Hôm nay,  

Đức Mừng Lễ Hội Tháng 10: Octoberfest

17/09/200700:00:00(Xem: 3838)

Hình ảnh Lễ Hội Tháng Mười 2007.

Mỗi một quốc gia đều có những phong tục, tập quán hay lễ hội khác nhau. Nhưng Lễ Hội ở nước Việt Nam ta thì rất đa dạng và phong phú. Chỉ tính riêng tháng Giêng thôi cũng đă có khá nhiều lễ hội. Theo thống kê của các nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, Việt Nam có đến hàng trăm lễ hội cổ truyền lớn, nhỏ trải rộng khắp đất nước trong bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông.

Và để diễn tả cảnh vui chơi, sự hưởng thụ, một nét đặc thù của người Việt chúng ta nói riêng, ca dao tục ngữ Việt Nam có câu:

“Tháng giêng là tháng ăn chơi,

tháng hai cờ bạc, tháng ba rượu chè“…

Tuy nhiên xứ mà tôi đang định cư thì khác xa so với quê hương Việt Nam chúng ta. Dân chúng lo chăm chỉ làm ăn, Tết Dương Lịch họ chỉ đốt pháo, vui ca xướng hát đêm Giao Thừa, tức đêm 31.12 cuối năm. Sau đó nghỉ thêm ngày 1.1 là hết chuyện. Sang hôm sau người ta lại kéo nhau đi làm. Đời sống bình thường trở lại, ăn chơi tháng giêng như VN không có. Họ cũng chẳng cờ bạc trong tháng hai vì họ có Casinos, tuy không sang trọng, nhộn nhịp như Las Vegas ở Mỹ nhưng hầu như quanh năm suốt tháng ngày nào cũng mở cửa. Ai có dư thì giờ và có tiền thì đêm đêm ghé chơi. Họ cũng không hạn chế là tháng ba mới rượu chè, hội hè. Họ có những ngày lễ nhỏ tại từng địa phương, làng, xã cho đến tỉnh lị, thường được tổ chức vào những dịp hè để dân chúng nói chung vui chơi, uống bia giải trí sau những tháng ngày làm việc mệt nhọc. Nhưng hai lễ hội lớn mà người Đức (có lẽ) không thể bỏ qua được là Lễ Hoá Trang (Karneval = Fasching, còn gọi là Lễ Tống Tiễn Mùa Đông) kéo dài nhiều tuần lễ (khai mạc vào ngày 11.11 đúng vào lúc 11 giờ 11 phút hằng năm, chấm dứt đúng 0 giờ ngày Aschermittwoch (Ashtray Wednesday) và Lễ Hội tháng 10. Nay chúng tôi chỉ xin giới thiệu đến quí độc giả Việt Nam ngày Lễ HộiTháng Mười này.

Hằng năm,  từ trung tuần tháng 07 trở đi, báo chí miền Nam Đức bắt đầu quảng cáo và thường nhắc đến một lễ hội rất lớn tại Munich, Thủ phủ của tiểu bang Bayern (Bavière), đó là Lễ Hội Tháng Mười, được gọi là Octoberfest! Thông thường, lễ hội bắt đầu vào ngày thứ bảy và theo truyền thống chấm dứt hai tuần sau đó, vào ngày chủ nhật đầu tiên trong tháng mười.

Năm nay 2007, Lễ Hội tháng mười lần thứ 174 được tổ chức bắt đầu từ 12 giờ trưa ngày  thứ bảy 22.09 cho đến 23h30 ngày 07.10.2007 thì chấm dứt.

Nguyên nhân có Lễ Hội Tháng Mười (Octoberfest) là ngày 12.10.1810, vị Hoàng Tử Ludwig (về sau trở thành Hoàng Đế Ludwig I của Đức) làm lễ thành hôn với Công chúa Therese của Sachsen. Nhân dịp lễ thành hôn sang giàu và rất trọng thể này của vị Hoàng tử, nhà vua đã cho mời dân chúng thành phố Muenchen tới dự một buổi tiệc ăn uống do vua khoản đải. Buổi lễ đầu tiên kéo dài đến ngày 17.10.1810. Cuối buổi tiệc còn có thêm cuộc đua ngựa trước cửa ngõ Munich (Muenchen). Để bày tỏ sự kính nể đối với vợ của vị Hoàng tử, đồng cỏ (Wiese =meadow), nơi cuộc đua ngựa xảy ra, được mang tên của Công Chúa Therese, nên từ đó gọi là “Theresienwiese“. Bởi vì dân chúng tỏ ra quá ái mộ buổi lễ dân gian (Volksfest = folk festival), mang tính cách ngày hội toàn dân nói trên cho nên vào năm kế tiếp, 1811, nhà vua lại tổ chức Lễ hội. Thế là Lễ Hội Tháng Mười ra đời! Mặc dầu lễ hội bắt đầu từ tháng chín nhưng vẫn gọi là Lễ hội tháng 10 bởi lẽ Octoberfest lần thứ nhất được tổ chức vào ngày 12.10.1810, sau đó được tiếp tục nhưng thời gian kéo dài thêm và thay đổi thời điểm sớm hơn hầu tránh khỏi thời tiết trở lạnh vào tháng mười ở Đức. Để kỷ niệm, tên Octoberfest vẫn được lưu truyền cho đến ngày nay. Tuy nhiên những trò chơi giải trí trong gần suốt hai thập niên đầu còn khiêm nhường lắm. Mãi tới năm 1818 mới bắt đầu có hai cái đánh đu (Schaukel=seesaw) và một máy bay quay (Karussell=merry-go-round). Cũng đã có những lều nhỏ (Buden) để cho dân chúng vào đó ngồi uống Bier và kể từ năm 1896 trở đi mới có được những lều bia rộng rãi. Năm 1854 và năm 1873 không tổ chức Octoberfest vì bịnh dịch tả lan tràn. Năm 1870 vì chiến tranh Đức-Pháp và trong thời gian thế chiến xảy ra lễ Octoberfest cũng bị hủy bỏ, tổng cộng Octoberfest bị huỷ bỏ tất cả là 24 lần. Vào khoảng cuối thế kỷ thứ 19, lễ hội tháng 10, còn được gọi với cái tên rất ư âu yếm (liebevoll = loving) là “Wiese“, phát triển dần và trở nên khang trang như chúng ta biết hiện nay với nhiều quán hàng, cửa hiệu và lều bia lớn, trong đó khách dự lễ hội vui hát, nhảy muá và .... đã uống đến hàng triệu lít bia và món gà quay có tên Wiesen-Hendl trở thành món ăn được ưa chuộng nhất trong dịp Lễ Hội Tháng Mười này. Nhưng không phải chỉ có ăn uống thôi mà trong khoảng thời gian chuyển tiếp sang thế kỷ 20 cũng đã có thêm nhiều trò chơi khác để dân chúng giải trí như: tủ trưng bày hàng (Schaufenster= show window or shop window), Karussell, đánh đu, quày hàng với nhiều trò chơi mới cho trẻ em và người lớn hay các gian hàng với những trò chơi chạy xe (Fahrgeschaefte=fun ride) ect... Năm 1910 mới có trò chơi phi thuyền có tay lái và tiêu thụ 12 ngàn Hektoliter Bier. Cho đến năm 1925 thì cái bánh xe khổng lồ cở nhỏ (Riesenrad) của Josef Esterl mới xuất hiện tại khuôn viên Octoberfest. Kể từ 1959 người ta mới bày bán Schaschlik và khách viếng thăm đã sử dụng 11 ngàn xâu thịt loại này. Năm 1965 du khách uống hơn 3,3 triệu lít bia, nhiều gấp đôi so với năm 1950. Trong thời gian đệ nhị thế chiến xảy ra, dân Đức không tổ chức lễ hội tháng 10, từ năm 1939 đến 1948. Mãi đến năm 1949, Đức mới tổ chức lại Oktoberfest và từ thời điểm này thành phố Munich mới nhộn nhịp khi mùa thu trở lại. Tuy nhiên, trong những năm đầu sau thế chiến, số quan khách tham dự và thăm viếng Octoberfest không được nhiều cho lắm nên thành phố Munich đứng ra nhận lãnh vai trò tổ chức. Năm 1979, lần đầu tiên chiếc bánh xe khổng lồ (Riesenrad= ferris wheel) của gia đình Willenborg cao 50 mét được hãng Schwarzkopf dựng lên tại nơi tổ chức Octoberfest.  Năm 1980 là năm đen tối nhất trong lịch sử tổ chức Octoberfest. Một tên cực hữu (Neonazi) đã gây ra cuộc mưu sát được chuẩn bị rất chu đáo. Hắn làm nổ quả bom ngay cỗng chính vào Octoberfest làm 13 người chết và hơn 200 khán giả bị thương. Theo dòng thời gian, Lễ Hội Tháng Mười ngày nay trở thành một Lễ Hội dân gian lớn nhất thế giới với sự thăm viếng của nhiều du khách đến từ khắp năm châu và họ đã vui vẻ ăn mừng cùng nhau. Trong thời gian qua, hằng năm có đến hơn 6 triệu người đến tham dự lễ hội Octoberfest tại Munich. 70% trong số này là người bang Bayern (Bavière). Phần còn lại đến từ các tiểu bang khác của Đức và nhiều quốc gia trong Châu Âu, đặc biệt từ Ý. Nhưng cũng có nhiều du khách đến từ Mỹ, Nhật hay ngay cả từ Úc Đại Lợi.

Lễ Hội Tháng Mười 2007, như thông lệ, được tổ chức tại Theresienwiese. Theo truyền thống kể từ năm 1887, vì bia là nước uống quan trọng nhất trong lễ hội tháng 10 nên lúc 10h45 ngày đầu tiên tức ngày 22.09.07, giới chủ nhân của các gian hàng và lều bia tại Wiese bắt đầu bằng một đám rước với xe ngựa được trang hoàng bằng hoa chở những thùng bia vào địa điểm tổ chức Octoberfest. Đám rước này được dẫn đầu bởi một người bản xứ đại diện tiêu biểu cho thành phố Munich, kế đến là xe ngựa của Thị Trưởng thành phố và sau đó là xe ngựa chở khoảng 1000 công nhân viên phục vụ du khách. Đúng 12h trưa tất cả có mặt tại đây, dưới sự tham dự của nhiều chính khách và giới truyền thông, thị trưởng Munich là người được cái vinh dự khánh thành buổi lễ hội. Sau vài nghi thức thông thường, ông ta mở thùng bia đầu tiên, tự tay rót bia vào cái ly với dung tích 1 lít và .... sau đó ông nhấc cao ly bia của mình cụng ly bia đầu tiên với quan khách cùng dân chúng tham dự, chúc tất cả vui như ý. Lễ Hội Tháng Mười kể từ giờ phút này chính thức bắt đầu!

Cao điểm của Octoberfest là đám rước long trọng được tổ chức vào lúc 10 giờ sáng ngày chủ nhật hôm sau, 23.09.07, được đài truyền hình ARD truyền đi khắp thế giới. Sự hiện diện của Thị Trưởng Munich ông Christian Ude và Thống Đốc tiểu bang Bayern, Dr. Edmund Stoiber trong buổi diễn hành này cũng như với sự tham dự của đại diện các thành phố, hội đoàn và khoảng 8 ngàn dân cư từ nhiều nơi trên nước Đức và từ các quốc gia như Ý, Áo, Crô-at, Ba Lan, Thụy Sĩ … kéo về Munich tham dự cuộc diễn hành dài 8 cây số và lâu đến 2 giờ đồng hồ ngay tại trung tâm thành phố với cờ xí, kèn trống và với 40 xe ngựa trang hoàng lộng lẫy cũng giống như thời xưa làm tăng thêm sự quan trọng của ngày lễ hội. Lộ trình buổi diễn hành bắt đầu từ cỗng Siegestor qua Odeonplatz, dọc theo đường Brienner, đường Maximilian- qua Lenbachplatz, Stachus, đường Schwanthaler và cuối cùng tiến về địa điểm tổ chức là “Theresienwiese“. Trên một khoảng đất rộng 31 Hektar có gần 600 thương gia trưng bày buôn bán (như chợ phiên!), nhiều cửa hàng ăn uống và tiểu thương với khoảng 100 ngàn chỗ ngồi và 12 ngàn công nhân viên, trong đó có 1600 người bồi bàn phục vụ cho sự vui chơi của hơn 6 triệu khách viếng thăm. “Buổi tiệc liên hoan Bier“ (Bierparty, có nhạc và nhảy muá) lớn nhất thế giới là một hiện tượng hiếm có (Phaenomen) của thành phố Munich. Riêng năm 2006, có hơn 6 triệu người viếng thăm Oktoberfest. Đa số chỉ muốn kêu bia uống nên đã tiêu thụ trên 6 triệu lít bia trong vòng hai tuần lễ, tương đương 30% tổng số lượng bia nước Đức sản xuất! Ngoài ra, để nhâm nhi với bia, khách đến thăm Lễ Hội Tháng 10 cũng đã tiêu thụ hơn 500 ngàn con gà quay và khoảng 50 ngàn giò heo thui.

Lễ hội mở cửa hàng ngày:

- Ngày thường từ 10h00-23h30;

- Thứ bảy, chủ nhật và ngày lễ từ 9h00-23h30.

Nhưng bia chỉ được phép bán theo thời giờ đã ấn định:

- Ngày thường từ 10h00-22h30;

- Riêng thứ bảy, chủ nhật và ngày lễ từ 9h00-22h30.

- Nhằm tạo cơ hội cho những gia đình có con nhỏ vui chung với con cái, ban tổ chức dành hai ngày đặc biệt dành riêng cho gia đình (Family day!) vào ngày thứ ba 25.09.07 và 02.10.07 từ 12h00-18h00.

Ngoài ra, một điểm quan trọng cần phải lưu ý là cha mẹ nào đi viếng Octoberfest có con nít dưới 6 tuổi thì bắt buộc cha mẹ phải đưa đứa bé rời lều uống bia trước 20 giờ tối.

Lễ hội Octoberfest không những tạo cơ hội cho dân Đức vui chơi mà còn ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng kinh tế tại thành phố Munich và các vùng phụ cận. Theo thống kê, trong dịp lễ này, tuy chỉ kéo dài đúng 16 ngày nhưng sự tiêu thụ của khách viếng thăm đã mang lại cho thành phố Munich trong năm 2005 khoảng 449 triệu Euro và thêm vào đó 205 triệu Euro mà họ đã chi ra cho việc mua sắm đồ kỷ niệm, trả tiền đi Taxi, xe buýt hay xe điện. Ngoài ra, vì có nhiều du khách từ xa đến nên ngành khách sạn cũng thu nhập thêm khoảng 301 triệu Euro.

Đặc biệt là Lễ Hội Tháng Mười, một mặt đã kết hợp được sự quyến rũ mang truyền thống bang Bayern là bộ quần áo nữ dân tộc của Đức “Dirdl“ (ghi chú thêm: bộ đồ các cô gái nông thôn hay mặc!) và cái quần bằng da “Lederhose“ và mặt khác, kỷ thuật (Hightech) và sự cởi mở với toàn thế giới. Khi nhắc đến Lễ Hội Tháng Mười, Octoberfest, dân Đức đơn giản thường hay nói “Wiesn“.

Trước cổng chính của Theresienwiese có treo tấm bảng với hàng chữ:

“Willkommen auf der Wiesn” không có gì khác hơn là “Welcome to Octoberfest“ 

Và riêng đối với người Việt chúng ta, người viết xin được phép tạm dịch: “Hân hoan chào mừng Lễ Hội Tháng 10“!

Hy vọng qua bài giới thiệu ngắn này, quí đồng hương, nhất là những đồng hương ở nước ngoài nếu có dịp đến Đức, ghé Munich thăm bạn bè hay bà con nhân dịp Lễ Hội, biết khái quát thêm về “Octoberfest Đức“ để khỏi ngở ngàng nếu có ai tình cờ hỏi đến!

* Lê hoàng Thanh (nhân dịp Octoberfest 2007)

Tài liệu tham khảo: Muenchen, Oktoberfest, tài liệu cho du khách (Muenchen, Oktoberfest, Information fuer Touristen)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.