Mỹ Tảo Thanh Baghdad
Đảng Cộng Hòa đã ngăn chặn được việc thảo luận tại Thượng Viện Mỹ về bản dự án nghị quyết của đảng Dân Chủ chống lại kế hoạch TT Bush tăng thêm quân ở Iraq. Dân Chủ sẽ đưa nghị quyết này ra trước Hạ Viên. Nghị quyết không có tính trói buộc chỉ tượng trưng, nhưng nếu thảo luận công khai sẽ có thêm nhiều tiếng nói chống đối cuộc chiến Iraq, gây thêm khó khăn cho chính phủ Bush. Trong khi đó tình hình Iraq vẫn có những dấu hiệu rất nghiêm trọng. Đầu tuần những vụ đánh bom pháo kích đã làm chết đến 51 người dân khắp trong nước. Tại Baghdad, có 8 người chết vì xe bom nổ. Ngoài ra Cảnh sát Iraq tìm thấy 33 xác chết - 19 ở Baghdad - bị bắn nhiều vết đạn, chứng tỏ bị hành quyết vì hệ phái. Tuần qua tính chung có 1,000 người dân chết. Hôm thứ tư lại có thêm một trực thăng Mỹ bị quân khủng bố al-Qaida bắn hạ. Đây là chiếc trực thăng thứ 5 của Mỹ bị bắn rớt trong vòng 3 tuần qua.
Tình thế lại càng phức tạp khi liên hệ đến nước Iran ở ngay sát cạnh Iraq. Hôm thứ hai, một giới chức Iraq nói các tay súng mặc đồ quân phục Iraq đã bắt giữ một nhà ngoại giao Iran khi ông này lái xe trên đường phố Baghdad và cho biết đơn vị này báo cáo trực tiếp với quân đội Mỹ. Nhưng hôm sau một phát ngôn viên quân sự Mỹ nói liên quân Mỹ-Iraq không liên can gì đến vụ này. Chính phủ Iran lên án vụ bắt giữ và nói: "Quân đội Mỹ phải chịu trách nhiệm về sự an toàn của nhà ngoại giao". Vụ này làm tình hình giữa Mỹ và Iran thêm căng thẳng, trong khi chính quyền Iraq do hệ phái Shi-a cầm đầu tỏ ra bực bội vì sự tranh chấp giữa Mỹ và Iran đã bắt đầu diễn ra công khai ngay trên đất Iraq. Trong những tháng qua, Mỹ đã bắt giữ 8 công dân Iran trên đất Iraq. TT Bush đã chính thức cho phép quân đội Mỹ được giết chết hay bắt sống những tên tay sai của Iran coi như một sự hăm dọa, vì càng ngày càng có thêm chứng cớ Iran ủng hộ bọn khủng bố tại Iraq, tiếp tế bom và các loại vũ khí khác cho khủng bố đánh quân đội Mỹ. Iran đã chối cãi những lời tố cáo đó.
Đại sứ Iran tại Baghdad, Hassan Qomi, nói các tay súng bắt nhà ngoại giao Iran đã sử dụng xe hơi Mỹ và cho rằng "vụ bắt giữ này nằm trong kế hoạch của Tổng Thống Mỹ ra lệnh gia tăng sự chống đối Iran". Trong khi đó một nhà ngoại giao Mỹ giấu tên nói bọn người bắt nhà ngoại giao Iran mặc quân phục Iraq. Một giới chức Iraq nói vụ bắt giữ là do một nhóm biệt kích quân Iraq thuộc trách nhiệm quân đội Mỹ. Nhóm này đã chạm súng với Cảnh sát Iraq. Ngoại trưởng Iraq Zebary cho biết các lực lượng an ninh đã bắt giam 4 sĩ quan Iraq can dự vào vụ này. Người ta nghi ngờ các nhóm như Biệt kích, phiến loạn xâm nhập lực lượng an ninh Iraq hay bọn tội phạm đã dính líu vào vụ bắt cóc để đòi tiền chuộc. Chính quyền Iraq hiện nay, do hệ phái Shi-a của Thủ tướng al-Maliki cầm đầu, đã cam kết sẽ tiễu trừ những nhóm dân quân Shi-a bạo động, phần lớn bị nghi phạm tội tàn sát người Sun-ni, cũng như quét sạch các nhóm phiến loạn Sun-ni và khủng bố đã phạm tội đánh bom giết người Shi-a. Hôm thứ ba liên quân Mỹ-Iraq đã khởi sự cuộc hành quân tảo thanh ở Baghdad, trước hết nhằm vào những sào huyệt của bọn phiến loạn Sun-ni ở vùng Đông Bắc Baghdad.
Bề ngoài người ta vẫn nhấn mạnh hệ phái Shi-a ở Iraq là Shi-a gốc Á rập khác với Shi-a ở Iran là gốc Ba Tư. Đầu tuần này, một nhân vật cấp cao của Shi-a Iraq đến thăm Teheran, thủ đô Iran, nói chính phủ Iraq đã khuyên Iran nên nói chuyện thẳng với Mỹ. Cuối năm ngoái Ủy ban Lưỡng đảng Mỹ đã khuyến cáo TT Bush mở cuộc đối thoại với Iran và Syria để giải quyết vấn đề Iraq, nhưng cho đến nay ông Bush không nhắc nhở đến việc này. Mới đây tin tình báo Mỹ cho biết một nhân vật đã từng bị kêu án tử hình ở Kuwait vì đã tham gia các vụ đánh bom các Tòa Đại sứ Mỹ và Pháp ở Phi Châu năm 1993, nay đang ngồi chình ình ở Quốc hội Iraq, với tư cách đảng viên thuộc liên minh cầm quyền Iraq của Thủ tướng al-Maliki. Tên ông ta là Jamal Jafaar Mohammed, đã được bầu làm dân biểu trong cuộc bầu cử tự do dân chủ ở Iraq và với tư cách đó ông ta được miễn truy tố. Nền dân chủ này khác với nền dân chủ Tổng Thống Bush vẫn chủ trương cho toàn vùng Trung Đông, khỏi sự bằng dân chủ Iraq. Chính kiểu dân chủ này đã làm bùng nổ chiến tranh hệ phái Sun-ni và Shi-a ở Iraq với viễn tượng lan rộng ra khắp Trung Đông.
Viễn tượng này không xa lắm và người ta đã thấy một trận tuyến phân đôi rõ rệt. Phe Sun-ni gồm các nước Á rập như Saudi Arabia, Kuwait, Liên hiệp các Tiểu Vương Quốc Á rập, Jordan, Lebanon, cùng các nước có sắc dân và tôn giáo phức tạp như Yemen và Oman cũng chịu ảnh hưởng của Sun-ni gốc Á rập, ngoài ra còn có Ai Cập tuy không phải Á rập nhưng đa số là Sun-ni. Phía Shi-a có Iran gốc dân Ba tư. Tính về phía Đông sau Iran còn có Afghanistan đa số là Sun-ni và Pakistan đa số cũng là Sun-ni, nhưng đây là hai nước ở ngoài Trung Đông nên không kể. Nói chung Shi-a chỉ có Iran là chính. Về phía Sun-ni, nước lớn và có tư thế giàu mạnh nhất là Saudi Arabia, hiển nhiên được coi như nước lãnh đạo hệ phái này. Từ mấy năm qua Saudi Arabia vẫn muốn đóng vai trò kín đáo ở hậu trường sân khấu, nhưng gần đây hiểm họa thấy rõ Iran muốn nhân cơ hội chế độ Sun-ni của Saddam Hussein bị sụp đổ, tìm cách đưa ảnh hưởng Shi-a vào các nước Á rập để kiểm soát toàn bộ Trung Đông. Vì thế Saudi Arabia đã nhẩy vào giữa sân khấu, công khai ủng hộ chính phủ Lebanon chống bọn Hezbollah do Iran nuôi dưỡng, đồng thời tìm cách hòa giải giữa hai phe Fatah và Hamas đều là Sun-ni tại Palestine để nghị hòa với Israel.
Nếu tất cả các nước Á rập Trung Đông hợp tác với nhau để chống hiểm họa Iran, đó là một điều có lợi cho Mỹ. Trong cuộc chém giết hệ phái tàn bạo ở Iraq hiện nay, nạn nhân đáng thương nhất vẫn là người dân Iraq. Trong năm qua đã có hàng chục ngàn người Iraq bị giết. Các thế lực bên ngoài từ thời xa xưa nhất trong lịch sử đã can thiệp vào Trung Đông chỉ vì những quyền lợi vị kỷ về chính trị cũng như về kinh tế. Nay đã đến lúc phải xét lại vấn đề.
Gửi ý kiến của bạn
