Cali: Kinh Tế Hay Kinh Thế
Vi Anh
Kinh tế là hai chữ tắt của kinh bang tế thế, tức là sửa nước cứu đời. California [Cali] là một tiểu bang đông dân nhứt ở nước Mỹ, gởi nhiểu dân biểu nhứt vào Quốc Hội liên bang đối với nước Mỹ. Đối với thế giới, Cali từng là một một đệ ngũ siêu cường tương đương với cả nước Pháp. Nhưng than ôi, thời oanh liệt Cali nay còn đâu. Ngân sách Cali đang nợ nần 20 tỷ, tỷ lệ thất nghiệp cao nhứt nước Mỹ. Không biết cứu nguy ngân sách, cứu nguy kinh tế Cali được không, nhưng hai biện pháp kinh tế, tài chánh sau đây làm không ít người “ kinh thế”. Xin lấy thông tin, nghị luận của báo Pháp, tờ le Figaro ít nhậy cảm về việc của Mỹ hơn báo Mỹ về hai việc Cali làm kinh tế hay kinh thế để gọi là cứu nguy ngân sách.
Một, Thống Đốc (TĐ) Cali là Arnold Schwarzeneger thả tù nhân để giảm chi ngân sách. Theo nhà báo Pháp Jim Jarrassé của nhựt báo Pháp le Figaro, TĐ «Schwarzy» dự trù thả 6.500 tù nhân trong năm nay để giảm kinh phí ngành cải hưấn để cứu nguy ngân sách. Thật là một ý nghĩ và hành động táo bạo đối với một thống đốc gốc Cộng hòa, một đảng vốn rất bảo thủ. Nhưng trước một khiếm hụt ngân sách quá trầm trọng năm 2009 đã thiếu hụt 20 tỷ và năm 2010 có thể thiếu hụt hơn nữa, TĐ «Schwarzy» không ngần ngại vượt qua lằn ranh triết lý của Đảng Cộng Hòa cho tù nhân ra trước hạn, một sáng kiến của Khối Dân Chủ đa số ở hai viện của Quốc Hội đưa ra.
Năm 2009, TĐ Arnold đã ký ban hành luật ngân sách do Quốc Hội Cali với đa số Dân Chủ đã thông qua dù các nhà lập pháp Cộng Hòa chống đối quyết liệt. Theo luật này vào năm 2010, TB sẽ thả khỏang 6.500 tù nhân đang thọ hình tại 33 khám đường của TB. Mà mục đích chánh của biện pháp này là giảm một công chi lớn trong kinh phí của ngành cải huấn ước lượng tốn kém 8 tỷ đô la mổi năm, tương đương với 11% ngân sách tiểu bang. Như đã biết, trung bình mổi năm TB phải tốn cho mổi một tù nhân số tiền là 47.000 Đô la (cao hơn lương làm việc cả năm của một kỹ sư mới ra trường). Nếu thả 6500 tù nhân trong năm 2010 thì ngân sách sẽ tiết kiệm được 100 triệu.
TB Cali đông dân nhứt Mỹ nên có con số tù nhân cũng rất đông. Có khỏang 167,000 tù nhân làm hệ thống các trại giam của Cali suy sụp. Báo chí không ngớt than phiên khám chật, nhân viên cải huấn thiếu sanh ra nhiều tệ nạn trong tù.
Hồi tháng 8 năm 2009 có cuộc nổi loạn của tù nhận ở khám đường Chino gần Los Angeles làm 225 người bị thương. Biến cố này khiến TĐ công nhận sức nặng của số tù nhân quá nhiều làm hệ thông các trại giam quá tải và suy sụp.Khiến nghiệp đòan nhân viên cải huấn tử lâu rất bảo thủ và chính TĐ «Schwarzy» dù Cộng Hòa cũng phải ủng hộ ý kiến của những nhà lập pháp Dân Chủ cấp tiến dư trù thả 40.000 tù nhân từ đấy đến năm 2011.
Giải pháp thả tù nhân ra sớm làm nhiều người lo cho an ninh xã hội và xâm hại trẻ em vì trong số tù nhân được thả sóm có những kẻ chuyên ấu dâm. Nên giải pháp có kèm điều kiện để tránh những lo toan sẽ gieo rắc bất an cho xã hội. Một mặt, thả nhưng trong vòng thử thách 3 năm cho bất cứ tội gì và phải trình diện cảnh sát đúng hẹn. Mặt khác đưa ra những chương trình giáo huấn cai nghiện và phục hồi chức năng cho những người được thả sớm.
Hai, trong cuộc bầu cử tháng 11 năm 2010, cử tri Cali sẽ bỏ phiếu thuận hay chống một đề nghị miển trừng phạt việc trồng một lọai cây tương cận với cần sa. Theo đặc phái viên Pauline Fréour của báo Le Figaro tại Mỹ, nếu cử tri đa số thuận sẽ thành luật và TB sẽ thu được một số tiến thuế lớn để quân bình ngân sách đang quá khiếm hụt. Đề nghị đã thu đủ chữ ký để dưa ra cho cử tri bỏ phiếu.
Cần sa là một thứ thảo mộc, người Tàu gọi là “tương tư thảo” có thể gây nghiện như ma túy, á phiện. Nhưng ở Cali cần sa đã được luật pháp Cali cho sử dụng để “trị bịnh” từ năm 1996. Bây giờ có thêm sáng kiến và đề nghị sử dụng cây cannabis (tạm dịch cây gai dầu, có khi mang nghĩa loại lá để làm chất gây nghiện), tương cận với cần sa cũng là thứ gây nghiện, mà người có sáng kiến và chủ trương đưa ra đề nghị để người dân biểu quyết thành luật gọi là cây để “giải trí, tìm vui”. Đề nghị đánh vào chỗ yếu của nhà nước đang nợ nần qua việc dụng ý đề nghị nhà nước Cali đánh thuế việc trồng, bán và sử dụng cây cannabis.
Sáng kiến đó được viết thành bản văn dự luật, đã xin đủ chữ ký để đưa ra cho cử tri bỏ thăm vào tháng 11 này. Theo dự luật đặt tên là Tax Cannabis Act, tất cả những người 21 tuổi được quyền có 28 gam cannabis, tương đương với 12 g ma túy. Mọi người được trồng cannabis với một diện tích tối đa là 2,3 m². Nhưng cấm hút cannabis tại những nơi công cộng, cấm đem vào trường học và cấm hút khi lái xe. Nếu trong cuộc bầu cử tháng 11 này, đa số cử tri Cali thuận thì sẽ thành luật của Cali và Cali trở thành TB đầu tiên hợp pháp hóa việc sử dụng cannabis để “mua vui” trên tòan nước Mỹ.
Ba và cuối cùng, xứ Mỹ là nước tự do ngôn luận. Cali là một TB cấp tiến trên nhiều phương diện. Nên một sáng kiến đã biến thành dự luật sắp đem ra cho cử tri biểu quyết nhứt định sẽ thành vấn đề tranh luận. Có một điều lạ là không phải dân hippies ủng hộ mà ngay cả những người thiên về chủ trương tự do thương mại nghiêm chỉnh và những người cảnh sát mặt sắt cũng ủng hộ sáng kiến này. Tự do thương mại vốn trọng thương coi cannabis là một thứ hàng hóa để buôn bán. Cảnh sát cũng không ít người ủng hộ, viện lẽ không muốn mất thì giờ và công sức theo dõi những người tiêu thụ cannabis rất ư là “bất bạo động”. Cảnh sát nên họ muốn dành thì giớ qui báu để bảo vệ dân chúng trước những tội giềt người và tội ấu dâm đang trên đà tăng lên, như tuyên bố của Jack Pole, chủ tịch Hiệp hội Cảnh sát từng chống lại khuynh hướng trừng phạt nặng ngày càng tăng. Thêm vào đó những nhà nông trồng cây bố, cây gai cũng ủng hộ vì nông phẩm của họ ngày càng mất giá.
Có binh thì cũng có chống. Còn phong trào chống lại nổi bật có Ô Jerry Brown, có thể là ứng cử viên thống đốc đã tuyên bố sẽ không đi chuyến tàu hợp pháp hóa, giải trừ việc trừng phạt những người trông, dùng, bán cây cannabis có thể gây nghiện..
Phải nói thêm có một cuộc thăm dò của Viện Fields thực hiện năm 2009 cho biết có 56% người được hỏi có thiện cảm với biện pháp miển trừng phạt đối với trồng, bán và dùng cây cannabis (cần sa, ma túy). Nhưng với sự đề đạt thường lệ ngay khi có đa số cử tri Cali bỏ thăm Thuận dự luật Tax Cannabis Act đi nữa, không có nghĩa là Liên bang không có phản ứng, vì việc dùng ma túy đối với liên bang vẫn còn là một điều trái luật.
Gửi ý kiến của bạn
