LND: Một trong những chuyện lôi cuốn sự chú ý của giới truyền thông, và qua đó, lôi cuốn quảng đại quần chúng Úc trong tuần qua, là chuyện xoay quanh thương nghiệp của bà Therese Rein, phu nhân của lãnh tụ đối lập liên bang Kevin Rudd. Bà Rein đã tạo dựng cơ nghiệp trị giá cả trăm triệu Úc Kim từ khởi thủy với đôi bàn tay trắng từ hơn 18 năm qua. Công ty của bà, Work Directions, là một công ty chuyên giúp đỡ người thất nghiệp tìm việc làm và giúp thương nghiệp tuyển lựa nhân viên. Công ty này có tầm vóc quốc tế, và chi nhánh ở Úc có nhận lãnh nhiều hợp đồng của chính phủ trong việc giúp người thất nghiệp. Trước đây, khi ông Kevin Rudd vừa trở thành lãnh tụ đối lập không bao lâu thì thương nghiệp của bà Rein đã được nhắc đến vì nó có thể tạo nên sự xung đột quyền lợi - conflict of interest - nếu ông là thủ tướng và công ty của bà đấu thầu hợp đồng của chính phủ. Nhưng chuyện này đã được tạm gác qua một bên vì ông Rudd chưa là thủ tướng. Nhưng trong tuần qua, các tờ báo thuộc công ty News Ltd đã ầm ĩ hô hoán lên rằng công ty của bà Rein đã tạo thiệt thòi cho một số nhân viên của họ vì những người này đã phải ký hợp đồng làm việc cá nhân theo án luật (common laws) và đã bị tước mất những điều kiện làm việc theo quy chế - những điều kiện mà ông Rudd đang dùng để tấn công chính sách quan hệ lao tư của chính phủ Howard. Khi sự thật được phơi bày rằng công ty của bà Rein thật ra chẳng hề làm điều gì sai quấy cả, vì những nhân viên này vốn là nhân viên của một công ty nhỏ được công ty của bà Rein mua lại và chủ nhân cũ của công ty đã ký giấy tuyên thệ (statutory declaration), những hợp đồng cá nhân theo án luật này đều không tạo thiệt thòi cho nhân viên và công ty của bà Rein đã tin theo lời tuyên thệ này. Tuy nhiên, khi công ty của bà Rein tự động thanh tra cách đây hơn ba tháng và phát hiện được sự sai trái của hợp đồng thì họ đã bồi thường cho các nhân viên bị ảnh hưởng và đồng thời sửa đổi điều khoản đã làm họ thiệt thòi. Thế nhưng, chính phủ Howard, và một số báo chí thuộc công ty News Ltd vẫn tiếp tục chĩa mũi dùi tấn công ông Rudd và phe đối lập liên bang, cho rằng vụ việc nhầm lẫn của bà Rein là một vụ việc điển hình cho những sơ sót, sai lầm của các thương nghiệp vốn đã bị đảng Lao động liên bang tấn công vì đã áp dụng luật lao tư của chính phủ trong việc đối xử với công nhân. Mặc dù đang bận rộn với công việc, bà Rein đã phải vội vã bay từ Luân đôn về Úc trong cuối tuần qua để thảo luận cùng chồng về thương nghiệp của bà. Cuối cùng thì bà đã công khai tuyên bố rằng bà sẽ bán chi nhánh Úc Châu của thương nghiệp của mình, hầu tránh né những xung đột, lấn cấn có thể xảy ra trong tương lai. Sau đây, xin mời quý độc giả theo dõi bản lược dịch bài nhận xét về việc này của bỉnh bút Glen Milne được đăng tải trên nhật báo The Australian ngày thứ Hai 28/05 vừa qua.
*
Thông điệp căn bản và đồng thời quan trọng nhất trong quyết định bán phần thương nghiệp tại Úc của bà Rein là việc nó cho ta thấy được nỗi khát khao nắm quyền thủ tướng bằng mọi giá của ông Rudd. Dấu hiệu rõ rệt nhất mà bà Rein đã đưa ra cho cử tri thấy qua hành động của bà là ôg Rudd cương quyết phải thắng cử cuối năm nay và sự cương quyết của ông mãnh liệt đến độ bà phải sẵn sàng gác bỏ quyền lợi của mình sang một bên như một sự chấp nhận cao vọng ấy của chồng.
Sự việc này tương phản với một quan điểm ngày càng tỏ lộ trong nội bộ chính phủ liên bang rằng quyết tâm thắng cử một kỳ nữa của ông Howard có lẽ đang suy thoái theo thời gian vì sự nhận thức của ông rằng có lẽ ông đã tính toán sai lầm thời điểm giã từ chính trường của ông.
Thông điệp của bà Rein về quyết tâm của chồng lại càng có giá trị thuyết phục mạnh mẽ hơn nữa bởi vì chính bà là kẻ đã đưa ra thông điệp ấy. Ông Rudd không hề dồn ép bà vào việc này. Tối Thứ Năm vừa qua, suốt một ngày sau khi tin tức về phong cách làm việc của công ty bà Rein được phổ biến rộng rãi, những người bạn của ông Rudd đã nhìn thẳng vào mắt ông và thấy rõ được một người đàn ông vẫn còn phải đối phó với một cuộc đối thoại khó khăn nhất trong cuộc đời của mình.
Ông Rudd thật tình không biết bà Rein sẽ làm gì. Những người có dự phần trong câu truyện này cho biết đó là một quá trình thật "đau đớn dữ dội" cho bà. Ông Rudd có kể lại cho những người thân cận của ông sau đó rằng tất cả "đều là quyết định của bà ấy cả". Quyết định ấy quả thật là cứng rắn: bà không thể nào nhận hợp đồng từ một chính phủ do ông Rudd lãnh đạo trong tư cách thủ tướng.
Bà cũng nhận thức được rằng những ồn ào tranh cãi chính trị phát nguồn từ việc không có hành động thích ứng sẽ đưa đến một hậu quả là bạn đồng nghiệp của bà sẽ khó lòng, nếu không nói là không thể nào, tiếp tục công việc của họ được. Nhận thức này, cộng thêm với niềm tin của bà rằng chồng bà nên có được một cơ hội tốt đẹp nhất để đưa đất nước sang một chiều hướng khác, đã giúp bà đi đến quyết định của mình.
Qua hành động này của mình, bà Rein cũng đã soi sáng cho mọi người thấy được tình yêu và sự tương kính đã thắt chặt hai vợ chồng bà với nhau. Cho dù tuần san phụ nữ New Idea có cho chạy bài ngợi khen ông Rudd trong suốt một tháng trời liên tiếp thì ảnh hưởng tốt đẹp của nó cũng vẫn không thể nào so sánh được với vụ việc này, một vụ việc vốn dĩ có nhiều nguy cơ làm tổn thương hơn là đánh bóng. Vụ việc này đã cho thấy tính nhân bản của ông (humanise him).
Một trong những khó khăn khác của lãnh tụ đối lập Kevin Rudd trước đây là việc cử tri chưa có thời gian và cơ hội để thẩm định cách ứng xử của ông khi gặp áp lực to lớn. Cường độ của áp lực trong suốt 5 ngày vừa qua (LND: cho đến thứ Hai 28/5) quả thật là mãnh liệt. Ông Rudd và phu nhân lại càng được quý trọng hơn nữa.
Việc ông để cho bà tự đi đến quyết định cho thấy ông yêu bà tha thiết và cả hai cùng đứng ngang hàng với nhau trong cuộc đời. Việc ông để cho bà có đủ thời gian và không gian như thế - thay vì tuân theo logic của chính trường và tự động nhanh chóng thông báo một quyết định nào đó nhằm ngăn chận sự tổn thương chính trị - đã thật sự củng cố điều mà ông đã nói trước đó rằng hôn nhân của họ là một hôn nhân hiện đại. Và qua đó, một thông điệp khác cũng được ngấm ngầm đưa ra: ông Rudd đại diện cho tương lai, chẳng những chỉ trong vấn đề chính trị mà ngay cả trong cuộc sống cá nhân nữa.
Sự tương phản với quan điểm của chính phủ Howard về những vấn đề này lại càng được tô đậm thật rõ rệt hơn nữa khi phó thủ tướng Mark Vaile được chương trình Sunday phỏng vấn hôm Chủ Nhật vừa qua. Ông liên tục gọi bà là "bà Rudd" trong khi rõ rệt đấy không phải là tên của bà. (LND: Dân Úc xem vấn đề một phụ nữ vẫn giữ tên họ của mình, và không lấy theo họ chồng, trong công việc làm ăn thường nhật, như một dấu hiệu bày tỏ sự độc lập của người phụ nữ trong xã hội, bày tỏ sự bình đẳng nam nữ). Và thế là ông Rudd và bà Rein đã thành công trong việc xoay chuyển một hoàn cảnh khó khăn trở thành một sự thắng lợi cho họ. Thay vì một câu chuyện về tính đạo đức giả trong chính sách - nói một đường, làm một nẻo - và nguy cơ xung đột quyền lợi, thì họ đã thành công trong việc chuyển hoán những lời cáo buộc về bà Rein thành một ẩn dụ cho những quyền lợi đôi lúc cạnh tranh với nhau trong một gia đình. Nó trở thành một hành trình phát triển tâm linh cá nhân (personal odyssey). Công chúng theo dõi với sự thông cảm, và quan trọng hơn nữa, với sự thương cảm (empathetically).
Tuy nhiên, không phải mọi sự đều tốt đẹp cho ông bà Rudd/Rein. It nhất thì người ta cũng thấy rõ rằng bà Rein quả là một chủ nhân cứng rắn có sử dụng hợp đồng cá nhân cho nhân viên để có thể cắt giảm chi phí. Cuộn điều tra độc lập của cơ quan Workplace Services sẽ quyết định xem công ty của bà có vi phạm luật lệ qua việc này hay không.
Lời cáo buộc về ông Rudd vẫn còn đó: trong khi ông công khai đưa ra một chính sách theo công đoàn xiển dương quyền thương lượng chung của công nhân viên chức (collective bargaining) thì cá nhân ông lại thoải mái với việc công nhân viên chức có thể tự thương lượng với chủ nhân về lương bổng và điều kiện làm việc trong công ty do vợ làm chủ.
Và vẫn còn thêm một chương khác nữa trong bộ trường thiên tiểu thuyết này. Trong khi những lời cáo buộc về nguy cơ xung đột quyền lợi cho đến bây giờ chỉ nhắm vào thương nghiệp của bà Rein, bà và ông Rudd dễ dàng bị tấn công trong lãnh vực liên quan đến các cổ phần mà bà Rein nắm giữ.
Theo như bản đăng bộ lợi tức riêng tư tại quốc hội (pecuniary interest register) của ông Rudd thì vợ ông có cổ phần trong các công ty sau: ANZ, AMP, BHP, CSL, Foster's, NAB, Origin Energy, PBL, Ramsay Health Group, Westfield và Woolworths. Riêng cổ phần BHP, bà Rein giữ cổ phần trị giá hơn $120,000 Úc Kim.
Như ông Chip Goodyear, tổng giám đốc của BHP đã nói trước đây, sự thịnh vượng của BHP phần lớn dựa vào các hợp đồng cá nhân Australian Workplace Agreements (AWA) mà ông Rudd đang muốn huỷ bỏ.
Theo sự sắp xếp hiện nay thì ông Rudd khó có thể dự phần vào một cuộc tranh luận về chính sách trong nội các và tránh khỏi được cảm nhận rằng có thể có sự xung đột quyền lợi.
Vì nhận thức được điều này nên bà Rein đang đưa hết tất cả mọi cỗ phần của bà cho một quỹ ký thác (blind trust) cai quản (LND: blind trust là loại quỹ ký thác mà chủ nhân giao phó toàn quyền quyết định mua bán cho người quản trị). Thủ tục cho việc này sắp hoàn tất.
Qua hành động nói trên, bà lại xóa tan được một chướng ngại khác không để nó cản trở chồng bà trong việc đạt được mục tiêu tối hậu của ông. Và một lần nữa, nó lại là biểu tượng cho sự ngưỡng mộ và cung hiến mà bà dành cho chồng. Nếu bà Rein thấy được những phẩm cách (của ông) đáng để bà phải hy sinh như thế thì cử tri cũng dần dần nhận thức được những phẩm cách này. Sự nguy hiểm cho ông Howard là câu chuyện cá nhân của ông Rudd cũng cùng hàng thẳng lối với câu chuyện chính trị của ông Rudd.
Còn ông Howard thì không được như vậy.
Trong khi phần lớn những sự may mắn trên chính trường tiếp tục trôi chảy về phía ông Rudd thì ông Howard đang phải đối phó với mực thủy triều đang cạn rút. Sau những câu tuyên bố của ông về "sự hủy diệt toàn diện" (annihilation) thì phe chính phủ đang bị tràn ngập với một sự tuyệt vọng rõ rệt trong tuần qua, về cơ hội của phe chính phủ liên đảng trong kỳ tổng tuyển cử tới đây nói chung và đặc biệt là về khả năng của ông John Howard.
Mặc dầu triển vọng có người thách thức ông Howard để tranh quyền lãnh đạo có lẽ rất nhỏ nhoi, nhưng một vài yểm trợ viên chính yếu của ông trong nội bô liên đảng đã bắt đầu tự vấn và thay đổi sự thẩm định của họ về việc ông có nên ra đi vào tháng Bảy năm ngoái hay không, lúc ông Costello rục rịch ra vẻ muốn tranh quyền lãnh đạo
Những người thay đổi ý kiến bao gồm một tổng trưởng thâm niên trong nội các, tuy người này, trước công chúng, vẫn khăng khăng tỏ vẻ yểm trợ ông Howard.
Những người có dịp gần gũi ông Howard trong những giờ phút riêng tư miêu tả ông "bực dọc và buồn bã" vì ông đã không thể đánh hạ được ông Rudd. Một dân biểu miêu tả thái độ của ông Howard như sau: "Ông ta có vẻ như không còn hứng thú gì nữa cả". (He just doesn't look like he's enjoying himself anymore). Nhiều người khác vẫn tiếp tục xầm xì bàn tán về tháng Bảy tới đây, xem nó như là một tháng quan trọng để thủ tướng Howard xác định xem vì quyền lợi của đảng ông có nên tiếp tục nữa hay không.
Những quan điểm này lại càng bộc phát hơn nữa vào khoảng cuối tuần qua khi bà Jackie Kelly, một người được ông Howard ưa chuộng, công bố rằng bà sẽ không tái ứng cử nữa. Nên nhớ, bà là người ủng hộ ông Howard tối đa. Vào tháng 8/06 vừa qua, bà đã từng hăm dọa sẽ rời chính trường nếu ông Costello thay thế ông Howard làm lãnh tụ. Bây giờ, khi các cuộc thăm dò ý kiến cử tri cho thấy chính phủ đang chìm xuồng thì bà Kelly vội vã thẩy xuồng, vứt phao, và nhảy đi. Thứ Sáu vừa qua, một dân biểu Tự Do đã cười khẩy miệt thị "Rõ là đồ đạo đức giả". Và rõ ràng, ông này không hề ám chỉ đến bà Therese Rein và phong thái điều hành thương nghiệp của bà!
Gửi ý kiến của bạn
