VN Lạnh Cẳng, Chối: Chưa Họp Hạt Nhân ; TQ: Mỹ-Việt Chống Phá, TQ Sẽ Không Làm Ngơ
HÀ NỘI/WASHINGTON (VB) -- Việt Nam sẽ nhảy vào vị trí quốc gia nguyên tử" Câu chuyện có nhiều mây mù hơn là người ta tưởng: sau khi Mỹ loan báo sẽ trao truyền kỹ thuật nguyên tử cho VN, gây phẫn nộ từ phía Trung Quốc và Ả Rập, thì Bộ Ngoại Giao VN đã chính thức bác bỏ rằng chưa có bàn gì về chuyện đó, theo bản tin AFP hôm Thứ Sáu.
Bản tin AFP ghi lời bà Nguyễn Phương Nga, phát ngôn nhân Bộ Ngoại Giao VN, “Việt Nam và Mỹ chưa tiến hành các cuộc thương thuyết về việc sử dụng hòa bình đối với hiệp ước năng lượng nguyên tử.”
Trong khi đó, nhiều hãng tin quốc tế hôm Thứ Sáu đã có những thông tin sôi nổi về tình hình nguyên tử Việt Nam.
Đài VOA ghi nhận, trích:
“Đàm phán về hạt nhân dân dụng giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, có thể dẫn đến chuyện Việt Nam sẽ làm giàu chất uranium, là điều gây lo ngại cho một số nhà làm luật Hoa Kỳ, họ xem sự kiện này là một bước lùi trong việc ngăn chận sự lan tràn của các chất liệu hạt nhân có thể sử dụng để chế vũ khí.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ P.J. Crowley nói Hoa Kỳ hy vọng Việt Nam, giống như Liên hiệp các Tiểu vương A-rập, sẽ không sử dụng công nghệ này để tự chế nhiên liệu hạt nhân, và đó là điều mà Hoa Kỳ đang thảo luận trong quá trình đàm phán với Việt Nam.
Ông James Kelly, cựu Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ nhận xét:
“Quan hệ thương mại, bao gồm mục hạt nhân như đã được báo chí nói tới, và tôi không rõ có nói đến chuyện tái xử lý hay không; theo tôi chỉ là một sự công nhận Việt Nam đang có một quy trình phát triển kinh tế quan trọng.”
Một quan chức Việt Nam nói với tờ Wall Street Journal của Mỹ là Hà Nội không có kế hoạch làm giàu uranium.
Nhưng một số chuyên viên về phổ biến hạt nhân vẫn quan ngại trước cuộc đàm phán hạt nhân Việt Mỹ, trong số này có Andrew Davies, thuộc Viện Chính sách Chiến lược của Úc.
Ông nói với VOA nếu để các quốc gia liên hệ tự quyết định vấn đề làm giàu uranium thì quả là một chuyện nguy hiểm:
“Càng có nhiều phe có khả năng làm giàu uranium thì thế giới chúng ta đang sống có nhiều rủi ro về hạt nhân hơn. Không phải là tôi không tin tưởng Việt Nam sẽ giữ lời hứa nhưng vấn đề ở đây là khả năng. Một khi người ta có khả năng làm giàu uranium thì sẽ cám dỗ người ta tiến sang con đường muốn sản xuất những chất liệu hạt nhân có thể chế vũ khí.
Các quốc gia láng giềng sẽ nhìn vào đó và họ sẽ không tìm cách đánh giá xem liệu họ có thể tin tưởng nơi chế độ bạo quyền ở Hà Nội hay không, nhưng họ sẽ đặt dấu hỏi viễn ảnh chiến lược là gì và diễn biến tương lai nào họ sẽ phải đánh cuộc vào đó.”
Khi được hỏi liệu cuộc đàm phán hạt nhân Mỹ Việt có gây khó chịu cho Trung Quốc hay không, ông Davies nói:
“Dứt khoát là như thế. Trung Quốc sẽ nói rằng nếu Việt Nam có khả năng làm giàu uranium, một điều mà trước đây Việt Nam chưa hề có, thì như vậy khung cảnh hạt nhân của khu vực đã thay đổi.”
Khi được hỏi liệu một khi Việt Nam có hạt nhân thì toàn khu vực sẽ có phong trào chạy theo hay không, ông nói:
“Cái đó tùy theo sự chọn lựa của Việt Nam. Hiện nay khu vực có một khung cảnh bấp bênh này chúng ta Trung Quốc và Bắc Triều Tiên đang có hạt nhân. Nếu Việt Nam cũng chọn theo con đường đó thì sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường trước được.”...”
Trong khi đó, đài RFI viết:
“...Nhật báo China Daily trích lời tuyên bố của một chuyên gia Trung Quốc cho rằng việc Washington và Hà Nội chia sẻ nhiên liệu và công nghệ hạt nhân có thể làm tan vỡ ổn định thế giới.
Ông Đằng Kiến Quần, phó chủ tịch Hiệp Hội Trung Quôc Kiểm Soát và Giải Trừ Vũ Khí tuyên bố tại Bắc Kinh như sau : "Hoa Kỳ sử dụng đường lối bên trọng bên khinh khi đối xử với các quốc gia khác nhau… như là một cường quốc toàn cầu chủ trương phi hạt nhân hóa. Hoa Kỳ thách đố uy tín của chính mình và gây xáo trộn trật tự thế giới hiện tại".
Hãng tin trên mạng Sify của Ấn Độ trong bài « Hợp tác Mỹ Việt về hạt nhân có thể gây bất ổn định cho Trung Quốc » nhắc lại : đây không phải là lần đầu tiên Washington không quan tâm đến quy định quốc tế về kiểm soát hạt nhân. Năm 2008, Hoa Kỳ đã ký thỏa thuận hợp tác công nghệ hạt nhân với Ấn Độ mặc dù New Delhi không ký kết vào Hiệp ước cấm phổ biến vũ khí hạt nhân, một điều kiện cần thiết để được chuyển giao công nghệ. Tương tợ như vậy, được trợ giúp của Mỹ, Việt Nam sẽ được phép tinh lọc uranium trên lãnh thổ của mình. Sự kiện này sẽ gây khó khăn cho nỗ lực chung phi hạt nhân hóa trên toàn cầu.
Bộ ngoại giao Trung Quốc cũng đã nhanh chóng phản ứng về thông tin này. Theo tường thuật của báo Wall Street Journal thì các viên chức ngoại giao của Bắc Kinh bình luận là chuyện hợp tác Mỹ-Việt là một «bước lùi» cho nỗ lực giải trừ hạt nhân trên thế giới....”
Đaì BBC viết:
“...theo China Daily, ông Li Qinggong, phó tổng thư ký Hội đồng Trung Quốc về Nghiên cứu Chính sách An ninh Quốc gia, tuyên bố: "Chúng ta không thể làm ngơ trước tình hình."
Bài báo nhắc lại việc Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton khi thăm Hà Nội tháng Bảy đã tuyên bố chính phủ Obama sẵn sàng đưa quan hệ Việt - Mỹ "lên cấp độ mới".
Ông Fan Jishe, nghiên cứu gia về Hoa Kỳ thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, bình phẩm: "Hoa Kỳ đang gia tăng hợp tác với Việt Nam để kiềm chế Trung Quốc. Với Washington, cân nhắc địa chiến lược cao hơn việc không phổ biến hạt nhân."
Ông Teng Jianqun trấn an: "Diễn biến mới nhất chắc chắn không cản đường của Trung Quốc. Thật buồn khi Mỹ vẫn mang tâm địa Chiến tranh Lạnh."...”