Bạn,
Theo báo Cần Thơ, miền Tây là vùng sông nước với khoảng 54,000 km chiều dài sông, rạch. Điều kiện sông ngòi chằng chịt như thế đã làm cho việc đi lại của con người ở đây đã gặp phải nhiều khó khăn và nguy hiểm. Để thích nghi với địa hình sông nước, cư dân ở miền Tây thời khẩn hoang đã nghĩ đến việc dùng ghe xuồng để làm phương tiện đi lại. Thật ra thì giao thông đường thủy là phương tiện đi lại đã có từ lâu đời của người Việt Nam, nhưng do ở miền Tây có nhiều sông, rạch nên các ghe thuyền mới phát triển đa dạng. Báo Cần Thơ ghi nhận toàn cảnh các loại ghe thuyền ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long như sau.
Khoảng cuối thế kỷ thứ 17, những lưu dân từ miền Trung, miền Bắc đã từng lợi dụng sức gió mà xuôi thuyền vào phương Nam bằng loại ghe bầu. Nhưng đến địa hình sông nước của đồng bằng sông Cửu Long thì loại ghe này tỏ ra không phù hợp. Vì vậy, những lưu dân mới sáng tạo ra nhiều loại ghe xuồng mới phù hợp với địa hình sông nước của miền. Ghe xuồng ở đồng bằng sông Cửu Long phát triển nhiều kiểu đa dạng, phong phú. Từ những chiếc ghe xuồng bơi, chèo, chống, luồn lách trong kinh, rạch nhỏ đến những chiếc ghe, tàu vài chục tấn, vài trăm tấn bằng động cơ máy nổ được sử dụng đan xen với nhau tạo nên nét đặc trưng riêng của vùng sông nước phương Nam.
Xuồng, thì theo kiểu dáng và cách sử dụng có xuồng ba lá, xuồng năm lá, xuồng bơi, xuồng chèo, xuồng máy...Ghe, thì có ghe tam bản, ghe lườn, ghe chài, ghe hầu... Tiến trình phát triển đồng bằng sông Cửu Long đã có thêm một số phương tiện giao thông đường thủy khác, như: tắc ráng, vỏ lãi, bè, trẹt, phà... Nhìn chung, ghe xuồng đối với cư dân vùng đồng bằng sông Cửu Long là một vật dụng thiết yếu phục vụ việc đi lại và chuyên chở của con người. Ngoài ra, nó còn là phương tiện đánh bắt thủy hải sản của người dân. Do sông rạch ở đồng bằng sông Cửu Long thì có nguồn cá tôm rất dồi dào và phong phú, nên người ta dùng chiếc ghe, chiếc xuồng của mình câu tôm, câu cá, giăng lưới, cất vó, đặt lọp, xây nò, đóng đáy cọc, chài lưới, thả câu... Và những chiếc xuồng, chiếc ghe, con đò còn kết thành điểm chợ buôn bán, trao đổi hàng hóa trên sông, hình thành nên những khu chợ nổi hội tụ đủ các loại người tứ xứ đến buôn bán, làm ăn. Từ những người dân bình thường đến những kẻ tứ cố vô thân, rời bỏ quê hương tha phương kiếm sống. Với một chiếc ghe chất đầy hàng hóa, nay họ ở chỗ này, mai chỗ khác, len lỏi vào tận những con kinh, con rạch, những đường nước hẹp đem hàng hóa phục vụ đến tận nhà.
Bạn,
Cũng theo báo Cần Thơ, hình ảnh chiếc ghe, con đò đã đi vào tâm thức của cư dân miền Tây từ bao đời nay qua những câu hò, điệu hát, góp phần truyền tải văn hóa dân gian đi khắp mọi nơi. Ghe xuồng từ lâu đã gần gũi, gắn bó, quen thuộc trong mọi hoạt động của cư dân miền Tây và không biết tự bao giờ nó đã giữ vai trò truyền tải văn hóa dân gian đi khắp nơi. Ghe xuồng là phương tiện gắn bó suốt đời với người dân nơi đây gắn những làn điệu dân ca, thể hiện nét độc đáo ở Nam phần, và nhất là ở miền Tây.