Cửu Vạn Nhí Vùng Biên
Bạn,
Theo báo quốc nội, tại vùng biên giới Việt-Hoa thuộc địa bàn huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn, dân buôn lậu thường thuê mướn các thiếu nhi nghèo vận chuyển hàng hóa. Đó là những "cửu vạn nhí" thuộc nhiều địa phương. Ngoài đội "cửu vạn nhí" người bản địa, còn có nhiều thiếu nhi tuổi từ 12 đến 16 đến từ các tỉnh: Bắc Giang, Thanh Hóa, Vĩnh Phúc, Hưng Yên. Cuộc mưu sinh của những trẻ nghèo này vô cùng khốn khổ và nguy hiểm như ghi nhận của phóng viên báo Tiền Phong qua đoạn ký sự như sau.
Về xã Tân Mỹ, huyện Văn Lãng, phóng viên đến nhà trưởng thôn Khưa Đa. Khi biết phóng viên muốn tìm hiểu gia cảnh cũng như công việc "cửu vạn" của hai anh em họ Triệu, ông Trưởng thôn dẫn phóng viên đến nhà Triệu Đức (sinh năm 1991) và Triệu Duy (sinh năm 1993) ở lưng chừng đồi.Gia đình hai anh em có hoàn cảnh khá éo le. Bố mù chữ, đã vậy thần kinh lại không bình thường. Mẹ của hai anh em chúng đã bị bắt trong vụ vận chuyển 970 ống thuốc gây nghiện, lĩnh án 18 năm tù. Cách đây 2 năm khi mẹ đi chấp hành án phạt tù, Triệu Đức bỏ học từ đó. Gia đình nghèo, ruộng nương ít nên đời sống khó khăn. Bố thỉnh thoảng phải đi chăn trâu thuê.
Thấy Trưởng thôn nên lũ trẻ bớt nghi ngại rồi tiếp chuyện với phóng viên. Căn nhà ở kiêm bếp rộng chưa đầy 20 m2 chật chội. Thực ra quê hương của anh em họ Triệu này ở Khun Lùng, xã Tân Mỹ, huyện Văn Lãng, ra nơi ở mới này từ khi mở cửa đường biên. Nhà anh em Đức, Duy chỉ cách Hang Dơi vài trăm mét nên một số chủ hàng người địa phương lôi kéo tham gia đội quân "cửu vạn". Triệu Đức tâm sự: Mới đây, có cô N. nhà ở thành phố Lạng Sơn, một chủ chuyên "đánh hàng" cặp số qua biên gọi làm. Vì nhà gần biên giới, hai anh em chỉ cần ở nhà, khi nào "đường thông", hàng mang áp sát bên kia biên giới, anh em Đức được chủ hàng báo thì "lên đường". Có hôm kiếm được ba, bốn chục ngàn, có hôm về không. Vác hàng trên biên giới rất nguy hiểm. Đường nhỏ, dốc dựng đứng. Phải hôm trời mưa, con đường như đổ mỡ, trơn trượt ai nấy đều phải rất cẩn thận. Sức khoẻ không bằng người lớn, bàn chân nhỏ liêu xiêu, nhưng anh em Đức dù có ngã đau ướt hết quần áo, nhưng vẫn cố vác hàng.
Bạn,
Nhắc đến những nguy hiểm của nghề vác hàng thuê, cửu vạn Đức cho phóng viên biết: "Có những lần bị đội chống buôn lậu chặn bắt, hàng bị tóm, phải lấy tiền "đi chuộc", coi như hôm đó công toi. Đức nhìn về phía Hang Dơi nói với phóng viên "Nhiều lúc vác hàng trên đường biên, đối mặt với nguy hiểm, bọn em không khỏi lo lắng, băn khoăn. Nhất là mỗi khi nghĩ đến hình ảnh mẹ gạt nước mắt ân hận, xót xa khi chia tay gia đình đi tù...".