 |
| Cảnh bão: ghe thuyền bị thổi lên xa lộ. (Ảnh Mark Trần) |
Trần Minh Tâm tường trình LTS.
Bài và ảnh sau đây được thân hữu chuyển tới Việt Báo qua email. Xin phép tác giả Trần Minh Tâm và nhiếp ảnh gia Mark Trần được tiếp sức phổ biến những thông tin giá trị sau đây về hậu quả bão Ike tại Houston và Galveston. Cơn bão dữ IKE với đường kính rộng hơn 500 miles, sau khi thổi qua các hải đảo thuộc Caribbean Sea như Haiti, Cuba, gây nhiều thiệt hại về nhân mạng và tài sản, IKE đã tiến vào Vịnh Mễ Tây Cơ, bỏ qua vùng đảo Keys West của tiểu bang Florida, trực chỉ miền duyên hải tiểu bang Texas. Sau 11 ngày theo dõi, phỏng đoán hướng đi của bão IKE, vào sáng ngày thứ Năm 11-9-2008, cơ quan National Weather Service tại Florida đã tiên quyết rằng IKE chắc chắn sẽ tiến vào vùng biển Galveston vào rạng ngày thứ Bảy 13-9-2008 với vận tốc gió cấp 3 trên 115 MpH và sóng cao từ 15 đến 20 feet, khi tiến vào bờ gió có thể sẽ xuống cấp, nhưng tác hại bởi sóng biển khó mà lường được.
Các viên chức của cơ quan khí tượng quốc gia Hoa Kỳ đã chuyển lời khuyến cáo khẩn trương đến cùng dân chúng Texas và chánh quyền sở tại về ảnh hưởng tác hại dữ dội của cơn bão có diện tích to bằng lãnh thổ của cả tiểu bang Texas. Ngay sau đó nữ Thị trưởng Galveston Lyda Ann Thomas, Thị Truởng Houston Bill White, Quận trưởng Harris Ed Emmett và các quận trưởng, thị trưởng vùng cận duyên Texas đã ra lệnh cho dân chúng trong vùng bị ảnh hưởng trực tiếp sớm di tản tránh bão IKE theo như kế hoạch đã được chuẩn bị và công bố trước. Dù rằng trong 25 năm qua, sau trận bão Alicia thổi vào thành phố Houston vào năm 1983 gây thiệt hại hơn 3 tỷ Mỹ Kim, dân chúng Houston đã may mắn không bị trận bão lớn nào đe dọa trực tiếp, kể cả cơn bão cấp 5 Rita năm 2005 cũng đã chuyển hướng vào giờ chót. Kỳ này, khi biết được chắc rằng bão IKE sẽ thổi vào vùng Galveston, Houston, chánh quyền địa phương đã áp dụỳng nghiêm chỉnh lệnh "di tản và phòng bão" cho gần một triệu cư dân thuộc các quận vùng cận duyên như Galveston, Brazoria, Liberty, Jefferson, Orange, Chambers, Matagodarà, kể cả một phần lãnh thổ của quận Harris, thành phố Houston với trên 1/4 triệu dân cư ngụ gần Trung Tâm Kiểm Soát Không Gian Hoa Kỳ NASA vùng Clear Lake. Trên trục xa lộ I-45 về phía Nam và chấm dứt tại bờ biển Galveston. Rút kinh nghiệm "xương máu" của lần di tản "hụt" khi bão Rita thổi vào Texas và Louisiana sau trận bão Katrina vào năm 2005, chánh quyền liên bang, tiểu bang, quận hạt và thành phố tương đối đã có một kế hoạch tránh bão tương đối nhịp nhàng.
Thống đốc Rick Perry đã thỉnh cầu Tổng thống George W. Bush ban hành "Lệnh Khẩn Trương" mới cho 88 quận nằm trong tầm ảnh hưởng của IKE thay vì chỉ 25 quận như đã ban hành đầu tuần. Theo Lệnh Khẩn Trương mới này thì các nạn nhân của bão IKE sẽ được giúp đỡ 100 phần trăm, chánh phủ tiểu bang, quận hạt có quyền truy tố những kẻ đầu cơ tích trử, tăng giá những hàng hoá, thực phẩm, xăng nhớt cần dùng v.v.. Chánh quyền địa phương đã liên tiếp kêu gọi dân chúng trong các khu vực có thể ảnh hưởng nặng bởi IKE cần phải di tản sớm, hạn chót trưa ngày thứ Sáu, và lệnh giới nghiêm sẽ được ban hành kể từ tối thứ Sáu cho đến khi có lệnh mới. Tuy nhiên, trong số hàng triệu dân đã tuân theo lệnh di tản của chánh phủ, vẫn còn khoảng một trăm bốn chục ngàn dân còn chần chừ chưa vội di tản bởi nhiều lý do cá nhân, nhất là vì họ nghĩ rằng sự tác hại của một cơn bão cấp 2, 3 sẽ không gây tổn hại bằng những cơn bão mà họ đã từng chịu đựng lúc trước như bão Carla (1961, cấp 5, 49 người chết ở Texas), Allen (1980, cấp 5, 24 người chết), Alicia (1983, cấp 3, 21 người chết), Brett (1999, cấp 3, không người chết), nhất là họ tin rằng IKE sẽ không lập lại sự tổn thất kinh hồn của trận bão The Great Storm năm 1900 (lúc đó chưa có đặt tên bão hằng năm) với trên 6,000 nhân mạng bị cuốn khỏi đảo Galveston.Và họ đã lầm khi bão IKE, cấp 2 với sức gió thổi 110 mph, 120 mph ngay tâm bão và sóng biển cao 15- 17 feet tương đương với bão cấp 4, đổ bộ vào phía Đông đảo Galveston rạng ngày thứ Bảy 13 tháng 9 năm 2008 lúc 2:10 am.
Như Cơ Quan Khí Tượng Quốc Gia Hoa Kỳ tiên đoán, bão IKE đã tiến vào bờ biển đảo Galveston, băng qua Galveston Bay (nơi tập trung các nhà máy lọc dầu lớn nhất Hoa Kỳ, hải cảng Port of Houston nhộn nhịp hàng thứ nhì toàn quốc và Cơ Quan NASA với các chuyên viên đang cố thủ để tiếp tục điều khiển trạm không gian International Space Station ngoài vũ trụ), IKE xuống cấp 1, với vận tốc 75 mph tiến vào hữu mạn của thành phố Houston, quận Harris, Fort Bend, Montgomery với dân số trên 4 triệu dân….. Khi đổ bộ vào đảo Galveston, ảnh hưởng của bão IKE đã tạo nhiều thiệt hại cho các quân duyên hải quanh vùng như Liberty, Orange, Chambers, Brazoria, các thành phố nhỏ như Beaumont, Port Arthur, Lake Charles, Cameron, kể cả bờ biển Louisiana và Mississippi. Sau đó, dù đã xuống cấp thành bão nhiệt đới, IKE vẫn tiếp tục mang đám mây vĩ đại rộng 500 miles và nước biển từ Vịnh Mễ Tây Cơ tạo ra các trận mưa bão lớn tàn phá vùng Đông Bắc tiểu bang Texas và các tiểu bang miền Trung Tây Hoa Kỳ, Ngủ Đại Hồ và miền Đông Canada (Toronto, Quebec) với sức gió 45 mph vào sáng thứ Ba 16-9-2008!Riêng tại Galveston thì sự thiệt hại rất trầm trọng, ngoại trừ vùng thương mại và dân cư nằm trên khu Seawall cao 17 feet (xây từ thập niên 30s) chạy dài từ cuối xa lộ I-45 South đến block 12,000 vẫn còn nguyên vẹn vì sóng biển không tràn vào được, phần còn lại của hải đảo về hướng Tây đã bị sóng biển cuốn trôi.
Bên kia phía Đông hải đảo là các làng Crystal Beach, Gilchrist nằm trên bán đảo Bolivar Peninsula đã bị tàn phá 99% bởi cơn sóng dữ. Trên đảo, tất cả phương tiện về điện, nước, gas, điện thoại hoàn toàn bị gián đoạn trong một thời gian vô hạn định. FEMA và chánh quyền Galveston đang di chuyển nhưng cư dân còn sống sót sau trận bão ra khỏi đảo về các khu tạm trú khắp tiểu bang để cứu trợ, hầu rãnh tay trong việc dọn dẹp và tái thiết các phương tiện cần thiết. Đến ngày thứ Tư 17-9, chánh quyền vẫn chưa có con số chính xác về sự tổn hại về nhân mạng cũng như tài sản. Dân chúng trong vùng vẫn chưa được lệnh trở về thăm nhà vì nhiều lý do mà chính phủ không thể giải thích rõ ràng cho giới truyền thông. Dư luận cho rằng giới thẩm quyền cần kiểm tra dân số, cần thêm chi tiết chính xác về số phận của những cư dân Galveston cải lệnh di tản, tự quyết định ở lại trong những căn nhà đã bị sóng biển cuốn đi mất tích vào rạng ngày thứ Bảy 13-9.Thành phố Houston với dân số hơn 2 triệu 7, đông vào hàng thứ Tư trên nước Mỹ đã đón IKE với sức gió hạ xuống còn khoảng 75 mph, mưa lũ trút xuống thành phố cao khoảng 4-6 inches, gây thiệt hại cho các cao ốc ở downtown, nhà cửa bị tróc nóc, cột điện, cây cối bị ngả đổ khắp nơi. Quan trọng hơn cả là hơn 2,160,000 nóc gia và cơ sở thương mại bị mất điện, nước uống bị ngưng cung cấp vì nghi ngờ nhiểm trùng, điện thoại bị gián đoạn vì mất điện và hệ thống cell phone ngưng trệ vì bị xử dụng quá nhiều. Người dân Houston với truyền thống hiền hoà, đoàn kết đã triệt để tôn trọng lời kêu gọi của chánh quyền địa phương trong việc phòng bão IKE và sự chịu đựng sau khi bão đến. Thống Đốc Rick Perry, Thị trưởng Bill White, Quận trưởng Ed Emmett, các vị dân cử liên bang như TNS John Cornyn, Kay Hutchison, DB Al Green, Sheila Jackson Lee, Nick Lampson, John Curbersonà cũng như các nghị viên thành phố đã túc trực ngày đêm tại Transtar Tower để quan sát, hướng dẫn, giải quyết những trở ngại gây ra do trận bão Ike. Riêng thị trưởng White và quận trưởng Emmett đã đích thân đi thăm dân cho biết sự tình ngay sáng ngày thứ Bảy.
Cơ quan FEMA (Federal Emergency Management Agency) cũng đã có mặt tại Houston trước khi IKE đến và tiếp liệu cứu trợ cũng đã chuyển vào các vùng bị bão tàn phá từ hôm Chủ nhật 14-9-2008. Bộ Trưởng Nội An Michael Chertoff đã đến Houston vào ngày thứ Bảy và chỉ thị cho cơ quan FEMA cấp tốc tiến hành việc cứu trợ và cơ quan này dù đã cố gắng đáp ứng những nhu cầu cần thiết cho các nạn nhân, nhưng vẫn có những trở ngại về việc chọn lựa địa điểm phân phối (POD) cho các vùng bị bão.Hiện tại thành phố Houston và các quận lân cận đang bị thiếu thốn nhiều về thực phẩm khô, nước đá, xăng nhớt và nhất là điện nuớc. Với số lượng trên 2 triệu nóc gia không có điện, CenterPoint Energy đã kêu gọi sự giúp đỡ của hơn 8,500 nhân viên điện lực từ 25 tiểu bang kể cả Canada cùng về tiếp tay trong việc tái thiết, phục hồi điện lực cho vùng bão lụt và cho đến nay, trên 800 ngàn nóc gia đã có điện lại. Nước đá (ice) vẫn là một ưu tư cho các viên chức chánh quyền, vì vấn đề bị mất điện nên việc giữ thực phẩm, thuốc men rất khó khăn cho các gia đình có người bệnh cần sự săn sóc đúng mức. Nước uống cũng đã có lại, tuy nhiên cần phải đun sôi trước khi uống. Sáng thứ Ba 16-9, Tổng thống George W. Bush đã bay xuống Houston để đi quan sát vùng bị bão tố tàn phá và sau 3 giờ thăm viếng bằng trực thăng, ông đã quan tâm đến việc chánh quyền liên bang sẽ chịu tất cả phí tổn cho việc dọn dẹp rác và vật dụng phế thải cũng như việc cứu trợ của FEMA, TT Bush tái xác nhận rằng việc chính phủ liên bang sẽ bồi hoàn toàỳn phí tổn cho việc tạm trú của các nạn nhân bão lụt IKE.Tính đến giờ phút này, bão IKE chỉ với vận tốc gió 110 mph, nhưng sóng cao 15 -17 feet thổi vào vùng biển Galveston, Houston đã gây tổn thất nhân mạng cho 21 nguời, tổn thất tài sản lên đến 10 tỷ Mỹ Kim, 1,300,000 nóc gia còn chịu cảnh mất điện, hàng trăm ngàn chiếc xe vẫn còn phải xếp hàng đổ xăng và hơn phân nửa các chợ và tiệm tạp hóa vẫn chưa mở cửa. Đây chỉ là hậu quả của một trận bão cấp 2 đã có sự chuẩn bị, cảnh giác trước của dân chúng và chánh quyền. Mùa bão năm 2008 vẫn còn kéo dài đến cuối tháng 11 dương lịch và với hậu quả của sự hâm nóng địa cầu do con người tạo ra, thử hỏi sẽ còn có bao nhiêu trận bão khác, cấp độ gió cao hơn, sóng biển dân cao hơn mạnh hơn và mức độ tàn phá nhiều hơn, sẽ thổi vào miền Đông đất Mỹ và Vịnh Mexico trong tương lai gần" Đấy là chưa nói đến những trận động đất trên 7 chấm (magnitude) có thể sẽ xảy ra trong vòng 30 năm tới tại miền Tây Hoa Kỳ nơi tập trung đông đảo dân cư nhất nuớc, thì hậu quả khó mà lường được. God bless America!Trần Minh Tâm
Gửi ý kiến của bạn
