XH Dân Sự Lừng Lững Tới
Trần Khải
Có bao giờ dân mình được suy nghĩ độc lập, không phải nghĩ theo bất kỳ chỉ thị nào cưỡng bức" Có bao giờ dân mình được nói và viết độc lập, không phải nói theo bất kỳ chỉ thị nào cưỡng bức" Có bao giờ dân mình được hội thảo độc lập, không phải hội thảo theo bất kỳ chỉ thị nào cưỡng bức" Đang dần dần có những nỗ lực như thế diễn ra trước mắt chúng ta, bất kể nhiều trở lực ngăn cản và đàn áp từ phía nhà nước.
Bài viết nhan đề “Xã hội dân sự, Xã hội công dân lừng lững bước tới” của nhà báo Bùi Tín viết riêng cho VOA hôm Thứ Ba 19-10-2010 đã chỉ ra những bước đi như thế, từ nhiều thành phần dân chúng ở quê nhà, từ các luật sư tự nguyện cãi miễn phí cho người bị áp bức, tới những nhà văn tự hào trả thẻ Đảng, tới các sinh viên đi tìm các góc phố để sơn sáu chữ đòi chủ quyền các đảo, tới cô Phạm Thanh Nghiên ngồi tọa kháng để phản đối nhà nước quỵ lụy Trung Quốc, tới các trí thức tự tuyên bố giải thể viện nghiên cứu IDS, tới hàng hàng lớp lớp nông dân lên đường làm dân oan,và nhiều và nhiều nữa.
Bài viết của Bùi Tín trích như sau:
“Xã hội dân sự, xã hội công dân là tương lai rất gần trên đất nước ta. Nó đang lớn dần từng ngày, từng ngày.
Xã hội dân sự, xã hội công dân là phép mầu nhiệm, là biện pháp thực tế nhất để cứu dân tộc ta ra khỏi bế tắc, trầm luân hiện tại.
Xã hội dân sự, xã hội công dân là xã hội cởi mở, năng động, vui tươi, đối lập hoàn toàn với xã hội độc đoán, nhàm chán, khép kín tệ hại hiện nay.
Xã hội dân sự, xã hội công dân là xã hội tự do thứ thật, dân chủ thứ thật, trái ngược với xã hội tự do bị thiến, dân chủ bị thui chột, tự do giả vờ, dân chủ giả vờ mấy chục năm nay.
Xã hội dân sự, xã hội công dân là đối tượng ngăn chặn, bóp ngẹt, thủ tiêu của nhà nước độc đảng, của nhà nước cảnh sát.
Nhưng tự do dân chủ là chìa khóa mở cửa cho phát triển, cho bình đẳng, cho công bằng, cho tình thương và hạnh phúc toàn xã hội nên nó bắt rễ từ trí tuệ, trái tim của triệu triệu con người, không có thế lực nào dù hung hãn đến đâu có thể dập tắt nổi.
Vào thời điểm này đây, xã hội dân sự nước ta đang đĩnh đạc, tự tin bước tới. Nó không cần kèn trống, cờ xí, pháo hoa, nó đi vào lòng mỗi người dân Việt yêu nước mình, thương dân mình, vẫy gọi nhau cùng tìm ra biện pháp và bước đi để dân ta là chủ vận mệnh nước ta, độc lập hoàn toàn, lãnh thổ toàn vẹn, không khiêu khích ai nhưng quyết không chịu khuất phục ai, không chịu mất một mảnh đất nào, vùng biển nào, hòn đảo nào cho ngoại bang.
Xã hội dân sự đang lớn mạnh, lên tiếng yêu cầu thế lực cầm quyền phải luôn lấy quyền lợi tối cao của đất nước, cuộc sống bình an tự do của toàn dân làm mục đích, chấm dứt tình hình cai trị bằng phe cánh, theo nhóm lợi ích riêng tư, đang tàn phá đất nước tận gốc, mà nhóm chuyên gia sắc sảo của Đại học Harvard Mỹ ở tại Hà Nội đã nhận diện, chỉ ra với tên gọi là Crony Economy – kinh tế cánh hẩu, kinh tế chia chác cho nhau.
Xin hãy duyệt binh đội quân xã hội dân sự khá là hùng hậu hiện nay, bao gồm nông dân, lao động thành thị, trí thức, văn nghệ sỹ, sinh viên, học sinh, đảng viên kỳ cựu, đảng viên trẻ ở cơ sở, đoàn viên cộng sản, du sinh, thành viên các tôn giáo …, tất cả những người Việt Nam còn có lòng tự trọng, còn có tư duy độc lập, không a dua, không xu thời, am hiểu những giá trị văn hóa truyền thống của Cha Ông, đồng thời tiếp thu những giá trị tinh hoa của Thời đại mới.
Nếu kể tên từng thành viên, có lẽ phải đến hàng triệu triệu, ghi trong một cuốn sách dày.
Xin điểm qua đội ngũ trùng điệp ấy, chưa cần nêu tên một ai, để có một khái niệm gần với sự thật. Thứ tự trước sau chỉ là tương đối.
Mấy hôm nay, nhóm bauxite lại đưa ra kiến nghị yêu cầu quốc hội khẩn cấp xem xét kỹ lại các dự án khai thác bauxite dưới ánh sáng của sự cố ở Hungary; số này trước đây đã lên đến hơn 4 ngàn. Lần này có thể sẽ vượt, và có thể vượt xa, vì sức thuyết phục sẽ cao hơn trước. Để xem Bộ Chính trị và phiên họp Quốc hội tới xử sự ra sao.
Binh chủng nổi bật trong cuộc diễu hành của lực lượng xã hội dân sự có thể là binh chủng các nhà luật sư và luật học. Từ cụ luật sư già dặn tuổi trên 80 mà tư duy tươi trẻ, từng là hội thẩm Tòa án tối cao vừa cho ra bài luận văn giá trị: «Sự thay đổi đã gõ cửa» đến luật sư tự nguyện cãi miễn phí cho 2 em Hằng và Thúy tại tòa án Vị Xuyên cho đến các em sinh viên luật ở Sài Gòn tập họp trong nhiều nhóm hội thảo với nhau về Hiến pháp, về quyền sở hữu đất đai, về nền tư pháp công minh…Đã có bao giờ ở nước ta một luật sư dựa vào hiến pháp và luật pháp hiện hành phát đơn kiện những người cầm đầu chính phủ về những tội làm sai hiến pháp và luật pháp, có hại cho dân, mà chính quyền không bác bỏ nổi.
Có cả một khối đảng viên tham gia hăng hái vào xã hội dân sự. Từ nhiều ông tướng 50, 60 năm tuổi đảng lên tiếng đòi công khai minh bạch vụ án siêu nghiêm trọng Tổng cục II, đòi chấm dứt cho nước ngoài thuê hàng vạn héc -ta đất rừng, cho đến những đảng viên trí thức văn nghệ sỹ công khai đàng hoàng, tự hào trả lại thẻ đảng viên, có đảng viên trí thức còn tuyên bố sẽ đốt thẻ đảng công khai trước đông đảo bạn bè nếu như đại hội XI không tuyên bố từ bỏ chủ nghĩa Mác – Lênin, một chủ nghĩa đã mang tai họa khủng khiếp ở Liên Xô, Trung Quốc, Đông Âu và ngay ở nước ta.
Trong hàng ngũ chiến sỹ gan góc đấu tranh cho sự hình thành của xã hội dân sự, cần nêu bật những sinh viên thanh niên đã nêu cao biểu ngữ Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam ở ngay trước Lãnh sự quán và Sứ quán Trung Quốc để rồi bị công an bắt và ngồi tù, hay có cô gái tự ngồi tọa thiền trước dòng chữ «Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam» để nay vẫn còn ngồi trong tù một cách phi lý. Đó còn là hàng trăm chiến sỹ dân sự ở Sàigòn, Bình Dương, Huế, Hải Phòng, Hà Nội đi kẻ hàng ngàn lần 6 chữ: HS - TS - VN, còn giăng biểu ngữ lớn ngay trước tượng Lý Thái Tổ giữa thủ đô về hiểm họa bành trướng từ Bắc Triều…”(hết trích)
Xã hộị dân sự đúng ra không phải là cái gì mới, nhưng chỉ là các hoạt động của công dân đã bị nhà nước CSVN bóp nghẹt ngay từ khi lên nắm quyền. Xã hội dân sự đã có từ những ngàn năm trước tại Việt Nam, với bản Hiến Pháp truyền thống cô đọng khởi đầu từ câu “Lệnh vua thua lệ làng.” Nếu không có một xã hội dân sự vững chắc và truyền thống, hẳn là dân tộc Việt đã không khẳng định được các quyền dân sự gọi là “lệ làng.”
Những xã hội dân sự của dân tộc Việt đã có mặt như thế từ lâu, tuy vẫn một lòng tuân lệnh vua trong nhiều phương diện của đời sống, đặc biệt là khi đất nước chinh chiến, cần góp sức của toàn dân để gìn giữ đất mẹ, nhưng vẫn có các xã hội dân sự theo “lệ làng,” bên ngoài và độc lập với quyền lực triều đình.
Bởi vậy, xã hội dân sự không phải là cái gì nguy hiểm cho triều đình, mà thực sự lại là nhiều bệ đỡ để triều đình vững chắc hơn. Đó là thời của vua và dân tôn trọng nhau, tương kính nhau, bảo vệ nhau, và chung sức với nhau để làm VN thịnh vượng và gìn giữ lãnh thổ.
Những suy nghĩ này thực ra không mới đối với giới trí thức hiện nay. Nhưng lại là những gì chính phủ tránh né, với quan niệm là “sợ khó quản.” Than ôi, ngày xưa vua tôn trọng quyền dân, chấp nhận các xã hội dân sự độc lập hoạt động, nên triều đình mới bền vững và lòng dân mới an vui.
Trên báo Tuổi Trẻ số in ngày Chủ Nhật 21/05/2006, có bài viết nhan đề “Đừng sợ xã hội dân sự!” trích như sau:
“TTCT - “Ở VN có một số người sợ rằng nếu thúc đẩy xã hội dân sự (XHDS) sẽ có sự đối lập với chính quyền. Sợ như thế là hơi quá, là không tin vào người dân. Chính vì vậy, chúng ta cần phải nghiên cứu về XHDS”.
GS. TS ĐẶNG NGỌC DINH - viện trưởng Viện Những vấn đề phát triển (VIDS) - nói như vậy về khái niệm XHDS, một trong những khái niệm được xem là “nhạy cảm”, ít được khuyến khích bàn luận cởi mở tại VN.
Qua nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy XHDS đã tồn tại ở VN từ rất lâu. Nói nôm na, đó là các tổ chức xã hội nằm ngoài Nhà nước, nằm ngoài các hoạt động của doanh nghiệp (thị trường), nằm ngoài gia đình, để liên kết người dân với nhau trong những hoạt động vì một mục đích chung.
Như vậy, thành phần quan trọng của XHDS là các hội, hiệp hội trong dân chúng, trong làng xóm, mang tính chất liên kết cộng đồng.”
Như thế, trí thức VN đã nêu vấn đề xã hội dân sự từ năm 2006 công khai trên mặt báo nhà nước. Nhưng các nỗ lực xây dựng xã hội dân sự cũng đã có trước đó với hỗ trợ từ nhiều nước. Bản tin báo Tuổi Trẻ trên còn ghi:
“Bắt đầu từ năm 2005, với sự giúp đỡ của Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP), Liên minh toàn cầu vì sự tham gia của công dân (CIVICUS), Tổ chức Phát triển Hà Lan (SNV), lần đầu tiên tại VN, vấn đề xã hội dân sự đã được VIDS tiến hành nghiên cứu và vừa báo cáo đánh giá ban đầu.”
Nghĩa là, trí thức VN đã nghiên cứu rồì; LHQ và nhiều hội đoàn quốc tế cũng hỗ trợ từ năm 2005 rồi. Nghĩa là từ 5 năm trước đây. Nhưng tại sao chính phủ lại sợ xã hội dân sự"
Xã hội dân sự đã có từ những thời Vua Hùng Vương, khi triều đình không cần nghĩ tới chuyện kềm kẹp dân, mà lại còn khuyến khích dân tự do ra lập làng xã riêng. Thời đó, vua không quy định đất và tài nguyên là “của tập thể nhân dân để tước quyền sở hữu của dân” mà ngược lại, còn cho dân mặc sức khai thác. Điển hình như chuyện vua Hùng Vương đời thứ 17, có khởi tâm sân giận con nuôi là An Tiêm, nên đẩy An Tiêm và vợ con cho xuống thuyền ra đảo tự do lập nghiệp. Đó là cơ duyên để có sự tích trái dưa hấu.
Nếu là thời nay, An Tiêm chắc chắn bị bao vây bởi hàng rào công an, sẽ không được tự do lên ghe tự lập xã hội dân sự riêng, và thậm chí có thể sẽ bị gài bẫy để côn đồ hành hung như nhà văn Trần Khải Thanh Thủy.
Bài viết trên blog ở đàì VOA nêu trên của nhà báo Bùi Tín cũng mô tả về những bước đi tái lập xã hội dân sự tại Việt Nam bằng các hình ảnh sau, trích:
“...Lại còn hàng vạn hàng chục vạn nông dân mất đất mất ruộng do bị các quan chức các cấp tước đoạt, trong đó có cả gia đình các bà mẹ anh hùng, gia đình liệt sỹ, gia đình quân nhân kêu trời không thấu, kêu oan hàng trăm lần không xong, đang bền bỉ đấu tranh cho một xã hội dân sự lấy pháp luật và lá phiếu bầu của công dân làm nền tảng.
Trong đội quân mở đường cho xã hội dân sự có một nhóm 20 vị trí thức – túi khôn của dân tộc trong thời đại mới - trong tổ chức IDS, bị cưỡng bách giải thể, lại càng quật khởi, giáo sư có, tiến sỹ có, nhà toán học – giáo dục học có, nhà kinh tế uyên bác có, nhà văn hóa chuyên về Tây nguyên có, nhà thơ kiêm nhà chính trị có, nam có, nữ có, lập luận đâu ra đấy, ăn đứt cái học viện chính trị quốc gia đông đảo, xô bồ, chuyên nói lấy được, cưỡng hiệp sự thật để ăn tiền.
Cuộc diễu hành xã hội dân sự nói trên xét về bề sâu thực chất có thể được khá đông quần chúng trong xã hội ta vỗ tay hoan nghênh, khuyến khích, tán thưởng hơn là cuộc diễu binh ở quảng trường Ba Đình vừa qua, những cuộc diễu hành, vui chơi chỉ để lại quang cảnh kẹt xe, bụi bặm đầy trời và đường xá ngập đầy rác rưởi, cỏ hoa tan nát tơi bời, phản ánh một xã hội buông thả, quan trí cai trị thấp hơn dân trí trung bình, để lại một vết nhơ kinh hoàng là bộ phim lớn nhất, đắt tiền nhất, gồm 19 tập, chuẩn bị 8 năm trời bị phản ứng của xã hội công dân, đang đi vào nằm trơ dưới bãi rác khổng lồ của lễ hội.
Có gì nức lòng hơn là trong khi xã hội công dân ở nước ta cứ lừng lững bước tới, tự tin, đông đảo, nhiều màu sắc, bất chấp đe dọa, dùi cui của cường quyền thì ở các nước dù chỉ còn cái vỏ cộng sản cũng đang bị xuống cấp, xuống giá thê thảm, nhường bước cho xã hội dân sự cũng đang lừng lững bước tới...”(hết trích)
Đúng như thế. Chúng ta đang nhìn thấy lịch sử đang bước đi với các nỗ lực hình thành xã hội dân sự.
Đúng như thế. Từ nam ra bắc, từ tỉnh nhỏ tới thành phố lớn, từ em học sinh trung học cho tới các nhà trí thức uyên bác... dân tộc Việt đang có những bước đi, lừng lững bước tới, để đòi lại quyền xây dựng các xã hội dân sự.
Đúng như thế. Không còn là chuyện đơn giản sau lũy tre xanh thời xưa kiểu “lệnh vua thua lệ làng,” mà chính ra đã trở thành một nhu cầu bức thiết để giữ đất, giữ đảo, giữ cao nguyên, và tận cùng là gìn giữ phẩm giá con người và cũng là gìn giữ đất mẹ.
Đúng như thế. Xã hội dân sự đang lừng lững bước tới...
Gửi ý kiến của bạn
