Trong một lá thư trước, chúng tôi có đề cập đến những cách kinh doanh của một số trường đại học trong nước. Từ những năm đầu của thập niên 90 cho đến những năm vừa qua, nhiều trường đại học ở Hà Nội đã tìm cách tăng thêm doanh thu bằng hình thức liên kết đào tạo với nhiều trường ở Sài Gòn và một số tỉnh phía Nam, mặc dù tại các nơi này có nhiều trường cùng ngành nghề. Để có thể thực hiện dễ dàng phương thức này, một số trường đại học ở phía Bắc thường chọn “đối tác” là một trường Cao đẳng ở các tỉnh và đưa ra một số giao ước như: đại học phía Bắc trách nhiệm giảng dạy, cấp bằng, trường ở phía Nam lo tuyển sinh và thu tiền, địa điểm học. Tỷ lệ chia tiền tùy theo số lượng sinh viên ghi danh theo học và sự thỏa thuận giữa hai trường. Trong việc kinh doanh này này, việc dạy và học rất là tà tà, sinh viên được nghỉ học dài dài như ghi nhận sau đây của báo Tuổi Trẻ.
Trường Đại học Thương mại Hà Nội là một trong những trường đổ bộ vào Nam khá sớm. Năm 1991, trường này đã bắt tay với trường Cao đẳng kinh tế đối ngoại ở Sài Gòn tuyển sinh đào tạo các ngành được xem như thời thượng lúc bấy giờ như: quản trị kinh doanh, kế toán và từ đó đến nay có khoảng 4 ngàn sinh viên tốt nghiệp, nghĩa là bình quân hai năm lại có 1 ngàn cử nhân ra trường. Trong thực tế, lượng sinh viên tốt nghiệp hàng năm có lẽ còn cao hơn nếu như sinh viên của trường không bị nghỉ học dài hạn. Ghé thăm cơ sở đào tạo của trường, khách có thể đọc những thông báo lững lờ: “Hôm nay lớp K6-Quản trị Kinh Doanh nghỉ” mà không có lời hẹn ước nào cho ngày đi học lại. Lớp A Quản trị Kinh doanh nghỉ đến ngày X sẽ học lại bình thường. Lớp B Kế toán thì nghỉ đến ngày Y học lại bình thường. Giải thích về tình trạng này, viên chức phụ trách khối đào tạo tại chức trường Cao đẳng Kinh tế đối ngoại cho biết: Đây chỉ là cơ sở để trường Đại học Thương mại Hà Nội thuê mướn đào tạo. Việc trễ nải, èo uột trong việc học hành của sinh viên những năm cuối là do giáo viên ở Hà Nội đảm trách chưa vào dạy, nên buộc lòng một số môn phụ phải nghỉ theo.
Báo Tuổi Trẻ nhắc đến một trường khác cũng đến từ phía Bắc chiêu sinh rất rầm rộ là trường Đại học Bách Khoa Hà Nội liên kết với trường điện toán Cadasa Sài Gòn đào tạo bằng cử nhân cao đẳng các ngành tin học, quản trị kinh doanh. Các sinh viên năm cuối của trường này không chỉ long đong giờ học, mà còn phải liên tục di chuyển địa điểm. Một sinh viên vừa tốt nghiệp cho biết: Học kỳ đầu, sinh viên được học ở trường Cao đẳng Sư phạm, sau đó chuyển qua học ở nhà văn hóa Quận 10, rồi Nhà Thiếu nhi thành phố, trung tâm Dạy nghề Bình Thạnh. Khi chúng tôi vào học có hai lớp buổi sáng, nhưng sang năm thứ hai lại gộp chung một lớp với hơn 150 người. Có khi chúng tôi chỉ được học một buổi một tuần, liên tục như thế vì thế giáo viên.
Bạn,
Theo báo Tuổi Trẻ, chuyện sinh viên hết học cơ sở này đến cơ sở khác do tình trạng “ít chỗ học, nhiều sinh viên” như hiện nay là do kinh phí thuê mướn quá cao nên các trường cũng phải luôn làm bài toán tìm chỗ học nào cho rẽ mà thuê, cuối cùng sinh viên phải “cơ động” quanh năm.