1 Nhà Thơ Trẻ Từ Sài Gòn Thắng Giải Thơ Tân Hình Thức
Nguyễn Tất Độ
Lần đầu tiên, một giải thi ca đang được thực hiện cho người Việt tòan cầu -- ban tổ chức giải này đã loan báo rằng người đầu tiên trúng giải là một sinh viên 23 tuổi tại Sài Gòn.
Tạp chí điện tử Thơ Tân Hình Thức (http://thotanhinhthuc.org/), với máy chủ đặt ở Hoa Kỳ, cho biết:
"…Nhà thơ Nguyễn Tất Độ đã có những bài thơ đạt tiêu chuẩn về chất lượng để được trao giải thơ tân hình thức kỳ 1 - Năm 2007." (http://thotanhinhthuc.org/GiaiThoTHT/nguyetatdo.html)
Nhà thi sĩ đầu tiên của giải thi ca trên mạng được giới thiệu qua vài dòng tiểu sử:
"Tên thật Nguyễn Tất Độ, sinh ngày 05-06-1983, sống tại Việt Nam. Hiện là sinh viên năm cuối trường Đại Học Mở Bán Công TP HCM, khoa Công Nghệ Sinh Học..."
Anh đưa ra quan niệm về thơ: "Với tôi thơ là không khí để thở, là phương tiện để giải bày bức xúc. Thơ Tân Hình Thức đã cho tôi một lối đị"
Nhà thơ Khế Iêm, đại diện Tạp Chí Thơ Tân Hình Thức, trong Thư Ngỏ trình bày về giải thơ này như sau:
"Giải thơ Tân hình thức là hành trình đi tìm kiếm thơ, thay thế cái hay cũ bằng cái hay mớị Điều này cũng có nghĩa là đi tìm kiếm một thế hệ mớị Bởi một nền thơ không có thế hệ kế thừa thì chỉ là nền thơ đang thời suy tàn. Nhưng nếu lập lại và nằm mãi trong bóng rợp của cái hay cũ thì thế hệ đó vẫn chưa hiện hình. Giải thơ làm hiện hình một thế hệ mới, và phát hiện thế giới mới trong một thế giới đã rất cũ trong mỗi ngừơi chúng tạ Game điện tử hấp dẫn thế hệ trẻ hơn trò chơi ngôn ngữ và lý luận của thời quá khứ, vì vậy thơ cần những nhà thơ có tài năng và những bài thơ hay, bắt ngừơi đọc phải đọc. Giải thơ nhằm hồi phục nghệ thuật đã mất và tinh thần nhân bản của thơ trong một thế giới đầy tính cực đoan và bạo lực, hậu quả của những trào lưu tiền phong và ý thức hệ của thời hiện đạị
Giải thơ Tân hình thức dự trù xét trao cho một bài thơ hay trong mỗi chu kỳ hai tháng, với hiện kim tượng trưng là US 100.00 mỗi kỳ (kèm theo tuyển tập Thơ Không Vần). Tuy nhiên, tùy theo số lượng và chất lượng những bài thơ nhận đựoc, nếu không có bài thơ đủ tiêu chuẩn, sẽ không có giải thơ. Bài thơ dự thi không phải là những bài gửi đăng trên diễn đàn Câu lạc bộ Thơ Tân hình thức.
Giải thơ Tân hình thức không phân biệt giới tính, tuổi tác, trong ngoàị Mọi ngừơi đều có quyền gửi bài dự thị Bắt đầu nhận bài cho kỳ 1 là ngày 15 tháng 10 năm 2006 cho tới ngày 1 tháng 1 năm 2007. Sau đó cứ tính 2 tháng một lần.
Thơ Tân hình thức có những tiêu chuẩn (*) đánh giá rõ ràng, đó là những bài thơ có nhịp điệu (rhythm) độc đáo và lôi cuốn, cùng những ý tửơng trẻ trung, mới lạ, thể hiện đựơc những sinh động trong đời sống chung quanh, hoặc với chủ đề "Thơ Tình và Các Chủ Đề Khác". Như thế thơ của ngừơi này không thế giống thơ của ngừơi khác, và mỗi ngừơi có thể dự thi nhiều lần, nhưng mỗi bài thơ phải khác nhau về mọi mặt. Đó là một thách đố cho những nhà thơ Tân hình thức
Mỗi bài thơ phải qua phần bán kết, do ban biên tập xét duyệt, sau đó chuyển tới ban tuyển chọn, gồm 5 thành viên.
Tác phẩm gửi về email: tanhinhthuc.com, dùng font chữ Unicode, VNI, VPS. Đã gửi cho Giải Thơ, đừng gửi cho các diễn đàn khác, và xin ghi rõ "Giải thơ Tân hình thức", kèm theo hình, tiểu sử, tên thật, địa chỉ và số phôn để liên lạc (địa chỉ và số phôn đựơc giữ kín, không phổ biến).
Tác phẩm dự thi cũng đựơc tuyển chọn, đăng trên website của diễn đàn và in thành tuyển tập sau đó."
Khi phóng viên xin nói ngắn gọn vì sao trao giải thơ cho anh Nguyễn Tất Độ, nhà thơ Khế Iêm đáp qua điện thọai, "À, thơ hay lắm, thượng thặng. Ngay từ bài đầu tiên xuất hiện, Nguyễn Tất Độ đã cho thấy cái thi chất dị thường trong anh rồị Bạn phải vào đọc hết thơ anh ta đi…"
Trong khi đó, giải thích dài dòng hơn, Ban Tuyển Chọn Giải Thơ Tân Hình Thức viết như saụ
"…Giải thơ tân hình thức trao cho bài thơ hay nhất trong mỗi định kỳ là 2 tháng. Nhà thơ Nguyễn Tất Độ gửi tất cả 12 bài thơ để dự thị Như vậy ban tuyển chọn phải tuyển ra một bài hay nhất. Nhưng 5 người tuyển chọn lại chọn 5 bài khác nhau, như vậy trong 12 bài bài nào cũng có thể chọn được. Đây cũng là quan điểm của nhà thơ Phạm An Nhiên. Hoặc như nhà thơ Hải Vân, cũng là nhà trình tấu nhạc cổ điển phương Tây, nên thích bài thơ Tan Vỡ vì có chủ đề âm nhạc. Vì vậy chúng tôi đưa tất cả 12 bài thơ để bạn đọc chọn lựa tùy ý.
Nhà thơ Khánh Minh, nghiêng về cảm xúc thơ, phát biểu:
"Cách đây không lâu anh nói hy vọng với giải thơ THT, chúng ta sẽ có đựoc sự tham gia đông đảo của lớp trẻ, thì với NTĐ, đã là một tín hiệu vui, cảm giác đầu tiên của KM khi đọc thơ NTĐ là rất đều tay qua 12 bài thơ. Riêng KM chọn 2 bài: Một Ngàn Lời Nói Dối và Cà Phê Sáng. Trước hết là do cái cảm xúc tức thì mà 2 bài thơ đã gây ra cho mình (theo KM đó là yếu tố quyết định gần như một nửa để mình thích một bài thơ hay không). NTĐ đã bộc bạch "Thơ là phương tiện để giải bày bức xúc" thì với 2 bài thơ đã khiến cho người đọc cảm nhận đựơc những điều mà một lớp trẻ đang nhìn thấy nỗi bất lực trong bức phá đổi mới không khí họ đang hít thở. Những câu lập đi lập lại trong cả hai bài tạo nên một âm thanh ray rứt và đầy tính kêu gọi khiến người đọc phải tự hỏi chúng ta sẽ làm gì. Đánh động được tâm can người đọc như thế là một thành công của bài thơ Một Ngàn Lời Nói Dốị"
Nhà thơ Linh Vũ quan tâm tới vấn đề tâm linh. Anh cho rằng: "Trong 12 bài thơ mỗi bài đều có một góc cạnh triết lý về cuộc đời rất hay còn về hình thức để tác tạo một bài thơ Tân Hình Thức thì chưa đạt được mức độ đỉnh caọ Với cá nhân tôi, đọc để yêu thơ, để cảm nhận và nắm bắt thì bài Tôi Đã Làm Như Thế xem như vừa ý nhất. Bài thơ nói lên được ba góc cạnh của đời sống: Thân phận con người, hiện hữu của dòng đời và sự tĩnh mặc trong nội tâm. Con người bước ra từ bẩm sinh hẳn là khó thay đổi, con sông của dòng đời là cuồng phong bão táp nên sự chống đỡ của con người rất ư là khó, dù có ngồi lại soi những ánh đuốc bình an không vọng niệm vào tâm. Tâm vẫn động và hạnh phúc rất mong manh. Bài thơ chấm dứt bằng Thiền để tĩnh mặc.Nhưng Hạnh phúc con người là hành trình chứ không phải là điểm đến, hiện tại là có thật và cũng là chân giá trị. Dù mỗi người có riêng mình một hướng đi của cuộc đời, một cột mốc để đánh đu, nhưng với Nguyễn Tất Độ cột mốc trong bài thơ Tôi Đã Làm Như Thế cuộc sống là cát bụi, tâm tĩnh là hạnh phúc và Thiền là phương tiện dẫn đến chân như."
Nhà thơ Trầm Phục Khắc lại để ý tới vấn đề ngôn ngữ thơ. Anh cho rằng bài thơ Những Tòa Nhà gần với ngôn ngữ thơ tân hình thức hơn cả, còn các bài khác vẫn còn là ngôn ngữ trừu tượng (có thể là cả nội dung nữa) của thơ tự dọ Nhưng thế nào là ngôn ngữ thơ tân hình thức" Ngay nhà phê bình Đặng Tiến cũng từng đặt câu hỏi: "Cao đẹp thay dụng tâm đưa lời thường và đời thường vào thơ. Khốn nỗi, đời thường, ai biết là đời nàỏ" Ngôn ngữ đời thường chính là phóng chiếu từ những câu nói và sinh hoạt đời sống thường ngàỵ
Trong khi thơ vần điệu và tự do, chủ vào chữ để tạo cảm xúc và gây sự chú tâm của người đọc. Chữ có thể là khó hiểu, tục, hay bóng bảỵ Trong khi thơ tân hình thức đọc lên không thấy chữ, vì thơ dựa vào, và lôi cuốn bởi nghệ thuật kể, cách kể, cách diễn đạt tư tưởng và tính truyện. Thực ra, những nhà thơ tân hình thức Việt trước đó đều là những nhà thơ tự do hoặc vần điệu, nên họ vẫn làm thơ tân hình thức bằng ngôn ngữ và nhịp điệu của thơ tự do hay vần điệụ Ngay cả người đọc cũng đọc theo cách đọc cũ vì thơ tân hình thức chưa làm nổi bật lên đựơc đặc tính của nó. Có lẽ vì thế mà đa số chỉ làm một thời gian ngắn rồi ngưng, không đi tiếp được. Họ ghé qua chơi cho vui một lát rồi thôi, không có ý ở mãi với dòng thơ nàỵ Tuy nhiên, cũng có một số nhà thơ như Nguyễn Thị Khánh Minh, Lưu Hy Lạc, Nguyễn Hoài Phương, Gỷang Anh Iên… đang nhìn ra đựơc dáng dấp của loại ngôn ngữ nàỵ Thơ tân hình thức vì thế cần thời gian và thực hành để hoàn chỉnh cho đúng hướng.
Trích dẫn một số ý kiến của những nhà thơ trong ban tuyển chọn, tiêu biểu cho sự đa dạng của người đọc, chúng ta thấy, để đáp ứng với số đông người đọc, người làm thơ phải có tài năng và tu luyện. Vả lại, bây giờ, thơ đi tìm người đọc chứ không phải người đọc đi tìm thơ như thời kỳ hiện đạị Vì vậy thơ tân hình thức có ước vọng hướng tới một nghệ thuật lớn (nhưng làm được hay không lại là chuyện khác). Những ý kiến trên cũng là một thông điệp ban tuyển chọn gửi tới nhà thơ Nguyễn Tất Độ như một lời chúc may mắn. Giải thơ tân hình thức không phải xác nhận giá trị của thơ (vì anh vẫn còn đang đi tới) mà xác nhận mức khởi hành của nhà thơ trong dòng thơ mớị Nguyễn Tất Độ và những nhà thơ thuộc thế hệ anh mới chính là những người khởi đầu khai phá thơ tân hình thức vì họ đang có rất nhiều thời gian trước mặt…"
Sau đây là một bài tình ca của Nguyễn Tất Độ.
TAN VỠ
Nguyễn Tất Độ
Có lẽ nào âm thanh
này sẽ chìm vào im
lặng khi bản nhạc chấm
dứt. Bản nhạc không lời,
nốt nhạc nằm im trong
day dứt. Bản nhạc không
lời đã vang lên khi
đôi ánh mắt nhìn nhau
nhói đaụ Nốt nhạc chẳng
là gì khi đây đàn
thôi run. Anh và em
lặng im nghe nốt nhạc
cựa mình như muốn nói:...
Bản nhạc không lời nằm
trên trang giấy nhói đaụ
Gửi ý kiến của bạn
