LGT: Tin tức nóng hổi nhất suốt tuần qua là vụ xì căng đan được giới truyền thông Úc đặt tên là “Iguanagate”, liên quan đến vợ chồng ông John Della Bosca, bộ trưởng giáo dục tiểu bang NSW và lời cáo buộc, họ đã hống hách, ỷ quyền thế hăm dọa nhân viên của hộp đêm Iguana vào cuối tuần 06/06/08. Tuy phu nhân của ông Della Bosca, bà Belinda Neal, dân biểu liên bang đơn vị Robertson, đã bị thủ tướng Kevin Rudd yêu cầu phải đi gặp cố vấn để giảm tính nóng (anger management) và ông Della Bosca đã bị thủ hiến Iemma tạm đình chỉ công vụ. Vụ xì căng đan này chắc chắn sẽ còn kéo dài thêm nhiều tuần nữa, đặc biệt là khi nó có thể tạo nên nhiều hậu quả khó lường cho chính phủ Lao động ở NSW, nhất là khi có nguồn tin cho rằng ông Della Bosca đã bị chính người “phe ta” chơi bẩn, nhằm hạ uy tín và thân hữu của ông trong nội bộ đảng Lao động đang thập phần bất mãn vì cách xử sự của thủ hiến Iemma đối với ông. Để thấu hiểu thêm về một số những gút mắc đàng sau hậu trường của những nhân vật quyền thế trong đảng Lao động, xin mời quý độc giả theo dõi bài viết Power Families – Những Gia Đình Quyền Thế của ký giả Brad Norrington, đặc trách các tin chính trị của nhật báo The Australian, đăng tải trên báo này hôm Thứ Bảy 14/06/08 vừa qua.
*
Khi bà Belinda Neal (BN), hiện là dân biểu liên bang, bắt đầu hò hẹn với ông John Della Bosca (DB), một nhân viên trẻ tuổi của chi bộ NSW của đảng Lao động, thì bà đã mở rộng cửa cho nhiều vấn đề hơn là một mối quan hệ mới.
Chuyện này xảy ra từ hơn phần tư thế kỷ trước. Lúc đó bà BN mới bước vào lứa tuổi 20 và là một cô nữ sinh viên Luật năng nổ tham gia vào các hoạt động chính trị của Young Labor với tham vọng sẽ làm một dân biểu Lao động trong tương lai.
Ông DB, bây giờ là bộ trưởng giáo dục tiểu bang NSW, là một trong những người nằm trong guồng máy quyền lực cứng rắn thuộc cánh Hữu, và được xem là có tương lai sáng lạn nếu vẫn tiếp tục nhận được sự yểm trợ từ những người nắm quyền tối hậu trong đảng lúc bấy giờ là ông Graham Richardson (nguyên tổng trưởng liên bang trong chính phủ Hawke và Keating), cựu TNS Kerry Sibraa, (người đỡ đầu chính yếu nhất của ông DB lúc bấy giờ).
Cặp tình nhân này sau đó cưới nhau, có hai đứa con và định cư tại Phegans Bay, một ngôi làng nho nhỏ ven biển miền trung NSW. Thế nhưng, mối quan hệ chủ yếu nhất của họ vẫn là guồng máy của đảng Lao động tọa lạc tại đường Sussex ở Sydney cùng với những hoạt động chính trị nhanh như chớp và mạnh bạo tàn nhẫn như những cơn giông bão vốn là nhãn hiệu cầu chứng (trademark) của guồng máy ấy.
Ông DB và bà BN được xem như một trong những cặp vợ chồng thuộc giới hoàng tộc của đảng theo từng sự thăng tiến của họ trên nấc thang danh vọng và quyền lực của đảng. Trong thập niên 1990, ông DB nối ngôi hai người tiền nhiệm là các ông Graham Richardson và Stephen Looseley (một cựu TNS liên bang trong chính phủ Keating) để trở thành tổng bí thư của chi bộ đảng Lao động NSW. Sau đó, ông nhảy sang quốc hội liên bang và trở thành bộ trưởng thâm niên cao cấp (senior minister) trong chính phủ của cả thủ hiến Bob Carr trước đây lẫn thủ hiến Morris Iemma hiện nay.
Bà Neal được chồng giúp đỡ trong việc chiếm được ghế trong Thượng viện tiểu bang NSW (cái ghế từng được bạn ông là Kerry Sibraa giữ). Bà giữ ghế này từ năm 1994 đến 1998. Sau nhiều lần cố giật ghế dân biểu liên bang không thành công, cuối cùng bà Neal đã hoàn thành ước nguyện khi thắng được ghế Robertson trong kỳ tổng tuyển cử liên bang vừa qua, một lần nữa với sự giúp đỡ của phu quân.
Mặc dầu có nhiều dấu hiệu cho thấy có sự rạn nứt đàng sau bề ngoài phẳng lặng của mối quan hệ giữa hai vợ chồng ông Della Bosca, báo hiệu sẽ có nhiều sóng gió trong tương lai, thế nhưng, sự thành công đầy huyền thoại của họ chỉ bắt đầu bị trắc trở khi họ bị cáo buộc đã dự phần trong một cuộc xô xát với nhân viên tại hộp đêm Iguanas ở Gosford, cách nhà họ không bao xa.
Thứ Sáu 13/06/08 vừa qua ông DB đã bị buộc phải tạm đình chỉ chức vụ bộ trưởng giáo dục kiêm bộ trưởng quan hệ lao tư của tiểu bang NSW trong lúc chờ đợi cảnh sát mở cuộc điều tra về những tờ khai hữu thệ (statutory declaration) trong vụ việc này.
Trước đó, dựa theo lá thơ xin lỗi của chủ nhân hộp đêm, thủ hiến Iemma đã chấp nhận lời bảo đảm của ông DB rằng ông không hề làm gì sai quấy trong vụ việc này cả. Thế nhưng, ông Iemma đã bị ép buộc phải có hành động sau khi có sự tiết lộ, chính ông DB đã soạn thảo nhiều phần trong lá thơ cáo lỗi vốn đã giúp ông thoát nạn.
Sau khi ngoảnh mặt làm ngơ trước những tờ khai hữu thệ cuả sáu nhân viên hộp đêm Iguanas vốn lên án chê trách lối xử sự của hai vợ chồng ông DB, cuối cùng thủ hiến Iemma đã phải nói: “Lẽ ra ông DB phải tiết lộ cho tôi biết vào thời điểm ấy về sự liên hệ của ông trong việc thảo luận về những chi tiết trong lá thư xin lỗi”.
Nếu tương lai của ông DB bị mây mù che phủ thì bà BN lại càng thê thảm hơn. Vậy mà bà vẫn khư khư khẳng định, bà không hề mắng chửi nhân viên hộp đêm, không hăm dọa sẽ làm họ mất việc và không lạm dụng chức vụ dân biểu của bà qua việc hăm dọa khiến giấy phép của hộp đêm bị thu hồi.
Thế nhưng, TT Kevin Rudd đã cảnh cáo bà lần cuối cùng, khi bà chỉ vừa nhậm chức chưa đầy 6 tháng, qua việc ra lệnh cho bà phải đi tìm cố vấn chuyên nghiệp để dằn tánh nóng (anger management) vì bà đã có “một loạt những hành vi bất khả chấp nhận” (pattern of unaceptable behaviour). Để nhấn mạnh hơn nữa, sau khi điện đàm với bà BN từ Nhật Bổn, TT Rudd đã nói rất rõ rằng: "Không có ai trong chúng ta được bảo đảm sẽ có một tương lai trên chính trường cả”.
Điều này có nghĩa, mọi chuyện không may có thể xảy ra đối với tương lai chính trị của bà BN. Trừ phi bà có cách nào để chuộc lại lỗi lầm, bà BN có thể sẽ bị rút quyền làm ứng cử viên của đảng Lao động trong kỳ bầu cử liên bang tới. Robertson là đơn vị mong manh nhất của Lao động, và là một đơn vị mà những người quyền lực trong đảng muốn phải có một ứng cử viên giỏi, có đạo đức để thu phục nhân tâm cử tri.
Vợ chồng ông DB chưa bao giờ có vẻ gì là đầy quyền lực cả, ít nhất là khi nhìn bề ngoài, và chắc chắn là họ không có vẻ gì là hào nhoáng cả. Ông luôn có một dáng vẻ không diêm dúa, nếu không nói là hơi lôi thôi và thường dễ vấp váp khi xuất hiện trước giới truyền thông cho dù ông lừng danh là một quân sư đầy kế hoạch tuyệt hảo trong những kỳ bầu cử.
Nếu so sánh với phu quân thì bà BN là một người trang phục ngăn nắp, gọn ghẽ, lúc nào cũng mặc những bộ quần áo đẹp đẽ của giới doanh nhân. Cho đến tuần qua thì bà chỉ bị mũi dùi công chúng chĩa vào có một lần duy nhất kể từ sau khi đắc cử. Đó là khi bà tấn công nữ dân biểu Tự Do Sophie Mirabella, lúc ấy bụng mang dạ chửa, rằng khi bà có những lời trù ẻo, “những ý nghĩ hung hiểm sẽ biến con bà thành quỷ dữ đấy”.
Cho dù họ không tạo nên ấn tượng như thế, nhưng hai vợ chồng ông DB là biểu hiệu điển hình của đảng Lao động tân thời. Họ là những thí dụ hiển hiện nhất cho việc người ta có thể gia nhập vào guồng máy của đảng khi còn rất trẻ và ở lại với guồng may ấy suốt đời, như một sự nghiệp, để cuối cùng sẽ được hưởng tiền trợ cấp hưu trí thật hậu hĩ, và tất cả đều được trang trải từ công quỹ.
Họ cũng là thí dụ rõ rệt nhất của nền văn hóa chính trị đầy tính phe đảng bè cánh vốn phát triển mạnh mẽ xuyên suốt lịch sử với những triều đại, gia tộc và những mạng lưới khép kín của quan hệ cá nhân và bạn bè.
Những gia tộc quyền lực trong đảng Lao động rất nổi tiếng gồm có các gia đình Beazley, Crean, Ferguson, Mc Clelland, Fitzgibbon và còn nhiều nữa.
Rất nhiều tộc đảng (clans) trong đảng Lao động được nuôi dưỡng nhờ vào các mối liên hệ lịch sử giữa đảng này và phong trào công đoàn. Các công đoàn vẫn là trường đào tạo hữu hiệu và quan trọng cho những ứng cử viên trong tương lai và công đoàn từng là bàn đạp cho rất nhiều sự nghiệp chính trị. Những gia tộc thế lực cũng nảy sinh trong công đoàn, chẳng hạn như gia tộc của Bill Ludwig ở Queensland, Bill Noonan ở Victoria và Frank Belan ở NSW.
Vợ chồng ông DB là ấn bản tân thời của nền văn hóa đặc biệt này của đảng Lao động vốn dĩ phản ảnh được ảnh hưởng của chủ thuyết nữ quyền trong thập niên 1980, khi những phụ nữ nhiều tham vọng bỗng trở nên tự do để có thể theo đuổi sự nghiệp riêng của mình. Phụ nữ trong đảng Lao động cũng được trợ giúp qua những quy luật ép buộc phải có tỷ lệ tối thiểu để phụ nữ có thể đại diện đảng trên chính trường.
Khi phụ nữ không còn phải ở nhà trông con thì chuyện cả hai người phối ngẫu cùng vào quốc hội là chuyện càng xảy ra nhiều hơn. Cặp vợ chồng hoàng tộc bên cánh Tả của đảng Lao động được xem như tương đương với ông bà DB chắc chắn phải là tổng trưởng giao thông liên bang Anthony Albanese và phu nhân là bà Carbmel Tebbutt, cựu bộ trưởng giáo dục tiểu bang NSW. Ngay cả đơn vị bầu cử của họ ở vùng nội thành miền Tây cũng trùng hợp với nhau nữa.
Thế nhưng, xui xẻo thay cho đảng Lao động, vụ xì căng đan chính trị đang thiêu đốt hai vợ chồng ông DB đã soi rõ hơn cho công chúng thấy phương cách mà đảng làm việc cho những người được đảng ưu ái.
Những chuyện xảy ra trong tuần qua đã củng cố hình ảnh của đảngLao động như một tổ chức bị một nhóm rất ít người làm chủ và nhóm người này vốn dĩ chỉ thường chú trọng đến uyền lợi của riêng họ mà thôi.
Dĩ nhiên là kỷ lục về sự phụng sự công ích của những người thuộc đảng Lao động xuyên suốt nhiều năm từ những tộc đảng được nêu ở trên cho thấy việc nâng đỡ theo huyết thống không nhất thiết sẽ làm cản trở tài cán hoặc ngăn chận việc làm có ích lợi cho cộng đồng. Thế nhưng, những người quan sát tường tận kỹ lưỡng như nhà khoa bảng David Burchell cho biết, những gia tộc quyền thế rập khuôn La mã thuở xưa sẽ dễ dàng dẫn đến nạn tham nhũng móc ngoặc. Ông Burchell, một giảng viên môn chính trị học tại đại học Western Sydney, cho biết tất cả mọi cơ quan, tổ chức trong tất cả mọi lãnh vực của xã hội, từ những nhóm thiện nguyện Rotary cho đến những giáo hội Pentecostal, đều có thể có những phương cách hành xử đầy tính bè cánh, phe phái như được thấy trong đảng Lao động.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh: “Khi phương cách hành xử này càng ở gần quyền lực thực thụ bao nhiêu thì chúng ta càng nên e ngại về nó chừng đó. Chính sự gặp gỡ giữa quyền lực với gia tộc hoặc mạng lưới thân hữu sẽ mang đến nhiều nguy hiểm, xuyên suốt từ thời La Mã đến nay”.
Ông Burchell cũng nhận xét, hiện đang có sự di chuyển từ những tình bằng hữu xưa cũ (old style mateship) sang những mạng lưới dựa vào sự phối ngẫu. Ông cho rằng chuyện này phản ảnh sự rạn nứt trong cánh Hữu của đảng Lao động, đặc biệt là ở NSW.
Trong bài diễn văn đầu tiên của bà BN tại quốc hội vào tháng 2/08, bà đã cho thấy tình yêu mà bà dành cho ông DB khi bà nói: “Theo tôi thì lúc nào anh ấy cũng ở về phe các thiên thần cả”.
Ông DB cũng bày tỏ lòng biết ơn dành cho vợ mình trong bài diễn văn đầu tiên của ông ở quốc hội tiểu bang năm 999, thế nhưng ông cũng nói lên những câu mà bây giờ có vẻ như đầy tính tiên tri: “Các người phối ngẫu của rất nhiều người tham gia vào chính trường đều biết rất rõ về những sự căng thẳng lớn lao mà trong đời sống chính trị họ phải chịu đựng. Những áp lực đó càng tạo nhiều căng thẳng trong mối quan hệ gia đình khi cả hai người cùng gia nhập chính trường và đều có sự nghiệp chính trị”.
Gửi ý kiến của bạn
