GÁNH NẶNG DI SẢN
Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh
Đầu tuần này, vị Tổng Thống đắc cử Barack Obama cùng gia đình đã đến thăm tòa Bạch ốc lần đầu tiên và được Tổng Thống George W. Bush cùng Đệ nhất phu nhân tiếp đón niềm nở đầy chân tình, trước ống kính truyền hình có tới hàng chục triệu người ở Mỹ và cả thế giới theo dõi. Đến ngày 20-1-09 Obama mới làm lễ tuyên thệ, chính thức tựu chức Tổng Thống, nhưng sự tiếp nhận quyền hành đã bắt đầu được chuẩn bị ngay sau khi có kết quả bầu cử. Nhìn hình ảnh hai ông Bush và Obama gặp nhau, người ta có thể yên tâm sự chuyển giao quyền hành sẽ diễn ra chu đáo trong bầu không khí dân chủ với phong cách cao quý của hai vị chính khách nối tiếp nhau lãnh đạo nước Mỹ trong một thời điểm đầy những khó khăn chưa từng thấy trong lịch sử.
Về Tổng Thống Bush, người ta đã nghĩ như thế nào về 8 năm cầm quyền của ông, chúng tôi không muốn nhắc lại ở đây, nhưng nhìn hình ảnh cuộc tiếp kiến ở Bạch Ốc chúng tôi nghĩ Tổng Thống Bush là một nhà chính trị đáng ca ngợi vì tấm lòng chân thành của ông đối với dân, với nước. Và nếu ông tỏ ra thương mến tận tình với Obama, chúng tôi trộm nghĩ trong thâm tâm ông, ông đã biết ông sắp trao cho người kế vị ông một gánh nặng di sản khủng khiếp như thế nào. Nước Mỹ đang rơi vào một thảm họa kinh tế, đáng sợ hơn cuộc khủng hoảng năm 1929. Đặc biệt lần này, ngoài vấn đề kinh tế, nước Mỹ lại lâm vào hai cuộc chiến mà vẫn chưa thấy ánh sáng ở cuối đường hầm, có chăng chỉ là vài tia sáng nhỏ lóe lên rồi lại tắt chớ không phải là ánh sáng vững chắc để làm người dân an lòng. Vậy tân Tổng Thống Obama sẽ nhìn đến khó khăn nào để giải quyết trước" Chúng ta đã biết đó là vấn đề kinh tế vì nếu kinh tế sụp đổ thì cũng không có cách nào tiếp tục một cuộc chiến vô cùng tốn kém cả người lẫn của. Trước mắt về kinh tế, Obama đã nêu ra ưu tiên là việc gia tăng công ăn việc làm cho người dân, điều này rất hợp lý.
Ngày thứ ba tuần này là ngày Cựu chiến binh ở Mỹ, Obama từ sáng sớm đã đến đặt vòng hoa ở đài Kỷ niệm ở Chicago. Đây là một cử chỉ đầy ý nghĩa sâu đậm của người sắp lên làm Tổng Thống. Tôi muốn nhấn mạnh đến ngày này cũng như về quân lực Mỹ, trước khi có dịp nói đến những diễn biến khác của thời cuộc trước mắt. Ngày Cựu chiến binh Mỹ là một truyền thống coi như đã bắt đầu vào lúc kết thúc Đệ Nhất Thế Chiến. Ngày 11-11-1918, các nước Đồng minh đã ký kết với nước Đức một thỏa hiệp ngừng bắn kết thúc đại chiến. Ngày đó dân Mỹ kéo nhau ra đường reo hò mừng rỡ. Nhưng mãi đến sau Đệ Nhị Thế chiến, vào năm 1954 Mỹ mới chính thức chọn ngày 11-11 của mỗi năm để tưởng niệm đến các Cựu chiến sĩ Mỹ đã tham gia mọi cuộc chiến.
Vậy nếu nhắc đến cựu chiến binh, tôi nghĩ cũng cần phải nói đến Quân lực Mỹ mà tôi đã ngưỡng mộ từ thời người dân Việt Nam bắt đầu tìm hiểu thêm về nước Mỹ. Quân đội Mỹ là quân đội mạnh nhất thế giới và anh hùng nhất thế giới. Đó là sức mạnh về vũ khí cũng như về tinh thần với một tổ chức quy mô rộng lớn, cấu trúc vững chắc. Trên hết có Tổng Thống là Tổng-tư-lệnh tức tổng chỉ huy, kế đó là Bộ trưởng Quốc Phòng đặc trách phụ tá Tổng Thống trong việc ban hành mệnh lệnh cho quân đội. Nhưng đó chỉ là hai nhân vật dân sự. Trực tiếp với quân đội là các tướng lãnh, đứng đầu là Chủ tịch Ủy ban Tham mưu hỗn hợp gồm các binh chủng kể cả Thủy quân Lục chiến. Trên thực tế so với cách tổ chức quân đội các nước khác, vị đại tướng hay đô-đốc giữ chức Chủ tịch nói trên chính là Tổng tư lệnh, còn Tham mưu trưởng là các Tư lệnh (commander), nhưng vì ở Mỹ Tổng Thống đã có danh xưng là Tổng-Tư-lệnh (commander-in-chief), nên các tư lệnh binh chủng chỉ được gọi là Tham-mưu-trưởng (chief of staff) và trên các vị Tham mưu trưởng này là một vị Tổng Tham mưu trưởng, tức vị Chủ tịch Ủy ban Tham mưu. Tổng Thống quyết định chiến tranh và chiến lược tổng quát. Còn Tổng Tham mưu trưởng quyết định chiến thuật và có khi cả chiến lược cục bộ.
Hãy trở lại câu hỏi Tổng Thống sắp tới Barak Obama sẽ làm gì trước hai cuộc chiến Iraq và Afghanistan" Đại cương chiến lược đã được công bố trong cuộc vận động tranh cử, nhưng quan trọng nhất vẫn là việc điều khiển quân đội, mặc dù không trực tiếp như các tướng lãnh. Theo truyền thống, quân đội tuân theo lệnh của Tổng Thống răm rắp, dù phải chết cũng không từ, nhưng về khía cạnh tình cảm, nếu làm mất lòng quân đội, đó lại là một chuyện khác. Có một quá khứ gần đây nhất để lấy đó làm bài học cho hiện tại, một bài học vô cùng quan trọng vì nó liên quan đến sự thắng bại ở mặt trận. Tổng Thống Bush hiện nay không phải là người rụt rè về việc lãnh đạo quân đội, nhưng mối quan hệ của ông đối với các tướng tư lệnh cấp cao cũng có lúc đã trở thành chua chát, nhất là trong cuộc chiến Iraq.
Lúc đầu Bush phó thác mọi việc cho Rumsfeld, Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên của ông. Rumsfeld đã cách chức Tham mưu trưởng Lục quân Eric Shinseiki, ngay sau khi vị tướng này tường trình trước Quốc hội cần phải có nhiều quân hơn để xâm chiếm Iraq. Và trong khi các tướng lãnh hiện dịch im lặng trước dư luận chỉ trích của quần chúng trong suốt nhiệm kỳ của ông Bush, các vị tướng lãnh hồi hưu đã lên tiếng thẳng thừng. Năm 2004, cựu tướng Thủy quân Lục chiến Anthony Zinni nêu mối quan tâm về việc điều hành chiến tranh. Năm 2006, 6 tướng lãnh đã về hưu lên tiếng công khai về sự lo ngại của họ. Bush trả lời những sự quan tâm đó bằng lệnh tăng quân từng đợt và gia tăng thời kỳ luân phiên tham chiến từ 12 lên 15 tháng để điều khiển một quân lực đã mòn mỏi vì những đợt và sự kéo dài thời gian luân phiên trong cả hai cuộc chiến Iraq và Afghanistan. Trong cuốn sách "Cuộc Chiến Bên Trong", ký giả lừng danh Bob Woodward đã viết rõ những chi tiết về sự bất bình của Ban Tham mưu trưởng Liên quân về quyết định của Tổng Thống. Theo lời Trung Tướng hồi hưu Paul Eaton, điều làm các tướng lãnh bất mãn là Bush đã củng cố quá nhiều quyền lực cho Rumsfeld và Phó Tổng Thống Dick Cheney.
Tình trạng này đã thay đổi sau khi Robert Gates được Bush bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng thay thế Rumsfeld. Cuối tuần qua theo tin tức đuợc thẩm lậu, Robert Gates có thể được tân Tổng Thống Obama lưu nhiệm trong một thời gian làm Bộ trưởng Quốc phòng và Gates đã nhận lời. Nếu tin này đúng, đó là một sự lựa chọn khôn khéo của Obama, vì Gates là người không đồng ý với cách điều khiển chiến tranh của Bush thông qua Rumsfeld.
Gửi ý kiến của bạn
