Trung tuần tháng 11 vừa qua, Phòng Thương mại và Công nghiệp Sài Gòn đã tổ chức cuộc hội thảo với chủ đề “chống hình sự hóa các giao dịch dân sự-kinh tế”. Sở dĩ có cuộc hội thảo này là vì trong vài năm gần đây, nhiều doanh nghiệp đã bị Công an và Viện kiểm sát CSVN “hỏi thăm sức khỏe” vì những lý do vu vơ. Có những sự việc thuần túy là tranh chấp dân sự, thế nhưng các bộ phận điều tra của Công an và Viện kiểm sát CSVN lại nhìn như là những vi phạm hình sự. Nỗi khổ tâm của các thương gia Sài Gòn trình bày tại cuộc hội thảo được báo Kinh Tế Sài Gòn ghi lại như sau.
Hội trường có vẻ sôi động với phát biểu đầu tiên của bà Lê Thị Giàu, giám đốc công ty trách nhiệm hữu hạn Tấn Hưng. Lập doanh nghiệp đã 6 năm, kinh doanh phân bón 14 năm, bà Giàu bức xúc trước thực tế có không ít doanh nghiệp quốc doanh làm ăn thua lỗ hàng chục, hàng trăm tỉ đồng mà giám đốc vẫn không hề hấn gì, thậm chí còn lên chức. Trong khi đó nhiều doanh nghiệp ngoài quốc doanh làm ăn mạnh giỏi lại bị hỏi thăm liên tục. Bà Giàu cho rằng hình ảnh doanh nghiệp luôn bị bóp méo, đặc biệt với doanh nghiệp ngoài quốc doanh, như là người xấu trong xã hội.
Giám đốc nông trường Sông Hậu Trần Ngọc Sương nói thẳng: Nước ngoài đầu tư hay nước ngoài liên doanh thì được trân trọng, vỗ tay. Còn nông trường Sông Hậu liên doanh với doanh nghiệp Tân Hưng thì bị đặt vấn đề, tại sao quốc doanh lại đỡ đầu cho tư nhân và nhiều cơ quan đòi phải giải trình, gọi lên gọi xuống. Bà diễn giải thêm: doanh nghiệp sống bằng lỗ mũi ngân hàng, nhưng nếu ngân hàng bịt mũi thì doanh nghiệp chỉ có chết. Và khổ một nỗi trong khi doanh nghiệp nước ngoài có thể chấp nhận lỗ vài ba trăm triệu đô la Mỹ để cạnh tranh, doanh nghiệp trong nước thì không được phép lỗ, nếu lỗ coi như có vấn đề. Và nếu vậy thì dần dần thị phần của các doanh nghiệp trong nước sẽ mất hết.
Ông Đoàn Văn Đức, giám đốc công ty Đức Hạnh, chuyên thi công hạ tầng, san lấp nền, khai thác cát, đào kênh, ngao ngán: Công ty Đức Hạnh là công ty nhỏ xíu nhưng cũng được viện Kiểm sát tối cao kiểm tra hơn 1 tháng rưỡi. Trong khi đó báo chí tờ thì nói tốt, tờ nói xấu. Ông Đức phân ra bốn loại doanh nghiệp “nhất thân, nhì thế, tam quyền, tứ chế” và cho rằng doanh nghiệp chấp hành luật pháp, chế độ chính sách làm ăn chân chính thường chịu nhiều thua thiệt so với ba loại doanh nghiệp đầu. Do đó, khi doanh nghiệp bị thanh tra, kiểm tra, bị hình sự hóa thì sống còn tệ hơn chết vì danh dự bị tổn thương. Ông Nguyễn Viết Tạo, giám đốc công ty ga Bình Dương, còn đắng cay hơn khi thuật lại, do cạnh tranh, vài công ty đã kiện cáo công ty ông và thực hư chưa rõ nhưng Viện kiểm sát, tòa án, công an khoảng 60 người, có cả xe còi hụ kéo đến công ty ông như đi trấn áp tội phạm.
Bạn,
Theo báo quốc nội, các doanh nghiệp đều tỏ ra ngao ngán cho môi trường kinh doanh bất ổn. Quốc doanh thì làm nhiều cực thêm, ngoài quốc doanh chỉ muốn gom lại từ từ rồi giải thể doanh nghiệp. Một giám đốc công ty Tư vấn pháp lý phải kêu lên: Trước cơ quan điều tra, các doanh nghiệp rất thiếu tự tin, hồn xiêu phách lạc, dù họ chẳng có gì sai trái. Viên tổng thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp VN, nêu ra một số nguyên nhân: sự mập mờ trong các vi phạm hợp đồng và hành vi tội phạm, một số tội danh trong luật hình sự thiếu rõ ràng, sự yếu kém của các thiết chế thực thi pháp luật, thiếu chế tài hữu hiệu để ràng buộc trách nhiệm cơ quan và cán bộ tiến hành tố tụng...Từ những lý do đó, nhiều công ty đã bị “hình sự hóa” và có khi phải bị tù oan vì cách làm việc vô nguyên tắc của các cơ quan điều tra CSVN.