory” v.v…, buộc “Guinness” phải cải biên những con số đã thay đổi. Đây là một hiện tượng “sau cái chết hóa thành bất tử” rất đặc biệt, chưa từng xảy ra đối với bất cứ một danh ca nào trong lịch sử âm nhạc thế giới.
Giờ đây, ở một nơi nào đó trong thế giới âm nhạc của Michael, có lẽ anh đang bềnh bồng trên những chiếc du thuyền cùng nô đùa hồn nhiên với những trẻ em khác, giống như anh từng tưởng tượng và đưa vào băng video “Childhood” để bày tỏ ước mơ tìm lại quá khứ thiếu niên của mình. Đó chính là cảnh giới:
“Cuộc đời một thoáng vụt qua
Giàu sang nghèo khổ chỉ là hư không
Còn lại ta một cõi lòng
Ung dung nhàn hạ thoát vòng nhân gian
Quanh ta là những thiên thần
Tuổi thơ chắp cánh bay quanh du thuyền
Đi vào giấc mộng viễn miên
Nghe tâm thanh thản hồn nhiên ngày nào
Tuổi thơ ôi đẹp xiết bao
Hãy cùng ta nắm tay nhau lên đường…”
Gửi ý kiến của bạn
