* các bô lão vào cuộc
* khoanh lại hay bung ra
* tổng bí thư ú ớ
* cuộc họp thứ 12 trong tầm ngắm
* 30 năm không tự do là quá đủ!
Cuộc vật lộn giữa cung đình Hànội diễn ra suốt năm 2004, khi âm ỷ lúc sôi nổi, mang dáng vẻ ly kỳ của một bộ phim trinh thám nhiều tập. Nhờ kỹ thuật thông tin hiện đại, cuộc vật lộn được ngày càng đông đảo bà con trong và ngoài nước tìm hiểu, theo dõi. Từ chỗ tò mò, nhiều người Việt ta hiểu rằng cuộc vật lộn gay gắt giữa trung tâm quyền lực ngả ngũ ra sao sẽ có tác động đến cuộc sống chính trị của nhân dân ta, nhất là khi nó được phơi bày ra công luận, được cộng đồng trong và ngoài nước quan tâm bàn luận, theo hướng minh bạch của thời kỳ mở cửa và hoà nhập với thế giới.,
Gần đây cuộc đấu tranh lắng xuống bỗng rộ lên sôi nổi, được bàn luận khắp thủ đô Hànội và lan ra cả nước, nhân một cuộc họp đặc biệt tại phòng họp mật của Bộ chính trị trong khuôn viên trường Albert Saraut cũ, trong các ngày 6, 7 và 8 tháng 4.
*các "bô lão" vào cuộc: theo lệ thường, vào dịp chuẩn bị cho Đại hội đảng, khi các văn kiện chính được dự thảo xong, bộ chính trị đảng CS mở ra cuộc lấy ý kiến rộng rãi trong xã hội, trước khi đưa xuống đại hội đảng các cấp từ cơ sở, mở đầu là xin ý kiến các vị bô lão, nguyên uỷ viên bộ chính trị và nguyên uỷ viên ban bí thư TƯ đảng. Các lần trước, do nếp sinh hoạt độc đoán ăn sâu, nên ít có ý kiến trái ngược, thường chỉ có những lời tán thưởng, tâng bốc theo kiểu huênh hoang, hoặc là suôi chiều, vỗ tay để còn chuyển sang những buổi liên hoan đặc sản quý hiếm.
Lần này, tổng bí thư Nông Đức Mạnh đích thân chủ toạ cuộc họp với các bô lão; uỷ viên thường trực bộ chính trị Phan Diễn giới thiệu tóm tắt Báo cáo chính trị của ban chấp hành TƯ (dày 30 trang) và Kế hoạch kinh tế - xã hội 2006-2010; trưởng ban tổ chức TƯ đảng Trần Đình Hoan báo cáo về kế hoạch nhân sự cho Đại hội X, các cuộc bầu cấp uỷ mới. Các bô lão gồm hơn 40 vị. Ông Lê Đức Anh có được mời nhưng vắng mặt. Ông nguyên tổng bí thư Đỗ Mười - người bênh vực ông Anh mạnh mẽ nhất - lẳng lặng rút lui từ giữa buổi sáng ngày đầu.
Ngay từ chiều ngày 6/4, các bô lão bắt đầu phát biểu. Mặc dù giấy mời họp và lời mở đầu của Tổng bí thư đã "khoanh" kỹ vào nội dung các văn kiện trình đại hội X, tướng Võ Nguyên Giáp đã "nổ súng" tấn công, nêu ngay vụ án Tổng cục 2 và T4, chất vấn thẳng ông Mạnh là sao không trả lời lá thư ngày 3/½004 của ông, sao không báo cáo cho các cuộc họp TƯ các lần thứ 9,10 và 11, thế là vi phạm điều lệ đảng, tự đặt bộ chính trị cao hơn TƯ...
* "bung" ra: thế là cuộc góp ý trở thành một cuộc lên lớp về dân chủ trong đảng, về điều lệ đảng, về kỷ luật nội bộ. Tướng Giáp phát biểu đến 4 lần, bình tĩnh, tự tin, nhấn mạnh ý: không được chủ quan, thoả mãn về thành tích, dù phát triển có đạt đến 8%/năm thì vẫn lạc hậu rất xa so với nước láng giềng Thái lan, cần truy ra nguyên nhân của tình trạng tụt hậu ấy. Tướng Giáp nhắc đến vụ Sáu Sứ xảy ra từ đại hội VII năm 1991 mà lãnh đạo nhu nhước không giải quyết dứt điểm, để thành ung nhọt hôm nay. Tướng Chu Huy Mân nêu rõ tội của Tổng cục 2 tệ hại ra sao, thành hệ thống như thế nào, và chất vấn luôn trưởng ban tổ chức Trần Đình Hoan về ý định đưa kẻ bị cáo Nguyễn Chí Vịnh lên thứ trưởng quốc phòng (!), và yêu cầu ông Hoan hãy từ chức đi vì quá nhiều sai lầm. Nguyên thủ tướng Võ Văn Kiệt nhận sai lầm đã ký Nghị định 96/CP để lập nên tổng cục 2 và lên án rất gay gắt sự lộng quyền của cơ quan này; ông còn yêu cầu lãnh đạo hiện tại đừng có ru ngủ quần chúng bằng những lời huênh hoanh dễ dãi vì trình độ dân trí nay đã khác trước. Nguyên bộ trưởng công an Mai Chí Thọ chỉ rõ Cục 2 đã có thành tích và nhóm cầm đầu tổng cục 2 sau này đã làm biến chất cơ quan này thành công cụ gây rối và phá hoại. Nhà lý luận mác-xít, nhà báo lão thành Hoàng Tùng phê phán trình độ lãnh đạo yếu kém, nhu nhược, bất lực đối với tệ tham nhũng dai dẳng, chỉ ra yêu cầu đổi mới cả về chính trị theo hướng dân chủ hoá nội bộ đảng và dân chủ hoá xã hội. Nguyên trưởng ban tổ chức Nguyễn Đức Tâm và nguyên tổng bí thư Lê Khả Phiêu lên án gay gắt những hành động dối trá, chia rẽ, lật đổ của Lê đức Anh, phê phán thái độ nhu nhược của bộ chính trị hiện tại và yêu cầu phải đưa mọi vấn đề tồn tại ra bàn luận dứt điểm tại cuộc họp ban chấp hành TƯ sớm nhất. Các nguyên uỷ viên bộ chính trị Đồng Sỹ Nguyên, Lê Phước Thọ, Đỗ Quang Thắng... đều tán đồng những ý kiến trên đây, còn chỉ rõ giải quyết các vụ việc tồn đọng chính là chuẩn bị thiết thực nhất cho đại hội X, chủ trương "khoanh" vấn đề là sai lầm nguy hiểm. Trung tướng Đặng Quân Thuỵ, hiện là chủ tịch Hội cựu chiến binh nói lên sự phẫn nộ của đông đảo cựu chiến binh đối với nhóm phá hoại trong tổng cục 2... Đáng chú ý là 2 vị nguyên uỷ viên bộ chính trị Lê Xuân Tùng và Nguyễn Đức Bình từng được các ông Đào Duy Tùng (đã chết) và Lê Đức Anh nâng đỡ, đã không có ý kiến gì ngược lại những chính kiến trên đây.
* tổng bí thư ú ớ: một vị tham dự họp kể rằng chủ toạ là tổng bí thư Nông Đức Mạnh, suốt 3 ngày đã tỏ ra bị động, lúng túng đến mụ mẫm. Ông không hiểu, không nắm chắc vấn đề, cũng không biết tổng hợp ý kiến ra sao. Mọi người tỏ ra ngao ngán, và cả chút ít thương hại cho ông. Trong đảng từng có ý kiến ông Mạnh - đức đã "nông," còn tài lãnh đạo thì làm đến bí thư tỉnh uỷ một tỉnh nhỏ như Bắc kạn cũng là quá sức. May mà có ông Phan Diễn ngồi cạnh đỡ mồm đỡ miệng cho ông mỗi khi ông ú ớ, nói lắp và diễn đạt lúng túng. Còn ông Trần Đình Hoan thì chỉ có ngồi chịu trận vì ban tổ chức TƯ của ông nổi tiếng là nhận nhiều quà cáp, phong bì nhất, khi mỗi chức danh đều có mệnh giá, và cái chức giám đốc sở hải quan (thuế) Hànội lên đến ngót 10 tỷ đồng! Con người như ông mà chuẩn bị nhân sự cho Đại hội X thì đội ngũ cán bộ sắp tới sẽ tài - đức vẹn toàn ra sao đây! Ông trơ mặt khi bị tướng Mân mắng mỏ giữa các quần thần: anh hãy từ chức đi thôi!
Ông tổng Mạnh càng thêm hoang mang khi tướng Giáp và nhiều vị khác nhắc đi nhắc lại rằng những ai cố tình bênh che cho kẻ phạm tội cũng cần phải xử lý nghiêm minh.
* rồi sao nữa": sau cuộc họp, ông Mạnh càng thêm lo vì tình hình đã "bung" ra dữ dội, vượt mọi dự kiến. Các bô lão có uy tín nhất dồn nhóm đương quyền vào chân tường. Cần họp gấp 14 vị trong bộ chính trị để bàn việc đối phó với tình hình cực kỳ phức tạp, mà bộ chính trị lại đang chia 5, xẻ 7; làm sao có được đồng thuận" 3 vị: Trần Đình Hoan, Nguyễn Khoa Điềm, Phạm Văn Trà đều là đệ tử ruột của cặp bài trùng Đỗ Mười + Lê Đức Anh có cách nào thoát tội" Và rồi chuẩn bị ra sao cho cuộc họp TƯ 12 cuối tháng 6 tới! Thật là ngổn ngang trăm mối tơ vò. Cánh Lê Đức Anh và Đỗ Mười cùng bộ hạ đâu phải tay vừa, chưa chịu thúc thủ, sẽ còn giở nhiều chiêu độc. Nhưng đối thủ của họ cũng đang thừa thắng xông lên, theo tinh thần năm xưa: tiến nhanh, tiến mạnh hơn nữa, thời gian là lực lượng. Cuộc vật lộn đến hồi kết thúc sẽ còn gay gắt cực kỳ mới ngả ngũ.
Các quan chức phục vụ cung đình, ở văn phòng TƯ đồn đoán một khả năng chấn chỉnh bộ máy lãnh đạo qua nhiều bước ; bước đầu tiên là "làm vệ sinh" chính bộ chính trị, kiện toàn bộ chính trị, loại ra 3 vị trên đây và bổ xung 4 vị (kể cả ông Lê Minh Hương đã chết) trong một phiên họp đặc biệt của TƯ. Sau đó TƯ mở phiên họp thảo luận, ra nghị quyết, xử lý các vụ việc tồn tại và bước sau cùng là chuẩn bị cho Đại hội X.
* tâm trạng xã hội: khủng hoảng ở chóp cung đình diễn ra đúng vào thời điểm tích tụ cao độ những bất mãn xã hội. Tham nhũng, hiếp đáp dân, quan liêu, cửa quyền, rút ruột tài sản chung, làm tiền đủ kiểu, lối sống hưởng lạc của con cái tư sản đỏ... đều đạt những kỷ lục chưa từng có. Người dân hết chịu đựng! Sự chống chế: ở đâu, nước nào, thời nào chả tham nhũng không còn có thể lọt tai. Tất cả mọi tai ương do chuyên chế độc đảng chồng chất đè nặng lên xã hội đến độ cứ mở mồm là người dân chửi đổng, nói tục. Cho đến các vị vốn là ở đỉnh cao cung đình cũng phải "hét" lên. Như ông Võ Văn Kiệt: "thôi! xin đừng ru ngủ nhân dân nữa!"; ông Trần Văn Hà: "chế độ này là chế độ toàn trị, phản dân chủ!"; tiến sỹ Lê Đăng Doanh cảnh báo: "khoảng cách giàu / nghèo đang mở rộng nhanh có thể trở thành bùng nổ xã hội, trong khi ông láng giềng Tàu chỉ lăm lăm làm thịt ta!"; nhà mác-xít Hoàng Tùng: "chủ nghĩa cực quyền tả khuynh kiểu Staline và Mao tàn phá; đã đến lúc phải đổi mới về chính trị, đi với thời đại!"; và tướng Võ Nguyên Giáp chất vấn: "đâu là nguyên nhân của tình trạng tụt hậu thê thảm đến thế này"" Đến như ông Hồ Ngọc Nhuận quy phục chế độ mà còn phải kêu trời về tình trạng "mất dậy" của nền giáo dục: "thu tiền vô tội vạ, chất lượng tồi tệ, đi ngược lại sự cam kết long trọng với thế giới và Liên Hợp Quốc là thi hành một nền tiểu học bắt buộc và miễn phí của thời đại!"
* hội nghị TƯ 12 trong tầm ngắm: Cuộc họp trung ương 12 vào cuối tháng 6 tới được mọi người chăm chú chờ đợi. Gần 150 vị uỷ viên TƯ cho đến nay vẫn bị nhóm cực quyền nắm tổ chức (Trần Đình Hoan), tư tưởng - văn hoá (Nguyễn Khoa Điềm), quốc phòng (Phạm văn Trà) của bộ chinh trị khống chế, theo mưu đồ của 2 quân sư Đỗ Mười và Lê Đức Anh với công cụ lợi hại là nhóm tình báo táo tợn trong tổng cục 2. Nhưng khi nhóm này thất thế, bị các bô lão vạch trần, kết tội, và trong trường hợp nhóm thiểu số này bị gạt khỏi quyền lực thì đa số TƯ sẽ có thể ngả theo đa số của bộ chính trị. Đây là một khả năng tối ưu.
Với khả năng tối ưu ấy, ban lãnh đạo mới sẽ nhân thời cơ thuận lợi tiến hành xem xét những đổi mới chính trị cần thiết theo hướng dân chủ đa nguyên, hoà nhập với thế giới hiện đại, xây dựng nền luật pháp công minh, chống tham nhũng có hiệu quả.
Một khả năng khác là đa số bộ chính trị nhu nhược, bị nhóm quyền lực khống chế chặt chẽ hơn, bị đe doạ táo tợn, thậm chí bị mua chuộc, sẽ bỏ ngoài tai ý kiến của các bậc bô lão, đường ta ta cứ đi, vẫn "khoanh" các vấn đề gay gắt dù cho nó đã bung ra, tiếp tục khống chế cuộc họp TW 12 cuối tháng 6 này. Bất chấp lẽ phải và công lý, họ vẫn tiến hành chuẩn bị và tiến hành Đại hội X theo kiểu của họ, mua thêm thời gian, đưa khủng hoảng nội bộ đảng và khủng hoảng xã hội lên tới những đỉnh cao mới, mà kết thúc và hậu quả sẽ khó lường.
Trong 2 tháng tới, các phe nhóm sẽ dốc hết sức đấu tranh để cố tác động đến hội nghị TƯ 12 ; cuộc đấu sẽ diễn ra ngấm ngầm, âm ỷ nhưng vô cùng quyết liệt. Vai trò quyết định nhất trong tay tổng bí thư Nông Đức Mạnh, con người yếu kém về chính trị, lý luận, nhưng ông có thể làm nên lịch sử nếu biết đứng trên mọi phe nhóm, tập họp một nhóm lãnh đạo có công tâm và ý chí, chọn những trợ lý am hiểu thời thế, thật lòng yêu nước thương dân, có bước đi khôn khéo, được đông đảo đảng viên cơ sở và xã hội tán đồng.
* 30 năm, 60 năm: những khoảng thời gian...: 30 năm sau "giải phóng" và "thống nhất," 60 năm sau Cách mạng tháng 8, VN ta đứng ở vị trí nào trên thế giới" VN vẫn là nước vào loại độc đoán độc đảng còn sót lại của thế giới, loạt thấp nhất về mức sống, mắc bệnh nặng nhất về tham nhũng, quan liêu, lẹt đẹt nhất về giáo dục và y tế, nền luật pháp tuỳ tiện bậc nhất thế giới! Nơi hiếm hoi con người còn bị mua bán như nô lệ với cái giá từ 400 đến 2 nghìn đôla. Nơi cực hiếm xã hội không có tự do báo chí, tư do bàu cử vẫn còn là đồ xa xỉ. Với chừng ấy ô nhục, đảng vẫn cứ ru ngủ nhân dân bằng cờ quạt, loa đài ầm ĩ, hội hè, khoe khoang thành tích. Cái động lực trứ danh ấy hoá ra là cái phanh hãm tệ hại! Nếu không có đảng CS, dân tộc ta đã đi xa, đã bay cao đến tận đâu rồi! Một dân tộc hét to nhất, trưng cao nhất khẩu hiệu: không có gì quý hơn độc lập tự do thì 60 năm sau vẫn đói cồn cào độc lập, vẫn khát cháy cổ tự do! Vì còn bị trói chặt vào học thuyết Mác- Lênin xa lạ đã bị mọi nơi vứt bỏ thì đâu còn tý chút độc lập" ách đảng cùm chặt cổ thì còn ai có tự do"
30 năm bị cùm, 60 năm bị trói, đủ quá rồi!
Bỏ tù cả một dân tộc suốt 60 năm trời - một giáp chẵn-, quá đủ rồi! Sức chịu đựng của cả dân tộc là có hạn.
Các vị ở trung tâm quyền lực, giữa cung đình Hànôi hãy có chút ít lương tâm và lòng lương thiện, để thực hiện tự do, dân chủ, đa đảng, tức là trả lại tự do cho nhân dân; nhân dân sẽ tìm ra trăm phương nghìn kế để tìm ra tốc độ phát triển cao nhất trong công bằng xã hội và hài hoà văn hoá. Chính đó là lời nhắn nhủ chân thành và cấp bách của toàn xã hội, của tuổi trẻ thân yêu cho các vị đương quyền và các đại biểu của đại hội X các cấp, cho các vị dự hội nghị TƯ 12 sắp tới.
Bùi Tín.
Paris.26/4/2005.
* khoanh lại hay bung ra
* tổng bí thư ú ớ
* cuộc họp thứ 12 trong tầm ngắm
* 30 năm không tự do là quá đủ!
Cuộc vật lộn giữa cung đình Hànội diễn ra suốt năm 2004, khi âm ỷ lúc sôi nổi, mang dáng vẻ ly kỳ của một bộ phim trinh thám nhiều tập. Nhờ kỹ thuật thông tin hiện đại, cuộc vật lộn được ngày càng đông đảo bà con trong và ngoài nước tìm hiểu, theo dõi. Từ chỗ tò mò, nhiều người Việt ta hiểu rằng cuộc vật lộn gay gắt giữa trung tâm quyền lực ngả ngũ ra sao sẽ có tác động đến cuộc sống chính trị của nhân dân ta, nhất là khi nó được phơi bày ra công luận, được cộng đồng trong và ngoài nước quan tâm bàn luận, theo hướng minh bạch của thời kỳ mở cửa và hoà nhập với thế giới.,
Gần đây cuộc đấu tranh lắng xuống bỗng rộ lên sôi nổi, được bàn luận khắp thủ đô Hànội và lan ra cả nước, nhân một cuộc họp đặc biệt tại phòng họp mật của Bộ chính trị trong khuôn viên trường Albert Saraut cũ, trong các ngày 6, 7 và 8 tháng 4.
*các "bô lão" vào cuộc: theo lệ thường, vào dịp chuẩn bị cho Đại hội đảng, khi các văn kiện chính được dự thảo xong, bộ chính trị đảng CS mở ra cuộc lấy ý kiến rộng rãi trong xã hội, trước khi đưa xuống đại hội đảng các cấp từ cơ sở, mở đầu là xin ý kiến các vị bô lão, nguyên uỷ viên bộ chính trị và nguyên uỷ viên ban bí thư TƯ đảng. Các lần trước, do nếp sinh hoạt độc đoán ăn sâu, nên ít có ý kiến trái ngược, thường chỉ có những lời tán thưởng, tâng bốc theo kiểu huênh hoang, hoặc là suôi chiều, vỗ tay để còn chuyển sang những buổi liên hoan đặc sản quý hiếm.
Lần này, tổng bí thư Nông Đức Mạnh đích thân chủ toạ cuộc họp với các bô lão; uỷ viên thường trực bộ chính trị Phan Diễn giới thiệu tóm tắt Báo cáo chính trị của ban chấp hành TƯ (dày 30 trang) và Kế hoạch kinh tế - xã hội 2006-2010; trưởng ban tổ chức TƯ đảng Trần Đình Hoan báo cáo về kế hoạch nhân sự cho Đại hội X, các cuộc bầu cấp uỷ mới. Các bô lão gồm hơn 40 vị. Ông Lê Đức Anh có được mời nhưng vắng mặt. Ông nguyên tổng bí thư Đỗ Mười - người bênh vực ông Anh mạnh mẽ nhất - lẳng lặng rút lui từ giữa buổi sáng ngày đầu.
Ngay từ chiều ngày 6/4, các bô lão bắt đầu phát biểu. Mặc dù giấy mời họp và lời mở đầu của Tổng bí thư đã "khoanh" kỹ vào nội dung các văn kiện trình đại hội X, tướng Võ Nguyên Giáp đã "nổ súng" tấn công, nêu ngay vụ án Tổng cục 2 và T4, chất vấn thẳng ông Mạnh là sao không trả lời lá thư ngày 3/½004 của ông, sao không báo cáo cho các cuộc họp TƯ các lần thứ 9,10 và 11, thế là vi phạm điều lệ đảng, tự đặt bộ chính trị cao hơn TƯ...
* "bung" ra: thế là cuộc góp ý trở thành một cuộc lên lớp về dân chủ trong đảng, về điều lệ đảng, về kỷ luật nội bộ. Tướng Giáp phát biểu đến 4 lần, bình tĩnh, tự tin, nhấn mạnh ý: không được chủ quan, thoả mãn về thành tích, dù phát triển có đạt đến 8%/năm thì vẫn lạc hậu rất xa so với nước láng giềng Thái lan, cần truy ra nguyên nhân của tình trạng tụt hậu ấy. Tướng Giáp nhắc đến vụ Sáu Sứ xảy ra từ đại hội VII năm 1991 mà lãnh đạo nhu nhước không giải quyết dứt điểm, để thành ung nhọt hôm nay. Tướng Chu Huy Mân nêu rõ tội của Tổng cục 2 tệ hại ra sao, thành hệ thống như thế nào, và chất vấn luôn trưởng ban tổ chức Trần Đình Hoan về ý định đưa kẻ bị cáo Nguyễn Chí Vịnh lên thứ trưởng quốc phòng (!), và yêu cầu ông Hoan hãy từ chức đi vì quá nhiều sai lầm. Nguyên thủ tướng Võ Văn Kiệt nhận sai lầm đã ký Nghị định 96/CP để lập nên tổng cục 2 và lên án rất gay gắt sự lộng quyền của cơ quan này; ông còn yêu cầu lãnh đạo hiện tại đừng có ru ngủ quần chúng bằng những lời huênh hoanh dễ dãi vì trình độ dân trí nay đã khác trước. Nguyên bộ trưởng công an Mai Chí Thọ chỉ rõ Cục 2 đã có thành tích và nhóm cầm đầu tổng cục 2 sau này đã làm biến chất cơ quan này thành công cụ gây rối và phá hoại. Nhà lý luận mác-xít, nhà báo lão thành Hoàng Tùng phê phán trình độ lãnh đạo yếu kém, nhu nhược, bất lực đối với tệ tham nhũng dai dẳng, chỉ ra yêu cầu đổi mới cả về chính trị theo hướng dân chủ hoá nội bộ đảng và dân chủ hoá xã hội. Nguyên trưởng ban tổ chức Nguyễn Đức Tâm và nguyên tổng bí thư Lê Khả Phiêu lên án gay gắt những hành động dối trá, chia rẽ, lật đổ của Lê đức Anh, phê phán thái độ nhu nhược của bộ chính trị hiện tại và yêu cầu phải đưa mọi vấn đề tồn tại ra bàn luận dứt điểm tại cuộc họp ban chấp hành TƯ sớm nhất. Các nguyên uỷ viên bộ chính trị Đồng Sỹ Nguyên, Lê Phước Thọ, Đỗ Quang Thắng... đều tán đồng những ý kiến trên đây, còn chỉ rõ giải quyết các vụ việc tồn đọng chính là chuẩn bị thiết thực nhất cho đại hội X, chủ trương "khoanh" vấn đề là sai lầm nguy hiểm. Trung tướng Đặng Quân Thuỵ, hiện là chủ tịch Hội cựu chiến binh nói lên sự phẫn nộ của đông đảo cựu chiến binh đối với nhóm phá hoại trong tổng cục 2... Đáng chú ý là 2 vị nguyên uỷ viên bộ chính trị Lê Xuân Tùng và Nguyễn Đức Bình từng được các ông Đào Duy Tùng (đã chết) và Lê Đức Anh nâng đỡ, đã không có ý kiến gì ngược lại những chính kiến trên đây.
* tổng bí thư ú ớ: một vị tham dự họp kể rằng chủ toạ là tổng bí thư Nông Đức Mạnh, suốt 3 ngày đã tỏ ra bị động, lúng túng đến mụ mẫm. Ông không hiểu, không nắm chắc vấn đề, cũng không biết tổng hợp ý kiến ra sao. Mọi người tỏ ra ngao ngán, và cả chút ít thương hại cho ông. Trong đảng từng có ý kiến ông Mạnh - đức đã "nông," còn tài lãnh đạo thì làm đến bí thư tỉnh uỷ một tỉnh nhỏ như Bắc kạn cũng là quá sức. May mà có ông Phan Diễn ngồi cạnh đỡ mồm đỡ miệng cho ông mỗi khi ông ú ớ, nói lắp và diễn đạt lúng túng. Còn ông Trần Đình Hoan thì chỉ có ngồi chịu trận vì ban tổ chức TƯ của ông nổi tiếng là nhận nhiều quà cáp, phong bì nhất, khi mỗi chức danh đều có mệnh giá, và cái chức giám đốc sở hải quan (thuế) Hànội lên đến ngót 10 tỷ đồng! Con người như ông mà chuẩn bị nhân sự cho Đại hội X thì đội ngũ cán bộ sắp tới sẽ tài - đức vẹn toàn ra sao đây! Ông trơ mặt khi bị tướng Mân mắng mỏ giữa các quần thần: anh hãy từ chức đi thôi!
Ông tổng Mạnh càng thêm hoang mang khi tướng Giáp và nhiều vị khác nhắc đi nhắc lại rằng những ai cố tình bênh che cho kẻ phạm tội cũng cần phải xử lý nghiêm minh.
* rồi sao nữa": sau cuộc họp, ông Mạnh càng thêm lo vì tình hình đã "bung" ra dữ dội, vượt mọi dự kiến. Các bô lão có uy tín nhất dồn nhóm đương quyền vào chân tường. Cần họp gấp 14 vị trong bộ chính trị để bàn việc đối phó với tình hình cực kỳ phức tạp, mà bộ chính trị lại đang chia 5, xẻ 7; làm sao có được đồng thuận" 3 vị: Trần Đình Hoan, Nguyễn Khoa Điềm, Phạm Văn Trà đều là đệ tử ruột của cặp bài trùng Đỗ Mười + Lê Đức Anh có cách nào thoát tội" Và rồi chuẩn bị ra sao cho cuộc họp TƯ 12 cuối tháng 6 tới! Thật là ngổn ngang trăm mối tơ vò. Cánh Lê Đức Anh và Đỗ Mười cùng bộ hạ đâu phải tay vừa, chưa chịu thúc thủ, sẽ còn giở nhiều chiêu độc. Nhưng đối thủ của họ cũng đang thừa thắng xông lên, theo tinh thần năm xưa: tiến nhanh, tiến mạnh hơn nữa, thời gian là lực lượng. Cuộc vật lộn đến hồi kết thúc sẽ còn gay gắt cực kỳ mới ngả ngũ.
Các quan chức phục vụ cung đình, ở văn phòng TƯ đồn đoán một khả năng chấn chỉnh bộ máy lãnh đạo qua nhiều bước ; bước đầu tiên là "làm vệ sinh" chính bộ chính trị, kiện toàn bộ chính trị, loại ra 3 vị trên đây và bổ xung 4 vị (kể cả ông Lê Minh Hương đã chết) trong một phiên họp đặc biệt của TƯ. Sau đó TƯ mở phiên họp thảo luận, ra nghị quyết, xử lý các vụ việc tồn tại và bước sau cùng là chuẩn bị cho Đại hội X.
* tâm trạng xã hội: khủng hoảng ở chóp cung đình diễn ra đúng vào thời điểm tích tụ cao độ những bất mãn xã hội. Tham nhũng, hiếp đáp dân, quan liêu, cửa quyền, rút ruột tài sản chung, làm tiền đủ kiểu, lối sống hưởng lạc của con cái tư sản đỏ... đều đạt những kỷ lục chưa từng có. Người dân hết chịu đựng! Sự chống chế: ở đâu, nước nào, thời nào chả tham nhũng không còn có thể lọt tai. Tất cả mọi tai ương do chuyên chế độc đảng chồng chất đè nặng lên xã hội đến độ cứ mở mồm là người dân chửi đổng, nói tục. Cho đến các vị vốn là ở đỉnh cao cung đình cũng phải "hét" lên. Như ông Võ Văn Kiệt: "thôi! xin đừng ru ngủ nhân dân nữa!"; ông Trần Văn Hà: "chế độ này là chế độ toàn trị, phản dân chủ!"; tiến sỹ Lê Đăng Doanh cảnh báo: "khoảng cách giàu / nghèo đang mở rộng nhanh có thể trở thành bùng nổ xã hội, trong khi ông láng giềng Tàu chỉ lăm lăm làm thịt ta!"; nhà mác-xít Hoàng Tùng: "chủ nghĩa cực quyền tả khuynh kiểu Staline và Mao tàn phá; đã đến lúc phải đổi mới về chính trị, đi với thời đại!"; và tướng Võ Nguyên Giáp chất vấn: "đâu là nguyên nhân của tình trạng tụt hậu thê thảm đến thế này"" Đến như ông Hồ Ngọc Nhuận quy phục chế độ mà còn phải kêu trời về tình trạng "mất dậy" của nền giáo dục: "thu tiền vô tội vạ, chất lượng tồi tệ, đi ngược lại sự cam kết long trọng với thế giới và Liên Hợp Quốc là thi hành một nền tiểu học bắt buộc và miễn phí của thời đại!"
* hội nghị TƯ 12 trong tầm ngắm: Cuộc họp trung ương 12 vào cuối tháng 6 tới được mọi người chăm chú chờ đợi. Gần 150 vị uỷ viên TƯ cho đến nay vẫn bị nhóm cực quyền nắm tổ chức (Trần Đình Hoan), tư tưởng - văn hoá (Nguyễn Khoa Điềm), quốc phòng (Phạm văn Trà) của bộ chinh trị khống chế, theo mưu đồ của 2 quân sư Đỗ Mười và Lê Đức Anh với công cụ lợi hại là nhóm tình báo táo tợn trong tổng cục 2. Nhưng khi nhóm này thất thế, bị các bô lão vạch trần, kết tội, và trong trường hợp nhóm thiểu số này bị gạt khỏi quyền lực thì đa số TƯ sẽ có thể ngả theo đa số của bộ chính trị. Đây là một khả năng tối ưu.
Với khả năng tối ưu ấy, ban lãnh đạo mới sẽ nhân thời cơ thuận lợi tiến hành xem xét những đổi mới chính trị cần thiết theo hướng dân chủ đa nguyên, hoà nhập với thế giới hiện đại, xây dựng nền luật pháp công minh, chống tham nhũng có hiệu quả.
Một khả năng khác là đa số bộ chính trị nhu nhược, bị nhóm quyền lực khống chế chặt chẽ hơn, bị đe doạ táo tợn, thậm chí bị mua chuộc, sẽ bỏ ngoài tai ý kiến của các bậc bô lão, đường ta ta cứ đi, vẫn "khoanh" các vấn đề gay gắt dù cho nó đã bung ra, tiếp tục khống chế cuộc họp TW 12 cuối tháng 6 này. Bất chấp lẽ phải và công lý, họ vẫn tiến hành chuẩn bị và tiến hành Đại hội X theo kiểu của họ, mua thêm thời gian, đưa khủng hoảng nội bộ đảng và khủng hoảng xã hội lên tới những đỉnh cao mới, mà kết thúc và hậu quả sẽ khó lường.
Trong 2 tháng tới, các phe nhóm sẽ dốc hết sức đấu tranh để cố tác động đến hội nghị TƯ 12 ; cuộc đấu sẽ diễn ra ngấm ngầm, âm ỷ nhưng vô cùng quyết liệt. Vai trò quyết định nhất trong tay tổng bí thư Nông Đức Mạnh, con người yếu kém về chính trị, lý luận, nhưng ông có thể làm nên lịch sử nếu biết đứng trên mọi phe nhóm, tập họp một nhóm lãnh đạo có công tâm và ý chí, chọn những trợ lý am hiểu thời thế, thật lòng yêu nước thương dân, có bước đi khôn khéo, được đông đảo đảng viên cơ sở và xã hội tán đồng.
* 30 năm, 60 năm: những khoảng thời gian...: 30 năm sau "giải phóng" và "thống nhất," 60 năm sau Cách mạng tháng 8, VN ta đứng ở vị trí nào trên thế giới" VN vẫn là nước vào loại độc đoán độc đảng còn sót lại của thế giới, loạt thấp nhất về mức sống, mắc bệnh nặng nhất về tham nhũng, quan liêu, lẹt đẹt nhất về giáo dục và y tế, nền luật pháp tuỳ tiện bậc nhất thế giới! Nơi hiếm hoi con người còn bị mua bán như nô lệ với cái giá từ 400 đến 2 nghìn đôla. Nơi cực hiếm xã hội không có tự do báo chí, tư do bàu cử vẫn còn là đồ xa xỉ. Với chừng ấy ô nhục, đảng vẫn cứ ru ngủ nhân dân bằng cờ quạt, loa đài ầm ĩ, hội hè, khoe khoang thành tích. Cái động lực trứ danh ấy hoá ra là cái phanh hãm tệ hại! Nếu không có đảng CS, dân tộc ta đã đi xa, đã bay cao đến tận đâu rồi! Một dân tộc hét to nhất, trưng cao nhất khẩu hiệu: không có gì quý hơn độc lập tự do thì 60 năm sau vẫn đói cồn cào độc lập, vẫn khát cháy cổ tự do! Vì còn bị trói chặt vào học thuyết Mác- Lênin xa lạ đã bị mọi nơi vứt bỏ thì đâu còn tý chút độc lập" ách đảng cùm chặt cổ thì còn ai có tự do"
30 năm bị cùm, 60 năm bị trói, đủ quá rồi!
Bỏ tù cả một dân tộc suốt 60 năm trời - một giáp chẵn-, quá đủ rồi! Sức chịu đựng của cả dân tộc là có hạn.
Các vị ở trung tâm quyền lực, giữa cung đình Hànôi hãy có chút ít lương tâm và lòng lương thiện, để thực hiện tự do, dân chủ, đa đảng, tức là trả lại tự do cho nhân dân; nhân dân sẽ tìm ra trăm phương nghìn kế để tìm ra tốc độ phát triển cao nhất trong công bằng xã hội và hài hoà văn hoá. Chính đó là lời nhắn nhủ chân thành và cấp bách của toàn xã hội, của tuổi trẻ thân yêu cho các vị đương quyền và các đại biểu của đại hội X các cấp, cho các vị dự hội nghị TƯ 12 sắp tới.
Bùi Tín.
Paris.26/4/2005.
Gửi ý kiến của bạn
