Vấn đề độc chất da cam có thể sẽ kết thúc khi TT Bush gặp chủ tịch CSVN Nguyễn Minh Triết vào tuần sau" Và tòa án Hoa Kỳ sẽ giảỉ quyết vụ kiện da cam ra sao"
Bản tin của ký giả Ben Stocking, thông tấn AP, hôm 14-6-2007 cho thấy rằng một bản nghiên cứu khoa học đã dò ra mức cao dị thường nhiễm độc tại nơi trứớc kia là căn cứ Mỹ ở Đà Nẵng.
Bản tin AP ghi lời Thomas Boivin, nhà khoa học thử nghiệm hồi mùa xuân naỳ, “Đó là những mức cao nhất tôi thấy trong đời tôi. Nếu nơi naỳ mà ở Mỹ hay Canada, sẽ sẽ đòi các bản nghiên cứu quan trọng và dọn sách tức khắc.”
Mẫu đất mà công ty Hatfield Consultants of Canada thử nghiệm cho thấy mức dioxin từ 300 lần tới 400 lần cao hơn giới hạn qúôc tế chấp nhận.
Bản phúc trình chưa phổ biến, nhưng Boivin và các cán bộ CSVN đã tóm gọn lại cho AP.
Các thử nghiệm trứơc kia của Hatfield, công ty làm việc ở VN từ 1994, cho thấy mức dioxin an toàn hầu hết các nơi ở VN. Nhưng tới khi thử nghiệm ở trại lính cũ ở Đà Nẵng, thì mới thấy nhiều điểm nóng nơi chất da cam cất giữ và trộn lẫn trứơc khi chất lên các phi cơ.
Cuộc nghiên cứu này là một phần hợp tác giữa Mỹ-Việt, sau nhiều năm bất đồng, nhằm giaỉ quyết các trở ngại còn sót của cuộc chiến kết thúc hồi 1975.
Khi thăm VN mùa thu năm ngoái, TT Bush và ông Triết đã đồng ý làm việc chung để giaỉ quyết các ô nhiễm da cam các kho trại cũ. Khi Triết tới Washington tuần tới, họ sẽ bàn thêm chi tiết việc này.
Mức nhiễm độc tệ hại nhất ở Đà Nẵng là 1 khu nhỏ trong căn cứ rộng 2,100 acres, nơi trộn chất da cam.
Chất độc dioxin không đe dọa trực tiếp tới đại đa số gần 1 triệu cư dân Đà Nẵng cũng như nơi của Phi Trường Quốc Tế Đà Nẵng, nơi sử dụng rộng rãi bởi da khá1h tới các bãi biển Đà Nẵng.
Nhưng thử nghiệm máu cho thấy có dioxin cao ở hàng chục người thường xuyên lưới cá hay hái hoa sen từ 1 chiếc hồ ô nhiễm nơi này.
Thử nghiệm cũng xác nhận nứơc mưa đã mang dioxin vào đường cống thị xã và các phần trong cộng đồng, của 1 nơi cư ngụ 100,000 dân, theo lời Boivin. Các mức nhiễm độc này chỉ cao hơn chút xíu, nhưng có thể tăng thêm nếu không ngăn cản đúng cac1h.
Nhưng ra ngoaì căn cứ thì mức ô nhiễm giảm nhiều, theo lời Charles Bailey, đại diện tại VN của Ford Foundation, cơ quan tài trợ nghiên cứu của Hatfield. “Tuy nhiên, đó vẫn là đe dọa y tế công chúng, và có nguy cơ.”
Hoa Kỳ đang trả 400,000 đô cho 1 bản nghiên cứu về cách dọn sạch khu này. Ford, hôị từ thiện bản doanh ở New York, cũng chi trả cho các biện pháp ngăn cản tạm, khởi sự từ mùa hè này, trứơc khi vào mùa mưa.
Các thông tin trên là dịch từ AP.
Trong khi đó, giáo sư Tạ Văn Tài, một luật sư từ Hoa Kỳ, trong bài viết “Vụ kiện chất da cam: Có thắng được không"” trên phần Diễn Đàn của Đài BBC cho biết một số chi tiết đáng quan tâm về hồ sơ này.
Ngoaì các tranh cãi pháp lý phức tạp, giáo sư cho biết có nhiều lý do làm phía nguyên đơn Việt Nam thua kiện năm 2005:
-- “...căn bản pháp lý của việc kiện và trong việc đưa ra bằng chứng quá sơ sài...”
-- “...Luật sư nguyên đơn đã dựa vào nhiều căn bản pháp lý không có cơ hội thành công, vì trái luật quốc nội và luật quốc tế, và không có sức thuyết phục...”
-- “...Luật sư Mỹ của nguyên đơn Việt Nam đã không dẫn chứng liên hệ nhân quả dùng để thuyết phục Tòa án...”
Đặc biệt, giaó sư Tạ Văn Tài nghĩ rằng có thể giải quyết bằng khía cạnh viện trợ nhân đạo.
Tuy nhiên, Giaó Sư Tài nêu lên một khía cạnh chế độ CSVN đã kỳ thị người Miền Nam, khi viết, “...Việc ích kỷ chỉ nghĩ đến các nguyên đơn gốc từ Bắc Việt nam mà quên đại đa số các nạn nhân ở Miền Nam Việt Nam, nơi rải chất khai quang, là một lầm lẫn... Không nên kỳ thị người Miền Nam trong vấn đề viện trợ nhân đạo này, như đã xẩy ra trong một vài việc làm khó khi thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa cũ nhận viện trợ xe lăn phải đóng thuế, mà báo Nhật Bản đã nêu ra cách nay vài năm.
Nạn nhân Da Cam, với những hiện tượng bệnh tật có thật và rõ rệt tận mắt, mà ai trông thấy cũng phải mủi lòng, chắc chắn sẽ làm cho lòng nhân đạo của nhân dân Mỹ trổi dậy và họ sẽ viện trợ nhân đạo nhưng với điều kiện đừng nói đến “Tội ác chiến tranh”, chỉ làm cho dân Mỹ quay nhìn đi chỗ khác.”
Ngoaì ra, bài viết của Luật Sư Tạ Văn Tài còn nhiều khía cạnh pháp lý phức tạp khác.
Tuy nhiên, điều vẫn chưa thể biết rằng ông Bush và ông Triết sẽ thỏa hiệp ra sao về chất da cam, theo như lời cam kết năm ngoái" Nhưng có vẻ đã có nhiều hy vọng, cuộc hội kiến lần này sẽ có kết thúc thêm cho hồ sơ chất da cam.
Gửi ý kiến của bạn
