Mặt Trận Afghanistan
Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh
Bọn Taliban ở Afghanistan đã mở cuộc tấn công đánh bom dữ dội vào thành phố Kandahar ở miền Nam, rồi đến sáng chủ nhật vừa qua đã ra tuyên bố cảnh cáo Đại tướng Stanley McChrystal lãnh đạo quân NATO rằng chúng đã sẵn sàng trước cuộc tấn công quy mô sắp tới của quân đồng minh. Một loạt những quả bom nổ đã phá hoại nhiều tòa nhà và giết chết ít nhất 35 người - trong đó có 10 người đang dự một đám cưới, khiến Thống đốc tỉnh Kandahar phải yêu cầu quân đồng minh gia tăng bảo vệ an ninh ở vùng này. Trong khi đó, cư dân thành phố lo sợ nói họ không có mấy tin tưởng về khả năng của đồng minh cũng như quân của chính phủ bảo vệ an toàn cho họ.
Như tin trước đây đã cho biết tướng McChrystal tuyên bố quân đồng minh sẽ mở một cuộc hành quân lớn đánh sào huyệt của Taliban ở Kandahar vào cuối năm nay. Phát ngôn nhân Ahmadi của Taliban tuyên bố cuộc tấn công đánh bom tối thứ Bẩy cho thấy quân của chúng vẫn có khả năng đánh lớn mặc dù quân đồng minh và quân chính phủ đang tăng cường chuẩn bị tấn công vào Kandahar. Tuy nhiên Phát ngôn nhân Bashary của bộ Nội vụ chính quyền Afghanistan nói những cuộc tấn công của Taliban đã thất bại vì chúng không đạt được mục tiêu chính yếu là làm giống như chúng đã tấn công bằng bom tự sát năm 2008 ở cửa nhà tù để giải thoát hàng trăm can phạm và những nghi can nổi loạn. Vụ đám cưới có người bị bom chết đã diễn ra ở gần cửa khám đường Kandahar. Bashary nói chính quyền trung ương đang cứu xét lời yêu của Thống đốc tỉnh này.
Riêng thủ phủ Kandahar có 800,000 dân. Nơi đây là trụ sở của chính phủ Taliban khi chúng cai trị Afghanistan, chúng đặt ra chế độ thần quyền cai trị trong suốt 5 năm cho đến khi chúng bị quân đội Mỹ lật đổ vào năm 2001. Tỉnh Kandahar hiện là căn cứ của Taliban, bọn phiến loạn kiểm soát hầu hết các thôn xóm làng mạc ở xung quanh thủ phủ Kandahar. Dân chúng trong thành phố nói bọn Taliban muốn làm gì thì làm, chính phủ không thể kiểm soát nổi. Javed Ahmad, một người dân 40 tuổi nói: "Chúng tôi cảm thấy không có an toàn với sự hiện diện của quân lực chính quyền, sống trong trạng thái này thật ghê rợn. Chúng tôi không có an toàn khi ở trong nhà và khi đi ra ngoài đường".
Trong vụ tấn công tối thứ Bẩy có 13 Cảnh sát và 22 thường dân trong đó có 6 phụ nữ và 3 trẻ em, phần lớn chết ở Trụ sở Cảnh sát và trong đám cưới. Mohammad Anwar, 30 tuổi, bán hàng trong tiệm có một thân nhân chết trong vụ đánh bom nói với một ký giả Mỹ: "Tối Thứ Bẩy vừa qua cũng giống như ngày tận thế cho tất cả người dân Afgha chúng tôi". Ông ta nói cư dân ở đây trách cứ quân Mỹ và đồng minh đã không diệt trừ bọn Taliban một cách đầy đủ: "Chúng muốn giết dân và loại trừ chế độ chăng" Chính quyền hiện nay quá yếu để ngăn chặn chúng".
Cuộc tấn công quy mô của Mỹ, NATO và quân chính phủ dự trù vào cuối năm nay nhằm diệt trừ Taliban là tiếp nối cuộc tấn công hồi tháng Hai mới đây nhằm vào Thị trấn Majah trong tỉnh Helmand ở miền Tây Nam Afghanistan. Cuộc tấn công này là cuộc thí nghiệm đầu tiên của Đại tướng McChrystal nhằm diệt trừ bọn Taliban đang chiếm đóng nơi này để thành lập một chính quyền địa phương mới của Tổng Thống Karzai đồng thời bảo đảm an toàn cho dân chúng, xúc tiến viện trợ để lấy lại niềm tin và lòng trung thành của người dân. Thị trấn Majah nay đã ổn định.
Tuần này tại Majah, các lực lượng Cảnh sát quốc gia đã được bố trí với sự yểm trợ của một số quân Gia Nã Đại và Mỹ, xây dựng một lực cảnh sát địa phương 2,000 người. Việc huấn luyện Cảnh sát là ưu tiên hàng đầu của quân đội đồng minh tạo uy tín cho chính quyền Karzai mà người ta hy vọng sau này, chính quyền Afghanistan sẽ tự gánh vác việc giữ gìn an ninh cho dân chúng. Số quân Gia Nã Đại 2,800 người hiện đang dự cuộc đánh Majah sẽ rút khỏi Afghanistan vào năm tới.
Cũng tuần này có tin đáng chú ý là tại tỉnh Herat ở phía Tây (tiếp giáp Iran), 30 quân Taliban đã đem vũ khí ra hàng Ủy hội Hòa bình của chính phủ. Mặc đồ quốc phục Afgha vai đeo súng và hàng tràng đạn, họ cam kết từ này sẽ không đánh lại quân chính phủ. Cố nhiên còn phải chờ một thời gian mới biết đây là hàng thật hay hàng giả. Tổng Thống Karzai đang thúc đẩy một chương trình gọt tỉa dần các tay súng Taliban với hứa hẹn cấp công ăn việc làm. Ông sẽ triệu tập một cuộc hội nghị hòa bình vào tháng tới tại Thủ đô Kabul, đạt giấy mời các lãnh tụ Taliban đến thương lượng. Cho đến nay các tay cầm đầu Taliban vẫn bác bỏ các cuộc điều đình cho đến khi quân đội ngoại quốc rút hết khỏi Afghanistan.
Mặt khác theo tin báo chí Mỹ, với chương trình bề ngoài là thâu lượm tin tức, một giới chức Quốc phòng đã thiết lập một đường liên lạc qua Internet với các công ty thầu khoán Mỹ đang hoạt động ở Afghanistan và Pakistan, để nhắm theo dõi và diệt trừ các nghi can thuộc các phe phản loạn ở hai nước đó. Giới chức này là ông Michael Furlong, mướn các nhà thầu của các công ty an ninh tư đã dùng các cựu nhân viên CIA và lực lượng đặc biệt. Chỉ có điều trở ngại là ở Pakistan, nơi bọn al-Qaida và Taliban đang ẩn náu, việc bí mật sử dụng các nhà thầu tư nhân có thể bị coi là một cách qua mặt chính quyền Pakistan hiện đang cấm không cho phép quân đội Mỹ hoạt động trên lãnh thổ nước này. Furlong là một sĩ quan Không quân Mỹ hồi hưu, nhưng bây giờ là một viên chức dân sự cao cấp trong quân đội Mỹ.
Một tin mới nhất từ Afghanistan cho biết chính phủ nước này bác bỏ tin nói đã mở cuộc mật đàm về hòa bình với nhân vật số 2 của Taliban là Ghani Barada khi ông này bị bắt ở Pakistan hồi tháng Hai 2010. Theo nguồn tin của Thông tấn Reuter Tổng Thống Karzai đã từng yêu cầu Taliban từ bỏ vũ khí để đến Kabul mở cuộc hòa đàm dự liệu vào cuối tháng Tư hay đầu tháng Năm năm nay. Các giới chức Mỹ nói hiện chưa có tiến bộ cụ thể nhưng họ hy vọng có thể sẽ có hòa đàm nội trong năm nay, sau khi quân Mỹ và đồng minh tạo thêm áp lực tại mặt trận với số quân Mỹ gia tăng thêm 30,000 người như TT Obama đã quyết định.
Từ khi Barada bị bắt, Karzai tìm cách thuyết phục Pakistan trao Barada cho chính phủ Afgha. Các giới chức Afgha nói Pakistan đã đồng ý giải Barada qua Afghanistan, nhưng một tòa án Pakistan đã quyết định không trục xuất Barada qua nước ngoài. Thực hư ra sao chưa rõ, nhưng những tin tức trên cho thấy mặt trận Afgha chắc chắn sẽ có những biến chuyển mới trong những tháng tới.