Bạn,
Theo những truyền thuyết lưu truyền về vị thủy tổ quan họ, người quan họ từ đời này đến đời khác xem nhau là anh em một nhà, mối dây ràng buộc thâm tình ấy đã dẫn đến tục kết chạ, một hình thức kết nghĩa, giữa các làng mà chỉ ở vùng đất quan họ mới có. Một số người quan họ kết bạn không được quyền lấy nhau thành vợ, thành chồng. Đó là lời nguyền của quan họ. Báo Người Lao Động ghi lại một số chi tiết về lời nguyền này như sau.
Điều cấm đoán có nguồn gốc từ quy định trong khoán ước của các làng cùng chạ. Khi hai làng đã kết chạ rồi thì cũng có nghĩa hai bên coi nhau như họ hàng, như anh em một nhà (dù ở hai công xã khác nhau nhưng vẫn coi là cùng huyết thống). Vậy nên các chạ đều ghi vào bản khoán ước chung là con trai, con gái đôi nơi không được lấy nhau. Tất cả con trai, con gái hai làng đều phải răm rắp tuân theo quy định bắt buộc này. Ai vi phạm sẽ bị xử phạt rất nặng và bị dư luận làng xã lên án. Hệ quả kéo theo là các quan họ ở những làng kết chạ với nhau cũng buộc phải thực hiện điều khoán ước này. Nghĩa là những quan họ kết chạ với nhau thì không được lấy nhau.
Cũng theo các tài liệu nghiên cứu thì xưa có tới 34 làng quan họ có tục kết chạ. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tục kết chạ, nhưng chủ yếu là do các làng cùng thờ chung một vị thần thành hoàng. Từ việc giữa hai làng có kết chạ với nhau đã dẫn đến việc các quan họ giữa hai làng kết bạn truyền đời với nhau. Đây là loại kết bạn bền vững nhất, truyền từ đời này sang đời khác. Từ khi tục kết chạ không còn duy trì giữa các làng quan họ, thì "lời nguyền quan họ không lấy nhau" cũng dần dần bị phá bỏ. mình. Tuy nhiên với những người dân quan họ cho đến nay vẫn chưa thể xóa đi lời nguyền mà cha ông từ bao đời nay để lại là "người quan họ thì không được lấy nhau".
Về nguồn gốc, Đền Vua Bà ở làng Diềm, tức làng Viêm Xá, nay thuộc xã Hòa Long, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh được dân quan họ Bắc Ninh xem là nơi thờ thủy tổ quan họ Bắc Ninh. Từ xưa dân Viêm Xá và người dân trong vùng vẫn truyền kể về Đức Vua Bà với những câu chuyện khác nhau và mang đậm màu sắc huyền thoại.
Bạn,
Cũng theo báo NLĐ, đa số dân trong vùng thuộc lòng câu chuyện Bà là con gái vua Hùng. Trong ngày hội cướp cầu do vua tổ chức để chọn phò mã, bà đã không ưng thuận người được giải, vì vậy đã xin phép vua cha ra khỏi kinh thành đi du xuân cùng các thị nữ. Bỗng trên đường du xuân, gặp cơn phong vũ Bà và các thị nữ bị cuốn về trời rồi sau giáng hạ xuống trang ấp Viêm Xá cùng với 7 người khác họ. Ở đây Bà dạy mọi người làm ăn, khai phá đồng ruộng, bờ bãi, xây dựng gia đình, lập nên làng xóm, kỷ cương cuộc sống cộng đồng. Rồi Bà sáng tác những bài ca, dạy mọi người ca theo lề lối. Từ đó trở thành quan họ. Ở làng Diềm ngày nay vẫn còn truyền tụng câu ca: "Thủy tổ quan họ làng ta, những lời ca xướng Vua Bà sinh ra. Xưa nay nam nữ trẻ già, ai mà ca được ắt là hiển vinh".
Theo những truyền thuyết lưu truyền về vị thủy tổ quan họ, người quan họ từ đời này đến đời khác xem nhau là anh em một nhà, mối dây ràng buộc thâm tình ấy đã dẫn đến tục kết chạ, một hình thức kết nghĩa, giữa các làng mà chỉ ở vùng đất quan họ mới có. Một số người quan họ kết bạn không được quyền lấy nhau thành vợ, thành chồng. Đó là lời nguyền của quan họ. Báo Người Lao Động ghi lại một số chi tiết về lời nguyền này như sau.
Điều cấm đoán có nguồn gốc từ quy định trong khoán ước của các làng cùng chạ. Khi hai làng đã kết chạ rồi thì cũng có nghĩa hai bên coi nhau như họ hàng, như anh em một nhà (dù ở hai công xã khác nhau nhưng vẫn coi là cùng huyết thống). Vậy nên các chạ đều ghi vào bản khoán ước chung là con trai, con gái đôi nơi không được lấy nhau. Tất cả con trai, con gái hai làng đều phải răm rắp tuân theo quy định bắt buộc này. Ai vi phạm sẽ bị xử phạt rất nặng và bị dư luận làng xã lên án. Hệ quả kéo theo là các quan họ ở những làng kết chạ với nhau cũng buộc phải thực hiện điều khoán ước này. Nghĩa là những quan họ kết chạ với nhau thì không được lấy nhau.
Cũng theo các tài liệu nghiên cứu thì xưa có tới 34 làng quan họ có tục kết chạ. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tục kết chạ, nhưng chủ yếu là do các làng cùng thờ chung một vị thần thành hoàng. Từ việc giữa hai làng có kết chạ với nhau đã dẫn đến việc các quan họ giữa hai làng kết bạn truyền đời với nhau. Đây là loại kết bạn bền vững nhất, truyền từ đời này sang đời khác. Từ khi tục kết chạ không còn duy trì giữa các làng quan họ, thì "lời nguyền quan họ không lấy nhau" cũng dần dần bị phá bỏ. mình. Tuy nhiên với những người dân quan họ cho đến nay vẫn chưa thể xóa đi lời nguyền mà cha ông từ bao đời nay để lại là "người quan họ thì không được lấy nhau".
Về nguồn gốc, Đền Vua Bà ở làng Diềm, tức làng Viêm Xá, nay thuộc xã Hòa Long, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh được dân quan họ Bắc Ninh xem là nơi thờ thủy tổ quan họ Bắc Ninh. Từ xưa dân Viêm Xá và người dân trong vùng vẫn truyền kể về Đức Vua Bà với những câu chuyện khác nhau và mang đậm màu sắc huyền thoại.
Bạn,
Cũng theo báo NLĐ, đa số dân trong vùng thuộc lòng câu chuyện Bà là con gái vua Hùng. Trong ngày hội cướp cầu do vua tổ chức để chọn phò mã, bà đã không ưng thuận người được giải, vì vậy đã xin phép vua cha ra khỏi kinh thành đi du xuân cùng các thị nữ. Bỗng trên đường du xuân, gặp cơn phong vũ Bà và các thị nữ bị cuốn về trời rồi sau giáng hạ xuống trang ấp Viêm Xá cùng với 7 người khác họ. Ở đây Bà dạy mọi người làm ăn, khai phá đồng ruộng, bờ bãi, xây dựng gia đình, lập nên làng xóm, kỷ cương cuộc sống cộng đồng. Rồi Bà sáng tác những bài ca, dạy mọi người ca theo lề lối. Từ đó trở thành quan họ. Ở làng Diềm ngày nay vẫn còn truyền tụng câu ca: "Thủy tổ quan họ làng ta, những lời ca xướng Vua Bà sinh ra. Xưa nay nam nữ trẻ già, ai mà ca được ắt là hiển vinh".
Gửi ý kiến của bạn