Luật Megan Law được ban hành để bảo vệ thiếu nhi khỏi bị sách nhiễu hay cưỡng bức về tình dục. Gần đây, từ website do luật Megan thiết lập, một số thông tin về các can phạm gốc Việt đã thành đề tài được bàn tán, trong số này có trường hợp nghệ sĩ Tuấn Cường.
Được hỏi về chuyện này, và về trường hợp của cá nhân anh, Tuấn Cường chỉ trả lời: "Sự thể không hẳn vậy. Nhà báo muốn làm đúng nhiệm vụ thông tin, xin cứ trực tiếp tìm hiểu lấy các chi tiết được luật pháp công bố".
Trên Web site của Megan Law, hồ sơ Tuấn Cường được xếp loại mã số 647.6 và m.647.6. Sau đây là toàn bộ vấn đề được tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau:
Luật Megan và California
Vì thống kê cho thấy là các can phạm thường tái phạm tội cũ và trẻ em không hiểu biết có thể là nạn nhân cho nên các nhà làm luật mới thúc đẩy nỗ lực thông tin và đòi hỏi các can phạm sau khi mãn án phải ghi danh cho chính quyền sở tại, và các địa phương phải được biết về những trường hợp ấy hầu bảo vệ thiếu nhi trong khu cư trú của mình.
Năm 1994, Quốc hội Mỹ thông qua đạo luật Jacob Wetterling Act sau vụ một bé trai bị bắt cóc. Đạo luật ấy về sau được tu chính vì vụ bé Megan Kanka mới bảy tuổi bị cưỡng bức và giết hại ở tiểu bang New Jersey, thủ phạm là một kẻ có tiền án.
Tiểu bang California thông qua luật Megan vào năm 1996 và còn lập đường dây điện thoại số "900" để công chúng có thể gọi vào tìm hiểu xem một người nào đó trong khu phố có phải là một tội phạm đã ghi danh hay không.
Thực ra, California đi trước toàn quốc vì từ 1947 đã là tiểu bang đầu tiên đòi hỏi tội phạm tình dục phải ghi danh với nhà chức trách địa phương mỗi khi di chuyển đến một địa chỉ mới, và hàng năm phải tái ghi danh trong một thời hạn nhất định. Luật Megan năm 1996 mới quy định thêm là những tin tức ấy phải được cung cấp cho công chúng.
Năm ngoái, do đạo luật tiểu bang (assembly bill) mang mã số AB448, ban hành ngày 24 tháng Chín năm 2004 thì kể từ 15 tháng 12 năm 2004, bộ Tư pháp Tiểu bang bắt đầu lập ra website ghi danh những tội phạm tình dục trong tiểu bang cho phép công chúng có thể truy cập để kiểm chứng. Địa chỉ của mạng lưới này là www.meganslaw.ca.gov.
Được hỏi về chuyện này, và về trường hợp của cá nhân anh, Tuấn Cường chỉ trả lời: "Sự thể không hẳn vậy. Nhà báo muốn làm đúng nhiệm vụ thông tin, xin cứ trực tiếp tìm hiểu lấy các chi tiết được luật pháp công bố".
Trên Web site của Megan Law, hồ sơ Tuấn Cường được xếp loại mã số 647.6 và m.647.6. Sau đây là toàn bộ vấn đề được tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau:
Quan điểm của giới am hiểu luật pháp
Trước hết, trên làn sóng phát thanh đài VNCR, ngày 1 tháng 2-2005, chương trình pháp lý phỏng vấn luật sư Tôn Chí Nguyễn có nêu lên vụ một tuần báo Việt ngữ tại Little Saigon lấy hình ảnh tên tuổi một số can phạm tình dục gốc Việt từ website Megan's law để đăng báo.
Đáp lại lời "yêu cầu luật sư trình bầy về vụ đăng hình mấy cái người bị 'charge' trên báo đó" luật sư Tôn Chí Nguyễn cho biết theo quyết định của Bộ Tư Pháp tiểu bang, danh sách hình ảnh các can phạm tình dục tại Cali đã được cho lên internet từ đầu năm, ngày 1-1-2005. Danh sách này gồm 3 loại: Một là cưỡng dâm (rape by force, có mã số - code section 261). Hai là lewd conduct - hành vi dâm dật- với trẻ em dưới 14 tuổi, có mã số 288. Và ba, kêu là Annoy hay Molest children, có mã số 647.6. Trong loại này, theo luật sư Tôn, children không phải là trẻ em dưới 14 tuổi mà là vị thành niên dưới 18 tuổi.
"Mình phải hiểu hai cái này (288 và 647.6) nó rất là khác nhau," luật sư Tôn nhấn mạnh về điều ông cho rằng "thật là quan trọng" này, và nêu một trường hợp ví dụ "Vụ Michael Jackson bị kết tội là 'child molestation', nhưng nếu coi tất cả cái charges (lời buộc tội) của ông Michael Jackson thì nó không gồm cái 647.6. Cái charge đó là 288. Mã số 288 chỉ tội nặng hơn, 288 chắc chắn là felony (trọng tội) mà họ kêu là cái Strike Felony. Cho nên trong tin tức trên radio và TV, lúc họ nói về child molestation, nói ông này molest đứa nhỏ kia, là họ muốn nói về cái 288, là lewd conduct với đứa nhỏ, nghĩa là có đụng chạm cơ thể và làm gì thật là sexual với em nhỏ. Cái đó họ sẽ không charge cái 647.6 mà họ bắt mình ở tù vì cái 288."
Về loại mã số 647.6, tuy tội danh cũng ghi ngắn gọn là Annoy hay Molest, nhưng theo luật sư Tôn, "phải hiểu chữ molestation lúc mà ở toà xài legal term - từ ngữ pháp luật- thì nó không phải là cái nghĩa mình thường nghe trong tin tức trên radio hay TV. Trên cái web site này của chính phủ, thường thì cái 647.6, ngay cạnh mã số có chữ "m" tức là misdemeanor - nghĩa là tội nhẹ thôi. Không phải cái trọng tội - felony. 647.6, không liên hệ tới cái sex contact - đụng chạm tình dục- với đứa nhỏ."
Luật sư Tôn cũng nêu một ví dụ "... mình thấy cái cô đang đi bộ, cổ thiệt là đẹp, mình qua mình nói chuyện và tán tỉnh cô ta. Mình tưởng cô ta hơn 18 tuổi. Nhưng sau đó, có cảnh sát tới họ stop mình, họ interview cô ta mà cô đó có 16 tuổi thôi, hoặc dưới 18 tuổi... Vậy là cảnh sát có quyền charge (buộc tội) mình là 647.6 mặc dầu mình không đụng tới cô này, mới nói chuyện thôi. Nếu cô này nói là ông ta bother tôi (làm phiền tôi) là cảnh sát có quyền charge cái 647.6. Như vậy, 647.6 thường thường không liên quan tới việc đụng chạm cái người nào dưới 18 tuổi." Và thêm "Chính phủ hiện có chương trình để những người chỉ bị ghi là m647.6 có thể nạp đơn xin rút tên mình ra (khỏi cái Megan's Law Web site). Nhiều khi tôi thấy cái 647.6, nhiều người không hiểu cái charge là gì. Nhiều người bị kết tội là molest mấy đứa nhỏ mà cái đó không có đúng. Molest đứa nhỏ (dưới 14 tuổi) là 288. Còn nói chuyện, tán tỉnh cô nào dưới 18 tuổi, đó là 647.6."
Về câu hỏi "Nếu hình trên internet thì đó là public record, ai cũng có quyền vào xem, phải không luật sư"", luật sư Tôn xác nhận "Đúng là có thể xem. Nhưng không có quyền nói hoặc spread rumor- tung tin đồn- cái điều mà người ta không làm."
Được hỏi thêm "Có kiện tụng gì được những người đăng cái đó không"" luật sư Tôn cho biết "Trên web site, nếu đọc kỹ thì thấy họ để là không có quyền xài cái hình của người ta và cái web site này để mà harass (xách nhiễu, làm phiền) người ta. Nếu người nào phạm vào điều này thì trước hết, bên chính phủ họ có thể làm một cái criminal action - truy tố tội hình sự; thứ hai, nếu họ nói một cái "lie" - điều dối trá- không accurate (không chính xác) thì nạn nhân có quyền file một cái lawsuite -lập hồ sơ kiệân, bắt mấy người này đền tiền."
Cùng ngày 8-2-2005, trên làn sóng phát thanh của đài Little Saigon Radio, trong chương trình pháp luật do tổ hợp luật sư Đỗ Hiếu Liêm phụ trách, vị chánh biện lý quận Cam là ông Tony Rackaukas cũng đã lên tiếng giải thích về luật Megan.
Đề cập tới sự khác biệt tội trạng nặng nhẹ trong danh sách can phạm trên website, ông chánh biện lý chỉ rõ cách phân biệt dễ thấy nhất: mã số 288 dành cho người trọng tội phải liệt kê đầy đủ địa chỉ, kể cả bản đồ khu vực quanh nhà, trong khi mã số 647.6 dành cho người tội nhẹ không có việc liệt kê địa chỉ. Ông cũng nói rõ là người tội nhẹ nhất mang mã số m647.6 có quyền xin rút tên khỏi danh sách niêm yết trên website.
Về câu hỏi "nếu muốn chia sẻ với người khác tin tức (trên website) thì có luật nào cấm không"" ông chánh biện lý Tony Rackaukas trả lời nguyên văn như sau
"The law doesn't prohibit you from that information but it's on the website and my recommendation would be that you tell the people you want to share it with, the website address and let them look it up. I just think that if you start downloading and publishing all this information, there's a possibility you could be inviting some civil liability, I would be concerned about that."
Phát biểu bằng Anh ngữ của ông Tony Rackaukas được luật sư Đỗ Hiếu Liêm - thành viên cố vấn văn phòng chánh biện lý - diễn giải bổ túc thành tiếng Việt: "Câu trả lời là cái website đó là để bảo vệ cho những người (có thể bị) nguy hiểm. Mình có thể cho người khác biết là có cái website đó để họ có thể lên (coi) để tự bảo vệ lấy mình. Nhưng trong trường hợp mà mình lấy từ cái website xuống mà dùng những thông tin đó cho mình để in ra, chia sẻ với người khác, thì sợ rằng nó có thể đưa đến trách nhiệm dân sự và người khác có thể kiện đòi bồi thường về dân sự."
Trường hợp nghệ sĩ Tuấn Cường
Trở lại trường hợp Tuấn Cường, theo một hồ sơ tư pháp, chuyện xẩy ra giữa ban ngày, từ nhiều năm trước: Tuấn Cường ngừng xe bên đường, chào hỏi một cô gái Mỹ trắng. Xe đậu lấn vào lối dành riêng cho xe đạp. Cường ngồi trong xe. Cô gái đứng bên đường. Đang trò truyện thì cảnh sát tới “hỏi thăm” tội đậu xe cản trở giao thông. Hai người bị tách rời, xét hỏi giấy tờ. Sau đó, Tuấn Cường được thông báo thêm: cô gái Mỹ chỉ mới 17 tuổi. Và kết quả là anh bị kết tội annoy/molest chidren, xếp vào loại mã số 647.6 và m.647.6.
Nội vụ về trường hợp Tuấn Cường chỉ có vậy. Nhưng, độc giả có thể còn muốn biết rõ hơn về luật Megan và về hiện tượng sách nhiễu tình dục thiếu nhi tại California. Vì vậy, người viết xin tổng hợp thêm một số thông tin liên hệ.
Luật Megan và California
Vì thống kê cho thấy là các can phạm thường tái phạm tội cũ và trẻ em không hiểu biết có thể là nạn nhân cho nên các nhà làm luật mới thúc đẩy nỗ lực thông tin và đòi hỏi các can phạm sau khi mãn án phải ghi danh cho chính quyền sở tại, và các địa phương phải được biết về những trường hợp ấy hầu bảo vệ thiếu nhi trong khu cư trú của mình.
Năm 1994, Quốc hội Mỹ thông qua đạo luật Jacob Wetterling Act sau vụ một bé trai bị bắt cóc. Đạo luật ấy về sau được tu chính vì vụ bé Megan Kanka mới bảy tuổi bị cưỡng bức và giết hại ở tiểu bang New Jersey, thủ phạm là một kẻ có tiền án.
Tiểu bang California thông qua luật Megan vào năm 1996 và còn lập đường dây điện thoại số "900" để công chúng có thể gọi vào tìm hiểu xem một người nào đó trong khu phố có phải là một tội phạm đã ghi danh hay không.
Thực ra, California đi trước toàn quốc vì từ 1947 đã là tiểu bang đầu tiên đòi hỏi tội phạm tình dục phải ghi danh với nhà chức trách địa phương mỗi khi di chuyển đến một địa chỉ mới, và hàng năm phải tái ghi danh trong một thời hạn nhất định. Luật Megan năm 1996 mới quy định thêm là những tin tức ấy phải được cung cấp cho công chúng.
Năm ngoái, do đạo luật tiểu bang (assembly bill) mang mã số AB448, ban hành ngày 24 tháng Chín năm 2004 thì kể từ 15 tháng 12 năm 2004, bộ Tư pháp Tiểu bang bắt đầu lập ra website ghi danh những tội phạm tình dục trong tiểu bang cho phép công chúng có thể truy cập để kiểm chứng. Địa chỉ của mạng lưới này là www.meganslaw.ca.gov.
Thông tin để bảo vệ
Nhà chức trách có một hệ thống thông tin cập nhật mỗi ngày, được trình bày qua 12 ngôn ngữ ngoài tiếng Anh (trong số đó có cả Việt ngữ), để công chúng tham khảo về các tội phạm tình dục tại từng địa phương.
Calif là nơi đi đầu trong việc thông tin về tình hình xâm phạm tình dục thiếu nhi và có đường dây điện thoại "900" để dân chúng báo cáo về nạn xâm phạm tình dục.
Trong năm 2003, người ta ghi nhận tổng số 13.366 vụ báo cáo qua điện thoại về các trường hợp xâm phạm. Chia theo từng quận hạt (county), San Bernadino đứng đầu với 1.198 vụ, kế tiếp là Riverside với 630 vụ, quận Cam (Orange County) đứng hàng thứ ba với 622 vụ, kế tiếp là quận Los Angeles với 428 vụ. Nói chung, các quận miền Nam có nhiều hơn miền Bắc.
Tính theo thời gian thì số lần báo cáo có gia tăng từng năm: 1999 có 3.236 lần trên toàn tiểu bang; năm 2000 có 5.126 vụ; 2001 có 4.422 vụ; 2002 có 7.468 vụ và năm 2003 có 13.326 vụ trong đó có 8.293 xảy ra ở ngoài tiểu bang.
Ba loại tội phạm khác nhau
Luật Megan quy định ba thành phần nặng nhẹ khác nhau: "nghiêm trọng", "có rủi ro cao" và "trường hợp khác".
"Nghiêm trọng" là những ai đã bị kết án về ít nhất là một trong những tội danh 1) tấn công với dự tính cưỡng hiếp, cưỡng dâm ở cửa miệng hay hậu môn; 2) cưỡng hiếp; 3) có hành vi thô tục hay gợi dục với một trẻ em hay một người lớn lệ thuộc vào mình; 4) liên tục lạm dụng tình dục với một trẻ em; 5) hành hạ trẻ em; 6) giao cấu; 7) bắt cóc với dự tính tấn công tình dục rõ ràng; 8) tội bạo hành tình dục; 9) tội khuyến dụ trẻ em với mục tiêu mãi dâm.
"Có rủi ro cao" là các trường hợp nghiêm trọng kể trên rồi lại bị kết án thêm về nhiều tội bạo hành, trong đó ít nhất là có một lần bạo hành tình dục. Ngoài ra, can phạm còn phải bị kết án về hình sự trong vòng năm năm trước khi bị liệt kê vào thành phần "có rủi ro cao".
Được xếp loại "trường hợp khác" là những người bị án khiêu dâm, phô diễn thân thể, tội nhẹ về tình dục, loạn luân hoặc cưỡng dâm người hôn phối của mình.
Theo luật Megan của California, chỉ có những thông tin rõ rệt về hai thành phần "nghiêm trọng" và "rủi ro cao" mới được tiết lộ đầy đủ chi tiết về địa chỉ cho công chúng. Thông tin về "trường hợp khác" không cần nêu rõ địa chỉ. Đặc biệt, những trường hợp nhẹ nhất có mã số m647.6 có thể làm đơn xin xoá tên khỏi danh sách.
Vào cuối năm 2003, Calif có gần 81 ngàn trường hợp "nghiêm trọng", 1.824 trường hợp "có rủi ro cao", và 16.664 "trường hợp khác".
Về pháp lý, người ta phân biệt mức độ nặng nhẹ của ba loại can phạm trên theo hai chương 290.46 (nặng) và 647.6 (nhẹ) của bộ Luật Hình sự (Penal Code):
-Hồ sơ loại nặng chương 290.46, gồm các mã số bắt đầu bằng số 2, ví dụ mã số 261 cho tôi cưỡng hiếp bằng bạo hành (rape by force), mã số 288 cho loại liên can tới trẻ dưới 14 tuổi;
-Hồ sơ loại nhẹ ghi mã số 647.6 dành cho loại không liên can tới trẻ nhỏ dưới 14 tuổi. Nhẹ nhất là trường hợp có ghi mã số m647.6 ("m" là viết tắt của "misdemeanor", hành vi sai trái nhưng không là tội felony, chỉ là tội nhẹ).
Văn phòng Bộ trưởng Tư pháp Tiểu bang cho biết là California có hơn 63 ngàn trường hợp ghi danh tấn công tình dục (sex offender), trong đó có 33.500 trường hợp nặng nhất mà can phạm phải cung cấp đầy đủ thông tin về nhân dạng, hình ảnh, địa chỉ, và thông tin này được niêm yết trên mạng lưới điện toán của nhà chức trách cho công chúng tham khảo.
Lạm dụng thông tin
Theo Luật Megan đòi hỏi luật lệ California (AB448) mới có website riêng để niêm yết tên tuổi can phạm tình dục. Nhưng luật pháp cũng nghiêm trị việc sử dụng phi pháp những thông tin ấy, để sách nhiễu hay có bất cứ một hành vi gây tội nào đối với can phạm và gia đình họ.
Tội lạm dụng thông tin được qui định như sau:
Bất cứ ai dùng thông tin trên website này để phạm khinh tội (tội nhẹ - misdemeanor) thì có thể bị phạt vạ từ 10.000 đến 50.000 đô la ngoài các khoản tiền phạt khác về trách nhiệm dân sự.
Bất cứ ai dùng thông tin trên website ấy để vi phạm trọng tội (tội nặng - felony) thì ngoài các hình phạt khác còn có thể bị tù 5 năm trong ngục thất của tiểu bang.
Luật pháp còn nghiêm cấm sử dụng thông tin trên Website trong mục tiêu liên hệ đến các lãnh vực như 1) bảo hiểm sức khoẻ, 2) bảo hiểm, 3) vay mượn, 4) tín dụng, 5) công việc làm, 6) giáo dục hay xin học bổng, 7) thuê nhà, 8) phúc lợi hay bổng lộc, dịch vụ trong mọi cơ sở kinh doanh.
Nghĩa là luật pháp cũng bảo vệ các can phạm, bất kể nặng nhẹ, khi những thông tin được phổ biến để gây thiệt hại cho các can phạm trong sinh hoạt thường nhật của họ, kể cả trong công ăn việc làm. Bộ trưởng Tư pháp Tiểu bang hoặc biện lý các quận hạt hay thành phố lẫn bất cứ ai bị thiệt hại đều có quyền truy tố những người hay nhóm người lạm dụng thông tin niêm yết trên website này.
Vì vậy, khi truy cập mạng lưới điện toán liên hệ đến Luật Megan, người ta đều được nhắc nhở là hãy suy nghĩ cho kỹ và tránh việc lạm dụng. Đặc biệt, điều nhắc nhở sau cùng trong phần "Sử dụng hợp pháp và bất hợp pháp" có ghi rõ là "Thông tin trên website này được làm với mục đích duy nhất là bảo vệ công chúng. Bất cứ kẻ nào dùng những thông tin này để phạm tội hay để sách nhiễu các can phạm hoặc gia đình của họ đều bị truy tố tội hình sự và phải chịu mọi trách nhiệm dân sự."
Quan trọng nhất, người truy cập website phải xác nhận đã đọc và hiểu những nhắc nhở căn bản như trên, mới được phép tiếp tục tham khảo.
NGUYỄN KINH HUY
Gửi ý kiến của bạn
