Bạn,
Chuyện kể trong lá thư này xảy ra tại huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định, một huyện có số trẻ lang thang vào Nam kiếm sống cao nhất tỉnh. Vào thời gian này, có khoảng 200 trẻ em của huyện Hoài Ân đang kiếm sống tại thành phố Sài Gòn với những công việc như: bán vé số dạo, phụ việc ở các quán ăn, cơ sở sản xuất. Trong số này, có trường hợp chỉ đi làm trong dịp hè để kiếm tiền phụ giúp gia đình, nhưng nghỉ học hẳn cũng không ít chỉ vì quá nghèo. Phóng viên báo Bình Định ghi nhận về thực trạng này qua đoạn ký sự như sau.
Hoài Ân là một trong những địa phương "đứng đầu" tỉnh về số trẻ lang thang kiếm sống, trong đó tập trung đông nhất là xã Ân Mỹ. Trở lại Hoài Ân lần này, phóng viên thấy rằng: tình trạng trẻ nghỉ học vào Nam kiếm sống không chỉ tiếp tục xảy ra ở Ân Mỹ mà còn ở các xã khác như Ân Hữu, Ân Đức, Ân Nghĩa... Trong kỳ thi vào lớp 10 vừa qua, nhiều học sinh xã Ân Nghĩa đã không dự thi vì các em đã vào Sài Gòn kiếm sống ngay sau kỳ thi tốt nghiệp trung học cơ sở. Nhiều em muốn học tiếp nhưng ba mẹ lại bắt nghỉ học, đi làm.
Tại làng Long Quang, khi phóng viên đến, ba chị em Phan Thị Thu Hà (16 tuổi), Phan Thị Thu Hiếu (14 tuổi) và Thu Diễm (10 tuổi) con của ông Phan Văn Tâm từ TPSG mới về nhà được hơn nửa tháng. Hà nghỉ học đã 4 năm, Hiếu nghỉ học từ năm ngoái đi bán vé số, Diễm đang học lớp 3. Hiếu, tóc vàng khè vì cháy nắng, trông vẻ nhanh nhẹn hơn cả, kể chuyện "làm ăn" ở đất Sài thành: "Chị em cháu ở quận 7. Đi bán vé số từ lúc 6 rưỡi sáng đến 4 giờ chiều mới về nhà. Mỗi ngày cháu bán khoảng 200 - 300 tờ, kiếm được trên 50 ngàn đồng". Chị Phước, mẹ của các cháu đứng bên, chép miệng: "Nó bán lanh nhất nhà, vậy mà tuần trước mới bị giật mất 50 tờ vé số. Con bé khóc suốt thôi, mất toi mấy ngày công". Ở cùng thôn, gia đình của các ông Phan Ngọc Phúc, Nguyễn Giỏi, Phan Công Sanh đều đã dẫn con vào Nam mấy năm nay. Cha mẹ thuê đất chăn nuôi heo, các con nghỉ học bán vé số.
Tại Hoài Ân, nhiều em thuộc diện "được vận động trở về địa phương và đã đi học lại" nay đã bỏ học hẳn vào Nam, hoặc nhân nghỉ hè vào Sài Gòn kiếm sống. Như trường hợp ông Nguyễn Ánh (Mỹ Thành) có hai con trai được vận động về nhà, hiện đã bỏ học vào Nam. Xót xa nhất là trường hợp của em Trần Minh Vương con bà Ngô Thị Mai (xóm 1 thôn Mỹ Thành). Ba bỏ đi từ lâu, Vương đi bán vé số phụ mẹ nuôi 3 đứa em. Sau khi được vận động, Vương trở về đã học tiếp lên lớp 10. Nhưng rồi vì không có tiền nộp học phí, bị thầy giáo nhắc nhở "đóng tiền" nhiều lần, Vương đã nghỉ học trong học kỳ I năm ngoái, tiếp tục bán vé số ở Sài Gòn.
Bạn,
Cũng theo báo Bình Định, không ít phụ huynh ở Hoài Ân có con bán vé số ở Sài Gòn mà phóng viên gặp, nói rằng họ không còn sự chọn lựa nào khác, khi mà đất ruộng sản xuất ngày ở quê không nhiều, con đông, cái ăn còn chưa lo nổi nói gì đến chuyện học.