Bản Tin Ủy Ban Bảo Vệ Người Lao Động Việt Nam Tháng 2-2009: thất nghiệp tăng cao, lao động nước ngoài hết việc 
Công ty Vina Kad, nơi 350 công nhân đình công đầu tháng 2/09, đang đăng bảng tìm người. (Hình của UBBV)
[UBBV baovelaodong.com 09/02/2009] Biến chuyển thời sự đáng kể nhất trong tháng 2 là là tình trạng thất nghiệp ngày càng gia tăng trầm trọng. Một tin khác cũng đáng chú ý, là việc nhà nước CSVN phải được chính quyền Nam Hàn thúc đẩy thì mới chịu họp để tìm cách bắt và phạt những chủ công ty người Nam Hàn từng chạy trốn khỏi Việt Nam để quỵt tiền lương của công nhân.
* Thất nghiệp gia tăng
Nạn thất nghiệp và giảm việc, giảm lương đang gia tăng khắp Việt Nam. Thí dụ, theo báo nhà nước thì chỉ riêng ở Đà Nẵng, trong tháng 2 có hơn 2.500 người bị mất việc, thí dụ: Công ty Kim Quốc Bảo cho thôi việc toàn bộ 1.233 người của họ, công ty Việt Nam Knitwear đuổi việc toàn bộ 893 người, và công ty Wei Xern Sin Đà Nẵng tuyên bố "tạm ngưng" đóng cửa, xa thải toàn bộ 101 lao động. Tại Cà Mau, công ty thuỷ hải sản Minh Phú (một công ty nhà nước) cho 2.000 CN nghỉ việc, công ty Quốc Việt cho 800 CN nghỉ luân phiên 30 ngày, và công ty Chế Biến Thuỷ Sản và Xuất Nhập Khẩu Cà Mau thì cho gần 1.000 công nhân ngày làm, ngày nghỉ.
Tại Saigon, theo thống kê của nhà cầm quyền thì hơn 19.000 người đã mất việc, và 135 doanh nghiệp giải thể hoặc thu hẹp sản xuất. Tại Đồng Nai và Bình Dương, hai tỉnh có nhiều khu công nghiệp, rất nhiều công nhân đã bị sa thải: hơn 8.500 Đồng Nai, và hơn 5.000 tại Bình Dương. Người dân tại đây cho UBBV hay họ thấy rõ rằng số lượng người ở các tiệm, hàng quán đang giảm xuống rõ rệt.
Tại khu công nghiệp Biên Hòa 1, các doanh nghiệp điện tử, sản xuất lốp xe cũng đã cho nhiều công nhân nghỉ việc. Công ty điện tử Sanyo, gần Tết vừa qua đã cắt giảm 1.000 người, nay đang lục đục sắp đuổi thêm công nhân.
Tại Công ty Dệt may Hải Phòng, hơn 4000 công nhân đã phải nghỉ việc, một số người bị cho nghỉ vĩnh viễn, một số người thì được công ty trợ cấp một số tiền nhỏ để giữ họ lại tạm thời.
Trước nạn thất nghiệp và nghèo đói tăng cao, số người lao động cùng đường sinh đạo tặc đang gia tăng. Một số vụ cướp tiền, cướp của, hoặc mãi dâm gần đây được phát hiện là do người lao động lâm vào đường cùng gây ra. Nhà nước thường xuyên tuyên bố trên báo chí rằng họ quan tâm về tình trạng thất nghiệp ngày càng trầm trọng khắp nước và đang cố gắng giải quyết, nhưng người dân chưa thấy việc làm đi đôi với lời nói của họ. Họ nói vẫn nói, hành động thì cứ ề à, và trong khi đó thì công nhân cứ phải mau lẹ chạy đi tìm việc, hoặc tìm thêm việc nếu bị bớt tiền lương.
Chị Tuyết, một công nhân ở công ty Huê Phong tại Saigon, cho UBBV hay rằng vì mấy lúc này, mới 2 giờ chiều đã tan ca sớm, nên rời công ty thì chị lập tức đi bán mỹ phẩm để có thêm thu nhập. Anh Phong và chị Lan ở Bình Dương thì người đi bán bánh tráng trộn, người chạy đi bán bánh kẹo để đủ ăn.
* Lao động xuất khẩu hết việc, bị đưa về
Do biến động thị trường kinh tế thế giới nên nhiều cơ sở, xí nghiêp, công ty nước ngoài liên tục cắt giảm lao động, vì vậy lượng người lao động xuất khẩu bị đưa về nước trước thời hạn gia tăng, điều này còn làm cho tình trạng thất nghiệp trong nước trở nên trầm trọng hơn.
Chỉ riêng ở Đài Loan, hơn 2.000 lao động Việt Nam phải về nước từ cuối năm 2008 đến gần cuối tháng 2. Luật của Đài Loan cho phép người lao động xuất khẩu được quyền đi tìm việc khác, và đổi chủ bao nhiêu lần cũng được, nhưng sau 60 ngày không tìm được việc khác thì phải bị đưa về Việt Nam.
Trong khi đó, việc môi giới lừa gạt người lao động xuất khẩu vẫn tiếp tục. Báo chí nhà nước trong tháng 2 có đăng tin về việc công an phát hiện một số kẻ gian có mối quan hệ với Bộ Lao Động. Theo báo chí nhà nước thì những kẻ này dùng con dấu giả và chữ ký giả của viên chức Bộ Lao Động để tuyển lao động xuất khẩu, ăn tiền của họ rồi chạy trốn. Báo nhà nước nói vậy, nhưng dân chúng không biết đâu là sự thực: Kẻ gian làm giả con dấu, hay chính viên chức nhà nước đã nhúng tay vô việc lừa đảo người lao động xuất khẩu" Dù sao, phần lớn môi giới lừa đảo vẫn ung dung hoạt động, bởi rất nhiều người lao động đã và đang bị là nạn nhân của họ.
* Đình công
Tuy tình trạng thất nghiệp gia tăng, nhưng một số người lao động vẫn phải đình công dù có nguy cơ mất việc, bởi họ bị dồn vào đường cùng. Một vụ đình công đáng chú ý là tại một công ty của nhà nước: Ngày 22/2, khi toàn bộ 24 tài xế xe buýt của công ty mang tên "Cty cơ khí ôtô 19.5" ở Thanh Hoá đã đồng loạt đình công vì chủ có quá nhiều sai trái. Thí dụ, lương tháng 12/2008 mãi đến 22/1 mới trả và lương tháng 1 thì lúc đình công xảy ra, gần cuối tháng 2, vẫn chưa có. Ngoài ra, công ty tăng ca, tăng giờ, và cho tài xế làm việc vào các ngày chủ nhật, ngày tết mà không trả tiền phụ trội. Hợp đồng lao động thì công ty không trao 1 bản cho người lao động.
Đầu tháng 2, vào ngày 4 và 5, hơn 350 công nhân Công ty Vina Kad tại Khu Công Nghiệp Hòa Khánh (xin coi Hình), đã đồng loạt đình công, vì công ty chỉ trả phân nửa "tiền thưởng Tết". Cần nhắc lại, gọi là tiền "thưởng" nhưng thật ra đây là tiền lương của công nhân, chủ giữ lại trong năm, 1/2 mỗi tháng, để trả vào dịp Tết.
* Chủ chạy trốn: Nam Hàn phải thúc đẩy Việt Nam giải quyết
Như BTLĐ trong vài tháng qua đã tường thuật, ngày càng nhiều chủ các công ty FDI bỏ công ty chạy trốn để quỵt lương của công nhân, trong đó có nhiều người là người Hàn Quốc. Lẽ ra, nhà nước phải tự mình tìm biện pháp đối phó và ngăn ngừa, nhưng chính chính quyền Nam Hàn đã phải lên tiếng yêu cầu nhà nước CS giải quyết. Lãnh sự phụ trách lao động của Lãnh sự quán Nam Hàn tại Saigon, ông Chang Keun Sop, đã viết thư đến Bộ Lao Động yêu cầu họ cùng Lãnh Sự Quán tìm biện pháp phối hợp xử lý. Vì được mời, nên ngày 25/2, ông Nguyễn Văn Xê (Phó Giám đốc Sở Lao Động Thương Binh Xã Hội Saigon), và ông Trương Lâm Danh (Phó Chủ tịch Liên Đoàn Lao Động Saigon), đã phải đến họp tại toà Lãnh Sự.
Trong buổi họp, ông Chang Keun Sop nói chính quyền ông "rất xấu hổ" về việc các chủ doanh nghiệp người Nam Hàn bỏ trốn, tuy nhiên báo chí nhà nước không cho biết là các viên chức nhà nước có xấu hổ không, khi họ không tự đứng lên bảo vệ quyền lợi của công dân mình mà phải đợi được mời mới nhúc nhích. ông Chang Keun Sop chỉ cho phái đoàn viên chức biết giải pháp tại nước ông (Luật của Nam Hàn buộc những ai mở doanh nghiệp phải đóng tiền vào quỹ để giải quyết hậu quả khi phá sản, tránh thiệt thòi cho người lao động). ông Chang Keun Sop cũng nói Nam Hàn sẵn sàng cùng CSVN yêu cầu Interpol dẫn độ chủ bỏ trốn trở lại Vietnam để bị đưa ra toà. Phiá phái đoàn nhà nước lên tiếng đồng ý, nhưng không đưa ra cách giải quyết. Cuối cùng, ông Tổng Lãnh Sự đề nghị có thêm một buổi họp khác, càng sớm càng hay, có mặt cả phía cảnh sát của Nam Hàn lẫn phía cơ quan điều tra của phiá Việt Nam để bàn về việc dùng Interpol và những biện pháp khác.
Trong khi phía Nam Hàn năng nổ tìm cách giải quyết, thì nhà nước CSVN chưa từng khởi tố bất cứ một chủ nào đã bỏ trốn. Bế tắc của vấn đề là ở đó.
(Bản Tin Lao Động này và các BTLĐ trước cũng có đăng trên trang mạng baovelaodong.com của UBBV - Ủy Ban Bảo Vệ Người Lao Động VN).
Gửi ý kiến của bạn
