LND: Một trong những vấn nạn hàng đầu trong xã hội Úc hiện nay là việc thanh thiếu niên lạm dụng rượu bia, và từ đó, dẫn dắt đến thêm nhiều tệ nạn xã hội khác nữa. Một trong những mối quan ngại hàng đầu của giới hữu trách là việc giới trẻ say xỉn quá mức, uống quá nhiều bia rượu trong một thời gian thật ngắn (binge drinking) để rồi dẫn đến nhiều bệnh tật hiểm nghèo. Theo những dữ kiện được công bố gần đây, thì chỉ riêng tại Victoria, con số thanh thiếu niên nam nữ ở lứa tuổi 16-25 phải vào bệnh viện chữa trị bệnh hoại não vì rượu bia tăng lên gấp 5 lần so với một thập niên trước đây, từ 4% trong năm 1997 lên 20% trong năm 2007. Hơn phân nửa số thanh thiếu niên này mắc bệnh là do thường xuyên uống quá nhiều rượu bia trong một thời gian ngắn. Sau đây, xin mời quý độc giả the dõi bản lược dịch bài viết của giáo sư Rob Moodie, giáo sư y tế toàn diện (global health) tại học viện Nossal Institute thuộc đại học Melbourne, được đăng tải trên báo The Sunday Age ngày 10/06/07 vừa qua.
*
Các bữa tiệc sinh nhật của giới thiếu niên choai choai lẽ ra phải vui nhộn thích thú. Cho dù đó là sinh nhật 16 tuổi, tuổi thơ mộng dễ thương của các thiếu nữ hoặc sinh nhật 18 tuổi, tuổi sinh động của các cậu trai, thì những buổi tiệc này phải là những cái mốc thật vui và đáng ghi nhớ, đánh dấu một trang mới của cuộc đời của các em. Thế nhưng, mặc dù phụ huynh đã dồn hết mọi nỗ lực và công sức để chuẩn bị, những bữa tiệc đầy dẫy rượu bia này luôn trở thành những chuyện đáng tiếc, đáng quên. Cậu thiếu niên mừng sinh nhật của mình trong bệnh viện với khuôn mặt sưng tếu, hoặc cô thiếu nữ mừng sinh nhật bằng cách ôm cái cầu tiêu nôn mửa thốc tháo.
Cảnh tượng nêu trên có phải chỉ xảy ra trong tiểu thuyết hay không" Có phải chúng chỉ xảy ra trong một số trường hợp riêng rẽ, đơn lẻ mà thôi hay không" Hay đấy chỉ là một sự việc thường xảy ra và chúng ta mặc nhiên thừa nhận như một trong những bước cần có của quá trình trưởng thành hay không" Kể từ năm 1984, khi bắt đầu có sự đo lường, thăm dò đều đặn tại trường trung học, thì người ta nhận thấy rằng tỷ lệ binge drinking ngày càng gia tăng cho tất cả mọi lứa tuổi học sinh, kể cả cho những em 12 tuổi. Nữ sinh cũng bắt kịp ngang hàng với nam sinh trong vấn đề này, và thậm chí, trên một vài phương diện nào đó, qua mặt các cậu nữa.
Những người ưa chuộng biện pháp ”laissez-faire” - dễ dãi, để mặc các em với lòng tin rằng các em rồi sẽ trưởng thành và bỏ lại sau lưng những thói hư tật xấu này của tuổi niên thiếu - cho rằng số lượng rượu bia được tiêu thụ nói chung vẫn không thay đổi so với trước đây. Trong lúc tôi đồng ý rằng mức độ tiêu thụ vẫn không thay đổi, nhưng thật ra thì chúng ta chỉ có một số người uống ít đi, trong lúc ngày càng có nhiều người, cả già lẫn trẻ, sử dụng bia rượu một cách thật nguy hiểm.
Như đã được nhật báo The Age tường trình trong số báo ra ngày 09/06/07, ở Victoria hiện nay có gấp 5 lần con số những người trẻ tuổi phải được điều trị vì bệnh hoại não liên quan đến rượu bia so với một thập niên trước đây. Cứ 5 thanh thiếu niên nam nữ ở lứa tuổi 16-24 tại Victoria thì có một người cố tình uống cho tới khi say xỉn trong hầu hết những dịp tiệc tùng, ăn uống mà họ tham dự. Và trong 5 năm vừa qua thì con số bệnh nhận được đưa vào bệnh viện có liên quan đến rượu bia gia tăng 36%. Có chuyện gì đó đang xảy ra trong xã hội chúng ta và chắc chắn là chuyện đó ngày càng trở nên tệ hại chứ không tốt lành hơn.
Thế thì ở Victoria đã có những đổi thay gì trong 20 năm qua" Xin thưa rằng có nhiều quảng cáo về rượu bia hơn trước, và đa số những quảng cáo này lại rất bắt mắt, hấp dẫn giới trẻ. Quảng cáo cho rượu bia đã gia tăng 10-15% mỗi năm trong vòng vài năm qua, và phương cách quảng cáo ngày càng trở nên láu cá hơn, lanh lợi hơn xưa. Hiện nay không có một luật lệ nào hữu hiệu để quản trị quảng cáo bia rượu cả, vì quy luật quảng cáo bia rượu hiện hành Alcohol Beverages Advertising Code chỉ là một con cọp không răng hèn yếu mà thôi. Những sản phẩm mới, đặc biệt là những sản phẩm được gọi bằng danh xưng alcopops - LND: các loại rượu pha chế sẵn trong chai với những vị chua, ngọt như nước ngọt - nhắm vào thị trường các thiếu nữ, đã thành công vượt bực.
Kể từ giữa thập niên 1980 cho đến nay, tại Victoria, trung bình là mỗi ngày lại có thêm 2 giấy phép bán rượu được cấp. Thậm chí, ở nhiều vùng quê và tỉnh lẻ thì tỷ lệ nơi bán bia rượu trên dân số lại còn cao hơn ở thành phố nữa. Theo nữ bác sĩ Anne-Marie Laslett tại Trung Tâm Nghiên Cứu Bia Rượu và Nha Phiến Turning Point thì những vùng quê và tỉnh lẻ này có tỷ lệ rất cao về những vấn nạn liên quan đến rượu bia, chẳng hạn như nhập bệnh viện, tử vong, hành hung và bạo hành trong gia đình. Các chuỗi siêu thị lớn thì lại cố hết sức giảm giá bia rượu để cạnh tranh với những chuỗi tiệm bia rượu khổng lồ và vì thế lại càng làm bia rượu rẻ hơn và dễ dàng nằm trong tầm tay với của giới trẻ hơn nữa.
Hai mươi năm trước đây, chúng ta nới lỏng thể thức cấp phát giấy phép bán rượu ở Victoria để khuyến khích một nền văn hóa rập khuôn Âu Châu về việc uống bia rượu: uống bia rượu để thư giãn một cách nhẹ nhàng, thanh lịch trong lúc ăn tối. Trong khi chuyện này quả thật có thành công, chúng ta cũng đồng thời khiến cho nạn binge drinking bành trướng. Giấy phép bán rượu tại một cửa tiệm khổng lồ chuyên bán đủ loại rượu bia chắc chắn là sẽ có nhiều ảnh hưởng tai hại cho các gia đình địa phương, cho cư dân trong vùng và cho cả khu vực ngoại ô hơn là một giấy phép bán rượu tại một nhà hàng.
Một lý do quan trọng khác cho nhu cầu dập tắt tệ nạn binge drinking trong giới trẻ là những bằng chứng khoa học về những tổn thương mà rượu bia có thể gây ra cho những bộ óc thiếu niên còn đang phát triển. Giới thiếu niên có thể thức tỉnh lâu hơn người lớn, và do đó, uống nhiều bia rượu hơn trong thời gian còn tỉnh. Thế nhưng, cơ thể họ lại có nguy cơ gấp đôi người lớn để dễ dàng bị thiệt hại vì bia rượu. Các bộ óc còn đang phát triển dễ vướng những vấn đề liên quan đến trí nhớ do mức độc chất (toxicity levels) từ bia rươu. Và dĩ nhiên là tuổi tác rất quan trọng: những người bắt đầu uống bia rượu ở tuổi 15 dễ lạm dụng, say xỉn quá độ gấp 5 lần những người chỉ bắt đầu uống ở tuổi 21 hoặc lớn hơn.
Song song với việc thư giãn luật lệ liên qua đến bia rượu cách đây 20 năm thì một sự thay đổi khác trong văn hóa của chúng ta cũng xảy ra về vấn đề nuôi nấng giáo dục con cái. Chúng ta muốn trở thành bạn của con m chúng ta, chứ không phải chỉ là phụ huynh mà thôi. Với những thái độ dễ dàng, cởi mở hơn trong việc dạy dỗ con em, chúng ta không muốn trở thành loại phụ huynh ”quê một cục, lỗi thời” khi cấm cản không cho phép có bia rượu trong các buổi tiệc tùng của con em trong lứa tuổi thiếu niên.
Tôi tin rắng chúng ta quả đã lầm đường lạc lối rồi vì chẳng những chúng ta đã chào thua sức mạnh từ sự mè nheo của lũ bé con 4-5 tuổi khi chúng khăng khăng đòi cho bằng được mỗi khi thấy các cửa hiệu McDonalds mà chúng ta còn sợ luôn cả sự mãnh liệt từ lời lên án của đứa con 16 tuổi rằng chúng ta là những phụ huynh ”cả quỷnh, quê mùa”. Và chúng ta cũng lo ngại rằng các phụ huynh khác sẽ cho rằng chúng ta quá lạc hậu. Tuy nhiên, nếu chúng ta thử trò chuyện với những phụ huynh khác thì chúng ta sẽ thấy ngay rằng những người thật sự lo lắng cho con cái của họ cũng lo ngại như chúng ta vậy.
Cho dù là ở bất kỳ một khu vực nào, một nơi nào, Bendigo hay Geelong, hoặc Melbourne, hay Darebin, Lara.v.v. phụ huynh và cảnh sát cũng đều lo ngại về tỷ lệ binge drinking ngày càng dâng cao và những vết chấn thương và những sự bạo động liên hệ với hành động binge drinking này.
Làm thế nào mà chúng ta có thể thay đổi văn hóa uống rượu bia để việc uống rượu bia trở nên an toàn hơn, đặc biệt là cho giới trẻ của chúng ta"
Một đề nghị được đưa ra gần đây là việc cấm không cho phép trẻ em dưới tuổi vị thành niên được mời rượu bia, ngay cả tại tư gia, trừ khi chính phụ huynh của các em đã cho phép. Đấy là luật lệ hiện hành ở NSW. Ông Geoff Munro, thành viên của Community Alcohol Action Network (Mạng Lưới Cộng Đồng về Bia Rượu) cho biết rất nhiều phụ huynh tại Victoria quả thật vô cùng kinh hãi và lo ngại khi biết rằng nếu con em họ trở về nhà từ một buổi tiệc trong trạng thái say xỉn quá mức thì họ vẫn không có quyền đòi hỏi pháp luật trừng trị kẻ đã cho con em họ uống rượu mà không có sự đồng ý của họ. Ông Munro cho biết thêm rằng không một phụ huynh nào tin lời ông khi ông cho họ biết rằng theo luật lệ Victoria hiện hành thì bất kỳ ai cũng có thể cho một trẻ em vị thành niên, không phải con em họ, uống rượu bia thả dàn tại tư gia của họ.
Chúng ta có cần một đạo luật ngăn cấm việc cung cấp rượu bia cho trẻ vị thành niên, trừ phi có sự hiện diện của cha mẹ hoặc người giám hộ chúng hay không" Đấy là một dự luật đang được nghị viện tiểu bang Queensland thảo luận. Đạo luật này sẽ không ngăn cấm cha mẹ cung cấp rượu bia cho con em mình, nhưng nó sẽ giới hạn một số thiếu niên không để chúng lấy được bia rượu và chắc chắn là nó sẽ giảm thiểu tệ nạn trẻ em vị thành niên uống bia rượu. Có lẽ ảnh hưởng tốt nhất của đạo luật này sẽ là việc giáo dục quần chúng rằng rượu bia chỉ dành cho người lớn và không phải cho giới thiếu niên.
Một đạo luật như thế có thể sẽ cho phụ huynh khả năng để thương lượng với con em mình, để từ chối không cung cấp bia rượu và phụ huynh có thể an tâm hơn rằng con em mình sẽ được bảo vệ. Và nó cũng có nghĩa là họ sẽ phải có bổn phận bảo vệ con em của người khác.
Một đạo luật như thế nên mang tính giáo dục nhiều hơn là trừng phạt, và cần phải đi kèm với một chiến dịch giáo dục quần chúng để bảo đảm rằng phụ huynh biết rõ về bổn phận và quyền lợi của mình trong vấn đề này.
Và như tất cả những đạo luật khác, nó chỉ là một phần của giải pháp cho vấn nạn mà thôi. Nếu chúng ta muốn thay đổi để nền văn hóa tửu ẩm của chúng ta trở nên an toàn hơn thì sự quảng cáo bia rượu phải bị giảm thiểu, bia rượu phải được đưa ra xa khỏi tầm tay với (less accessible) của giới trẻ, và các tỉnh lỵ cùng các vùng ngoại ô của chúng ta không nên bị chìm ngập trong biển rượu từ các cửa hàng bán rượu bia mang về nhà (packaged liquor outlets). Và phụ huynh cần được sự trợ giúp. Chúng ta cần có thêm sự can đảm, thêm sự giúp đỡ và khuyến khích để có thể quản trị được việc con em chúng ta khởi sự uống bia rượu và những năm đầu uống rượu. việc này bao gồm những phương pháp như giám thị việc giới thiệu bia rượu cho chúng, uống với chúng, nêu gương tốt cho chúng qua cách uống của chính mình, nói chuyện với chúng, và không cho chúng tiền bạc mà không biết chúng sẽ sử dụng tiền vào việc gì. Điều quan trọng là chúng ta phải là phụ huynh trước nhất và trên hết - đặt ra luật lệ rõ rệt và vững chãi - hơn là cố trở thành bạn của chúng. Phụ huynh có thể ảnh hưởng tích cực đến thái độ của con em, và vì thế, điều rất quan trọng là chúng ta phải tìm hiểu về bạn bè của con em chúng ta cũng như thái độ của cha mẹ các em này về rượu bia.
Gửi ý kiến của bạn
