Chuyện Trong Nhà Ngoài Ngõ:tháng tư, nhớ chuyện xưa...
Trương Ngọc Bảo Xuân
Hôm nay cô Ba kể tiếp chuyện ông quan thanh liêm.
Ông quan thanh liêm đi từ huyện nầy qua phủ khác, toàn là gặp những bất công những chèn ép dân đen, những người dân nghèo nàn hay thất học, sợ sệt trước quyền lực, bị gài bẩy bị gán tội để che đậy tội của người có vàng bạc hối lộ đám quan viên, mà toàn là những tội chết, vô tội thành có tội sau khi bị tra tấn dã man, nếu đám đầu trâu mặt ngựa hình ngừơi dạ thú lỡ tay đánh chết, thì thân xác cũng bị thủ tiêu luôn...
Ông quan thanh liêm như cây thông đứng giữa trùng trùng điệp điệp dây leo cỏ dại um tùm bao quanh. Ông không ngại những chướng ngại vật, những phù hoa dâng hiến, vững vàng mà thi hành phận sự, hết sức cố gắng đem công bằng về cho người dân lành.
Ông quên gia đình, quên người vợ mới cưới, hiến mình cho công việc. Những tưởng nhờ đó mà cải tổ được xã hội phong kiến, những tưởng nhà vua sẽ hài lòng có vị công thần giúp tay xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Ông vững lòng mà tin như thế, cho tới một ngày! Một ngày như mặt trời rơi dưới chân, một ngày đấng cưủ trùng sụp đổ, cho tới khi, ông sững sờ đứng trứơc bệ rồng. Ông thật sự không thể nào ngờ, một vị Chánh Vì Vương, người ta tin là đấng tối cao từ Thượng Đế sai xuống để trị vì thiên hạ, dòng dõi đời đời nối tiếp, sau cùng, đã nối giáo cho giặc, cũng là một trong những người đã đạp trên đầu dân chúng để giữ vững cái chế độ đàn áp ngu dân để trị, gom hết của cải trong lòng dân chúng để hưởng vinh hoa phú quí cùng bè lũ hèn hạ như nhau.
Vụ án cuối cùng của ông quan thanh liêm, là một vụ án ông tưởng sẽ nhờ tay nhà vua mà trừ khử đi cả một bọn tham quan vô lại, mong đem lại một sự công bằng cho xã hội. Vụ án ấy xém chút nữa ông đã phải đánh đổi với cả mạng sống của ông cùng gia đình. Ông đã dâng lên nhà vua tất cả chứng cớ tội ác của bè lũ ấy thì ông được nhà vua khen ngợi, thăng chức tại chỗ và hứa hẹn sẽ ban thưởng bao nhiêu là vàng bạc.
Thế nhưng, trong lúc ông thao thao kể tội trạng thì nhận thấy nhà vua ngủ gà ngủ gật. Buồn lòng ông cáo lui. Ra khỏi cung, cùng một lúc, ngọn khói đen bốc lên từ phía sau hậu cung đã nói lên tất cả. Lòng tin tưởng của ông như tiêu tan theo làn khói bốc lên. Thôi rồi, những tang chứng cũng tiêu theo mây theo gió ấy.
Thế rồi, như xát muối vào vết thương, nhà vua tuyên bố cho đám đình thần đang hồi hộp, rằng ta đã cho thiêu hủy tất cả, các ái khanh hãy về hết.
Ông cũng rã rời bước đi, lòng đã rõ. Ông không thể nào thay đổi nổi cả một thời đại lấy máu và nước mắt của dân để giữ vững địa vị từ vua chí quan được.
Làm sao mà thay đổi" thay đổi cái nổi gì khi ông vua là ngừơi đứng đầu, dư biết những tệ nạn của xã hội nhưng vẫn dung túng, bởi vì, ai mà ngu đi lội ngược dòng" thôi thì cứ cho nước chảy qua cầu, cho cuốn theo chiều gió.
Đám nịnh thần ấy như loài cỏ dại. Còn ông, ông như ngọn cải nồng Cỏ dại quá tràn đầy, nhỗ chỗ này sẽ mọc lên chỗ khác còn ngọn cải nồng thì, người ta chỉ xài qua một mùa mà thôi.
Với giọt nước mắt đọng trên mi, ông đã lẵng lặng lột mũ cất áo từ quan, bỏ lại tất cả những gì nhà vua đã định kéo ông vô cái vòng vô nhân.
Ông biết nếu còn ở lại, con ông, một đứa con đang mong đợi, sẽ mất cha.
Nhìn lại ngừơi vợ hiền thục trung trinh lặng lẽ, ông tự hứa từ nay sẽ là một người cha hiền ngừơi chồng tốt, đem lại ấm êm cho gia đình.
Đem vợ và hai ngừơi thân cận, ông về quê sống đời thanh đạm.
Trước ngôi mộ của cha, cũng là một người thầy thuốc chuyên về việc tìm tòi và nghiên cứu những vật chứng cho những án mạng để quyết định ghép tội hay giải oan, chỉ vì một lần sai lầm làm hại chết một ngừơi vô tội mà ông đã tự sát, để lại cho con vuông lụa trắng, "con hãy làm những gì tiếp nối và đừng phạm sai lầm như ta..." ông đã vái van cha, "con xin làm những gì cha dạy" rồi ông tung những mảnh giấy trắng cắt tròn tròn cho bay theo gió, gởi về nơi cửu trùng lời hứa của mình.
Sự nghiệp cả đời của ông gom vô một cuốn sách mà ngừơi ta còn truyền tụng cho tới ngày nay. Những chi tiết những vụ án ông đã giúp điều tra và sự hiểu biết cặn kẻ về y học của cha con ông, đã được dịch qua nhiều thứ tiếng trên toàn thế giới.
Trong chuyện này kèm theo những tấm gương hiền thục. Một là tấm lòng của người vợ. Nàng là một tiểu thư con nhà khuê các, được hứa gả cho ông từ hồi hai đứa mới sanh ra. Cưới nhau vì lễ nghĩa, trong một khoảng thời gian 10 năm, vì chú tâm vô sự nghiệp mà ông đã xao lãng nghĩa phu thê, 10 năm mà hai vợ chồng cũng chưa có mụn con nào. Kề cận bên ông có một người nữ phụ tá rất thông minh, gan dạ và xinh đẹp. Cô đã được ông giải oan vụ án của cha, cứu mạng cô khỏi tay bọn cường hào. Nàng đã tự nguyện suốt đời theo hầu hạ và giúp đỡ ông trong công việc. Tại án trừơng, nàng là ngừơi ghi chép, nhắc nhở và là đôi chân thay ông đi dò la tin tức. Mối tình câm của nàng, cùng phận nữ nhi, người vợ nhìn thấy và thông cảm . Được ngừơi vợ thẳng thắn yêu cầu nàng trở thành vợ thứ của chồng, thay thế nàng săn sóc từ manh áo từ bữa ăn những lúc ông xa nhà, nàng đã dịu dàng từ chối và giải bày tâm sự. Nàng tôn kính ông, vì lòng nhân hậu và tâm chí của ông, nhưng nàng chỉ muốn là người suốt đời hầu cận ông với một tình yêu trong sáng nhưng không đi quá nghĩa thầy trò.
Khi hiểu được chuyện, ông cũng đã than rằng "nàng theo ta như thế này mà không được gì đền bù thì thiệt cho nàng quá..." thì nàng đã mĩm cười trong làn nước mắt "nghe lời này của đại nhân, thế là đủ rồi, ơn cứu mạng của đại nhân, thiếp đem cả đời này để trả cũng chưa đủ."
Một câu chuyện tình nghĩa trung trực biết bao đã làm cho cô Ba nhớ cha cô quá. Cha cô, súôt thời gian cô lớn lên, thường nhắc nhở cô là "làm người phải biết giữ chữ tín, hiếu thảo và thương ngừơi" nhưng cũng không để cho người đạp lên mình mà đi. Phải biết làm người khôn chớ đừng làm kẻ dại.
Chiến tranh đã cướp mất người cha đáng kính ấy.
Bây giờ là tháng Tư, một tháng tư đau đớn, ghi khắc trong lòng như chữ khắc trên đá.
Thôi. Lại nhớ chuyện xưa. Cô lắc đầu, rút một phim khác đút vào máy.
Trương Ngọc Bảo Xuân
Trương Ngọc Bảo Xuân
Hôm nay cô Ba kể tiếp chuyện ông quan thanh liêm.
Ông quan thanh liêm đi từ huyện nầy qua phủ khác, toàn là gặp những bất công những chèn ép dân đen, những người dân nghèo nàn hay thất học, sợ sệt trước quyền lực, bị gài bẩy bị gán tội để che đậy tội của người có vàng bạc hối lộ đám quan viên, mà toàn là những tội chết, vô tội thành có tội sau khi bị tra tấn dã man, nếu đám đầu trâu mặt ngựa hình ngừơi dạ thú lỡ tay đánh chết, thì thân xác cũng bị thủ tiêu luôn...
Ông quan thanh liêm như cây thông đứng giữa trùng trùng điệp điệp dây leo cỏ dại um tùm bao quanh. Ông không ngại những chướng ngại vật, những phù hoa dâng hiến, vững vàng mà thi hành phận sự, hết sức cố gắng đem công bằng về cho người dân lành.
Ông quên gia đình, quên người vợ mới cưới, hiến mình cho công việc. Những tưởng nhờ đó mà cải tổ được xã hội phong kiến, những tưởng nhà vua sẽ hài lòng có vị công thần giúp tay xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Ông vững lòng mà tin như thế, cho tới một ngày! Một ngày như mặt trời rơi dưới chân, một ngày đấng cưủ trùng sụp đổ, cho tới khi, ông sững sờ đứng trứơc bệ rồng. Ông thật sự không thể nào ngờ, một vị Chánh Vì Vương, người ta tin là đấng tối cao từ Thượng Đế sai xuống để trị vì thiên hạ, dòng dõi đời đời nối tiếp, sau cùng, đã nối giáo cho giặc, cũng là một trong những người đã đạp trên đầu dân chúng để giữ vững cái chế độ đàn áp ngu dân để trị, gom hết của cải trong lòng dân chúng để hưởng vinh hoa phú quí cùng bè lũ hèn hạ như nhau.
Vụ án cuối cùng của ông quan thanh liêm, là một vụ án ông tưởng sẽ nhờ tay nhà vua mà trừ khử đi cả một bọn tham quan vô lại, mong đem lại một sự công bằng cho xã hội. Vụ án ấy xém chút nữa ông đã phải đánh đổi với cả mạng sống của ông cùng gia đình. Ông đã dâng lên nhà vua tất cả chứng cớ tội ác của bè lũ ấy thì ông được nhà vua khen ngợi, thăng chức tại chỗ và hứa hẹn sẽ ban thưởng bao nhiêu là vàng bạc.
Thế nhưng, trong lúc ông thao thao kể tội trạng thì nhận thấy nhà vua ngủ gà ngủ gật. Buồn lòng ông cáo lui. Ra khỏi cung, cùng một lúc, ngọn khói đen bốc lên từ phía sau hậu cung đã nói lên tất cả. Lòng tin tưởng của ông như tiêu tan theo làn khói bốc lên. Thôi rồi, những tang chứng cũng tiêu theo mây theo gió ấy.
Thế rồi, như xát muối vào vết thương, nhà vua tuyên bố cho đám đình thần đang hồi hộp, rằng ta đã cho thiêu hủy tất cả, các ái khanh hãy về hết.
Ông cũng rã rời bước đi, lòng đã rõ. Ông không thể nào thay đổi nổi cả một thời đại lấy máu và nước mắt của dân để giữ vững địa vị từ vua chí quan được.
Làm sao mà thay đổi" thay đổi cái nổi gì khi ông vua là ngừơi đứng đầu, dư biết những tệ nạn của xã hội nhưng vẫn dung túng, bởi vì, ai mà ngu đi lội ngược dòng" thôi thì cứ cho nước chảy qua cầu, cho cuốn theo chiều gió.
Đám nịnh thần ấy như loài cỏ dại. Còn ông, ông như ngọn cải nồng Cỏ dại quá tràn đầy, nhỗ chỗ này sẽ mọc lên chỗ khác còn ngọn cải nồng thì, người ta chỉ xài qua một mùa mà thôi.
Với giọt nước mắt đọng trên mi, ông đã lẵng lặng lột mũ cất áo từ quan, bỏ lại tất cả những gì nhà vua đã định kéo ông vô cái vòng vô nhân.
Ông biết nếu còn ở lại, con ông, một đứa con đang mong đợi, sẽ mất cha.
Nhìn lại ngừơi vợ hiền thục trung trinh lặng lẽ, ông tự hứa từ nay sẽ là một người cha hiền ngừơi chồng tốt, đem lại ấm êm cho gia đình.
Đem vợ và hai ngừơi thân cận, ông về quê sống đời thanh đạm.
Trước ngôi mộ của cha, cũng là một người thầy thuốc chuyên về việc tìm tòi và nghiên cứu những vật chứng cho những án mạng để quyết định ghép tội hay giải oan, chỉ vì một lần sai lầm làm hại chết một ngừơi vô tội mà ông đã tự sát, để lại cho con vuông lụa trắng, "con hãy làm những gì tiếp nối và đừng phạm sai lầm như ta..." ông đã vái van cha, "con xin làm những gì cha dạy" rồi ông tung những mảnh giấy trắng cắt tròn tròn cho bay theo gió, gởi về nơi cửu trùng lời hứa của mình.
Sự nghiệp cả đời của ông gom vô một cuốn sách mà ngừơi ta còn truyền tụng cho tới ngày nay. Những chi tiết những vụ án ông đã giúp điều tra và sự hiểu biết cặn kẻ về y học của cha con ông, đã được dịch qua nhiều thứ tiếng trên toàn thế giới.
Trong chuyện này kèm theo những tấm gương hiền thục. Một là tấm lòng của người vợ. Nàng là một tiểu thư con nhà khuê các, được hứa gả cho ông từ hồi hai đứa mới sanh ra. Cưới nhau vì lễ nghĩa, trong một khoảng thời gian 10 năm, vì chú tâm vô sự nghiệp mà ông đã xao lãng nghĩa phu thê, 10 năm mà hai vợ chồng cũng chưa có mụn con nào. Kề cận bên ông có một người nữ phụ tá rất thông minh, gan dạ và xinh đẹp. Cô đã được ông giải oan vụ án của cha, cứu mạng cô khỏi tay bọn cường hào. Nàng đã tự nguyện suốt đời theo hầu hạ và giúp đỡ ông trong công việc. Tại án trừơng, nàng là ngừơi ghi chép, nhắc nhở và là đôi chân thay ông đi dò la tin tức. Mối tình câm của nàng, cùng phận nữ nhi, người vợ nhìn thấy và thông cảm . Được ngừơi vợ thẳng thắn yêu cầu nàng trở thành vợ thứ của chồng, thay thế nàng săn sóc từ manh áo từ bữa ăn những lúc ông xa nhà, nàng đã dịu dàng từ chối và giải bày tâm sự. Nàng tôn kính ông, vì lòng nhân hậu và tâm chí của ông, nhưng nàng chỉ muốn là người suốt đời hầu cận ông với một tình yêu trong sáng nhưng không đi quá nghĩa thầy trò.
Khi hiểu được chuyện, ông cũng đã than rằng "nàng theo ta như thế này mà không được gì đền bù thì thiệt cho nàng quá..." thì nàng đã mĩm cười trong làn nước mắt "nghe lời này của đại nhân, thế là đủ rồi, ơn cứu mạng của đại nhân, thiếp đem cả đời này để trả cũng chưa đủ."
Một câu chuyện tình nghĩa trung trực biết bao đã làm cho cô Ba nhớ cha cô quá. Cha cô, súôt thời gian cô lớn lên, thường nhắc nhở cô là "làm người phải biết giữ chữ tín, hiếu thảo và thương ngừơi" nhưng cũng không để cho người đạp lên mình mà đi. Phải biết làm người khôn chớ đừng làm kẻ dại.
Chiến tranh đã cướp mất người cha đáng kính ấy.
Bây giờ là tháng Tư, một tháng tư đau đớn, ghi khắc trong lòng như chữ khắc trên đá.
Thôi. Lại nhớ chuyện xưa. Cô lắc đầu, rút một phim khác đút vào máy.
Trương Ngọc Bảo Xuân
Gửi ý kiến của bạn
