Bạn,
Theo báo Kinh Tế Sài Gòn, trong một cuộc hội thảo về vai trò doanh nhân trong kinh tế VN hiện nay, 1 giám đốc doanh nghiệp đã than rằng các nhà văn, nhà báo, những người làm phim, kịch bản đã có nhiều định kiến lệch lạc khi mô tả chân dung của các doanh nhân hiện nay. Khai triển những lời trách cứ của viên giám đốc, báo quốc nội đã tóm lược với đại ý: “Có bất công không khi giám đốc doanh nghiệp cũng là người dân, cũng đóng góp đáng kể cho xã hội như mọi người dân khác, nhưng sáng nào mở tờ báo ra cũng thấy tin giám đốc tiêu cực, làm ăn thua lỗ, doanh nghiệp vỡ nợ, trốn thuế, hối lộ... nhiều ngang với các tin tội phạm giết người, cướp của, hiếp dâm... Trưa, cầm một truyện ngắn hay một tiểu thuyết, cũng lại giám đốc quốc doanh, giám đốc tư nhân, dốt nát, tham nhũng, bồ bịch, ăn chơi sa đọa. Tối về, bật tivi coi phim truyện Việt Nam, vẫn mình bụng bự, mặt ngầu, nốc rượu: buôn lậu, trốn thuế, ra tòa, vào tù; không dính gái bia ôm, vũ nữ, cũng quấy rầy tình dục nữ thư ký; còn các nữ giám đốc doanh nghiệp luôn trẻ đẹp, sắc sảo, tàn nhẫn, không hạnh phúc với chồng, vô trách nhiệm với con, và cuối cùng là cuộc tình với doanh nhân Tây trắng, Tây vàng như phương tiện thúc đẩy lợi nhuận về kinh doanh. Hình ảnh chúng tôi cứ như vậy trên từng cây số, thử hỏi dân chúng, trong đó có cả người thân, bạn bè nhìn nhận về doanh nhân ra sao.”
Cũng theo báo KTSG, nhận xét về những phát biểu của doanh gia nói trên, nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn, tác giả nhiều kịch bản phim và tiểu thuyết ăn khách ở VN, đã viết: “Chuyện như đùa, song đáng tiếc lại rất gần sự thật. Không nói trăm phần trăm, vì thực tế, trên báo chí, tác phẩm văn học, điện ảnh, không phải không có những bài viết, tác phẩm tôn vinh các nam nữ doanh nhân; và những bài báo, tác phẩm văn học, điện ảnh nói về một bộ phận tiêu cực trong giới doanh nhân cũng không ít. Chỉ có điều, mang cân lên, chuyện như đùa có vẻ nhiều hơn. Ngày xưa, viết về một nhà tư sản, chỉ cần vài mối quan hệ cạnh tranh thô sơ, vài thủ đoạn bốc lột giản đơn, cho ông ta một ít yêu nước, một ít theo Tây, là đủ chuyện. Nhưng ngày nay, viết về doanh nhân không gắn với tim gan, trí óc họ với thị trường, thương trường, công ty, xí nghiệp, bao nỗi trăn trở về cơ chế, về đủ thứ quan hệ xã hội, kinh tế ràng buộc phức tạp, nhân vật không thể có sức sống. Chuyện hiển nhiên như vậy, nhưng định kiến với những tác phẩm văn học và điện ảnh thuộc loại này vẫn rất nặng nề, và nó có tác dụng như một thứ định hướng tiêu cực, khiến nhiều người cầm bút, làm phim ngại lao vào khuynh hướng này, hoặc nếu có làm cũng không tận tâm để có những những tác phẩm tốt. Định kiến đó, ở khía cạnh khác, thực sự ra là dạng ngụy biện nhằm che giấu sự né tránh trách nhiệm của nhà văn với những hiện thực nóng bỏng, gai góc cho đời sống xã hội; che giấu sự bất lực, ngại hòa nhập, tìm hiểu về con người và cuộc sống sôi động trong môi trường khoa học kỹ thuật, công nghiệp, doanh nghiệp hiện đại mà nhà văn dù giàu trí tưởng tượng nhưng thiếu hiểu biết và nhiệt tâm, không sao thực hiện nổi.
Bạn,
Theo nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn, chính sự thiếu vốn sống về công việc của các doanh nhân đã sinh ra tình trạng trong nhiều tác phẩm văn học và điện ảnh, hình ảnh các doanh nhân luôn được thể hiện một cách chủ quan. Phê phán dễ hơn khen ngợi, dễ gây ấn tượng tiếp thị, dễ thỏa mãn nhu cầu người đọc, người xem.
Gửi ý kiến của bạn
