Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa
Trong một phóng sự đặc biệt của Đài BBC dài 8507 chữ, tin thì ngắn chưa đầy vài trăm chữ, ý kiến lại nhiều hàng trăm chữ hơn. Đó là vấn đề ghi ở tựa "Dân Sự Hóa Nghĩa Trang Biên Hòa". Tin như vầy, "Quyết định số 1568/ QĐ - Thủ Tướng chính phủ viết, ' Đồng ý chuyển mục đích sử dụng 58 hecta đất khu nghĩa trang sang sử dụng vào mục đích dân sự.' Chủ tịch Uy ban Nhân tỉnh Bình Dương được giao trách nhiệm ra quyết định thu hồi đất trong tháng 12/ 2006 và thực hiện quản lý khu nghĩa trang bày ' bình thường như các nghĩa địa khác' ở VN. Thủ Tướng Nguyễn tấn Dũng cũng yêu cầu các bộ ngành liên quan trong quyết định này báo cáo kết quả thực hiện trước ngày 30/7/2007".
Thế mà đài BBC phỏng vấn ý kiến mấy chục người, loan tãi quan điểm thuận nghịch, trung dung chiếm hết phần còn lại của tổng số 8507 chữ đó. Khán thính giả phát biểu gồm đủ thành phần già có, trẻ có, trong nước có, ở hải ngoại có, người trong cuộc có, sau cuộc Chiến tranh VN có, ở Bắc ở Nam, ở hải ngoại đều có. Từ ý kiến của Ong Chánh Văn Phòng Uy Ban tỉnh Bình Dương đến người chót là Ô Đoàn văn Kết kết thúc phóng sự, đâu khoảng 27 người.
Trong phần tóm kết ở trên của phóng sự, BBC nói tin này "được truyền thông trong nước loan tải rộng". Nhưng sau đó một cộng tác viên của Đài Phát Thanh Little Saigon ở Saigon trong nước, trả lời trực tiếp qua đường dây viễn liên cho đài này và phát ra trong chương trình Chào Bình Minh nghe được ở Little Saigon ( Nam California, Mỹ), vị này lại nói báo chí trong nước hầu như không loan tin và bà con ở Saigon hầu như chưa hay biết.
Phân tích nội dung và hình thúc của Quyết định, cho thấy chẳng có gì mới, không có gì quan trọng lám. Không có ý nghĩa gì về chánh trị "chánh em" gì lớn lao để phải bàn ra tán vào coi CS Hà nội có xóa bỏ hận thù, có hòa giải hòa họp, có để dĩ vãng ra sau hướng về tương lai phía trước hay không.Về chữ, quyết định có ý nghĩa hết sức dè đặt và thông thường. Dùng chữ "nghĩa trang Biên Hòa", hoàn toàn tránh chữ mà chánh quyền và người dân Miền Nam đã thường dùng là "Nghĩa trang Quân Đội Biên Hòa". Còn chữ "dân sự hóa" là cách quản trị tài sản công sau thời quân quản chấm dứt, Quân Đội đã giao lại cho nhà cầm quyền dân chính Đảng Nhà Nước.Trong số tài sản mà Bộ Đội CS "tiếp thu" đó có Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa đến bây giờ chưa giao. Đơn vị chủ quản là Quân Khu 7. Bây giờ TT Dũng quyết định giao quyền "quản lý" lại cho tỉnh Bình Dương tức là giao cho nhà cầm quyền dân chính thay vì quân sự như thời "quân quản". Theo phân ranh mới, Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa bây giờ nằm trong địa giới của tỉnh Bình Dương.
Việc thực hiện được quyết định này không giản dị. Một, qui định Uy ban ra quyết định, dễ làm. Hai, qui định Uy ban thu hồi đất, khó làm hay phải làm lâu mới được. Thế lực tỉnh làm sao mạnh bằng Quân khu coi quân sự nhiều tỉnh và với tình hình đất đai mắc mỏ hiện thời. Quân khu đã cho nhiều cơ sở kinh doanh và tư nhân hợp đồng mướn một số nơi còn trống trong 58 mẫu đó, việc bàn giao lại cho tỉnh Quân Khu phải thương lượng, đền bù, tự nhiên là tỉnh phải đài thọ số đó.
Quyết định có hai tiến bộ. Uy ban tỉnh được giao trách nhiệm quản lý khu nghĩa trang "bình thường như các nghĩa địa khác" ở VN, tức Uy Ban không có quyến đổi công dụng của khu đất thí dụ như cải táng để làm công viên vui chơi như Nghĩa trang Mạc đĩnh Chi. Lẽ ra việc này phải làm sớm hơn vì đó là truyền thống tôn trọng người quá cố, nghĩa tử là nghĩa tận. Nhưng mãi 31 năm sau CS mới làm, trễ đó nhưng trễ còn hơn không. Quyết định cũng qui định thời hạn Uy Ban ra quyết định thu hồi đất tháng 12 và qui định những cơ quan có liên quan phải báo việc thi hành quyết định vào 30/7/2007. Tuy nhiên còn phải chờ xem ý kiến của Tỉnh Uy vì theo nguyên tắc cấp ủy chỉ đạo và sự đánh giá của Bộ Chánh trị đối với quả bóng thăm dò này. Vì muốn hay không muốn vấn đề Nghĩa Trang Biên Hòa cũng có màu sắc của cuộc chiến Quốc Cộng.
Nhưng Quyết định dân sự hóa hàm chứa một số "ý đồ" không nói ra nhưng phải hiểu. Một, giao trách nhiệm cho Uy Ban Tỉnh Bình Dương quản lý khu nghĩa trang "bình thường như các nghĩa địa khác" ở VN. Điều này đã mặc thị và gián tiếp xóa tên Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa nữa và không coi đó là nơi an nghỉ ngàn thu của những tử sĩ Quân Lực VNCH. Hai, đã là nghĩa trang dân sự thì người dân phải tự lo, Nhà Nước không xuất ngân sách mà còn phải thu lệ phí như bất cứ nghĩa trang nào để lấy làm chi phí nhân viên, điều hành. Ba, tạm lạc quan cho rằng Nhà Nước CS xem đất chôn đó là công thổ công dụng từ trước không buộc gia đình mua đất chôn "bình thường như các nghĩa địa khác". Nhưng cũng không loại bỏ trường hợp gia đình có thân nhân chôn cất phải mua đất với chế độ chủ mới thì mới được sở hữu phần đất đã chôn, theo chế độ hóa giá nhà cửa của người dân trong đã sở hữu trong chế độ cũ mới được cấp "sổ đỏ". Đất đai khu này bây giờ là loại mắc. Mồ cha, mả tổ người Việt tốn bao nhiêu cũng phải chạy mua, sợ tủi với vong linh người quá cố.
Nhưng còn quá sớm để xem "quyết định dân sự hóa" Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa được "triển khai" ra sao. Thủ Tướng VC Nguyễn tấn Dũng, nói theo tiếng Miền Nam (vì Ong là dân gốc Miền Nam) là một người "lăng xăng, lích xích." Chỗ nào ông có mặt, chỗ nào mó tay vào, nhưng chưa thấy chuyện gì ra đầu, ra đũa. Bộ máy tuyên truyền của riêng Ong muốn thổi phòng Ong là người có uy tín với TC, với Mỹ, với Pháp, được lòng dân Miền Nam. Kể cả đối với Đức Giáo Hoàng nữa khi họ tiết lộ Ong sẽ đi hội kiến với Đức Giáo Hoàng như Gorbachev vậy dù thực sự theo nguồn tin độc lập chưa thấy một dàn xếp cụ thể nhỏ nào Chánh trị CS không giản dị. Ý kiến cá nhân, thủ tướng chỉ là nhân vật số 3 trong Bộ Chánh Trị, không đủ thẩm quyền quyết định chánh tri, quyết định là do Bộ Chánh Trị. Nhiều văn kiện quan trọng hơn quyết định của Thủ Tướng đã ký xong, ban hành, mà chẳng ai thực hiện hay thi hành. Quốc Hội làm ra luật mà các Bộ các Uy ban không ra nghi định, quyết định, thông báo, chỉ thị, thông báo thi hành thì luật chỉ là tấm giấy lộn để coi chơi thôi.
Dù sao đi nữa, quyết định dân sự hóa Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa thực sự chỉ là một văn kiện hợp thức hóa một việc đã rồi mà người dân Việt trong ngoài nước đã tỏ lòng tri ân với người Chiến sĩ VNCH. Cách đây 11 năm người viết bài này thường dẫn anh chị em từ Mỹ về lên Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa cúng kiến, sửa chữa. Chỉ cần ngoại giao với những cơ sở làm gạch, là khung hoa văn, cưa cây, làm men rượu mướn đất trước nghĩa trang và cho "chút cháo" cho người quân nhân "quản lý nghĩa trang" - không có lính gác -- là mặc sức cúng kiến, làm cỏ, cho xe Ben chở vật liệu vào, quét vôi, dựng lại mộ bia, và làm lại lại nấp kim tỉnh lúc thiếu đan nhiều cơ quan trong đó có Bịnh Viện Từ Dũ lên gỡ đem về lót. Quyết định này nếu được thi hành sẽ tạo thêm dễ dàng cho người Việt đến tri ơn người Chiến sĩ VNCH bỏ mình cho Tổ Quốc VN. Nhưng phải đóng tiền chánh thức cho Nhà Nước nhiều hơn thôi.