HÀ NỘI- Có nên bắt cả nứơc tiếp tục tung hô thơ của ông Hồ Chí Minh và văn của nhân vật ảo Trần Dân Tiên" Đó là ẩn ngữ nằm phía sau bản tin này mà các nhà báo quốc nội đã khéo léo nêu vấn đề qua chuyện 1 nữ sinh thi văn.
Theo báo Người Lao Động, Lao Động, Tin Nhanh VN, tại kỳ thi học sinh giỏi dành cho học các lớp trung học phổ thông tại Hà Nội, tổ chức giữa tháng 3/2005, trong các bài thi văn, có một bài của 1 nữ sinh lớp 11 đã khiến những người chấm hết sức ngạc nhiên vì đi "lạc đề". Bài thi này không những gây ngạc nhiên cho hầu hết giáo viên, học sinh Hà Nội mà còn tạo được sự chú ý ở cả cơ quan trung ương là Bộ Giáo dục-Đào tạo CSVN. Thí sinh này đã thẳng thắn bày tỏ chính kiến rằng mình không thích tác phẩm đó. Đồng thời nêu lên nhiều nhận xét rất thẳng thắn về cách dạy và học văn trong nhà trường hiện nay. Sau đây là ghi nhận của báo quốc nội về sự việc này.
Báo NLĐ viết: Cô học sinh Nguyễn Phi Thanh, lớp 11A18 Trường trung học phổ thông Việt Đức, đã mạnh dạn, thẳng thắn bày tỏ chính kiến của mình về đề thi nói riêng, cách dạy và học môn văn trong nhà trường nói chung, dù biết bài thi chắc chắn sẽ nhận điểm liệt. Đây có thể coi là một chuyện rất hy hữu trong các kỳ thi, cũng là một tiếng chuông báo động về cách dạy học môn văn nói riêng và cách dạy học "thầy đọc trò ghi", "mưa từ trên xuống" nói chung trong trường phổ thông.
Đề thi bài văn là "Em hãy giới thiệu vẻ đẹp của tác phẩm Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc", báo Lao Động, Người Lao Động đã trích nội dung bài thi của nữ sinh Nguyễn Phi Thanh có những đoạn chính như sau.
"Nói đến Nguyễn Đình Chiểu, người ta thường nhớ đến một thầy giáo mù yêu nước, có tài thơ văn nhưng cuộc sống gặp nhiều bất hạnh. Nguyễn Đình Chiểu sáng tác khá nhiều, nổi tiếng là tập thơ Nôm "Lục Vân Tiên" và trong văn học lớp 11, chúng ta được làm quen với tác phẩm Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc. Bài tế được Nguyễn Đình Chiểu sáng tác để tưởng nhớ những chiến sĩ, những người nông dân đã hy sinh trong phong trào Cần Vương khi thực dân Pháp tấn công Gia Định, Sài Gòn."
"Đề bài thi học sinh giỏi năm nay là "Giới thiệu vẻ đẹp của tác phẩm Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc" nhưng thực sự em không hề thích tác phẩm này, như vậy em có thể viết hay được không" Em có thể chắc chắn rằng trong số 10 học sinh như em thì có 9 người cũng không thích tác phẩm này. Đơn giản bởi vì bọn em không sống trong thời chiến tranh, bọn em không thể rung động trước một bài tế khi mà thực sự bọn em đang sống trong thời bình. Bọn em không quay lưng với lịch sử nhưng có nhiều cách để bọn em hiểu về lịch sử dân tộc hơn là phải học những bài tế khô khan, khó hiểu như thế này..."
"Em không thích tác phẩm này vì nó quá cứng nhắc, khó hiểu. Em đọc xong mà không hề có một chút xúc động hay xót thương, như vậy là lỗi tại em hay tại nhà văn không truyền tải được đến người đọc"... Chúng em và các cô-tức là những người ra đề - là hai thế hệ rất khác nhau; các cô không hiểu chúng em thì trái lại, chúng em cũng không hiểu những tác phẩm viết về cái thời các cô cũng chỉ bé như bọn em bây giờ..."
"Em nghĩ, đứng trước một tác phẩm văn học, bao giờ cũng có những ý kiến trái ngược khen - chê, hay - dở, nhưng dường như HS bọn em chỉ có quyền thích , chỉ có quyền khen hay, mà không có quyền nói lên chính kiến của mình, và việc phê bình văn học, hình như chỉ là việc của các nhà phê bình . Phải chăng vì tư tưởng bảo thủ này mà suốt 63 năm qua, văn thơ của chúng ta chưa được "mới"" Nhìn ra, chỉ ra cái hay của một tác phẩm văn học đã khó, nhưng chỉ ra cái hạn chế, thiếu sót của tác phẩm ấy còn khó hơn nữa, vậy mà chưa bao giờ bọn em được tỏ rõ chính kiến của mình trong một bài thi cả, tất cả chỉ vì áp lực điểm số."
"Em biết bài viết này của em là hoàn toàn lạc đề, em không chỉ ra được cái đẹp, cái hay của tác phẩm bởi em không thấy nó hay, không thấy nó đẹp. Em cũng biết bài văn này cũng không được điểm nào, nhưng em chỉ muốn nêu lên chính kiến của mình trước tác phẩm, cũng như những bức xúc của một học sinh, khi phải học một chương trình không phù hợp. Em không muốn phải viết những lời khen sáo rỗng về một tác phẩm mình không thích. Và em hy vọng các thày cô sẽ linh hoạt hơn trong việc ra đề để bọn em tự do bày tỏ chính kiến, tự do yêu ghét một tác phẩm nào đó".
Theo báo Lao Động, bài văn đã được nhiều học sinh và thày cô giáo chuyền tay nhau đọc, bình luận. Rất nhiều học sinh tán đồng với ý kiến này. Còn các thày cô giáo thì dè dặt hơn. Có người bảo rằng phải cho 20 điểm mới xứng đáng, có người khẳng định bài văn chỉ đáng điểm 0. Còn thực tế, người chấm đã cho bài văn này 3/15 điểm với lý do: Viết lạc đề.
Báo Lao Động đã dẫn "lời phê" của giáo viên Hà Bình Trị, chuyên viên phụ trách môn văn, Vụ Giáo dục trung học-Bộ Giáo dục-Đào tạo như sau: "Qua bài làm của học sinh, có thể nhận thấy tuy còn thiếu hụt khá nhiều về kiến thức cơ bản, tuy sự hiểu biết còn nhiều phiến diện, nhưng đây là một học sinh có chính kiến, đáng quý là đã dám thể hiện chính kiến của mình một cách chân thành, trung thực bằng một bài văn nghị luận, ít nhiều có lý lẽ với cách diễn đạt lưu loát, uyển chuyển. Theo tôi, ở một phương diện nào đó, các thày cô giáo nên trân trọng, khích lệ những học sinh này".
Theo nhận xét của một quan sát viên hải ngoại, nếu em này không thuộc thành phần con cháu cán bộ lớn, thì nếu em không bị trù dập, thì ba mẹ em cũng có thể bị trù dập. Tuy nhiên, dù thế nào đi nữa, đây là một phần của hiện tượng dám suy nghĩ độc lập của tuổi trẻ, khi các em biết rằng hầu hết chương trình học đều là tô hồng dối trá của bộ máy cai trị đang tận lực khai thác sức dân tàn tệ hơn thời thực dân... với cả những dòng chữ của Trần Dân Tiên, khi ông Hồ lấy tên này để tự khen ngợi ông Hồ, được đưa vào sách giáo khoa.
Xin chúc lành cho em và thế hệ trẻ VN.
Theo báo Người Lao Động, Lao Động, Tin Nhanh VN, tại kỳ thi học sinh giỏi dành cho học các lớp trung học phổ thông tại Hà Nội, tổ chức giữa tháng 3/2005, trong các bài thi văn, có một bài của 1 nữ sinh lớp 11 đã khiến những người chấm hết sức ngạc nhiên vì đi "lạc đề". Bài thi này không những gây ngạc nhiên cho hầu hết giáo viên, học sinh Hà Nội mà còn tạo được sự chú ý ở cả cơ quan trung ương là Bộ Giáo dục-Đào tạo CSVN. Thí sinh này đã thẳng thắn bày tỏ chính kiến rằng mình không thích tác phẩm đó. Đồng thời nêu lên nhiều nhận xét rất thẳng thắn về cách dạy và học văn trong nhà trường hiện nay. Sau đây là ghi nhận của báo quốc nội về sự việc này.
Báo NLĐ viết: Cô học sinh Nguyễn Phi Thanh, lớp 11A18 Trường trung học phổ thông Việt Đức, đã mạnh dạn, thẳng thắn bày tỏ chính kiến của mình về đề thi nói riêng, cách dạy và học môn văn trong nhà trường nói chung, dù biết bài thi chắc chắn sẽ nhận điểm liệt. Đây có thể coi là một chuyện rất hy hữu trong các kỳ thi, cũng là một tiếng chuông báo động về cách dạy học môn văn nói riêng và cách dạy học "thầy đọc trò ghi", "mưa từ trên xuống" nói chung trong trường phổ thông.
Đề thi bài văn là "Em hãy giới thiệu vẻ đẹp của tác phẩm Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc", báo Lao Động, Người Lao Động đã trích nội dung bài thi của nữ sinh Nguyễn Phi Thanh có những đoạn chính như sau.
"Nói đến Nguyễn Đình Chiểu, người ta thường nhớ đến một thầy giáo mù yêu nước, có tài thơ văn nhưng cuộc sống gặp nhiều bất hạnh. Nguyễn Đình Chiểu sáng tác khá nhiều, nổi tiếng là tập thơ Nôm "Lục Vân Tiên" và trong văn học lớp 11, chúng ta được làm quen với tác phẩm Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc. Bài tế được Nguyễn Đình Chiểu sáng tác để tưởng nhớ những chiến sĩ, những người nông dân đã hy sinh trong phong trào Cần Vương khi thực dân Pháp tấn công Gia Định, Sài Gòn."
"Đề bài thi học sinh giỏi năm nay là "Giới thiệu vẻ đẹp của tác phẩm Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc" nhưng thực sự em không hề thích tác phẩm này, như vậy em có thể viết hay được không" Em có thể chắc chắn rằng trong số 10 học sinh như em thì có 9 người cũng không thích tác phẩm này. Đơn giản bởi vì bọn em không sống trong thời chiến tranh, bọn em không thể rung động trước một bài tế khi mà thực sự bọn em đang sống trong thời bình. Bọn em không quay lưng với lịch sử nhưng có nhiều cách để bọn em hiểu về lịch sử dân tộc hơn là phải học những bài tế khô khan, khó hiểu như thế này..."
"Em không thích tác phẩm này vì nó quá cứng nhắc, khó hiểu. Em đọc xong mà không hề có một chút xúc động hay xót thương, như vậy là lỗi tại em hay tại nhà văn không truyền tải được đến người đọc"... Chúng em và các cô-tức là những người ra đề - là hai thế hệ rất khác nhau; các cô không hiểu chúng em thì trái lại, chúng em cũng không hiểu những tác phẩm viết về cái thời các cô cũng chỉ bé như bọn em bây giờ..."
"Em nghĩ, đứng trước một tác phẩm văn học, bao giờ cũng có những ý kiến trái ngược khen - chê, hay - dở, nhưng dường như HS bọn em chỉ có quyền thích , chỉ có quyền khen hay, mà không có quyền nói lên chính kiến của mình, và việc phê bình văn học, hình như chỉ là việc của các nhà phê bình . Phải chăng vì tư tưởng bảo thủ này mà suốt 63 năm qua, văn thơ của chúng ta chưa được "mới"" Nhìn ra, chỉ ra cái hay của một tác phẩm văn học đã khó, nhưng chỉ ra cái hạn chế, thiếu sót của tác phẩm ấy còn khó hơn nữa, vậy mà chưa bao giờ bọn em được tỏ rõ chính kiến của mình trong một bài thi cả, tất cả chỉ vì áp lực điểm số."
"Em biết bài viết này của em là hoàn toàn lạc đề, em không chỉ ra được cái đẹp, cái hay của tác phẩm bởi em không thấy nó hay, không thấy nó đẹp. Em cũng biết bài văn này cũng không được điểm nào, nhưng em chỉ muốn nêu lên chính kiến của mình trước tác phẩm, cũng như những bức xúc của một học sinh, khi phải học một chương trình không phù hợp. Em không muốn phải viết những lời khen sáo rỗng về một tác phẩm mình không thích. Và em hy vọng các thày cô sẽ linh hoạt hơn trong việc ra đề để bọn em tự do bày tỏ chính kiến, tự do yêu ghét một tác phẩm nào đó".
Theo báo Lao Động, bài văn đã được nhiều học sinh và thày cô giáo chuyền tay nhau đọc, bình luận. Rất nhiều học sinh tán đồng với ý kiến này. Còn các thày cô giáo thì dè dặt hơn. Có người bảo rằng phải cho 20 điểm mới xứng đáng, có người khẳng định bài văn chỉ đáng điểm 0. Còn thực tế, người chấm đã cho bài văn này 3/15 điểm với lý do: Viết lạc đề.
Báo Lao Động đã dẫn "lời phê" của giáo viên Hà Bình Trị, chuyên viên phụ trách môn văn, Vụ Giáo dục trung học-Bộ Giáo dục-Đào tạo như sau: "Qua bài làm của học sinh, có thể nhận thấy tuy còn thiếu hụt khá nhiều về kiến thức cơ bản, tuy sự hiểu biết còn nhiều phiến diện, nhưng đây là một học sinh có chính kiến, đáng quý là đã dám thể hiện chính kiến của mình một cách chân thành, trung thực bằng một bài văn nghị luận, ít nhiều có lý lẽ với cách diễn đạt lưu loát, uyển chuyển. Theo tôi, ở một phương diện nào đó, các thày cô giáo nên trân trọng, khích lệ những học sinh này".
Theo nhận xét của một quan sát viên hải ngoại, nếu em này không thuộc thành phần con cháu cán bộ lớn, thì nếu em không bị trù dập, thì ba mẹ em cũng có thể bị trù dập. Tuy nhiên, dù thế nào đi nữa, đây là một phần của hiện tượng dám suy nghĩ độc lập của tuổi trẻ, khi các em biết rằng hầu hết chương trình học đều là tô hồng dối trá của bộ máy cai trị đang tận lực khai thác sức dân tàn tệ hơn thời thực dân... với cả những dòng chữ của Trần Dân Tiên, khi ông Hồ lấy tên này để tự khen ngợi ông Hồ, được đưa vào sách giáo khoa.
Xin chúc lành cho em và thế hệ trẻ VN.
Gửi ý kiến của bạn
