Hôm nay,  

Câu Chuyện Thầy Lang: Chuyện Dài Về Thuốc Lá

11/03/200500:00:00(Xem: 6640)
Nói về thuốc lá với những tác dụng không tốt của nó thì có thể kể ngày này qua tháng khác mà vẫn chưa hết.
Nhưng chỉ cần đọc trên bao thuốc với những hàng chữ:"
"Hút thuốc lá gây bệnh ung thư phổi";
"Thuốc lá có hại cho sức khỏe của bạn",
"Thuốc lá ảnh hưởng xấu tới thai nhi"...
thì người ghiền cách mấy cũng đã thấy e ngại.
Vậy mà tại sao vẫn có nhiều người hút, có nhiều người bỏ rồi lại vẫn quyến luyến với "khói vàng"". Khác chi đồng hương ta rít dăm sợi thuốc Vĩnh Bảo, " đã chôn điếu xuống lại đào điếu lên" vì " nhớ ai như nhớ thuốc lào" hoặc ai đó: "Nhớ nhà châm điếu thuốc; Khói huyền bay lên cây"-Hồ Dzếnh.
Có người nói là khói thuốc hút vào mang đến cho họ một nguồn sinh lực, cảm hứng để làm việc. Khi thức dậy mỗi buổi sáng hay khi phải tập trung làm công việc gì lâu như lái xe, viết lách, chơi bài bạc mà làm vài hơi thuốc lá thì tuyệt. Người khi bị căng thẳng tâm thần, khi bị bực bội, cáu gắt thì cho là thuốc lá làm họ thư giãn, thoải mái. Cũng có người hút để tự thưởng công sau khi hoàn tất một việc khó khăn, một động tác khoái lạc như sau cuộc ái ân.
Chẳng thế mà nhà thơ Anh Ba Phan của kinh đô ánh sáng Paris đã cảm hứng:
"Rít điếu thuốc thấy lòng mình ấm lại,
Chợt nhớ lời em thẹn bảo hôm nào:
Rằng nếu được hôn bờ môi hôm ấy
Thuốc và anh, đời sẽ thấy ngọt ngào".
Mỗi người mỗi lý do, nhưng chung quy phải chăng chỉ là những lý lẽ nêu ra để che đậy một tật, một bệnh của mình. "Rằng ta đã mắc oan khiên; Nicotine đã gây ghiền trong ta". Khác chi vướng phải bạch phiến, cần sa, rượu mạnh.
Để rồi đi tìm hiều chứng ghiền này với hậu quả xấu nhiều hơn tốt.
Sao gọi là Ghiền
Trở thành ghiền nicotine khi nào ta thấy:
1- Thất bại sau nhiều lần nghiêm túc cố gắng dứt bỏ hay cắt giảm số lượng thuốc hút.
2- Khi định ngưng hút là bị những cơn đói thuốc hành ha. Tâm trạng bồn chồn, đứng ngồi không yên, kém tập trung, lo âu vô cớ. Rồi cáu kỉnh với mọi người nhất là vợ con. Lại còn ngáp ngắn ngáp dài với nhức đầu, chóng mặt, nôn nao bao tử;
3- Khi mỗi ngày phải hút nhiều hơn mới thấy đã cơn ghiền. Tới giai đoạn này thì hỡi ơi, ta đã mất quyền tự chủ vì nicotine đã kiểm soát hành vi của ta, thay đổi tính tình ta khi nicotine vắng bóng trong máu ta, trong thịt da ta, nhất là nơi tế bào não bộ.

Ghiền vì hóa chất trong thuốc lá
Trong thuốc lá có khoảng bốn ngàn hóa chất mà một số lớn có tác dụng độc hại, gây ung thư. Hai hóa chất chính là nicotine và nhựa thuốc lá (tar).
1-Nicotine là chất làm ta trở nên ghiền với thuốc lá, làm thay đổi tính tình, đôi khi cho ta một cảm giác phấn khởi nhưng sau đó thì tới sự trầm dịu.
Đây là một hóa chất không mầu, không mùi vị có ở trong tất cả các loại thuốc lá, từ thuốc hút tới thuốc nhai.
Khi hút thì nicotine được hấp thụ vào máu, đưa lên một điểm tiếp nhận đặc biệt ở não bộ cho nên tác dụng của nó rất mau, ngay sau khi hút.
Nicotine được biến hóa trong gan và một phần lớn được thận thải ra ngoài.
Nicotine kích thích nang thượng thận và vỏ não bộ. Lúc đầu nicotine có tác dụng kích thích, phấn khởi nhưng liền sau đó làm dịu tâm thần. Nicotine cũng làm tăng nhịp tim, tăng huyết áp, làm co mạch máu, làm mất cảm giác thưởng thức thực phẩm của các nụ nếm ở lưỡi.
Liên kết với khí carbon monoxide trong khói thuốc lá, nicotine làm dân ghiền có thêm nguy cơ bị bệnh tim, làm chất béo trong máu lên cao, tế bào máu đóng cục, làm tăng huyết áp, đưa đến vữa xơ động mạch.
2-Nhựa thuốc lá là những phần tử nhỏ mầu đậm, dính với nhau và gồm có trên 3500 hóa chất khác nhau. Nhựa có tác dụng gây ung thư và khi đọng trong phổi, làm tổn thương phế nang. Hãy quan sát, so sánh mấy ngón tay người hút thuốc lâu năm: đầu ngón vàng khè vì khói và nhựa thuốc. Với hai buồng phổi khi hít khói thuốc vào thì các tế bào phổi chắc phải xậm hơn những ngón tay đó.
Và thuốc lá cũng đưa tới nhiều rủi ro.
1-Hút thuốc làm giảm tuổi thọ-Thuốc lá, đặc biệt là thuốc điếu hút, là nguyên nhân lớn của chết yểu và bất khiển dụng mà nếu không hút ta có thể tránh được.
Tuổi 35 mà bắt đầu hút thuốc làm giảm bẩy năm thọ; tuổi 70 giảm mất 3 năm. Các bệnh gây ra do hút thuốc lá nặng khiến 16% người tới tuổi 65 mệnh một; 28% lúc 74 tuổi và 36% lúc 84 tuổi. Theo thống kê: 22% đàn ông, 11% đàn bà thiệt mạng vì hút thuốc lá.
Riêng tại Hoa Kỳ, vào năm 1988, có gần 500.000 người mệnh yểu do hậu quả của việc hút thuốc lá và cả triệu người khác kéo dài cuộc sống với nhiều tổn thương ở tim và phổi chỉ vì thuốc lá.
Bên Việt Nam ta, chắc các tỷ lệ, con số cao hơn vì người mình vẫn còn thói quen hút nối đuôi điếu này qua điếu khác và hút từ khi còn thiếu niên tới lúc bạc đầu.
2- Bệnh tim mạch: Vào năm 1987, có một triệu người chết vì bệnh tim mạch thì hai trăm ngàn người trong số đó chết vì hậu quả của thuốc lá. Các bệnh này bao gồm các bệnh của động mạch tim, tai biến động mạch não, bệnh mạch máu ngoại biên như khập khễnh cách hồi (intermittent clauditation), phình động mạch chủ.
3- Thuốc hút gây ung thư miệng, cổ họng, thanh quản, thận, tụy tạng, bọng đái.
4- Ung thư phổi: Bác sĩ Alton Oschner là người đầu tiên khám phá ra sự liên hệ giữa thuốc lá và ung thư vào năm 1950. Từ đó nhiều nghiên cứu khác đã xác định thuốc lá là nguyên nhân quan trọng gây ra ung thư phổi.
Từ nhiều năm nay, ung thư này là nguyên nhân tử vong số một trong các loại ung thư ở đàn ông cũng như đàn bà. Người hút thuốc có cơ nguy bị ung thư phổi mười lần nhiều hơn là người không hút.
Khi hút thuốc thì phổi giữ lại tới 90% các chất hít vào. Khói thuốc làm các sợi lông ở cuống phổi không gạt bỏ những vật lạ xâm nhập nên hóa chất của thuốc liên tục tích tụ trong tế bào phổi, gây ra tổn thương, như trưởng hợp ung thư phổi.
Hiện nay chưa có thuốc chữa ung thư phổi và 90% bệnh nhân chết 5 năm sau khi tìm ra bệnh.
5- Thuốc lá còn gây ra viêm cuống phổi kinh niên, tràn khí phổi (emphysema) bằng cách tiêu hao phế nang. Tại Mỹ, mỗi năm có chừng 80.000 người chết vì các bệnh này và hiện nay riêng nước Mỹ có khoảng 13 triệu người đang mang bệnh.
Ngoài ra, thuốc hút còn làm tăng cholesterol trong máu đưa đến nguy cơ tai biến động mạch não; làm tăng nguy cơ cơn suy tim; tăng huyết áp và nhịp tim; gây ra các bệnh mạch máu ngoại vi; làm giảm vị giác và khứu giác khiến ăn mất ngon; làm da nhăn nheo; nữ giới uống thuốc ngừa thai lại hút thuốc lá sẽ tăng nguy cơ bị các bệnh tim mạch; phụ nữ mang thai dễ bị hư thai, con sanh non, thiếu kí, tử vong thai nhi và hài nhi.


Có nghiên cứu cho là thuốc hút cũng làm đời sống tình dục bị xáo trộn, nhất là loạn cương dương ở nam giới vì thuốc lá giảm thiểu máu chạy tới dương cụ khiến không cương cứng được. Thuốc lá cũng có thể gây hiếm muộn ở cả đàn ông lẫn đàn bà.
Còn Cigars thì sao"
Về cigars thì nhiều người hút cho là an toàn. Họ lý luận rằng khi hút cigar thì họ ngậm, nhai nhiều hơn là hít khói vào, do đó ít độc hại.Tuy nhiên kết quả nhiều nghiên cứu cho hay hút cigar cũng rủi ro như hút thuốc lá.
Trong một đại hội của American Cancer Association, Frank Baker tường trình rằng số lượng nicotine trong một điếu cigar nhiều bằng trong một gói thuốc lá. Ngoài ra cigar cũng có nhiều hóa chất độc hơn như nitrogen oxide, ammonia và hợp chất gây ung thư NNN. Khói do hút cigar cũng nhiều hơn thuốc lá và người ở gần chịu ảnh hưởng nặng hơn.
Theo một thống kê, người hút dưới năm điếu cigars một ngày thì nguy cơ ung thư miệng, cuống họng tăng lên tới 34%, nguy cơ ung thư phổi tăng lên 57% so với người không hút. Nếu hút trên năm điếu một ngày thì nguy cơ ung thư phổi, cuống họng, miệng tăng lên gấp bội, nhất là lại uống thêm vài ba ly rượu mạnh một ngày. Nguy cơ gây ra bệnh tim cũng rất cao ở người hút cigars.
Ngoài ra cigars cũng có tác dụng không tốt tới sự sinh đẻ, trẻ sanh thiếu tháng, nhẹ cân.
Do đó các nhà sản xuất cigars đã được chính quyền liên bang Hoa Kỳ yêu cầu đặt nhãn báo động nguy cơ gây bệnh trên mỗi điếu thuốc cigar giống như là trên bao thuốc lá. Và các hãng bảo hiểm sức khỏe cũng có ý định tăng tiền bảo hiểm như ở người hút thuốc lá.
Ích lợi của ngưng hút thuốc
Bây giờ xin cùng duyệt xét các ích lợi của sự ngưng thuốc lá.
Đã có nhiều bằng chứng khoa học cho hay là đang hút thuốc mà ngưng thì có rất nhiều phúc lợi tức thì và ở mọi lứa tuổi.
1-Ngưng thuốc tuổi thọ sẽ tăng hơn là người tiếp tục hút. Lý do là khi ngưng, số người chết vì các bệnh gây ra do thuốc lá sẽ giảm.
Trong trường hợp ung thư phổi, sau khi ngưng hút khoảng mười năm thì số tử vong giảm đi gần một nửa so với người tiếp tục hút; sau 15 năm ngưng hút nguy cơ chết về bệnh tim mạch giảm xuống như ở người chưa từng hút bao giờ.
2- Đàn bà ngưng hút thuốc trước khi có thai, con yêu sinh ra sẽ rất bình thường.
3- Sau khi ngưng thuốc, ta thấy trong người khoan khoái, hô hấp nhẹ nhàng, ăn thấy ngon miệng trở lại, không còn ho đến rát cả cổ, tế bào phổi sẽ được hồi sinh, dưỡng khí có đầy đủ để nuôi cơ thể, da hồng hào tươi mát.
4- Các bệnh ung thư miệng, cuống họng, bọng đái cũng giảm trông thấy sau mấy năm ngưng hút thuốc.
5- Quan trọng hơn hết là khi ngưng thuốc lá, ta đã lấy lại quyền kiểm soát các hành động của ta chứ không bị chất nicotine chi phối; gia đình không bị lây những bệnh mà đáng lẽ ra họ không mắc phải; mỗi ngày ta không phí phạm đốt đi hơn ba đồng mỹ kim cho một bao thuốc lá. Để dành tiền này, mỗi tuần ta có một số tiền lớn, đưa người phối ngẫu cùng con cái đi cine, đi ăn kem chẳng khoái hơn không. Gia đình cùng vui vẻ, không canh cánh lo âu phải vĩnh biệt chia ly người ghiền thuốc lá sớm mấy năm.
Vậy thì tìm hiểu cách ngưng.
Có người bỏ cái rụp vì hút thuốc vào là thấy đau bệnh ngay như thở không được, tim đập loạn xạ, huyết áp lên cao làm nhức đầu như búa bổ. Họ ý thức được là nếu tiếp tục hút thì chủ nhân hãng Hòm Tô Bia tới thăm sớm hơn.
Người muốn giã từ khói thuốc cần có động lực chính đáng là tại sao phải ngưng: vì bệnh của mình, bệnh của thân nhân, bạn bè tiếp cận với khói thuốc do mình thở ra.
Xin đề nghị một phương thức ngưng thuốc lá:
1- Cho mọi người biết là "tôi ngưng hút thuốc đây" để họ hỗ trợ mình. Điểm này rất quan trọng vì đôi khi mình yếu lòng thì có người nhắc nhở, nâng đỡ tinh thần.
2- Viết những lý do khiến mình cần phải ngưng hút thuốc và để nơi cất giữ thuốc lá. Lâu lâu mang ra ôn đọc lại để coi có cần thêm bớt điểm nào.
3- Chọn một ngày để bắt đầu ngưng. Tới ngày đó sẽ ném bỏ tất cả thuốc lá, dù là còn nguyên cây, bỏ hết gạt tàn thuốc lá.
4- Làm vài việc tích cực như quét dọn phòng ngủ, hút bụi xe hơi đầy mùi thuốc lá như là để bắt đầu một nếp sống mới.
5- Rồi gắn bó với quyết tâm của mình.
Có thể xin bác sĩ gia đình cho mua thuốc viên nhai như kẹo cao su hoặc thuốc dán, thuốc hít có chất nicotine để tạm thời hỗ trợ cho quyết tâm cai thuốc lá.
Xin nêu vài điểm căn bản về thuốc này.
Ngưng hút thuốc lá hoàn toàn trước khi nhai nicotine gum. Nhai chậm chạp trong nửa giờ để lấy hết hóa chất. Số lượng tùy mỗi người nhưng đừng quá 30 viên một ngày.
Kinh nghiệm bản thân người viết là cắt viên thuốc làm bốn, nhai từng miếng nhỏ khi thấy cơn ghiền.
Dưới 18 tuổi, có thai, cho con bú sữa mẹ không nên dùng. Có bệnh kinh niên cần hỏi ý kiến bác sĩ.
Mới ngậm có thể thấy đau rát miệng, cuống họng, nhiều nước miếng, khó tiêu, nhức đầu. Nhai nhanh quá có thể bị chóng mặt, nấc cục, nôn mửa, mất ngủ. Khi tim đập liên hồi, sỉu, mất định hướng, đổ mồ hôi thì ngưng và cho bác sĩ hay.
Cẩn thận khi đang dùng các dược phẩm như Insulin, propanolol, darvon, theophyllyn. Và đừng để trẻ em lấy được, chúng sẽ nhai như kẹo sinh gôm thì nguy hiểm lắm.
Ngoài ra, các viện bào chế hiện nay đang nghiên cứu, xản xuất dược phẩm trị ghiền " khói vàng thuốc điếu". Thuốc Zyban đang được dùng và khá công hiệu. Các thuốc viên Varenicline, Rimonabant đang được thử nghiệm và có triển vọng khả quan. Bên Anh, bên Mỹ người ta còn nghiên cứu thuốc chích ngừa ghiền nicotine với Nicvax, Ta-Nic. Như ngừa lao phổi, viêm gan.
Kết luận
Trong cai bỏ thuốc, khó khăn nhất là mươi ngày đầu. Nếu vượt qua được thì ta sẽ thành công. Vạn sự bao giờ chẳng khởi đầu nan.
Đồng thời cần có một chương trình tập luyện cơ thể, giải trí lành mạnh để tránh ngã lòng, khỏi bị lôi cuốn trở lại với khói thuốc. Khi thấy thèm thấy nhớ Ni Cô Tin thì lảng tránh bằng cách ngậm cục kẹo, uống ly nước lạnh, ra ngoài trời hít không khí trong lành.
Nói thì dễ, làm có vẻ khó, nhưng quyết tâm chắc là được.
Xin chúc người ghiền muốn bỏ thuốc có nhiều may mắn. Và được sự hỗ trợ của người bạn đường lâu năm, bầy con khỏe mạnh, bạn bè thân quen.
Bác sĩ Nguyễn Ý-ĐỨC
Texas-USA

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Sky River Casino vô cùng vui mừng hào hứng tổ chức chương trình Ăn Tết Nguyên Đán với những giải thưởng thật lớn cho các hội viên Sky River Rewards. Chúng tôi cũng xin kính chúc tất cả Quý Vị được nhiều may mắn và một Năm Giáp Thìn thịnh vượng! Trong dịp đón mừng Năm Mới Âm Lịch năm nay, 'Đội Múa Rồng và Lân Bạch Hạc Leung's White Crane Dragon and Lion Dance Association' đã thực hiện một buổi biểu diễn Múa Lân hào hứng tuyệt vời ở Sky River Casino vào lúc 11:00 AM ngày 11 Tháng Hai. Mọi người tin tưởng rằng những ai tới xem múa lân sẽ được hưởng hạnh vận.
Theo một nghiên cứu mới, có hơn một nửa số hồ lớn trên thế giới đã bị thu hẹp kể từ đầu những năm 1990, chủ yếu là do biến đổi khí hậu, làm gia tăng mối lo ngại về nước cho nông nghiệp, thủy điện và nhu cầu của con người, theo trang Reuters đưa tin vào 8 tháng 5 năm 2023.
(Tin VOA) - Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vào ngày 13/9 ra thông cáo lên án Việt Nam tiếp tục lạm dụng hệ thống tư pháp để áp đặt những án tù nặng nề với mục tiêu loại trừ mọi tiếng nói chỉ trích của giới ký giả. Trường hợp nhà báo tự do mới nhất bị kết án là ông Lê Anh Hùng với bản án năm năm tù. RSF bày tỏ nỗi kinh sợ về bản án đưa ra trong một phiên tòa thầm lặng xét xử ông Lê Anh Hùng hồi ngày 30 tháng 8 vừa qua. Ông này bị kết án với cáo buộc ‘lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước’ theo Điều 331 Bộ Luật Hình sự Việt Nam
Từ đầu tuần đến nay, cuộc tấn công thần tốc của Ukraine ở phía đông bắc đã khiến quân Nga phải rút lui trong hỗn loạn và mở rộng chiến trường thêm hàng trăm dặm, lấy lại một phần lãnh thổ khu vực đông bắc Kharkiv, quân đội Ukraine giờ đây đã có được vị thế để thực hiện tấn công vào Donbas, lãnh phổ phía đông gồm các vùng công nghiệp mà tổng thống Nga Putin coi là trọng tâm trong cuộc chiến của mình.
Tuần qua, Nước Mỹ chính thức đưa giới tính thứ ba vào thẻ thông hành. Công dân Hoa Kỳ giờ đây có thể chọn đánh dấu giới tính trên sổ thông hành là M (nam), F (nữ) hay X (giới tính khác).
Sau hành động phản đối quả cảm của cô trên truyền hình Nga, nữ phóng viên (nhà báo) Marina Ovsyannikova đã kêu gọi đồng hương của cô hãy đứng lên chống lại cuộc xâm lược Ukraine. Ovsyannikova cho biết trong một cuộc phỏng vấn với "kênh truyền hình Mỹ ABC" hôm Chủ nhật: “Đây là những thời điểm rất đen tối và rất khó khăn và bất kỳ ai có lập trường công dân và muốn lập trường đó được lắng nghe cần phải nói lên tiếng nói của họ”.
Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam cử hành Ngày Quốc tế Nhân Quyền Lần Thứ 73 và Lễ Trao Giải Nhân Quyền Việt Nam lần thứ 20.
Sau hơn 30 năm Liên bang Xô Viết sụp đổ, nhân dân Nga và khối các nước Đông Âu đã được hưởng những chế độ dân chủ, tự do. Ngược lại, bằng chính sách cai trị độc tài và độc đảng, Đảng CSVN đã dùng bạo lực và súng đạn của Quân đội và Công an để bao vây dân chủ và đàn áp tự do ở Việt Nam. Trích dẫn chính những phát biểu của giới lãnh đạo Việt Nam, tác giả Phạm Trần đưa ra những nhận định rất bi quan về tương lai đất nước, mà hiểm họa lớn nhất có lẽ là càng ngày càng nằm gọn trong tay Trung quốc. Việt Báo trân trọng giới thiệu.
Tác giả Bảo Giang ghi nhận: “Giai đoạn trước di cư. Nơi nào có dăm ba cái Cờ Đỏ phất phơ là y như có sự chết rình rập." Tại sao vậy? Để có câu trả lời, mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của nhà văn Tưởng Năng Tiến.
Người cộng sản là những “kịch sĩ” rất “tài”, nhưng những “tài năng kịch nghệ” đó lại vô phúc nhận những “vai kịch” vụng về từ những “đạo diễn chính trị” yếu kém. – Nguyễn Ngọc Già (RFA).. Mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của phó thường dân/ nhà văn Tưởng Năng Tiến để nhìn thấy thêm chân diện của người cộng sản.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.