01.04.2005 - Việt Hùng, phóng viên đài RFA
Lời giới thiệu: Vào ngày 29 tháng 3 vừa qua, một chiến hạm của Hoa Kỳ mang tên USS Gary đã cặp bến thành phố HCM, đây là chiến hạm thứ ba của Mỹ đến Việt Nam sau cuộc chiến. Vậy người dân tại Việt Nam nhình nhận sự kiện đó ra sao"
Việt Hùng đã hỏi chuyện Giáo Sư Trần Khuê để tìm hiểu thêm về quan hệ Việt-Mỹ trong những năm qua và cho tương lai sắp tới.
Từ TP HCM, Giáo Sư Trần Khuê đưa ra cái nhìn của ông.
Tòa Soạn Đối Thoại: Đối Thoại đã sao chép bài phỏng vấn từ các chương trình phát thanh cuả RFA. Trong mục đích gởi đến độc giả các bài phỏng vấn bằng dạng viết thật nhanh, nếu có sự sơ sót , xin tác giả , độc giả và đài RFA thông cảm.
GS Trần Khuê: Có thể nói rằng việc chiến hạm USS Gary của Mỹ đến thăm thành phố HCM là việc rất đáng mừng. Trong việc đón tiếp, tôi thấy chính quyền thành phố HCM đón tiếp rất là nồng nhiệt. Đoàn đại biểu chiến hạm mang hoa đến viếng tượng đài Chủ tịch HCM. Đấy là hiện tượng biểu hiện những tình cảm, quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ phát triển thêm một bước mới.
Việt Hùng: Giáo Sư ghi nhận dư luận tại thành phố HCM nói chung như thế nào ạ"
GS Trần Khuê: Dư luận tỏ vẻ vui mừng trước sự kiện này. Cũng có nước miệng thì nói hữu nghị đấy, nhưng mà thực tế lại bắn chết ngư dân của nhau. Còn đây người Mỹ nói là đến với tình thân thiện, người ta tin người Mỹ đến với tình cảm thật. Đó là điều giúp đỡ cho Việt Nam rất nhiều trong bước đường phát triển sắp tới.
Việt Hùng: Sau 30 năm kể từ khi cuộc chiến chấm dứt tại Việt Nam, việc hiện diện của người Mỹ phải chăng cả hai bên đã thật sự muốn gác lại quá khứ để hướng về một tương lai...
GS Trần Khuê: Cũng phải điểm qua một chút về lịch sử, người Việt Nam có mặt đầu tiên ở Mỹ là ông Bùi Viện. Ông Bùi Viện gặp Tổng Thống Grant từ thế kỷ 19 kia mà. Thế rồi việc người Việt Nam đón tiếp người Mỹ đầu tiên là ngày phát xít Nhật bắn rơi máy bay đồng minh, các phi công Mỹ nhảy dù xuống Việt Bắc. Những du kích Việt Nam đã ra đón tiếp các phi công Mỹ, cho ăn uống tử tế và giao trả Bộ Tư lệnh Mỹ ở Côn Minh (Trung Quốc). Dư luận nói rằng đáng lẽ người Việt Nam với người Mỹ là bạn với nhau từ lâu rồi kia mà. Dư luận người ta quan tâm đến vìệc mùa hè tới Thủ tướng Phan Văn Khải sẽ sang thăm Mỹ. Và càng rất vui khi thấy phía Mỹ thông báo rằng đến 2006 thì Tổng thống Bush cũng sẽ sang thăm Việt Nam.
Việt Hùng: Giáo sư vừa mới nói là có vẻ như là lòng dân, người dân Việt Nam rất là hồ hởi, đón chào. Tuy nhiên câu hỏi được đặt ra là liệu là chính phủ Việt Nam đã muốn gác lại quá khứ hay chưa ạ"
GS Trần Khuê: Tôi thấy thế này, nhìn chung nhân dân VN là một nhân dân hiếu khách và có tấm lòng rộng mở, khoan dung, cho nên khi gặp các cựu chiến binh của Mỹ tham chiến ở VN trước đây, người ta vẫn đón tiếp với tình cảm bạn bè. Nhiều cựu chiến binh đã phát biểu cảm tưởng là rất vui. Về phía chính phủ tôi thấy là trong chính phủ cũng như trong trung ương đảng, nói chung là bộ máy nhà nước thì có nhiều người muốn thật lòng thể hiện thiện ý. Thế nhưng tất nhiên cũng có những bộ phận mà tôi cho là do cái não trạng chưa thay đổi, vẫn sống bằng định kiến thì vẫn cứ nhìn Mỹ bằng một con mắt này khác, thiếu thân thiện. Và có khi còn đả kích cả những người muốn có ý thân thiện. Cái này tôi cho rằng vẫn có. Nhưng cũng phải để ý cái này, dư luận báo chí, có những báo đưa vào những cột, mục rất trang trọng, có những tờ báo chỉ đưa ở góc nhỏ. Qua đó tôi thấy rằng có tờ báo thể hiện việc hoan nghênh chính phủ, nhưng có báo cũng thể hiện sự dè dặt...
Việt Hùng: Sự hiện diện của một chiến hạm Hoa Kỳ trong một thời điểm chuẩn bị lúc kỷ niệm 30 năm cuộc chiến chấm dứt ở tại VN. Bên cạnh đó thì lại vào thời điểm khá nhạy cảm trong khi VN và một số quốc gia trong vùng ĐNÁ và Trung Quốc hiện đang có những tranh chấp vế quần đảo. Trong bối cảnh như vậy thì ...
GS Trần Khuê: Nhìn tình hình toàn cục thì thấy như thế này, chiến hạm Mỹ đến thăm thành phố HCM vào thời điểm nhạy cảm, tức là sắp kỷ niệm 30 năm cuộc chiến chấm dứt, thế thì như thế có ý nghĩa gì" Tức là Việt Nam và Mỹ đã có một thời kỳ không tốt với nhau, thì bây giờ tốt với nhau thì có gì phải nói nhiều. Các cụ ở Việt Nam ngày xưa cũng có câu nói là "Trước không phải, sau phải, thì cứ coi là phải". Ở Biển Đông hiện nay có những vấn đề, cụ thể là Trung Quốc đưa dàn khoan để khoan dầu khí ở vùng Hoàng Sa, Trường Sa, rồi là bắn chết ngư dân Việt Nam ở vịnh Bắc Bộ. Phải nói rằng Trung Quốc muốn khống chế biển Đông. Thế thì muốn chống lại thế lực Trung Quốc phải có những thế lực khác, như là thế lực của Hoa Kỳ hay là thế lực nào nữa thì... Do đó mới có thế cân bằng ở biển Đông này và mới tốt cho cả khu vực chứ.
Việt Hùng: Giáo Sư cũng đừng quên rằng trong một lần nói chuyện thì GS cũng có đề cập đến việc là nếu VN muốn ngăn chận sự lấn lướt của Trung Quốc cần phải dựa vào một thế lực khác. Thì phải chăng GS muốn nói đến sự hiện diện của hải quân Hoa Kỳ hay sao ạ"
GS Trần Khuê: Đúng như thế đấy. Tôi muốn nói như thế này, nếu chúng ta nói hãy khép lại quá khứ thì chúng ta khép lại thật sự. Và tôi thấy rằng trong Tuyên ngôn đảng Cộng Sản của Mác-Engel nói một điều như thế này: nên lấy hiện tại làm gốc, hiện tại là chủ yếu. Tức là chúng ta phải thích nghi với hiện tại. Hiện nay ở biển Đông, có những người, có những thế lực, có suy nghĩ không đúng, không tốt và có những hành động không đúng. Không đúng với luật pháp quốc tế, và cũng không đúng với đạo lý. Thế bây giờ có người đến để đảm bảo pháp lý quốc tế ở đó, và đảm bảo đạo lý thì tôi thấy đáng hoan nghênh chứ. Cam Ranh không cho người Nga thuê nữa thì ta cho người khác thuê, thí dụ như Mỹ chẳng hạn, thì tốt hơn chứ.
Việt Hùng: Từ trước đến nay thì Việt Nam vẫn khẳng định rằng sẽ không cho thuê hải cảng Cam Ranh, nhưng mà lại đồng ý cho hải quân Hoa Kỳ cập bến, đây là lần thứ ba. Vậy thì Việt Nam muốn gì ạ"
GS Trần Khuê: Tôi cho rằng dù sao đấy cũng là bước cởi mở rất tốt. Không cho Mỹ thuê Cam Ranh nhưng mà lại vui lòng cho các chiến hạm Hoa Kỳ cập bến, có thể ra vào thăm hỏi ở tất cả các hải cảng Việt Nam. Tôi cho đấy là một bước cởi mở. Theo nhận định của tôi đấy là bước cởi mở đúng và tốt.
Việt Hùng: Trở lại quá khứ thì có ý kiến nói rằng Việt Nam đã đánh mất một cơ hội trong chuyến công du của cựu tổng thống Hoa Kỳ Clinton trước đây. Có vẻ là Giáo Sư ủng hộ việc trở lại Việt Nam của người Mỹ. Phải chăng như vậy hay không"
GS Trần Khuê: Theo tôi hiểu thì không những chỉ Việt Nam đánh mất đi cơ hội mà chính người Mỹ cũng đánh mất đi cơ hội. Tôi lấy cụ thể thế này, Chính ông Archimedes L.A. Patti là người viết hẳn quyển sách Why Vietnam" Tại sao Việt Nam" Tại sao lại có Việt Nam" Tại sao xảy ra sự kiện Việt Nam, xảy ra chiến tranh Việt-Mỹ. Khi kết thúc cuốn sách, ông Patti cũng đã phân tích là có một thời kỳ Hoa Kỳ đánh mất cơ hội có thể thân thiện với Việt Nam. Điều ấy phải nói thế này, Hồ Chí Minh đã có quan hệ rất thân thiện với Mỹ, đã có những bức thư gởi cho tổng thống Truman, rồi gởi cho tổng thống Johnson thể hiện tình cảm hữu nghị và muốn dùng phương pháp hoà bình để giải quyết mọi vấn đề. Thế còn Việt Nam rõ ràng cũng đánh mất những cơ hội rất quan trọng, không phải là chỉ đánh mất cơ hội thời kỳ cựu tổng thống Clinton sang thăm đâu, mất cơ hội ngay thời kỳ ông Kissinger đã được tổng thống Ford cử sang để lập lại quan hệ bình thường năm 76. Như thế là gì: Cả hai bên đã từng đánh mất những cơ hội và bây giờ những cơ hội tốt nó quay trở lại thì cả hai bên nên nắm chắc lấy nó và phát triển cho tốt, không nên để cho nó vuột qua nữa, không nên lại để có những ân hận mới nữa.
Việt Hùng: Thay mặt quý thính giả của đài, xin cảm ơn Giáo Sư Trần Khuê.
(VB trân trọng cảm ơn báo điện Đối Thoại http://www.doi-thoai.com/ và Mạng Lưới Nhân Quyền đã gửi tới bài này.)
Lời giới thiệu: Vào ngày 29 tháng 3 vừa qua, một chiến hạm của Hoa Kỳ mang tên USS Gary đã cặp bến thành phố HCM, đây là chiến hạm thứ ba của Mỹ đến Việt Nam sau cuộc chiến. Vậy người dân tại Việt Nam nhình nhận sự kiện đó ra sao"
Việt Hùng đã hỏi chuyện Giáo Sư Trần Khuê để tìm hiểu thêm về quan hệ Việt-Mỹ trong những năm qua và cho tương lai sắp tới.
Từ TP HCM, Giáo Sư Trần Khuê đưa ra cái nhìn của ông.
Tòa Soạn Đối Thoại: Đối Thoại đã sao chép bài phỏng vấn từ các chương trình phát thanh cuả RFA. Trong mục đích gởi đến độc giả các bài phỏng vấn bằng dạng viết thật nhanh, nếu có sự sơ sót , xin tác giả , độc giả và đài RFA thông cảm.
GS Trần Khuê: Có thể nói rằng việc chiến hạm USS Gary của Mỹ đến thăm thành phố HCM là việc rất đáng mừng. Trong việc đón tiếp, tôi thấy chính quyền thành phố HCM đón tiếp rất là nồng nhiệt. Đoàn đại biểu chiến hạm mang hoa đến viếng tượng đài Chủ tịch HCM. Đấy là hiện tượng biểu hiện những tình cảm, quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ phát triển thêm một bước mới.
Việt Hùng: Giáo Sư ghi nhận dư luận tại thành phố HCM nói chung như thế nào ạ"
GS Trần Khuê: Dư luận tỏ vẻ vui mừng trước sự kiện này. Cũng có nước miệng thì nói hữu nghị đấy, nhưng mà thực tế lại bắn chết ngư dân của nhau. Còn đây người Mỹ nói là đến với tình thân thiện, người ta tin người Mỹ đến với tình cảm thật. Đó là điều giúp đỡ cho Việt Nam rất nhiều trong bước đường phát triển sắp tới.
Việt Hùng: Sau 30 năm kể từ khi cuộc chiến chấm dứt tại Việt Nam, việc hiện diện của người Mỹ phải chăng cả hai bên đã thật sự muốn gác lại quá khứ để hướng về một tương lai...
GS Trần Khuê: Cũng phải điểm qua một chút về lịch sử, người Việt Nam có mặt đầu tiên ở Mỹ là ông Bùi Viện. Ông Bùi Viện gặp Tổng Thống Grant từ thế kỷ 19 kia mà. Thế rồi việc người Việt Nam đón tiếp người Mỹ đầu tiên là ngày phát xít Nhật bắn rơi máy bay đồng minh, các phi công Mỹ nhảy dù xuống Việt Bắc. Những du kích Việt Nam đã ra đón tiếp các phi công Mỹ, cho ăn uống tử tế và giao trả Bộ Tư lệnh Mỹ ở Côn Minh (Trung Quốc). Dư luận nói rằng đáng lẽ người Việt Nam với người Mỹ là bạn với nhau từ lâu rồi kia mà. Dư luận người ta quan tâm đến vìệc mùa hè tới Thủ tướng Phan Văn Khải sẽ sang thăm Mỹ. Và càng rất vui khi thấy phía Mỹ thông báo rằng đến 2006 thì Tổng thống Bush cũng sẽ sang thăm Việt Nam.
Việt Hùng: Giáo sư vừa mới nói là có vẻ như là lòng dân, người dân Việt Nam rất là hồ hởi, đón chào. Tuy nhiên câu hỏi được đặt ra là liệu là chính phủ Việt Nam đã muốn gác lại quá khứ hay chưa ạ"
GS Trần Khuê: Tôi thấy thế này, nhìn chung nhân dân VN là một nhân dân hiếu khách và có tấm lòng rộng mở, khoan dung, cho nên khi gặp các cựu chiến binh của Mỹ tham chiến ở VN trước đây, người ta vẫn đón tiếp với tình cảm bạn bè. Nhiều cựu chiến binh đã phát biểu cảm tưởng là rất vui. Về phía chính phủ tôi thấy là trong chính phủ cũng như trong trung ương đảng, nói chung là bộ máy nhà nước thì có nhiều người muốn thật lòng thể hiện thiện ý. Thế nhưng tất nhiên cũng có những bộ phận mà tôi cho là do cái não trạng chưa thay đổi, vẫn sống bằng định kiến thì vẫn cứ nhìn Mỹ bằng một con mắt này khác, thiếu thân thiện. Và có khi còn đả kích cả những người muốn có ý thân thiện. Cái này tôi cho rằng vẫn có. Nhưng cũng phải để ý cái này, dư luận báo chí, có những báo đưa vào những cột, mục rất trang trọng, có những tờ báo chỉ đưa ở góc nhỏ. Qua đó tôi thấy rằng có tờ báo thể hiện việc hoan nghênh chính phủ, nhưng có báo cũng thể hiện sự dè dặt...
Việt Hùng: Sự hiện diện của một chiến hạm Hoa Kỳ trong một thời điểm chuẩn bị lúc kỷ niệm 30 năm cuộc chiến chấm dứt ở tại VN. Bên cạnh đó thì lại vào thời điểm khá nhạy cảm trong khi VN và một số quốc gia trong vùng ĐNÁ và Trung Quốc hiện đang có những tranh chấp vế quần đảo. Trong bối cảnh như vậy thì ...
GS Trần Khuê: Nhìn tình hình toàn cục thì thấy như thế này, chiến hạm Mỹ đến thăm thành phố HCM vào thời điểm nhạy cảm, tức là sắp kỷ niệm 30 năm cuộc chiến chấm dứt, thế thì như thế có ý nghĩa gì" Tức là Việt Nam và Mỹ đã có một thời kỳ không tốt với nhau, thì bây giờ tốt với nhau thì có gì phải nói nhiều. Các cụ ở Việt Nam ngày xưa cũng có câu nói là "Trước không phải, sau phải, thì cứ coi là phải". Ở Biển Đông hiện nay có những vấn đề, cụ thể là Trung Quốc đưa dàn khoan để khoan dầu khí ở vùng Hoàng Sa, Trường Sa, rồi là bắn chết ngư dân Việt Nam ở vịnh Bắc Bộ. Phải nói rằng Trung Quốc muốn khống chế biển Đông. Thế thì muốn chống lại thế lực Trung Quốc phải có những thế lực khác, như là thế lực của Hoa Kỳ hay là thế lực nào nữa thì... Do đó mới có thế cân bằng ở biển Đông này và mới tốt cho cả khu vực chứ.
Việt Hùng: Giáo Sư cũng đừng quên rằng trong một lần nói chuyện thì GS cũng có đề cập đến việc là nếu VN muốn ngăn chận sự lấn lướt của Trung Quốc cần phải dựa vào một thế lực khác. Thì phải chăng GS muốn nói đến sự hiện diện của hải quân Hoa Kỳ hay sao ạ"
GS Trần Khuê: Đúng như thế đấy. Tôi muốn nói như thế này, nếu chúng ta nói hãy khép lại quá khứ thì chúng ta khép lại thật sự. Và tôi thấy rằng trong Tuyên ngôn đảng Cộng Sản của Mác-Engel nói một điều như thế này: nên lấy hiện tại làm gốc, hiện tại là chủ yếu. Tức là chúng ta phải thích nghi với hiện tại. Hiện nay ở biển Đông, có những người, có những thế lực, có suy nghĩ không đúng, không tốt và có những hành động không đúng. Không đúng với luật pháp quốc tế, và cũng không đúng với đạo lý. Thế bây giờ có người đến để đảm bảo pháp lý quốc tế ở đó, và đảm bảo đạo lý thì tôi thấy đáng hoan nghênh chứ. Cam Ranh không cho người Nga thuê nữa thì ta cho người khác thuê, thí dụ như Mỹ chẳng hạn, thì tốt hơn chứ.
Việt Hùng: Từ trước đến nay thì Việt Nam vẫn khẳng định rằng sẽ không cho thuê hải cảng Cam Ranh, nhưng mà lại đồng ý cho hải quân Hoa Kỳ cập bến, đây là lần thứ ba. Vậy thì Việt Nam muốn gì ạ"
GS Trần Khuê: Tôi cho rằng dù sao đấy cũng là bước cởi mở rất tốt. Không cho Mỹ thuê Cam Ranh nhưng mà lại vui lòng cho các chiến hạm Hoa Kỳ cập bến, có thể ra vào thăm hỏi ở tất cả các hải cảng Việt Nam. Tôi cho đấy là một bước cởi mở. Theo nhận định của tôi đấy là bước cởi mở đúng và tốt.
Việt Hùng: Trở lại quá khứ thì có ý kiến nói rằng Việt Nam đã đánh mất một cơ hội trong chuyến công du của cựu tổng thống Hoa Kỳ Clinton trước đây. Có vẻ là Giáo Sư ủng hộ việc trở lại Việt Nam của người Mỹ. Phải chăng như vậy hay không"
GS Trần Khuê: Theo tôi hiểu thì không những chỉ Việt Nam đánh mất đi cơ hội mà chính người Mỹ cũng đánh mất đi cơ hội. Tôi lấy cụ thể thế này, Chính ông Archimedes L.A. Patti là người viết hẳn quyển sách Why Vietnam" Tại sao Việt Nam" Tại sao lại có Việt Nam" Tại sao xảy ra sự kiện Việt Nam, xảy ra chiến tranh Việt-Mỹ. Khi kết thúc cuốn sách, ông Patti cũng đã phân tích là có một thời kỳ Hoa Kỳ đánh mất cơ hội có thể thân thiện với Việt Nam. Điều ấy phải nói thế này, Hồ Chí Minh đã có quan hệ rất thân thiện với Mỹ, đã có những bức thư gởi cho tổng thống Truman, rồi gởi cho tổng thống Johnson thể hiện tình cảm hữu nghị và muốn dùng phương pháp hoà bình để giải quyết mọi vấn đề. Thế còn Việt Nam rõ ràng cũng đánh mất những cơ hội rất quan trọng, không phải là chỉ đánh mất cơ hội thời kỳ cựu tổng thống Clinton sang thăm đâu, mất cơ hội ngay thời kỳ ông Kissinger đã được tổng thống Ford cử sang để lập lại quan hệ bình thường năm 76. Như thế là gì: Cả hai bên đã từng đánh mất những cơ hội và bây giờ những cơ hội tốt nó quay trở lại thì cả hai bên nên nắm chắc lấy nó và phát triển cho tốt, không nên để cho nó vuột qua nữa, không nên lại để có những ân hận mới nữa.
Việt Hùng: Thay mặt quý thính giả của đài, xin cảm ơn Giáo Sư Trần Khuê.
(VB trân trọng cảm ơn báo điện Đối Thoại http://www.doi-thoai.com/ và Mạng Lưới Nhân Quyền đã gửi tới bài này.)
Gửi ý kiến của bạn
