Bạn,
Theo báo Sài Gòn, trên địa bàn vùng Tây nguyên miền Nam, tỉnh Đắc Lắc có hai đặc sản là: cà phê và voi. Cà phê thì còn trường tồn mãi với vùng đất bazan nắng gió này, còn voi nhà thì đang đứng trước nguy cơ tan đàn. Chỉ trong vòng hơn 3 tháng gần đây, đã có tới 5 con voi nhà ở Đắc Lắc bị chết do già yếu hoặc điều kiện sống không bảo đảm. Báo Nông nghiệp VN ghi nhận thực trạng này như sau.
Tập tục săn và thuần dưỡng voi rừng đã tồn tại bao đời nay trong các buôn, làn.Cho đến nay, người Ê Đê, Mnông, Lào ở Đắc Lắc vẫn tôn thờ voi như vậy. Tuy nhiên, chỉ trong hơn 3 tháng gần đây, đã có ít nhất 5 con voi nhà ở Đắc Lắc bị chết. Và trong vài ba năm gần đây, đã có gần 20 con voi bị chết vì già yếu, lao động nặng nhọc. Đàn voi nhà ở Đắc Lắc đang đứng trước nguy cơ tan đàn...
Ở Đắc Lắc, già A Ma Kông là một huyền thoại sống về săn bắt và thuần dưỡng voi rừng. Ngoài nổi tiếng về việc săn được 298 con voi, A Ma Kông còn là người rất am hiểu về voi; từ tập tục đối xử giữa người và voi, các lễ cúng voi, tính nết của loài voi. Trong tâm trí của ông vẫn nhớ về thời Bản Đôn nhà nào cũng có voi, ra ngõ là gặp voi. Chiều đến, từng đàn voi tập trung ra bến nước sông Sê Rê Pốc, hồ Đắc Minh dỏng vòi hút, phun nước trắng trời, đùa giỡn làm náo nhiệt cả một vùng sông nước giữa rừng già. "Hồi trước, nhờ có nhiều voi mà buôn lúc nào cũng đông vui, mùa nào cũng có lễ hội, người ở Bản Đôn đi đâu cũng được kính trọng, nể phục", già A Ma Kông bồi hồi nhớ lại.
Bây giờ thì cả huyện Buôn Đôn, nơi được coi là trung tâm của "văn hoá voi" cũng chỉ còn lại hơn 20 con voi nhà và hầu hết đều thuộc lớp voi già, gầy nhăn nheo. Theo tài liệu điều tra của Viện điều tra quy hoạch rừng, năm 1980 Đắc Lắc còn 502 con voi nhà, đến năm năm 1998 còn 166 con và hiện Đắc Lắc tại chỉ còn lại khoảng 60 con, tập trung chủ yếu ở các huyện: Buôn Dôn, Lắc và Ea Súp. Sự suy giảm nhanh chóng của đàn voi nhà (và cả voi rừng) ở Đắc Lắc ngoài yếu tố tỉnh cấm không cho săn voi như lời già A Ma Kông thì nguyên nhân chính là môi trường cho voi bị suy giảm nghiêm trọng. Những tác động của con người đến đời sống voi khiến trọng lượng voi càng ngày càng giảm sút, tuổi thọ bị rút ngắn.
Bạn,
Cũng theo báo Nông Nghiệp VN, voi nhà bây giờ ngày thì phải tham gia vào việc phục vụ các loại hình dịch vụ du lịch, đêm đến phải kéo gỗ thuê cho các xưởng cưa trong vùng mới mong kiếm được đồng tiền để mua thức ăn cho voi và nuôi sống chủ voi. Theo dân địa phương thì những con voi chết trong thời gian gần đây là do làm việc quá sức. Ngày xưa tuổi thọ voi rất dài; voi ít khi chết vì bệnh, vì nếu có bệnh thì chúng tự tìm cây thuốc trong rừng để chữa. Còn bây giờ người ta không thả voi ra rừng kiếm ăn, phần vì không có thời gian, rừng thu hẹp, lại sợ đạo chích chặt trộm đuôi.