Cụ Bách Nguyễn (trái), đội khăn đống và mặc quốc phục VN, vừa nói vừa chỉ tay về bàn chủ tọa. Nơi bàn, từ phải, DB Royce, DB Rohrabacher, ĐS Michalak, DB Sanchez hôm chủ nhật 14-10-2007 tại Westminster. (Photo VB) |
WESTMINSTER, Calif. (VB) -- Tân Đại Sứ Michael Michalak nói rằng ông được Tổng Thống Bush và Thượng Viện đề cử và phê chuẩn làm Đại Sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam đơn giản vì ông được tin tưởng là có thể làm nhiều chuyện cùng lúc...
Câu noí đó cũng cho thấy rằng hai chính phủ Mỹ-Việt đang bận rộn hợp tác và đối thoại trên nhiều lĩnh vực -- Mỹ muốn hỗ trợ VN về giáo dục, đầu tư, sửa đổi luật pháp, minh bạch kế toán, trong khi áp lực CSVN phaỉ cởi mở nhân quyền, cho tăng các tự do tôn giaó, tự do báo chí, tự do lập hội và kể cả tự do chính trị.
Và Đại Sứ Michalak nói rằng những cuộc đối thoại trên rất nhiều đã liên tục diễn ra trong sự tin cậy và quan hệ ở một mức độ naò đó lẫn nhau.
Khi mở đầu hội thảo, Đại sứ Michalak nói một câu tiếng Việt, “Kính chào các bạn...” và làm hội trường vỗ tay hoan hô.
Đó là nội dung chính trong cuộc tiếp xúc với cư dân Mỹ gốc Việt tại Quận Cam chiều chủ nhật 14-10-2007. Buổi gặp gỡ thu hút khoảng gần 300 người quan tâm và truyền thông, tổ chức bởi Dân Biểu liên bang Loretta Sanchez, và khách mời chính là Đaị Sứ Michalak, người sẽ lắng nghe ý kiến dân Việt để qua VN làm việc trong vai trò đại diện cho chính phủ Mỹ. Cùng trên bàn chủ tọa là hai dân biểu liên bang Ed Royce và Dana Rohrabacher, cũng đại diện cho nhiều thị xã khác ở Quận Cam.
Cuộc thảo luận sôi nổi với nhiều câu hỏi hầu hết về nhân quyền, dưới sự điều hợp của ông Nguyễn Trọng Phú, đại diện ban tổ chức.
Đặc biệt, Đaị Sứ Michalak khi trả lời một câu hỏi về tự do tôn giaó, đã trả lời rằng thực sự nhà nước CSVN đã cởi mở nhiều về quyền tôn giáo. Ông nói rằng đã có nhiều hội thánh Tin Lành được cấp giấy phép hoạt động, và ngay cả trường hợp Giaó Hội Tin Lành Menonite cũng đã được giấy phép hoạt động và đang thờ phượng không có vấn đề gì.
Ông nói về trường hợp Hòa Thượng Thích Quảng Độ là ông “không biết Hòa Thượng Quảng Độ đã có nộp đơn lên nhà nứơc CSVN để xin giấy phép hoạt động hay chưa, và nếu Hòa Thượng Quảng Độ nộp đơn xin hoạt động thì tôi sẽ bênh vực, đòi quyền hoạt động tôn giaó cho ngài...”
Ngay khi Đaị Sứ vừa nói như thế, dân biểu Rohrabacher lập tức nói rằng quyền tự do tôn giaó phaỉ là tự động, chứ sao lại xin phép hoạt động mới cho...
Trong buổi gặp gỡ cư dân, nhiều thành phần dân chúng đã tích cực góp ý, hy vọng rằng Đại Sứ sẽ mang nặng hành trang ưu tư... Lên tiếng góp ý hoặc thắc mắc với đaị sứ Michalak có những cụ già như cụ Bách Nguyễn, cụ Nguyễn Thế Ngọc... và cho tới tuổi trẻ như cô Trần Mỹ Dung, đại diện Đoàn Thanh Niên Phan Bội Châu...
Và ý kiến tất nhiên là đa dạng, nhưng cùng mang một tấm lòng mong muốn VN phải mau chóng tự do dân chủ.
Trong thành phần dân cử tham dự hội thảo khu phố có Thượng Nghị Sĩ tiểu bang Lou Correa, Dân biểu tiểu bang Trần Thái Văn, Thị Trưởng Margie Rice, các nghị viên Andy Quách và Trí Tạ, ủy viên giaó dục Nguyễn Quang Trung, giám đốc cấp nứơc Diệp Trường, và cả đại diện của Giám Sát Viên Janet Nguyễn.
Đặc biệt, tham dự còn có ông Tom Bohigian, giám đốc văn phòng California của Thượng Nghị Sĩ liên bang Barbara Boxer, một trong những người đang nắm giữ vận mệnh dự luật nhân quyền cho VN mà Hạ Viện Mỹ vừa thông qua với đa số tuyệt đối và đang chờ Thựơng Viện thảo luận.
Ông Bohiagian nói rằng TNS Boxer sẽ có buổi gặp gỡ dân gốc Việt để nghe ý kiến về dự luật này, trứơc khi bà thượng nghị sĩ đưa ra khoáng đại thảo luận.
Cũng nên nhắc rằng dư luận chính khách Mỹ vẫn có cái nhìn khác biệt về nhân quyền VN. Kể cả các đại sứ.
Cựu Đại Sứ Pete Peterson (nhiệm kỳ 1997-2001 tại VN) nói, “Tôi không nghe ai nói vấn đề [nhân quyền] gì. Bởi bất kỳ tiêu chuẩn nào, VN phaỉ được đánh giá là thành công.”
Tới cựu Đại Sứ Michael Marine, nói trước khi rời nhiệm sở ngày 9 tháng 8-2007: “Tôi muốn tôi có thể nói nhân quyền VN đang cải thiện, nhưng tôi không thể nói như thế. Có lẽ thất vọng lớn nhất của tôi là chúng tôi không thể mở rộng không gian cho đối thoại chính trị tại VN.”
Và tới tân Đại Sứ Michalak, câu nói ngày 21-9-2007 trước Thượng viện để trả lời câu hỏi về ưu tiên hoạt động: “Trước tiên là khuyến khích CSVN cải thiện nhân quyền, kể cả các quyền tự do tôn giáo, tự do báo chí, tự do phát biểu...”
Cả 3 câu nói của 3 vị đại sứ Mỹ tại VN được in ra giấy lớn, dán trên tấm bảng trong phòng họp hôm chủ nhật.
Nhưng triển vọng sẽ tới đâu" Cả đại sứ cũng không có câu trả lời, chỉ nói rằng ông tin là các cuộc đối thoại đang đi đúng hướng cần thiết.
Dân Biểu Rohrabacher dặn dò Đại Sứ Michalak rằng đừng để như mọi chuyện ở Trung Quốc, qua hai thập niên TQ làm giàu nhờ Mỹ giúp nhưng rồi nhân quyền vẫn không đi tới đâu, “Phaỉ có cởi mở nhân quyền, chứ không chỉ vào để kiếm tiền.”
Dân Biểu Ed Royce nói rằng Đại Sứ Michalak cần phaỉ làm việc chung với người Việt hải ngoại, vì đây là một sức mạnh có thể giúp các mục tiêu Hoa Kỳ tại VN trên chính sách cởi mở nhân quyền, và cụ thể ông Royce nói ông sẽ làm việc chung với những người như ông Đỗ Hoàng Điềm, Trần Thái Văn để đưa truyền thông độc lập vào VN và đặc biệt là giúp làn sóng đaì Á Châu Tự Do RFA vào VN mà không bị phá sóng.
Đaị sứ Michalak nói ông vẫn còn phiền vì Linh Mục Nguyễn Văn Lý vẫn còn ở tù, và ông vẫn đang đòi hỏi CSVN phaỉ thả toàn bộ các tù chính trị.
Trả lời câu hỏi về số tiền 33 triệu đô mà có người nói chính phủ Mỹ đưa cho CSVN để hỗ trợ thương phế binh hai miền Nam, Bắc VN, đaị sứ nói ông không biết vụ viện trợ 33 triệu đô đó và ông sẽ xem xem có hay không rồi mới nói sau.
Đại sứ nói ông tin vaò nền giaó dục Mỹ, và đó là lý do ông muốn tăng gấp đôi số du học sinh từ VN sang Mỹ, và trong năm nay thì đã tăng hơn 50% số visa du học từ VN rồi.
Ông nói, sắp tới sẽ có một phaí đoàn chính phủ Hoa Kỳ sang VN để khảo sát về các vấn đề, trong đó có nhân quyền. Ông nói, Mỹ đang đòi hỏi và đang giúp CSVN luật hóa -- nghĩa là pháp trị cơ chết -- và cụ thể, điều 88 Luật Hình Sự vẫn đang bàn thảo để hủy bỏ hay sửa đổi. Điều 88 đang được CSVN sử dụng để đàn áp các nhà hoạt động dân chủ.
Buổi hội thoaị có phần lớn trực tiếp qua PalTalk bởi ông Ngô Kỷ, và chiếu qua nhiều mạng truyền hình.
Các trường hợp bị bắt vì lý do hoạt động cho dân oan hay phát biểu qua Internet như trường hợp anh em nhà họ Trương (cụ thể, anh Trương Quốc Huy), ba chị em nhà họ Lư, chị Vũ Thanh Phương... đã được Dân Biểu Sanchez đề nghị cho biết tên và điạ chỉ, trường hợp xảy ra, và các vị dân biểu sẽ cùng với đại sứ Michalak bênh vực từng trường hợp, nếu đúng là CSVN đã vi phạm nhân quyền, bắt vô cớ...
Được nghe về ước mơ dân chủ hóa VN, Đại Sứ nói chuyện muốn VN trở thành dân chủ đa đảng đa nguyên thì không thể gấp rút được.
Trả lời một người hỏi về trường hợp tài sản trước 1975 của ông bị CSVN cướp mất, Đại Sứ nói ông không làm gì được về tài sản cá nhân như thế...
Trả lời câu hỏi so sánh VN và Miến Điện và chiến dịch “nước lũ” CSVN có thể đàn áp dữ dội với GHPGVNTN và linh mục Phan Văn Lợi, Đại Sứ Michalak nói ông có suy nghĩ nhiều về các mặt giống nhau và khác nhau giữa Việt Nam và Miến Điện. Ông nói, ông không tin ở VN sẽ trở thành một Miến Điện thứ nhì. Ông nói, thực ra ông thấy đối thoaị khả quan với CSVN, và “nhiều chuyện tôi không thể nói ra công chúng được.”
Trong buổi nói chuyện riêng với truyền thông sau hội thoaị dân phố, ông đại sứ nói, về hợp tác quân sự thì chưa có gì nhiều, chỉ là hợp tác về cứu trợ khi thiên tai và dịch bệnh thôi, và “họ còn nghi ngờ Hoa Kỳ...”
Dân Biểu Sanchez noí, hy vọng rằng năm 2009 bà Sanchez sẽ đi thăm Việt Nam, và lúc đó thì VN sẽ cởi mở hơn với những người mà bà tới thăm, và cởi mở cả với những người khách dân chủ tới thăm bà.