Nhà Trống Còn Quá Nhiều
Ngày càng có nhiều nhà kinh tế - kể cả Thống đốc Hội đồng Dự trữ Quốc gia Ben Bernanke - cho rằng kinh tế Hoa Kỳ đã vượt qua nguy cơ suy sụp địa ốc và thị trường nhà đất sẽ không sụt nặng. Tuy nhiên, triển vọng ấy vẫn đụng vào một thực tế đáng ngại là số nhà trống hiện vẫn còn quá nhiều, nhiều nhất kể từ bốn chục năm nay.
Nhà trống là những nhà có chủ, đang rao bán mà chưa có ai mua, nghĩa là nhà bán ế.
Theo thống kê mới nhất của Census Bureau, trong ba tháng cuối năm 2006, Hoa Kỳ có hai triệu mốt căn nhà đang đợi chủ mới, con số kỷ lục kể từ khi cơ quan này chú ý thu thập loại thống kê đặc biệt ấy. So với năm trước đó thì coi như gia tăng đáng kể, từ 2,0% lên 2,7%. Điều đáng chú ý là chưa khi nào Hoa Kỳ gặp tỷ lệ nhà ế cao quá 2%.
Nói về từng địa phương thì cao nhất là tại các tiểu bang miền Nam (3,0%), rồi vùng Trung Tây Midwest (2,9%), miền Tây cũng đáng ngại với 2,4% và chỉ có vùng Đông-Bắc là coi như bình hoà với tỷ lệ 2,0%.
Dữ kiện thống kê này ít được chú ý nhưng đã khiến khuynh hướng bi quan coi đó là đáng ngại và dự báo là cũng vì vậy mà số nhà mới xây vẫn còn có thể giảm trong năm nay, sau khi đã giảm 13% suốt năm ngoái.
Ngược lại, nhiều người lại cho rằng khi giới đầu tư mua nhà để bán lại kiếm lời mà bán không chạy thì sẽ phải giảm giá bán nữa, tức là nhà cửa nhiều nơi có khi còn sụt giá thêm, cho tới khi vừa tầm với của những người muốn mua nhà. Trong điều kiện mà số nhà bán đã sụt rồi tạm đình đọng và số người nạp đơn vay tiền đã bắt đầu tăng, việc nhà còn xuống giá chưa hẳn là một tin buồn, cho những ai chưa có nhà.
Kinh tế trưởng của Hiệp hội National Association of Realtors là David Seiders thì lạc quan một cách vừa phải: năm 2007 này thì còn nguội, nhưng qua năm 2008, tình hình sẽ bắt đầu khởi sắc. Một số người khác thì còn lạc quan hơn: trong số nhà trống được Census Bureau ghi nhận, có thể có một số nhà bị... ghi oan, vì là loại nhà nghỉ, căn nhà chỉ sử dụng trong mùa nghỉ chứ không để bán! Chưa nói đến những căn nhà trống vì chủ nhà chạy bão Katrina! Và còn những căn nhà mới xây xong và chưa kịp bán nữa chứ.
Dù sao, thống kê ấy cũng rất có ích cho giới mua bán nhà cửa vì loại nhà có chủ mà không có người ở này là một trung tâm phí tổn. Chủ nhà muốn bán ngôi nhà mình đang ở thì không sốt ruột, chứ bán ngôi nhà mình không ở thì dễ nôn nóng vì chịu nhiều chi phí oan. Họ muốn bán cho nhanh để khỏi mất thêm tiền, vì vậy càng dễ xuống giá.
Giới kinh tế thì lạnh lùng hơn khi nghĩ đến thành phần đầu tư. Mua nhà không để ở mà để bán lại và vì tiếc tiền mua hay thấy bán chưa có lời nhiều như họ trông đợi ban đầu nên còn do dự. Do dự mãi thì cũng có lúc phải quyết định xuống giá thêm. Trong nhiều năm liền khi nhà cửa lên giá, thành phần đầu tư nào đã ào vào thị trường bất động sản kiếm lời, bây giờ mới thấy lỡ trớn. Nhưng dù có giảm giá thì họ vẫn chưa lỗ so với gia mua từ mấy năm trước. Giới đầu tư thường chú ý nhất đến loại nhà mới, có nhiều phòng và cả chung cư condo, nên chẳng phải ngẫu nhiên mà loại nhà ấy hiện có tỷ lệ ế ẩm cao nhất.
Ngoài việc giảm giá để bán cho nhanh, họ còn có một giải pháp khác là cho thuê. Đây cũng lại là tin vui cho giới thuê nhà, tìm nhà dễ hơn với hy vọng giá thuê cũng rẻ hơn.
Hơn bù kém thì chưa chắc đã là một tin buồn cho mọi người!