Thời Báo & Du Miên
Tiếp tục loạt bài tìm hiểu về sự hình thành cộng đồng Việt Nam tại Orange County từ những ngày đầu đã được đăng tải trên nhiều cơ quan truyền thông thời gian qua, bài này xin đề cập đến danh xưng Little Sàigòn, dựa vào các tài liệu và dữ kiện cũ.
Trong số những số báo cũ của nhật báo The Orange County Register vào đầu thập niên 1980, mỗi lần người Việt tị nạn đón Tết nguyên đán, nhật báo này thường có những bài tường trình đặc biệt về các sinh hoạt của cộng đồng Việt Nam tại Orange County.
Nhật báo Register, trong số báo Sunday February 1, 1981 hiện còn tồn trữ tại Orange Country Central Library, có một số tài liệu quan trọng. Trong đó, ngoài những bài tường trình về sinh hoạt của cộng đồng người Việt, nhật báo Register có đăng lại 1 tấm bản đồ về khu phố thương mại của người Việt Nam tại các thành phố Santa Ana, Garden Grove, Westminster, Huntington Beach do ký giả Du Miên, bấy giờ là chủ nhiệm tuần báo Sàigòn, vẽ và đăng báo với chú thích "Phố Sàigòn". Sau khi phỏng vấn ký giả Du Miên, ký giả nhật báo Register Rosa Kwong đã dịch "Phố Sàigòn" thành "Little bit of Sàigòn" và đăng lại tấm bản đồ của ký giả Du Miên. Bắt đầu từ đó, danh xưng Little Sàigòn đã được báo chí Hoa Kỳ dùng để gọi khu thương mại Việt Nam trên đại lộ Bolsa. Từ năm 1985 đến 1988, qua nhiều vận động của cộng đồng, danh xưng Little Sàigòn được chính thức công nhận bởi thành phố Westminster và tiểu bang California (ngày 17 tháng 6 năm 1988).
|
Bìa: Bản đồ "Phố Sàigòn" nguyên thủy trên tuần báo Sàigòn. Giữa: Bản đồ "Phố Sàigòn" được đăng lại trên nhật báo Register số ngày 1 tháng 2 năm 1981. Ảnh cuối: Danh xưng "Little Sàigòn" lần đầu tiên xuất hiện trong bài viết của nữ ký giả Rosa Kwong. |
Để tìm hiểu thêm về danh xưng này, tôi đã trực tiếp phỏng vấn ký giả Du Miên, hiện nay là chủ nhiệm, chủ bút tuần báo Thời Báo, xuất bản tại Little Sàigòn.
HỎI: Ông có thể sơ lược về giai đoạn hình thành tấm bản đồ Little Sàigòn này"
ĐÁP: Năm 1980, sau khi hỏi ý tất cả mọi chủ tiệm (khoảng vài ba chục tiệm), ai nấy cũng muốn hình thành một cái gì đó để nương tựa, bênh vực nhau, tôi bàn với các anh chị trong tòa soạn báo Sàigòn gồm các anh Vũ Tài Lục, Tống Hoằng, Lê Khắc Thuận, Trần Đức Tuấn và cô Dạ Yến, mở chiến dịch vận động hình thành khu phố Việt Nam. Tôi khởi sự vẽ bản đồ khu phố và gọi đó là "Phố Sàigòn". Bản đồ này đăng nhiều lần trên tuần báo Sàigòn vào cuối năm 1980.
HỎI: Tại sao mọi người muốn hình thành phố Việt Nam mà ông lại đặt tên là phố Sàigòn"
ĐÁP: Về chính trị, thời gian ấy dư luận rất dị ứng với danh xưng Việt Nam. Về mặt dân tình, đồng bào tị nạn rất đau xót trước cảnh nước mất nhà tan, Cộng quân chiếm hết miền Nam và xóa tên thủ đô Sàigòn. Đối với tất cả mọi người tị nạn Việt Nam, không thể nào để Sàigòn mất được...
HỎI: Tại sao không là Sàigòn mà là "Little Sàigòn""
ĐÁP: Tiếng Việt gọi là phố Sàigòn vì hồi ấy (1980 - 1981) mình chỉ có mấy chục tiệm làm sao mà dám gọi là Sàigòn" Ngay như bây giờ đã có trên dưới 10 ngàn tiệm nhưng cũng chưa thể so được với Sàigòn trước 1975. Cô Rosa Kwong hỏi tôi về lý do chọn "phố Sàigòn", tôi nói đại khái "Ý nguyện là muốn tái sinh thủ đô Sàigòn yêu dấu của tất cả người dân Việt Nam nhưng vì qua đây chân ướt chân ráo, khởi đầu nhỏ bé, giống như một khu phố của Sàigòn thân thương đã mất của chúng tôi."
 |
Tác giả đang phỏng vấn ký giả Du Miên. |
ĐÁP: Nhật báo Los Angeles Times từng có bài viết về việc người Tàu muốn biến khu phố Bolsa thành Chinatown hay Asiantown nhưng may quá, bà con mình đã khéo léo vận động mà giữ được danh xưng Little Sàigòn.
HỎI: Ông nói là "may", có thiệt là "may" không"
ĐÁP: Cô thử tưởng tượng hồi ấy, vào đầu thập niên 1980, trên đường Bolsa chỉ vài chục tiệm rải rác, đồng bào mình chưa nhiều. Sự may mắn và khéo léo của người mình là yếu tố chính, theo tôi nghĩ, mới có thể có được kết cuộc như bây giờ.
HỎI: Xin ông nói rõ thêm được không"
ĐÁP: Tôi tóm gọn vào hai chữ "khiêm" và "nhẫn". Biết người biết ta. Hồi ấy thế lực của tài phiệt Tàu rất mạnh, họ biết cách vận động chính quyền, chính trị gia, báo chí. Còn mình lâm cảnh nước mất nhà tan, tâm hồn bấn loạn, tương lai bấp bênh, buồn chán...
HỎI: Ông nghĩ sao về sự bành trướng của danh xưng Little Sàigòn tại các nơi"
ĐÁP: Cầu được như vậy. Người Tàu có Chinatown. Ta có Little Sàigòn. Little Sàigòn đã trở thành niềm hãnh diện của người Việt tị nạn, người Mỹ gốc Việt. Về phương diện văn hóa, Little Sàigòn là nơi bảo tồn và phát huy văn hóa Việt Nam. Về phương diện kinh tế, Little Sàigòn là cửa ngõ quan trọng, là bàn đạp để kinh tế Việt Nam trong tương lai, hậu Cộng Sản, đến với thị trường Hoa Kỳ.
HỎI: Tôi thấy trên bảng "Welcome to Little Sàigòn" tại cả 3 thành phố Westminster, Garden Grove và Santa Ana đều có logo của Little Sàigòn trong đó có cờ vàng ba sọc đỏ, ông có thể cho biết cảm nghĩ của ông về logo này"
ĐÁP: Dễ hiểu thôi. Little Sàigòn được hình thành bởi người Việt tị nạn Cộng sản. Cộng đồng người Mỹ gốc Việt tại nước Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ được hình thành như thế ấy. Lá cờ vàng ba sọc đỏ bây giờ đã được hơn 10 tiểu bang và hơn 100 thành phố khắp Hoa Kỳ công nhận. Nhìn vào logo của Little Sàigòn mọi người Mỹ gốc Việt đều biết rõ "căn cước" của mình...
Xin cám ơn ông và hi vọng trong tương lai sẽ có dịp phỏng vấn ông thêm.
VŨ QUỲNH TRÂM
Tháng 2 năm 2008
Gửi ý kiến của bạn
